Eil levr - Chap. XIX. : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Aveldro (kaozeal | degasadennoù)
Pajenn krouet gant : "<pages index="Imitation ar Verc’hes Vari.djvu" header=1 from=226 tosection=1 /> </div> {{DEFAULTSORT:Eil levr - Chap. XVIII.}} Rummad:Imitation ar Verc’hes Vari"
(Disheñvelder ebet)

Stumm eus an 31 Kzu 2017 da 15:45

Rouville, Alexandre-Joseph de (peotramant: Abbé d'Hérouville)
troet gant G*** L*** (Guillaume Le Lez).
Victor Guilmer, 1836  (p. 182--)






CHABIST XVIII.
Eus ar vues cuzet.


Ar Servicher.

Plijet ganeoc’h, ô Guerc’hes santel ! expliqa din ar myster eus ar vues cuzet ha dianavezet-se pehini a gunduac’h e Nazareth.

C’hui ho pije gallet, oc’h en em zisques, gounit da Jesus cals a galonou ha cals a henoriou.

Mari.

Va mab, lacât a rean va gloar da imita Jesus e-unan, pehini a falveze dezan beza pell amser, var an douar, un Doue cuzet.

Deuet e zoa er bed-ma evit desqi d’an dud, dre e zoctrin, tec’het dioc’h an henoriou, beza humbl.

Dre e vues cuzet, e Nazareth, e roas an exempl arauc instrui.

An tad eternel a falle dezan beza henoret dre ar vues cuzet eus a Jesus, ha Jesus a breferas ar seurt bues-se d’ar burzudou en divige gallet da ober.

Dre an hent-se en deus disquezet penaus ar berfection hac ar merit, evit an nombr bras eus an dud, ne gonsist qet oc’h ober evit Doue traou bras, mæs oc’h en em occupi, pa zeo guir eo hounnes e volontes, a labourou ordinal, a vicherou dister ha disprijabl erves ar bed.

Falvezet eo gantan distrompla an dud dioc’h an ide faus en em c’hreont eus ar santeles memes ; car ne estimont netra ar santeles, ma na rear miracloun ha traou burzudus.

Mæs, dreist oll, condaoni a ra dre eno ar bres hac an hast o deus an darn vuya eus an dud d’en em zisques, an desir о deus da veza estimet, ha meulet.

Va mab, carit beza cuzet, dianavezet hac ancounac’heat. Nemet e viot cavet mad gant Doue, petra ra deoc’h santimant ar bed var ho sujet ? Ar bed a basse ha tout a basse gantan.

E Nazaret, me a bossede Jesus. Beza em boa e garantes, èn en devoa va hini. Petra a faut davantach evit beza eürus ?

Eur c’hougn bian a zouar e pehini e vefac’h tout-a-fæt dianavezet, hac e pehini n’ho pefe qen mad nemet ho crucifi, a dlefe seblantout deoc’h preferabl da oll balæziou ar rouanez.

Eno e cafac’h ar sourcen eus a zælou ar glac’har, evit en em voalc’hi bepret davantach dioc’h ho pec’hejou.

Eno, oc’h en em unissa bepret gant mui a familiarite gant Jesus, e cafac’h en e garantes, an tanva eus ar barados.

Eur vues cuzet ha retiret a seblant deoc’h trist, abalamour n’oc’h eus jamæs tanveat e douçder.

M’ho pige commancet d’e zanva, e cafac’h eo væn meurbet an henoriou hac ar plijadurezou eus ar bed, hac eo vænnoc’h c’hoas ar re ho c’hlasq.

Guir eo penaus, o veva pell dioc’h assambleou ar bed, e vezer alies sujet da c’hoaperes tud ar bed, pere a gav estonabl e tisprichfet ho divertissamanchou, mæs ar goaperes-se memes o deus un avantach bras, abalamour ma c’hunissont cals mui gant Jesus, pehini a glasqer ebqen.

