Ar Hent en Hadour/Chapistr 6

◄   LODEN V LODEN VI LODEN VII   ►


LODEN VI
――

En Aviél.« Leh mé ma hou kalon, azé é ma hou trezol… » — Èl ma houié é oè ou chonj er lakat de vout roué, Jésus um dennas en ur léh distro … — « Pegours é tei ranteleh Doué ? » Jésus e reskondas : « Ranteleh Doué ne hel ket bout guélet ; ne hellér ket laret : é ma duhont, é ma duma, rak chetu ranteleh Doué : én diabarh anoh é ma… — Ranteleh Doué, emé Jésus, e zou hanval doh ur hrañnen seun e gemer un dén eit hé hadein, en é zoareu,… — doh er gouil e gemér ur voéz eit lakat toéz é go,… — doh un trezol kuhet en ur park,… — doh ur marhadour hag e glaské perlenneu talvoudus… — doh er roédeu e daulér ér mor… »

————

Épad er loden-ma, en hoari e vé groeit, ar vord er len, én un tachad distro.

————
Er ré e hoari ér loden-ma :

JUDAS, BENGABER, SALOMÉ, MADELÉN

JUDAS, azéet ar ur mén.

Trezet ou des er len ha doaret én tural…
Mé, chomet on ama de hobér chonjeu fal.
Ker peahus é neoah ol en treu en dro d’ein !
Perak é ma en diaul doh me atahinein
Elsé dalbéh ?… Er Mestr e zou neoah ker mat !
Peb doustér e lak Ean en é gonzeu dalhmat

Pen dé é parlandal genein — ha pegen don
E sel ean, dré men deulegad, é me halon !
Ean e huél mat énnan penaus nen don ket mui
Glan, èl en dé ma treménas étal me zi
En ur laret : « Judas, des ar me lerh eué. »
Petra em es cherret ar é lerh ? Peuranté,
Mizér ! Peur é ean-memb, peuroh eidomb-ni rah,
Ean hag e hellehé bout ker pinuik neoah !

Ean e saù hag um lak de gerhet.


Ol en alézonneu e zér de genig d’ein,
P’ou lauskehé ahoél é me ialh de greskein,
Mes pas, kenteh men dint koéhet abarh, ret é
Ou diskoufi aben, hemb goarn ket anehé !…
Ha dalhmat konzeu huerù geton : « Maleur d’er ré
E lakou trezolieu de guh én doar, pen dé
Ken tost er mergl hag er prinùed hag er laeron.
Ne chervijér ket Doué ar un dro get Mammon, »
Mammon, doué en argand hag en eur ! — « Guerhet ol
Hou treu, reit ind d’er ré peur hag é léh ou hol
Hui ou goarnou »… Chetu dalbéh é bredégeu !
Un dén e gol kalon é rein alézonneu
D’en hani ou dispriz hag ou malloh elsé.
Ret é biùein ; en eur a dural e vehé
Etré dehorn un dén èldon un nerh open
Eit lakat kerlen gouh hur rouanné ar é ben ?
Mes pas… peur é ha peur é ven chom, ha chetu
Perak é huélan mé me hent tioél ha du
Ha ma um zistagan, kalz pé bihan bamdé,
A zohton !… Ha neoah me gleu é garanté
Doh men groñnein ataù èl agent !…

Azéet en des endro ar er mén, é ben en é zehorn.




BENGABER

Doh men groñnein ataù èl agent !…Nen dous chet
Té oeit enta get er réral ?

JUDAS, é sellet dohton get difians.

Té oeit enta get er réral ?Nann, fariet
Emes.

BENGABER

Emes.O ! Lar kentoh penaus e tes vennet
Chom amen… koustelé ? A dural, ne tes chet,
Me chonj, nitra de gol é pellat, hemb gortoz,
A zoh er Mestr e tes héliet, dé ha noz,
Betak hiniù…

JUDAS, é seùel.

Betak hiniù…Mar n’em es chet nitra de gol
É tilezel er Mestr e sellet èl ur fol, —
Hui, doktored, — allas, ne huélan ket muioh
Petra e hounidein é vont a du genoh,
Rak chetu, m’er guél mat, petra e gareheh
Gobér : gounid unan, marsé memb huéh pé seih
Anamb, hag hun seùel arlerh énep d’hur Mestr.
Pas, tuchentil, re stert e vehé hou kabestr.
Er iaù hun es de zoug bremen e zoù ker skan
Ma kerhamb édandon hemb chuéhein.

