- TUD AR C’HOARI :
- MALO DREAN
- AR VAMM
- ROZEN PAVEK
- MARIA GOZH
Sal vras teñval ur vereuri.
E goueled ar sal, ur prenestrig hag un nor. En tu dehou, ur gwele digempenn. En tu kleiz, un oaled.
Pa sav ar ouel, emañ ar Vamm oc’h ober war-dro an tan. Gwisket-tomm eo Malo, evel ur paotr bet klañv, lienennoù gwenn en-dro d’e c’houzoug.
N’eus evit sklerijennañ ar sal nemet, a-dreuz
d’ar prenestrig, goulou heol an nevez-amzer o splannañ
er-maez.
Mamm, pelec’h emañ ar melezour ?
Ne vern ket deoc’h, va faour kaezh paotr !
Pelec’h emañ ar melezour ?
Arabat deoc’h ankounac’haat, Malo, eo hiziv ar wech kentañ ma savit a c’houde ur miz !
Ya, m’hen goar. Arabat din ankounac’haat eo an deiz kentañ ma savan a c’houde m’on bet losket ha dizremmet gant an tangwall.
Malo !
Arabat din ankounac’haat...
Na chomit ket re bell war vale, Malo. Kit da gousket abred !
Da gousket, ...da goll gant ar c’housk, mar gellan, soñj va c’haezh dremm euzhus !... pelec’h emañ ar melezour ?
N’ouzon ket.
N’ouzoc’h ket, n’ouzoc’h ket !... Va Doue ! Hag ez on ’ta ken losket, ken dizremmet, ken vil-se ?
Va faour kaezh Malo !
Chom a rit mut. Ne lavarit ket nann. Echu eo ’ta ar vuhez evidon... Koulz eo din mervel neuze !
Malo !
N’ho pet ket aon. Mervel evit ar bed hepken, mervel evit ar re all, an hini am eus karet, ...ne lavaran ket se evidoc’h, rak c’hwi a zo va Mamm !
Ne gomprenan ket.
Eo ! Eo ! Kompren a rit ! n’eo ket ret distagañ hec’h anv.
Perak lavarout traoù ken trist, Malo ? Ha n’oc’h ket, Rozen Pavek ha c’hwi, grataet an eil d’egile ?
Grataet omp bet. Ya !
Ha n’eo ket deuet Rozen Pavek d’ho kwelout bemdez pa oac’h klañv, o c’houzañv hag o krenañ gant an derzhienn ?
Deuet eo war ho koulenn. Ya !
Ha n’he deus ket graet evidoc’h kement hag e tlee ober ?
Kement hag e tlee ober. Ya !
Malo, perak ’ta lavarout komzoù evel hoc’h eus graet ?
Perak ! Pelec’h emañ ar melezour ?
Malo ! {Malo a chom mut)... Perak n’eus ket fellet deoc’h he gwelout, bremañ m’oc’h gwelloc’h ?
Bremañ m’ouzon pegen vil on !
Na lavarit ket se, Malo... N’eo ket ret d’un den bezañ ken brav-se, gant ma vo kalonek !
Bezañ brav ! n’eo ket an dra a c’houlennan... Tremen hepken hep ma vefe sellet ouzhin gant euzh. Pa oan evel an holl dud, me kennebeut ne ouien ket pegen trist eo, trist da vervel, bezañ vil evel ma ’z on bremañ, bezañ ur spontaïlh, evit ar re all.
Malo n’oc’h ket...
Pa ’z in bremañ en ur vodadeg bennak, e chomo mut an dud o sellout ouzh va dremm, o sellout ouzhin en ur dreiñ o fenn evel mar n’o defe ket gwelet va vilder. Koulskoude, koulskoude, hep ober van a netra, int a sello ouzhin, int a sello gant doñjer, int a welo va vilder, ha va vilder a lazho o levenez.
Malo, va mabig paour, n’oc’h ket ken losket-se !
Pelec’h emañ ar melezour neuze ?... (Ar vamm ne respont ket.) Paour kaezh Rozen "Pavek ! Perak ez omp bet grataet an eil d’egile ? Mamm, ankounac’haet em eus an traoù a zo bet pa oa klañv va fenn gant an derzhienn. Ha gwelet eo bet va dremm losket gant Rozen ?