Nebeut a dud a so, va mab, pere a vev e peoc’h, nebeut a so tud spirituel hac interior, abalamour ma zeus nebeut hac a gar en em denna eus a greis ar foul, evit chom ho-unan gant Jesus.

Beza e zeus, memes, pere a ra profession a vertus, e pere gouscoude e veler nebeut a vertus, e pere gouscoude e remerqer nebeut a vir devotion : abalamour ma vevont re zissipet ha ma caront re en em zesques, guelet ha beza guelet. Ho devotion a so tout e comsou.

En effet, æssoc’h eo parlant e guis tud devot, eguet n’en deo beza devot.

Ar c’hraç ne chom qet pell en un ene dissipet pehini a glasq tenna varnezi sellou unan-all, differant dioc’h ar pried celestiel, dioc’h Jesus.

Goulennit ous Jesus unan eus ar sclerigennou vras-se pere en deus roet d’e zænt, ha pere ho deus sclerreat ho speret var bonheur eur[1] vues cuzet e Doue gant Jesus-Christ.




CHABIST XIX.
Eus ar vues interior.


Da Vari eo e conven particulieramant an desteni-ma eus ar Speret-Santel : Oll[2] gloar merc’h Sion a so en he interior.

Ar pez a ouzomp eus he actionou exterior, nen deo netra e comparison eus ar pez a bassee en e c’halon.

En em represantit ar vam-se, guerc’hes, en he zy a Nazareth.

Antreit a speret betec he interior, ha grit a guement-se ho studi.

Mæs piou a alfe compren he affectionou, he zantimanchou, he dezirou ?

Piou a alfe lavaret ar pez a bassee er galon-se eus ar santella crouadures ?

C’hui ebqen, ô va Doue ! a occupe oll buissançou he ene.

C’hui ebqen a yoa ar pen-caus hac ar fin eus he oll actionou.

C’hui a yoa continuelamant presant d’he speret.

Ho quëlet a rea en oll draou crouet. Netra ne alle he distrei diouzoc’h, abalamour ma zoac’h tout evithi e pep tra.

He jujamanchou a yoa reglet var ar maximou eus ho furnes eternel, he œuvrou reglet dre ho speret ; he c’honversationou о devoa evit sujet ho carantes.

Pell dioc’h pep commerç gant ar bed, Mari en em occupe a Zoue, eus a labourou he zy, gant an oll liberte eus a un ene diangach dioc’h pep interest ha pep santimant humen.

Petra benac ma zoa, dre eur c’hraç particulier, mæstres eus a oll mouvamanchou he c’halon, gouscoude e qemere ar precautionou ar re vrassa evit serri anezan dious pep tra nermet dious Doue : en em rebeich e divige great un affection, un intention, un dezir pehini n’en divige qet he savet mui-oc’h-mui varzu Doue ha pehini ne vige qet en em rapportet da Zoue ha d’e c’hloar.

Dre ar squër-se e veler petra eo ar vues interior.

Consista a ra о veilla varnomp hon-unan, var hor c’halon, evit ma vezo he oll affectionou evit Doue ; var hor speret, evit ma servicho peb tra da zevel e songezonou varzu Doue.

Ar vigilanç-se a so evel eul lagat bepret digor, pehini a zisting petra a zeu dioc’h an natur, evit er mortifia ; dioc’h ar c’hraç, evit en heulia.

Dre an êves-se varnomp hon-unan e c’hobtener ar c’hraç hac an ners da ober atao hon oll actionou en un hevelep fêçon na zeuer qet da beuilla dezirou an natur.

Eb ar vigilanç-se, e rêr cals a fautou, a collou bras ; mæs ganthi, eb ober netra a extraordinal en apparanç, e rêr cals a draou santel pere hor rent tud vertuzus.

Pet hermit ha pet guerc’hes santel a so erruet er c’henta renq eus ar re eürus, dre ar merit ebqen eus a eur vues interior ?

Ne danvaot jamæs ar peoc’h-se nac[3] ar joa pehini a zeu digant ar Speret-Santel, nemet beza e veac’h un den interior.

