Barzhaz Breizh/1846/Ar re c’hlaz
Oberennoù damheñvel pe handelvoù all zo ivez, gwelout Ar Re C’hlas.
Ar chas a glevann oc’h harzal ! chetu ar zoudarded C’hall !
Tec’homp kuit trezeg ar c’hoajou ! kasomp a-rog hor chatal !
Daoust hag hen, potred Kerne, e c’houzanvimp da viken,
E c’houzanvimp ar vac’herien a wask al labourerien ?
Gwallet gant-he hor merc’hed koant ; lazet mamm ha mab ha den ;
Lazet zoken ann dud klan paour, abalamour d’ho daouarn gwenn.
Tanet gant he ti ar beorien ; diskaret ar maneriou ;
Devet ann ed, devet ar foen, er parkou hag er prajou.
Troc’het ar gwe el liorzou, ha laket da ober tan ;
Ken na vo avalou na zist, da nao pe zek vloaz ac’han.
Laeret hor zaout, hon ounnered hag hon ejenned, siouaz !
Ha kaset mesk gand ho ferc’hen, d’ar c’higer d’ar c’heriou braz.
Laeret zoken traou ann iliz ; pilet zoken hon touriou ;
Straojet zoken ar garneliou, ha skignet ar relegou.
Gwastet traoniou kaer Breiz-izel, ken dru ha ker glaz gwech-all ;
Ken na glever mui tro-war-dro mouez den kennebeut chatal.
C’hoaz ma ve roet skuilla, hor gwalc’h, daelou dru d’hon daoulagad,
Mez da l’ma wel skuilla daelou, ann den ker a skuill ar goad.
C’hoaz ma ve roet kaout eur groaz, e pelec’h e taoulinfemp,
Evit goulenn digand Doue ann nerz pini a vank d’emp !
Met ho kroaz santel, ma Doue, zo bet pilet e peb-lec’h ;
Ha kroaz ar gwinterellerez a zo savet enn he lec’h.
Bemde ’weler ho peleien evel-d-hoc’h war ar C’halvar,
Evel-d-hoc’h o stoui ho fenn o pardoni d’ann douar.
Re ho deuz gallet tec’het kuit, ea da guhet er c’hoajou ;
Eno oferniont deuz ann noz ; e bag, war vor, a-wechou.
Darn ho deuz treuzet ar mor braz, divroet ha dizouten,
Gwell gant-he senti ouz Doue, evit senti ouz ann den ;
Gwell gant-he dibri dianken, er broiou pell, bara kerc’h,
Evit dibri bara gwiniz, bara ann diaoul, gand ann nec’h.
Enn ho ziez, ann touerien a zebr danvez ann dud paour,
Goude beza gwerzet Doue, evel Judaz, evid aour.
Piou-bennag na fell ket d’ezhan mont da glevet ann touer,
Zo war var da goll he vuhe ; bet denchentil pe gouer.
Tudjentil, ha tud a iliz, tud diwar mez, sonn ho fenn,
Ann holl Vretoned a waner balamour ma int kristen !
Breman hallez, boed ann ifern, rei da galon-te d’ar joa,
Pe ’teuz laket hon elez-ni e-barz ann ne da wela !
Pe ’t’euz laket lezen ann diaoul e-lec’h gwir lezen Doue,
Pe t’euz lazet ar veleien, ann dudjentil, ar roue !
Pe t’euz lazet ar rouanez, pe ’teuz stlapet d’ann douar
He fenn gand penn flour Elesbed, ann itron zantel, he c’hoar ;
Pe t’euz tolet er c’hao hudur mab ar roue, hen bugel,
Hag hen dalc’hez e-barz ar fank da vreigna ha da vervel.
Kuz da benn, heol benniget, enn eur welet torfejou
Pere na dlefe beza gret nemed gand drouksperejou !
Kenavo, Jezuz ha Mari, dispennet ho taolennou,
Ha laket d’ober paveiou, gand ar re c’hlaz, er c’heriou.
Kenavo, fons ar vadiant, e lec’h e gefjomp gwech-all
Nerz evit gouzanv ar maro kent evid ieo ann dud-fall.
Kenavo, kleier benniget, a gane war hor pennou,
N’ho klevomp mui enn hor gervel, sul na gwel, d’ann ilizou.
N’ho klevimp mui o kana ge ; siouaz divadez ho penn !
Teuzet, siouaz ! gand ar geriz evid ober gwenneien !
Kenavo, Bretoned iaouang, e c’halver d’ann armeou,
E-lec’h ma goller enn eunn tol ar feiz hag ar vueiou.
— Kenavo, ma map, kenavo d’ann draoniennou Jozafat !
Pa vei mez deuz a Vreiz-izel piou a zifenno da dad !
Pa lammo re ker gand ma zi, me vo klevel o laret :
— Ma vize bet ma mab er ger, en defe ma diwallet ! »
— Deuz etre diou vrec’h da vamm goz euz da zouget, ma bugel,
Deuz war galon euz da vaget, ma mabik paour, kent mervel !
Pa zistroi endro d’ar ger, vinn eet kuit deuz ar bed man ;
Deuz aman, deuz m’az prietinn, evid ar wech divezan.
— Tevet, ma mamm, tevet, ma zad, ne inn ked d’ho tilezel ;
Chom a rinn evid ho tifenn, evid difenn Breiz-izel.
Reuzeudik braz eo bout gwanet ; bout gwanet ne ket mezuz ;
Nemet plega d’ar skraberien, evel tud lent ha kabluz !
Mar ’d eo red monet d’ann emgann, emgann a rinn ’vid ar vro ;
Mar ’d eo red mervel, e varvinn ; kuit ha laouen war eunn dro,
M’euz ked aon rog ar bolodou ; na lazint ket ma ene ;
Pa gouezo ma c’horf d’ann douar, ma ene savo d’ann ne,
Arog ! potred vad Breiz-izel ! entana ra va c’halon ;
Kreski a ra nerz va diou-vrec’h ; bevet ar relijion !
Bevet ann neb a gar he vro ! bevet mabig ar roue !
Ha ra ielo ar botred c’hlaz da c’hout hag hen zo Doue.
Buhe evit buhe ! tud vad ; laza pe beza lazet !
Red e oa da Zoue mervel evid gonid war ar bed.
Deuz er penn gan-e-omp, Tinteniak, gwir Vreton a holl-viskoaz,
Te pini rog beg ar c’hanol, morse da benn na droaz.
Deut er penn gan-e-omp, tudjentil, goad roeal demeuz ar vro ;
Ha Doue a vezo meulet gand kement kristen ma zo.
Hag enn divez e teui endro e Breiz al lezen gwirion,
Kouls ha Doue war he oter, hag ar roue war he dron ;
Hag a-neuze traoniou Kerne e teuio glaz adarre,
Hag ar galon a zigoro gant bleun ann ed hag ar gwe.
Neuze, kroaz Jezuz, hor Salver, a zavo splann war ar bed ;
E-c’harz he zreid liliou kaer dru gand goad ar Vretoned.