Biskoazh seurt goulenn !
Me ’m eus ur soñj.
Nann, n’he deus ket bet gwelet.
Gwell a se ! Evel-se da vihanañ n’he devo ac’hanon nemet ur c’houn eürus.
Pardonit d’ho mamm, Malo. Gaou am eus lavaret ar wech-mañ. Eo, eo ! Gwelet he deus Rozen Pavek ho penn gouliet paket a lienennoù, ha zoken poket he deus dezhi, o tifronkal hag o leñvañ.
Poket d’am dremm! A baour kaezh Rozen !... Gwelet he deus va dremm ha n’he deus ket bet spont razon !... Allas ! Truez ouzhin he deus bet hepken, un druez karantezus marteze, truez avat... ha ne c’helle ket bezañ a-hend-all !... Nann, ne c’hell ket mui Rozen va c’harout evel gwechall !
Ur pec’hed eo soñjal evel a rit !
N’eo nemet ar wirionez, siouazh ! Ne c’hell ket mui va c’harout evel agent !
Koulskoude...
Ne c’hell ket mui evel gwechall. (Dezhañ e-unan). Ha koulskoude !... Neuze, tristoc’h c’hoazh e vefe eviti !
Malo I Mar deo gwir avat !
Ne c’hell ket mui evel gwec’hall. Ne c’hell ket mui endevout bremañ nemet truez ouzhin... Truez ouzhin, ha keuz... marteze d’hon amzer eürus.
Keuz, m’hen lavare deoc’h. Ya, keuz he deus hag he defe da viken,... keuz, ...ha neuze, penaos e c’hellfe bezañ eürus gant ar soñj-se o tebriñ he c’halon ?
Ha ganin-me ’ta, gant va dremm ouz he dremm?...
Lavarout gwir hoc’h eus graet koulskoude ! Ya, ma timezfemp, mont a rafe kuit ar c’heuz he deus c’hoazh ac’hanon-me, he c’haredig kollet. Mont a rafe kuit groñs, ez-wir, ha gant he c’heuz zoken he c’harantez.
Neuze, ar Baradoz a zeufe da vezañ an Ifern.
Ma lavarfe ya koulskoude ?...
Ma lavarfe ya Rozen Pavek, e fell deoc’h gouzout ar pezh a rafen-me ?... Ma lavarfe ya, me ’lavarfe nann !
C’hwi a lavarfe nann !
Evit mirout a vezañ gwalleürus hon-daou... a- walc’h eo ganin ! Mamm, sellit ouzhin ! Ma ne garfen ket Rozen Pavek, ma ne vefemp ket grataet an eil d’egile, ha krediñ a rit e c’hellfen kavout ur plac’h yaouank da bried ?
Perak nann ?
Perak ?... Gouzout a rit perak : sellit ouzhin !
Penaos krediñ ne c’hellfe ket Rozen...
N’em eus ket lavaret Rozen Pavek. Lavaret em eus ur plac’h yaouank bennak, eus ne vern pelec’h eus ar bed. Ur plac’h yaouank, ur plac’h koant en oad da zimeziñ, ...da zimeziñ ganin-me.
Malo ! (Tennañ a ra war hec’h alan). Ma vefe c’hoarvezet an darvoud gant Rozen Pavek, ma vefe bet losket ha dizremmet gant an tan... eveldoc’h.
Ya !...
N’ho pefe ket he c’hemeret da bried ?
Paour kaezh Rozen !
C’hwi ’wel!
Met n’eo ket ganti eo c’hoarvezet an dra... ganin- me eo.
Ar pezh ho pefe graet c’hwi, Rozen Pavek hen gray.
Mamm, ur wech c’hoazh, e fell din gouzout emañ eürus.
Ha neuze ?
Ha neuze, peogwir ne c’hell ket mui Rozen Pavek bezañ eürus ganin, me ’oar ar pezh am eus d’ober.
Penaos e...