An den interior a voar en em bossedi : evel ma veill varnezan e-unan evit en em ziouall ous ar passionou-se pere a chaden an ene hac e rent esclavoures d’an drouc-speret, e conserv peoc’h ar galon, betec en traou capabl da squiza eur batiantet ordinal.

Mæs an den dissipet, er c’hontrol, en em dourmant, en em empress, en em dro e mill fêçon evit traou neant, inutil, indign eus e enclasq ; ha dre-se, e coll e repos hac e dranqilite.

An den interior ne anaves qen furnes nemet an hini a so erves Doue, furnes pehini, о tizolei dezan an neant eus a draou an douar, a zav e zongesonou betec ar gontemplation eus an traou celestiel.

An den dissipet ne gonsult nemet prudanç ar c’hic ; qement a apparis pellaat diouthi a zo, en e zantimant, follentes ha defaut a finessa.

Ar c’henta a so bepret var êvez gant aon da veza tromplet gant e zaoulagad bac e sqianchou-all ; an eil, ne heuill nemet e santimanchou e-unan, e sqianchou naturel, da bere e rapport qement a ra.

Laqit ho plijadur da sonjal e Doue, da glasq Doue e qement a reot, da rapporti peb tra da c’hloar Doue, hac ho pezo ennoc’h oc’h-unan rouanteles Doue.

Beza e viot neuze ar[4] guir gristen-se a behini e parlant Jesus en aviel, pehini ador Doue a speret hac e guiriones.

Perac an darn vuya eus an dud a so atao en droublien, atao er c’hlemou ? Abalamour ma cunduont eur vues oll dissipet. N’en em occupont nemet eus an douar.

Meur a bersonach memes pere a seblant beza atao gant Doue, erves m’ho gueler o veva, n’en dint qet gouscoude ar pes ma seblantont beza.

Ho c’halon a so partaget dre un infinite a attachou inutil, ho speret a so occupet eus a un nombr bras a sonjezonou væn.

Doue ebqen a so an objet eus a sonjezonou un den interior. Doue ebqen a so an objet eus e attantion hac eus e galon. Ar rest ne ra impression ebet varnezan.

Ret eo regli an dianveas dre an diabars eus ar galon. Mæs an darn vuya a ra ar c’hontrol.

Er re-ma, an dianveas eus an den a regl hac a hent fall e interior.

Gouezit eta occupi ho speret eus oc’h interior, ha n’en em occupit eus an traou exterior nemet e qement a m’er goulenno Doue diganeoc’h.

Pa rencot memes, dre ho stad, en em occupi a draou exterior, heuillit ar c’hraç pehini ho qelen da examina affectionou ho calon hac intantionou ho speret.

Na gredit qet na gonvenfe ar vuez interior nemet da certen tud ha da certen amser. Ar vuez-se a ell mont assambles gant an deveriou a bep stad, gant ar sourciou ar re vrassa.

Ar vues interior a eller da gundui er malheur qen couls hac er bonheur, er c’hlenvet qer couls hac er yec’het, er mouvamant qer couls hac er repos, en amser ma vezer troublet hac eprouvet, qer couls hac en amser a galm hac a beoc’h.

N’en deus rencontr ebet er vues e pehini ne alfemp qet antreal ennomp hon-unan evit examina petra a basse ennomp. Mæs, dreist peb tra, en em roit d’an exerciçou eus ar vues interior, mar ho calv Doue dezo.

An exerciçou-se a so cals anezo, ar veditation eus ar guirioneziou eternel, ar gommunion freqant, ar breuriezou, ar rosæra.

Mar negligit ar voyennou-se a berfection, en em zissipot, hac en em glascot mui oc’h-unan eguet na glascot Doue.




CHABIST XX.
Eus ar Silanç.


Ar Servicher.

Deoc’hui, Rouanes ar vertuziou, en em adressan, evit desqi tevel ha parlant a bropos.