BENGABER

Ma kerhamb édandon hemb chuéhein.Chom e hran
Bamet doh te cheleu ! Mar dé é guirioné,
Ker mat hou mestr eidoh, perak é chomes té
Pèl a zohton hiniù, rak ne lares chet pas :
Té é en des vennet en dilezel, Judas.




JUDAS

Perak ?

BENGABER

Perak ?N’er gouian ket ; me chonj un dra neoah :
Judas… pe houiehès… é vehé roué… arhoah !

JUDAS

Roué ! Arhoah ! Laret ta hiniù ! Ia, hiniù é
É vehé roué, én drespet t’oh, pe garehé.
Nen des chet anehon meit ur gonz de laret
Hag er bobl um saùou abéh hag unañnet :
Galilé, Samari, Judé, en tri kanton
Ag er vro !… Er burhud ag é hanù e zason
Kriùoh énné eit er gurun… Ur gonz hempkin,
Me lar d’oh, hag er bobl e vou doh é zeuhlin,
Prest de sentein, prest de gerhet ha d’en héli,
Get hireh, hemb doujans, na ké, na perderi,
Betak Jéruzalem hag harpet arnehon
De skarhein ag er vro en dianvézerion.

BENGABER

Pesort chonjeu e hres !

JUDAS

Pesort chonjeu e hres !Er bobl e zou deit hoah
Amen, érauk men des saùet en héaul, d’er hlah
Eit gobér anehon ur roué, ér Galilé
Ketan, rak men domb kriù ama, — kenteh goudé
Er vro abéh.

BENGABER

Er vro abéh.Hama ?




JUDAS, get diskonfortans.

Er vro abéh. Hama ?Nen des chet anehon
Vennet.

BENGABER

Vennet.Téhet en des ?

JUDAS

Vennet. Téhet en des ?Ia, er réral geton,
Ha doaret ou des rah én tural, tré ma oé
Er bobl é klah en dro dré en aud… Elsen é
En des hoah groeit ur huéh.

BENGABER

En des hoah groeit ur huéh.Ia !… Più e larehé,
Doh er hleuet é konz, é vehé ker koart-sé ?
Dirak en distéran danjér kenteh é krén.

JUDAS

Koart, ean ? Pas, nen dé ket koartiz en des un dén
Hag e zalh gelloud Doué en é zehorn, pe gar,
Eit gobér treu soéhus ha burhudeu dispar ;
Un dén ma sent er mor dohton hag er pisked
Hag en aùél ; un dén hag e ra er iehed
D’er ré klan, hag e saù er ré varù ag ou bé,
Biù ha iah, get ur gonz hempkin e lar dehé ;
Ha hui e gred penaus é ma dré goartiz é
En des téhet dirak er bobl ?… E guirioné,
N’en hanaùet ket kalz mar chonjet kement-sé !

BENGABER

Geou, men hanaù èl ur lorbour !




JUDAS, peahus.

Geou, men hanaù èl ur lorbour !Rè santél é !

BENGABER

Perak ta ne faut ket dehon bout roué ?

JUDAS

Perak ta ne faut ket dehon bout roué ?Chetu !
— Ol er ré en héli er goui reih mat, eutru.
Rak nen dé ket arriù hoah, emé ean, en ér
En des choéjet.

BENGABER

En des choéjet.Gortoz e hrei hoah pèl amzér
En ér-sé !

JUDAS

En ér-sé !Fé, più houi ?

BENGABER

En ér-sé ! Fé, più houi ?Hun ér-ni, cheleu mat,
Judas, en ér hun es choéjet eit er lakat
D’er marù e voù soñnet pèl kent érauk.

JUDAS

D’er marù e voù soñnet pèl kent érauk.Bleidi,
En dra-sen é enta e glasket !

BENGABER

En dra-sen é enta e glasket !Ean er goui
A huerso, ean ; chetu perak é téh elsé
Kenteh ma huél é omb er ré kriùan… Mal é
Um zistroein a zohton, me lar d’is, ha kemér
Un hent aral. Sel ta : re dost é en danjér.




JUDAS

Mes nag é varùeemb geton ?

BENGABER

Mes nag é varùeemb geton ?Pas, nen dous chet
Eit merùel, té, Judas ; ne tes chet hoah biùet
Pèl erhoalh, na, lausk mé étrézomb d’er laret :
Ne tes chet hoah kaset de hesk en eurusted
E zeli Doué d’en ol, ia, d’en ol, ér bed-ma.

JUDAS

Pé en aral.