Pelec’h emañ ar melezour ? (Gant dic’hoanag)... C’hwi ’wel, ne vern ar wirionez, e fell din gouzout... Me ’soñj bremañ en unan na lavaro ket gaou din... Ez an betek ar puñs !
En anv Doue !
Nann, traoù ’zo na rin ket... Melezour an dour, avat, hennezh n’eo ket kollet ! (O c’hoapaat). Nemet ma vefe sec’h ar puñs.
Daoust d’ho melezour « kollet », ha krediñ a rit n’eus ket mui a zour er-maez ?
(Ar vamm ne respont ket).
Mat eo ’ta ! Ez an pelloc’h da welout va dremm nevez !
Mont er-maez, klañv evel oc’h bet !
Ez an da sellout ouzh va dremm kakous.
Va faotrig... !
Hama ! C’hwi eo, Maria !
Ya, me eo, gant an avel yen. (Serriñ a ra an nor). Daoust d’an heol nevez splann ha gwenn, me ’m eus anoued em divhar evel mar n’em befe ket dilhad war va c’horf kozh... C’hoari a ra an avel gant he faotr hiziv...
Spontet on bet. N’em boa ket ho klevet o tont. Tanav eo an avel, ya ! Tostait, da dommañ ouzh an tan. (Kempenn a ra an traoù).
Ne vern... Mat an traoù evel-se, Anna ! N’on ket evit chom pell amzer. Ne oan deuet nemet da c’houlenn penaos emañ ar bed bremañ gant Malo Drean.
Gwelloc’h eo ar bed gantañ... Gwelloc’h eo, ya... gwelIoc’h.
Ra vezo Doue binniget. Re drist e vefe ma vefe chomet mac’hagnet.
Nann, ne chomo ket mac’hagnet.
Gouzañvet en deus a-walc’h evit bezañ adarre evel ar re all !
Ya, gouzañvet en deus a-walc’h !
Erfin, echu eo bremañ !
Echu eo, ya I
Hag e zaouarn, hag a oa bet ken gouliet ?
Echu eo... Kreñv e vo evel gwechall, daoust dezhañ, evit ar mare, bezañ gwanoc’h eget ur bugel... erfin, echu eo... Echu eo da vat.
Krediñ a raen e oa hennezh gwele Malo ?
E wele eo, ya !
Penaos, savet eo Malo Drean, hag aet da vale ?
Aet eo da glask er-maez an heol nevez. Met gortozit-eñ ganin. Skuizhañ ’ray buan, ’m eus aon, ha ne zaleo ket da zont en-dro.
Azezit ouzh an tan... tostait, Maria.
Ne zaleo ket sur... pe souezhet e vefen, rak kriz eo an amzer evit ur paotr bet klañv. Ken kriz hag evit ar re gozh. (Tostaat a ra ouzh an tan).
Malo en doa lakaet en e benn mont...
Ne vern, mar deo pareet.
Pareet eo. Ya, pareet. (Tevel a reont).
Hag e zremm ?...
Paour kaezh Malo !
Trist eo, trist !
Ya, trist eo ! (Chom a reont mut adarre).
Ha gwelet hoc’h eus Rozen Pavek a c’houde gwerso ?
He gwelet em eus, n’eus ket pell amzer.
Ne da ket mat an traoù ganti !... (Ur mare c’hoazh e chomont mut).
Abaoe tangwall Kerbosen... N’hoc’h eus ket sellet ouzh he dremm ? He daoulagad debret gant an derzhienn, he divoc’h rozik ? N’hoc’h eus ket he c’hlevet o pazañ ?
He c’hlevet em eus, gwir eo.
War a lavarer, serret he deus tommder hag anoued e nozvezh an tangwall, ha bremañ ez a war wanaat a zeiz da zeiz, o pazañ evel ma vefe roget gant ur gwall gleñved. War a lavarer... war a lavarer... Klañv eo, klañv evel m’eo bet he c’hoar Gwenola...
O, evelato !
Tud a lavar zoken... (E klever trouz botoù er-maez).
Selaouit ! Malo eo... !