C’hui oc’h eus bet pratiqet ar vertus eus ar silanç en eur feçon qer parfæt, ma c’hellit, guell eguet hini-all, desqi din e phratiqa va-unan.

An aviel a rapport deomp hiniennou eus ho comzon, hac e velan ne barlantit jamæs nemet dre ar motif eus eur vertus benac.

Pebes carantes evit ar burete ! pebes humilite ! pebes soumission er c’homsou pere a adressoc’h d’an Arc’hæl pehini a zeuas d’ho saludi en hano an Dreindet adorabl.

Parlant a rit, e ty Elisabeth, evit renta graçou da Zoue eus e faveuriou.

Pa oc’h eus cavet a neves ho mab Jesus en templ, e parlantit ountan evit disques ho teneridigues a vam, hac en eured Cana, e parlantchoc’h evit procuri guin d’an dud pere n’o devoa qet, o pedi Jesus da chanch an dour e guin.

A hent-all, e tavit, e meur a circonstanç e pere e seblante e vige bet dleet deoc’h ober pers eus ho santimanchou d’ar re a yoa assambles ganeoc’h.

Test eus ar burzudou pere a errue da c’hiniveles Jesus, c’hui a glêve ar pes a lavare hac a gane en henor dezan an æles hac ar bastoret.

Netra eus ar pes a lavarent ne echappe diganeoc’h, mæs, eme an avieler, destum[5] a reac’h tout en eur silanç leun a religion.

En templ e pehini e presantchoc’h ar buguel Jesus, e chomchoc’h en eur silanç a admiration, a behini an avieler n’en deus qet manqet da barlant, abalamour ma tlie hon instrui.

Goude-ze e pignoc’h gant Jesus var menes Calvar. En ho sa e chomjoc’h dirac e groas, receo a rejoc’h e ziveza huanad. Mæs epad an oll amser-se, ne lavarjoc’h guer, mæs derc’hel a rejoc’h eur silanç parfæt a batiantet hac a resination da volontes Doue.

Mari.

Va silanç a barlant ouzoc’h, va mab. An oll eneou devot a gompren ar guëlla ar pes a lavar dezo.

Ar speret a zevotion pehini a roe Doue din, a rea din rei peoc’h en oll circonstançou e pere gloar Doue pe garantes an nessa ne exigent qet e parlantchen.

Ar silanç-se a zesq deoc’h penaus, evit beza devot er galon, evit beza den interior, e renqer parlant nebeut, parlant gant reflexion, parlant, en eur feçon benac, erves ar Speret-Santel, pehini a inspir e goelet ar galon, ar pes a dle da lavaret an hini er c’honsult.

Caret parlant cals a so eur merq a eur galon hac a eur speret leun a scanvadures ha dissipet bras, hac an dissipation-se a so dija undroug bras.

Ar santimancbou a zevotion a ya eas da goll, pa barlanter cals. Ar silanç o c’honserv hac o c’hrenva.

Caout a reot nebeut a dud pere o defe qeus da veza tavet ; cals, er c’hontrol, o deves qeus da veza parlantet re.

An den fur aoualc’h ne barlant nemet[6] pa ves poënt, da lavaret eo, pa ve fall pe disapropos rei peoc’h.

An hini ne voar qet miret e deaud a so[7] henvel oc’h eur guêr a behini en dorojou a so digor d’an oll.

N’en deo qet possubl purvuia ne rafet[8] eur pec’het benac, pa barlanter epad re a amser. An hini a barlant nebeuta eo ar furra.

Anavezet e zeus penaos en dud a barlant nebeuta a ves purvuia ar re santela.

Dalc’hit mad en ho memor eo atao avantajus rei peoc’h, pa na ves qet a necessite da barlant.

Ne qet un dra vian gouzout peur parlant ha peur tevel. Habil e c’haller beza hac aroutet en traou-all, hac ignori ar poënt-ma.

Gouzout peur parlant, gouzout peur tevel, graç Doue en desq guelloc’h eguet ma ra oll guentelliou an dud.