BENGABER

Pé en aral.Ia, mes en hani e horta
Goudé pe hel kemér aben, petra é ean ?
Ur sod !… Nen dous chet té er sod-sen, é kredan :
Abil ous, disket mat, forhés me larehé,
Mar ne hran ket poén d’is, er guellan ag er ré
E skleij er lorbour-sen geton, en ur hratat
Dehé ur ranteleh hag e zou hoah pèl mat,
Mar dé ér bed aral é ma !

JUDAS

Mar dé ér bed aral é ma !Ér bed aral ?

BENGABER

Soéhet ous ? Nen dous chet neoah bouar na dal.
Ha te huél té é ranteleh ar en doar-ma ?
Émen ? Ér Galilé ? Pas, rak én nean é ma.
Estroh eit ur huéh en des ean laret t’oh reih :
« Nen dé ket ér bed-men é ma me ranteleh. »
Nitra splannoh.




JUDAS

Nitra splannoh.Perak é klasket hui enta
Er lahein ?

BENGABER

Er lahein ?Rak ma ven hun zroein ni de nitra,
Ni hag e lak en ol édandomb de blégein,
Ni hag e zou karget, aberh Doué, de ziskein
D’er bobl er peh e lar er skriturieu santél ;
Ean e hra brezél d’emb get predégeu tioél,
Get malloheu biskoah blaoahusoh… Mar kred
Hun es eun anehon, fari e hra. — Harpet
Arnamb, ean e vehé bet er mestr, hemb arvar.
Énep t’emb, ni hun saù kenteh eit en diskar.

JUDAS

Er bobl e zou eiton hag er bobl e zou kriù.
Ur gir hempkin hag é vehé bet roué hiniù.

BENGABER

Peurkeh ! Glahar e tes… Me gonprén : kalet é
Guélet en hunéieu é téh, pe za en dé.
Ker braù e oent, hileih kaeroh eit er vuhé !
Ne lauskant ar ou lerh meit melkoni ha ké.
Mes cheleu : er harein e hres ?

JUDAS

Mes cheleu : er harein e hres ?M’er har.

BENGABER

Mes cheleu : er harein e hres ? M’er har.Hama,
Ne glaskes chet ma tei de vout roué.




JUDAS

Ne glaskes chet ma tei de vout roué.Perak ta ?
Er bobl e zou eiton, me lar d’oh : ind er har.

BENGABER

Judas… ne houies chet peger kriù é Sézar !
Lakamb penaus er bobl um saù ha get hireh
Um lak de vrezélat eit rein ur ranteleh
D’hou mestr, chetu er vro intañnet ha goleit
A hoèd, ha goahoh goah flastret édan en treid ;
Mar nen dé marù érauk…

JUDAS

Mar nen dé marù érauk…Mar nen dé meit un dén,
Ia ; mes mar dé muioh…

BENGABER

Ia ; mes mar dé muioh…Eit un dén ?

JUDAS

Ia ; mes mar dé muioh… Eit un dén ?Ia.

BENGABER

Ia ; mes mar dé muioh… Eit un dén ? Ia.Petra
E vehé ean, un Doué ? Chonjal e hres é ma
Te vestr un Doué, Judas !… Blasfémour !

JUDAS

Te vestr un Doué, Judas !… Blasfémour !Blasfémoùr !
Mé !… Pas, hui kentoh !…

A kosté, en ur seùel é zivrèh.


Mé !… Pas, hui kentoh !…Deit ta de me sekour,
Spered me Mestr !

En ur gargein ar Bengaber muioh mui.


Spered me Mestr !Satan, perak é klaskes té
Me lakat hoah de goéh é te laseu ? Té é
E huélan édan kiz ur béleg diragon
É klah, get te valis, treboulein me halon.
Te gonz t’ein ag en dén e garan er muian,
Mes, m’er guél mat, me inéan é, ia, me inéan,
E glaskes, mes m’hé goarn, n’hé bieues chet hoah.
Kerhet kuit, kerhet kuit, pelleit ta pé m’hou lah.

Diglommet en des é hrouiz ha mont e hra aben de Bengaber èl pe vehé é klah en tagein geton, mes hannen er hemér dré en diskoé hag en taul doh en doar ; Judas e goéh get un taul kri.



BENGABER, pléget arnehon.