Malo eo, ya ! Hag evitañ da vezañ Malo, n’ho pet ket spont avat... Malo, Malo Drean... peogwir eo va anv c’hoazh daoust d’am dremm nevez ! (Da Varia, o c’hoarzhin kriz). Sellit ouzhin !
Evel-se, Malo, pareet oc’h.
Pareet on ! Pareet on ! Ha sellet hoc’h eus ouzh va dremm ? E-kreiz va dremm, ha gwelet hoc’h eus va diweuz, ruz ha fresk n’eus ket pell evel roz-ki, bremañ drailhet ha disneuz ? Pareet on ! Ha sellet hoc’h eus ouzhin, Maria, ouzh va fenn, ouzh va dremm vraouac’hus... dizremmet ? Ya, gwir eo, pareet on, mar deo bezañ pareet bevañ evel ul loen e-barzh e doull, ur c’hakouz kuzhet en e gorn, ha na c’hell ket mont er-maez hep spontañ ar vugale vihan hag ar merc’hed.
Pareet on... nemet ez on bremañ va-unan-penn, va-unanikoc’h eget un den marv. Rak an hini a zo marv, ez a an dud da weladenniñ e vez !
Evel-se, Malo, e oac’h o klask er-maez an heol nevez, an amzer gaer, daoust m’eo yen ha kriz an avel c’hoazh, hag an heol klañv e galon.
An heol n’eo ket ken klañv e galon ha va c’halon-me. Nann, ne glasken ket er-maez an heol nevez, ...an Nevez-Amzer ! (C’hoarzhin a ra). Hag ur penn da glask an heol am eus ?
Malo !
N’eus ket a Valo. N’eus nemet mallozh !
Va Doue !...
Selaouit, Malo, ne vern d’un den bezañ ken brav-se gant…
Gant ma vo kalonek... Lavaret eo bet din dija t
Ne vern rusk ur wezenn mar deo yac’h ha yaouank he c’halon !
Ya, ne vern rusk ur wezenn, rak ur wezenn n’he deus ket a boan, hi. (Chom difiñv a ra e korn an oaled, stouet e dal).
Me ’m eus d’ober er-maez ; ha ne fell ket deoc’h dont ganin, Maria ? (Izeloc’h, da Varia hepken). Deuit ! Re nevez eo e walleur c’hoazh. Poan en deus ouz ho kwelout.
Doue mat ! Petra am eus graet deoc’h evit bezañ kastizet ken kriz-se ?
A, perak on bet er-maez e nozvezh an tangwall, e-lec’h kousket sioul em gwele pluñv : kousket, pe ober van da gousket, da vihanañ. Ne vefen ket ken gwalleürus bremañ... Ha kompren a rez, paotr diskiant, Malo Drean ar foll, kollet ec’h eus da vuhez !
Nag ur brav a zen ! Te a c’hello bragal bremañ, e-kreiz plasenn an iliz ! (C’hoarzhin c’hwerv a ra).
...Ya, nag ur brav a baotr yaouank gant e groc’hen
nevez !
N’ouzon ket mui ar pezh a lavaran... va Doue, va Doue ! Ha ret eo din ivez koll va fenn goude va dremm ! Gwall aozet on a-walc’h evel-se koulskoude ! Ha c’hoazh pa ne vefe nemet va c’horf... met n’eo ket em c’horf, siwazh, hag e c’houzañvan ar muiañ ! ...Rozen Pavek !
Salver binniget ar bed, sellit ouzh va dremm, c’hwi ivez ! Ha nac’h a c’hellit va selaou pa c’houlennan diganeoc’h hepken reiñ d’am muiañ-karet kement a eürusted en he buhez hag em eus-me a dristidigezh em hini ?
Ya, va foanioù, me a vevfe ganto c’hoazh a galon vat, ma vefe Rozen eürus, hi da nebeutañ, ...eürus, ...ha gant un all e vefe...
Neoazh...
(Azezañ a ra ouzh an daol gant dic’hoanag, e zremm en e zaouarn).
Gant un all !...
Malo !
(O Klevout e anv, Malo a sav hag a dro e benn. Kerkent gwelet Rozen, avat, e souch adarre e zremm en e zivrec’h).