Va mab, sul nebeutoc’h e parlantot oc’h ar grouadurien, sulvui a se Doue a barlanto ous ho calon.

Considerit ar mill dra inutil a bere e parlanter purvuia er bed, evel capabl da viret ouzoc’h da veza bepret unisset gant Doue, pehini a glasq en em gommunica deoc’h.

Dreist peb tra, parlantit nebeut eus oc’h afflictionou hac ho poaniou. An dud ne guemeront qet enno an oll bers a zongit.

Parlantit cals anezo d’an Autrou-Doue, pe roit-hi da anaout d’ho Confessour, pehini oc’h instruo hac ho consolo dre sicour ar religion.

Na barlantit qet, dreist peb tra, eus ho miseriou, eb necessite absolu, pa ves un all benac caus anezo. Car alies ho pe sujet d’en em rebeich, ar pes ho pefe lavaret a re var an traou-se.




CHABIST XXI.
Eus a union un ene gant Doue.


Ar Servicher.

Doue a garantes, bezit binniguet da jamæs evit an union spirituel pehini a so pliget ganeoc’h antreteni gant ar Verc’nes santel-se, pehini ho poa choazet evit beza mam hor Salver.

Ha c’hui, ô Guerc’hes santel ! recevit ar meuleudiou just pere a veritit evit beza bet atao fidel da chelaou ha da heulia graç Doue.

Ne squissen jamæs oc’h admira ho vertuziou excellant. Mæs particulieramant ar pes a ra va admiration, eo an union stard ha continuel-se pehini a ouijoc’h conservi gant Doue.

Ho calon, goullo a bep affection, a bep attach eus ar grouadurien, a yoa evel eur barados cuzet ha mysterius, e pehini an Autrou-Doue en em blige oc’h ober e zemeuranç hac e pehini e chouissac’h e peoc’h, eus e brezanc.

Ar c’housqet ne dorre qet ar c’hommerç douç-se, hac e c’hellac’h lavaret, evel an ene devot : Cousqet[9] a ran, mæs va c’halon a veill, occupet a Zoue.

Petra na de roët din-me chom evel se unisset gant Doue, ha derc’hel oc’h an douar dre liamou va c’horf ebqen !

Mari.

Va, mab, enr c’hraç vras am beus bet digant Doue da non pas coll jamæs, a vêl, e brezanç.

Mar tezirit ar memes faveur, commancit dre en em zigagi dioc’h pep affection terrien ha dre en em zistaga a galon dioc’h qement n’en deo qet Doue.

Coustout a rai deoc’h, guir eo, cals a boan. Mæs an union gant Doue, dre e c’hrac, pehini a vezo recompans oc’h effortchou hac ho sacrifiçou, ne oufe qet beza prenet re guer.

En em servichit, a hent-all, eus a guement so en dro deoc’h evit sevel ho speret varzu Doue. A bep tu e cavot mill sujet d’er meuli ha d’er glorifia.

An evou, pere a ruill gant qement a vajeste a zioc’h ho penn, a annonç deoc’h e c’hloar. An eclat eus ar stered a so un imach eus a c’henet her c’hrouer.

An immansite eus ar mor a zepeign deoc’h an immansite eus ho Toue.

Qement tra a zo partout dre ar bed a barlant deoc’h eus e berfectionou.

Tout, betec ar vianna fleuren eus ar prajou, a so evel eul levr digor d’ho taoulagad, pehini a zigaç sonch deoc’h anezan.

Eb sortial ac’hanoc’h oc’h-unan, e c’hallit caout ho Toue : e Doue ha dre Zoue, oc’h eus bues, mouvamant.

Doue eo a sclêrigen ho speret, a rumu ho polontes, a sco[10] var dor ho calon, a c’houlen[11] diganeoc’h ar galon-se, er feçon an denerra, ar garantesussa.