Peurkeh fol ! Pesort droug arfleùet e tes té ?
Peh spered e labour énous ? Mat e hrehé
Te vestr, mar dé ker kriù eit guellat er réral,
Skarhein eué a te inean er spered fal.
Mes des endro, des bean ! Sel, nen don ket Satan,
Mes béleg Doué, ur guir béleg ha chom e hran
É Jéruzalem… Pe vou deit te spered vat
Endro, un dé benak, Judas, cheleu mé mat,
Te houiou émen me havet… Kenevou d’is.
Me gleu, tostiktra d’emb, én hent, tud é tiviz.
Mont e hra kuit.

SALOMÉ, de Madelén.

Dré en tu-ma kentoh, me chonj ; ni e gavou
En ur héli en aud un hent hag hur hasou,
Kent ma koéhou en noz, betak Bethsaïda.




MADELÉN, é tisoh.

Èl ma plijou genis.

En ur huélet Judas koéhet ar en doar.


Èl ma plijou genis.Mes più é en dén-ma
Astennet ar en doar ? Kousket é pé petra ?

SALOMÉ

Klan marsé ?

MADELÉN

Klan marsé ?Ramb en dorn dehon eit seùel…

Etal Judas hag en des distroeit é fas aben dehi.


Klan marsé ? Ramb en dorn dehon eit seùel…A !
Unan ag en deuzek !… Judas é ! A ! men Doué,
Petra e zou arriù genoh, Judas ?

SALOMÉ

Petra e zou arriù genoh, Judas ?Klan é.

MADELÉN

Perak nen doh ket hui get er réral ?

JUDAS, doh um lakat ar é hañazé.

Perak nen doh ket hui get er réral ?Fé ia !
Perak nen don ket mé chomet geté ?… Nitra.
N’em es chet sur erhoalh nitra ; mes chuéh e oen.
Kousket em es… Deit oh… Ur fal huné e hren…

SALOMÉ

Krénein e hres ; skontet é hoah te zeulegad.

JUDAS

Skontet !… Ia, guir mat é !




SALOMÉ


Skontet !… Ia, guir mat é !Mat e vehé lakat
Deur doh é dal, deur fresk ; taùein e hrei en tan
E zou en é ben.

Monet e hra eit kemér deur.


JUDAS

E zou en é ben.Pas… pas get te zehorn glan.
Ne faut ket t’ein… Iah on… Chetu mé é me saù.
Me hel kemér endro me hent… Kerhet ataù
É me rauk.

MADELÉN

É me rauk.Mont e hret perchans èlomb eué
Betak Bethsaïda ?

JUDAS, get rustoni.

Betak Bethsaïda ?Petra e vern d’isté
En hent e gemérein… péhouréz ! Péhouréz,
Hag en dra-sé te sel ?

SALOMÉ

Hag en dra-sé te sel ?O ! Perak é konzes
Té dohti get kement a rustoni, Judas ?
Deit é de vout hun hoér en dé ma pardonnas
Er Mestr hé féhedeu dehi. En ol enta,
En hur mesk, e zeli bout mat dohti brema.

MADELÉN

Petra vern, Salomé !… Er ré pur a galon
E hra mat degas t’ein chonj ag er peh ma on :
Ur béhouréz…




SALOMÉ

Ur béhouréz…Groñnet a splandér er pardon
En des reit t’oh er Mestr ! Me gleu hoah en dason
Ag é voéh, pe laras t’oh : « Moéz, hou péhedeu
E zou pardonnet ol. »

JUDAS

E zou pardonnet ol. »Ia, chetu é gonzeu.
Mes hag ind e zou bet kriù erhoalh eit gobér
Er peh e larent ?

SALOMÉ

Er peh e larent ?O ! En diaul é e gleùér
Dré te vég ! Ne tes chet té-memb er chonjeu-sé !

JUDAS

Groeit em es, me lar d’oh, tuchant, ur fal huné.
Mes oeit é kuit… Klaskamb er Mestr, héliamb ean
Betak Jéruzalem… get en hirèh vrasan.
Soñnein e hrei kent pèl en ér en des choéjet
Eit streù er ranteleh e hortamb dré er bed.
Damb ar é lerh enta get konfians : arhoah,
Pe vou kriù, pe vou roué,… ni er harou guel hoah.

Mont e hra kuit.


SALOMÉ de Madelén.

Kerhet ketan, m’hou ped.




MADELÉN

Kerhet ketan, m’hou ped.Pas, ar hou lerh.

Chomet hé unan.


Kerhet ketan, m’hou ped. Pas, ar hou lerh.Men Doué,
Pardon, Mestr… eun em es a fari, rak Hui é
En des ean diforhet eit gobér hou labour,
Mes me skont, pe huélan Judas, hou servitour.

En tenneris e goéh.


⁂ ⁂ ⁂