Perak oc’h deuet ?
Malo !... me eo ! Perak kuzhat ho tremmig kaezh ?... Ha n’oc’h ket mui va fried da zont ?... Malo, sellit ouzhin !... Malo, respontit din !... Diskouezit din ho tremm !
Dizremmet...
Tavit, Malo !
Perak tevel war ar pezh ’zo gwir ?... Kit kuit, Rozen !... Lezit ac’hanon ! re walleürus on !... (Rozen a flourik e vlev). Karet hoc’h eus un dremm laouen, roet hoc’h eus din ho ker d’ar mare ma oan un den all, ha n’eo ket ar spontailh on deuet da vezañ... ar spontailh ez on bremañ. Kollet em eus va dremm. Ne chom war va eskern nemet kig distumm. Kollet em eus ar gwir da vezañ ho pried... Kit kuit, Rozen... Pedit evidon... panevet Doue, en em lazhfen !
Malo !
Panevet Doue !... N’ouzon ket mui adarre petra lavaran... Pardonit din, Rozen, met... kit kuit ! Fellout a rae din... Re abred eo, avat, re abred, ha, dreist-holl, re wan on. Kit kuit. Skrivañ a rin deoc’h ar pezh na c’hellan ket lavarout dre c’henou !
Perak ne lavarfec’h ket din dre c’henou kement a fell d’eoc’h skrivañ ? Troit ho penn, Malo. Savit ho penn karet ! (Malo ne fiñv ket). Ne fell ket deoc’h e welfen ho kloazioù ?
Na liv va dremm dizremmet ! (Rozen a baz hag a baz c’hoazh). Gant ar paz emaoc’h ?
N’eo ket kalz a dra !... Sellit ouzhin, Malo ! (Flourikat a ra adarre e benn stouet) Sellit ouzhin !
Fellout a ra deoc’h gwelout va dremm ? Va dremm dizremmet... Fellout a ra deoc’h gwelout ?... Fellout a ra deoc’h ?... Sellit ’ta (Treiñ a ra e benn daveti, en ur sevel). Sellit ouzh va dremm !
Va Doue!
Sellit ouzh va dremm, Rozen !
Me ho kar, Malo !
Sellit ouzh va dremm !
Perak c’hoari gant va c’halon ?
Sellit ouzh va dremm !
Malo !...
Sellit ouzh va dremm, Rozen. sellit ouzh va dremm ! (Rozen a baz o treiñ he fenn). C’hwi a wel, c’hwi a wel... Ne c’hellit ket sellout div wech ouzh va dremm hep treiñ ho penn ! (Mont a ra, evit kuzhat e from, da dommañ e zaouarn o krenañ ouzh an tan).
Nann, Malo, n’eo ket ho tiweuz losket a ra keuz din, met ar c’homzoù o deus-int distaget. (Malo a chom mut). Malo, deuet on d’ho kwelout evel agent !
Traoù eürus a zo bet. Traoù fall a zo bremañ. Kit kuit, Rozen !
Malo !... Perak ne zeufe ket an amzer eürus en-dro ?
Perak ? A, c’hwi ivez, e c’houlennit perak, pa ouzoc’h mat !... Penaos e c’hellfec’h-c’hwi va c’harout bremañ, pa n’em eus me va-unan nemet doñjer razon ?... Kit kuit. Na chomit ket pelloc’h en ifern-mañ !
Eo, Malo, ganeoc’h e karfen chom da viken, peogwir ez oc’h klañv, peogwir ez oc’h gwalleürus. Chom a rin d’ho frealziñ.
Dre druez ! N’em eus ket ezhomm eus ho truez !
Malo !
Dre druez ! Ya, evit se eo ne fell din e chomfec’h !
N’eo ket gwir, Malo ! Dre garantez !
Nann ! Ganin-me eo echu ! Kit kuit... C’hwi a c’hello c’hoazh, marteze, bezañ eürus... Gant unan bennak... un deiz da zont.
Malo !.. (Hi a baz). Malo !... Ha gwir eo ? N’hoc’h eus biskoazh va c’haret, pa gomzit evel ma komzit !