An Doue-se a bep madeles a veill var ho conservation, a gommand d’an amser, d’an ær, d’an douar fournissa d’oc’h ezomou.

N’eo qet eta necesser er c’hlasq pell diouzoc’h. Antreit ennoc’h oc’h-unan, taulit evez ous e brezanç : he rei a rayo da santout deoc’h e meur a fêçon.

Gueich e vezo dre sclerigennon vras, dre sclerigennou subit ; gueich dre un touch secret, dre santimanchou devot. Avechou, dre rebechou carantezus eus oc’h infidelite.

Diouallit na lacafac’h opposition d’an operationou differant-se eus ar c’hraç, dre eur scanvadures benac a speret pe dre un dic’hout volontier.

En em roit d’an exerciçou pere a ell ho touguen ar muia varzu Doue, d’al lectur eus al levriou mad, d’ar veditation, pa ho pezo amser ; d’ar gonfession, pa vezo red d’ho coustianç ; d’ar gommunion freqant, d’ar beden fervant.

En em acquittit eus an traou-se gant eur guir speret a religion.

En traou ordinal, var ho micher hac en ho condition, en em gonformit da zessinou ar brovidanç, pehini he deus evel merqet deoc’h an occupationou-se bemdes.

Na rit netra gant pres ha gant hast. Ar brecipitation, en traou santel memes, ne ell nemet noazout d’ar speret interior dre behini en em unisser gant Doue.

Pa viot er joa pe en dristidigues, na heuillit qet ho mouvamanchou hac ho santimanchou naturel.

Exposit ho calon, roit da anaout e stad, non pas d’an dud ordinal, mæs da Zoue, e secret, pe d’ho tirector, evit goulen e avis.

Carit ober pers da Zoue eus ar pes a ra ho tristidigues pe ho choa.

Considerit-en evel un tad pe eur mignon e calon pehini e c’hallit laqât gant fizianç ar sujet eus ho chagrinou pe ho choayou.

Dre ar fizianç-se, dreist peb tra, e c’hounezer calon Doue, hac e c’havancer en union santel-se eus an den gant e Zoue, pehini a ra douça consolation un ene christen var an douar.




CHABIST XXII.
Eus an deveriou eus hor stad.


Doue a c’houlen ral meurbet e rofemp da anaout dezan hor c’harantes dre draou caër hac extraordinal.

Ar garantes evit Doue a brouver dre ar fidelite a ves da ober mad an deveriou eus ar stad e pehini e vezer laqeat gant e brovidanç.

Dre ar fidelite, Mari he deus acquizitet meritou pere ho deus he savet dreist an Æles.

Tregont vloas he zeo chomet cuzet e Nazareth gant hor Salver.

Eno, he sourci principal a yoa da ziorren ar mab divin-se, da veritout atao muioc’h fizianç he phried, ha da fournissa d’he fmill, dre eul labour herves he ners, ar рes a yoa necesser dezi.

Desqit, dre exempl ar Verc’hes, da betra e tleit particulieramant en em applica, m’ar fell deoc’h beza santel.

En em drompla a ra en nep a sonch dezan e renqer ober ouspenn an deverioü ens he stad evit beza santel, ha neglija an deveriou eus ar stad evit en em occupi a draou estranjour.

Ar vrassa perfection eo caret hor stad, n’eus forç peguer commun eo, ha ramplissa he obligationou, pa ves ar stad-se en ur ar brovidanç, pa fell da Zoue e vemp ennan.

Un artisan pehini a c’hounit e vara dioc’h ar c’huezen eus e vizach, un tad a famill pehini a vev eb ambition, gant un danves commun hac ordinal, ne reont qet nebeutoc’h ho silvidigues eguet he ra ar re a so e conditionou huelloc’h, ar re memes a exerç ae fonctionou eus an urzou sacr.

Alies memes, en em saveteont gant nebeutoc’h a zanger.

Ar guella stad evidoc’h nen deo qet bepret an hini a zeblant deoc’h beza ar parfæta, mes ac hini e pehini oc’h laqeat gant Doue.