A, siwazh !
Poan vras a rit din !
Kit kuit !...
(Klevout a reer mouezh ar vamm o c’hervel er-maez).
Rozen !... Ha c’hwi a zo aze ?
Ya, moereb Anna !
Emaon war dro al loened. Ha ne c’hellfec’h ket mont da di Janed Digabell da glask an dorzh vara he deus poazhet evidon gant he forniad ?
Ez an d’he c’hlask a galon vat ! (Da Valo). Ez an... betek tuchant, Malo ! (Malo ne respont ket). Betek tuchant, Malo.
Betek tuchant!
Aet eo kuit Rozen Pavek ?
Ya, aet eo kuit.
Deuit amañ, Malo !... Nann !... Chomit ! Me eo a yelo, peogwir emañ an avel yen o c’hwezhañ e pep tu dre amañ, hag oc’h ober reklom en-dro din.
(Trouz a glever).
N’hon eus ket kalz a amzer kent da Rozen dont en-dro. Pardonit din, va faour kaezh paotr, peogwir e
komzin deoc’h buan hag en ur ger berr. N’on ket, siwazh, evit reiñ deoc’h keloù laouen ! Malo, ha sellet hoc’h eus ouzh dremm Rozen Pavek ?
Perak komz anezhi c’hoazh ?
Ha gwelet hoc’h eus pegen bras ha lugernus e oa he daoulagad, enno tan an derzhienn ?... Ha gwelet hoc’h eus pegen roz e oa he divjod treut, ha disliv ha diwad he daouarn ?
Ha neuze ?
Ha n’hoc’h eus ket he c’hlevet o pazañ ?
Marteze...
O pazañ sec’h.
Marteze...
Marteze... evel he c’hoar...
Mamm !
Marv gant ar gwall gleñved.
Tavit !
Ar c’hleñved a zebr ar skevent.
Va Doue ! va Doue ! (Ur pennad digomz). Ne oa ket klañv miz ’zo !
Ne oa ket klañv c’hoazh, marteze, betek nozvezh an Tan. Peurliesañ, siwazh, an dud yaouank ne vezont ket klañv pell amzer !
Mamm !
Va faour kaezh Malo ! Gwenola Pavek, hag hi a zo bet pell war he gwele ?
Rozen Pavek klañv ! Rozen Pavek klañv evel he c’hoar ! Klañv da vervel, marteze ! N’eo ket gwir, mamm. Ne c’hell ket bezañ gwir !... Piv en deus lavaret deoc’h ?
Ne vern... selaouit !
(Klevout a reer pazañ er-maez).
Mantrus !
(Pazañ a glever adarre).
Rozen Pavek klañv... va fried !
Malo... Setu-hi o tont en-dro ! Malo, daoust ma karan Rozen Pavek evel va merc’h, ne gemerot ket da bried ur plac’h barnet d’ar marv !
Ho komzoù a oa tuchant : « Ha n’oc’h ket mui grataet an eil d’egile ? »
Malo ! Deuit ganin ! Na chomomp ket amañ da gomz... Setu-hi o tont ! Ne vo ket ho ker diwezhañ, Malo ! N’hoc’h eus ket ar gwir da zimeziñ ganti... Ur plac’h barnet d’ar marv !
Grataet omp. Ho komzoù e oa tuchant, va c’homzoù-me e vo bremañ.
Malo, ne vo ket ho ker diwezhañ ! (Malo a chom mut).
(A-greiz-holl, en ur vont kuit). Hama ! Lavarit ’ta dezhi ar pezh a garot... Peogwir e vo marv a raok an dimeziñ !
Mamm !
Marv... a-raok an dimeziñ…
Setu ho torzh vara, va moereb. E pelec’h hen lakaat ?
Lezit anezhi war ar skaoñ, paket en tamm lien gwenn a zo e korn an daol !
Trugarez.
N’eus ket peadra !
Bremañ, Malo... (Krenañ a va he mouezh)... Ret eo din mont, ...mont kuit da viken.
Paour kaezh. (Dezhañ e-unan) ...Klañv !
Ret eo din mont hep ur ger a garantez,... evel ur baourez ma ’z on, peogwir em eus kollet ar galon a garen.
Rozen !
Evel ur baourez... o c’houlenn diganeoc’h aluzon ur ger tener kent dezhi mont kuit. Ya, emaon evel ur baourez o klask he bruzunenn vara, ...o klask evit netra.
Rozen !
Ne c’hellan ket mont evel-se, Malo, hep ur ger, hep ur sell a garantez !
Rozen !
Ne c’hellan ket mont ! (Kuzhat a ra he fenn en he daouarn, ha da bazañ). Ne c’hellan ket mont ! (Malo he red da azezañ).
Rozen, va selaouit !
Pardonit din, Malo. Ma pazan, n’eo ket kalz a dra. (Pazañ a ra). Serret anoued am eus. (Pazañ a ra adarre). Pardonit din, Malo, ma pazan, ...ha ma n’on ket aet kuit c’hoazh ! (Chom a ra, stouet he fenn en he daouarn).
Rozen ! Na bazit ket mui. Perak ne sellit ket ouzhin ?... Leñvañ ’rit, Rozen, leñvañ, ’rit ? Ha me eo am eus graet glac’har deoc’h ? {Dezhañ e-unan). Deoc’h-c’hwi, va muiañ-karet barnet d’ar marv ! (Da Rozen) Me eo am eus graet glac’har deoc’h, me hag am befe karet reiñ d’ho kalon dudi ha joa hepken... Leñvañ ’rit c’hoazh ! (Kuñv) Sellit ouzhin, Rozen, sellit ouzhin !
Ne leñvan ket (Malo a flourik he fenn).
Savit ho penn karet. Perak e leñvit, Rozen ?... Sellit ouzhin !
Gouzout a rit, Malo, perak e leñvan !
Rozen !
Ma vefen bet dizremmet, me, ha n’ho pefe ket kemeret ac’hanon da bried, Malo ? Ha n’ho pefe ket va c’haret evel agent ?
Rozen !
Neuze, Malo, penaos e c’hellit lavarout...
Va Rozen-me !
Malo !... Va fardon a c’houlennan diganeoc’h mar n’on ket bet mat a-walc’h evidoc’h, ...mar em eus graet deoc’h an disterañ poan...
Rozen !
Met, Malo, na lavarit ket din mont kuit ! Na lavarit ket din pellaat ! Na lavarit ket din... (Pazañ a ra).
Tavit, Rozen, me eo a c’houlenn diganeoc’h va fardon ! Klañv eo bet va fenn gant ar reuz. Kollet em boa va spered. Diskiant on bet gant ar glac’har ha dall ha fall... Na leñvit ket mui... Sellit ouzhin, Rozen ! va Rozen-din oc’h c’hoazh, va Rozenig-me !
Perak klask frealziñ va glac’har evel ma vefen ur plac’hig vihan, Malo ? Perak klask va frealziñ bremañ gant komzoù na soñjit ket enno ?
A, Rozen, m’hen goar re, gounezet em eus kant gwech an tamall a rit din ! Va c’hredit, neoazh : ar wirionez a lavaran bremañ. Rozen, ne soñjen ket tuchant er gerioù a zistagen em glac’har. Rozen, e gwirionez, biskoaz n’em eus soñjet enno !
Evit va frealziñ eo e lavarit se !
Penaos bezañ kredet bremañ... Rozen, ne fell ket deoc’h kompren neuze : va Rozen din-me !
Evit va frealziñ eo e lavarit se !
Ha ret e vo din hen touiñ ?... Sellit ouzhin ! Hag e c’heller lavarout gaou gant un dremm ’vel m’em eus ? (Tostaat a ra e dal ouzh he zal stouet).
A, Malo... (Pazañ a ra).
Rozen ! (Dezhañ e-unan). Va faour kaezh Rozen-me !
Malo, Malo ! Gwir eo ’ta ? Respontit din... e timezimp ? E tïmezimp, ha den na tra ne c’hello mui dispartiañ ac’hanomp, Malo, nemet ar Marv !
Nemet ar Marv !
(Rozen a bok d’e zremm losket).