Un errol hac un dromplezon eo, falvout beza santel evel ma plich deomp, ha non pas er c’his ma piich da Zoue.

Ne rer an traou gant perfection nemet pa ho greer abalamour ma faut da Zoue hac evel ma faut dezan e vent great.

Ar merit eus hon actionou a zepand cals nebeutoc’h eus an traou a reomp, eguet eus an intantion e pehini ho greomp, hac eus ar gonformite ho deus gant bolontes Doue.

Doue a c’houlen diganeoc’h e rafac’h bepret traou dister, mar qirit, ha c’hui a fell deoc’h ober actionou bras bac extraordinal.

Ac’hano ec’h erruo na reot mad nac an eil rum, nac eguile.

Martha,[12] Martha, eme hor Salver da c’hoar Lazar, en em hasta hac en em ambarrassi re a rit, hac en em drompla rit, c’hui pere evelthi, a fel deoc’h ober mui eguet na c’houlen Doue diganeoc’h.

En em gontantit da ober ar pes a c’houlen diganeoc’h ; grit-en gant ar memes ardeur evel pa ve un dra benac a vras.

Petra a rêe a guer bras, a qen extraordinal, ar c’hreg crèn ha fur, eus a behini ar Speret-Santel a ra ar veuleudi ?

Labourat gant he c’heyel ha qemeret sourci a zervich he zy.

Beza en ilis, ober oræson, bizita ar re glan, chetu eno œuvrou excellant. Mæs mar ho grit pa vezit obliget da draou-all dre ho micher, ha credi a ellit-hu e rit bolontes Doue ?

Ret eo pedi ha pedi alies. Ret eo memes, qement ha ma zeo possubl, pedi atao, mæs mar c’habandonnit, evit pedi, an occupationou da bere oc’h oblich ho micher, ho peden n’en deo qet agreabl da Zoue.

Pet œuvr collet evit an èn abalamour hor bolontes propr, ha non pas bolontes Doue, a vezo bet ar pen-caus anezo !

Mæs peguement a denzoriou a verit na zestumo qet, en actionou hac en exerciçou eus a eur vuez commun hac ordinal, an nep en devezo ho great evit oboissa ebqen da volontes Doue !

Cals a dud, pere ne zeblantont qet deoc’h acqisita meritou bras, a vezo gouscoude henoret en èn muioc’h eguet na songit, abalamour d’ar fidelite ho deus d’an deveriou ar re vianna eus ho c’hondition hac ho micher.

Ar mæstr a behini e parlant an aviel, ne lavar qet d’e servicher : Antreit[13] er joa eus ho mæstr, abalamour ma zoc’h bet fidel e traou bras, mæs abalamour ma oc’h bet fidel e traou bian hac e nebeut a dra en apparanç.




CHABIST XXIII.
Penaus e renqer santifia al labour hac an occupationou differant eus an deiz.


Mari.

An deveriou eus ho stad a ro deoc’h, va mab, cals a sourciou : mæs oc’h en em acquitta anezo, ne songit qet eur moment e Doue.

Ar Servicher.

Guerc’hes bepret fidel hac evêziant, plijet ganeoc’h desqi din penaus e c’hallan, dre hoc’h exempl, en em unissa gant Doue epad va labour hac en occupationou eus va stad.

Mari.

Va mab, al labourou, an occupationou memes ar re boaniussa, ar re a ro muia ambarras, nen dint qet capabl da arreti ha da ampech, en un den spirituel ha devot, e union a speret gant Doue.

Un ene custum da sonjal e traou mad, a zigas æs meurbet en e memor, ar brezanç a Zoue, bete memes en occupationou eus e stad, e pere e zeus ar muia trous hac e pere e seblantfe dleout beza dissipet.

Ar burete a intantion da ober peb tra evit gloar Doue a so evel an ene eus a guement a rà ; an offranç a ra eus a bep tra da Zoue, a ra dezi evita un dissipation e pehini ne goues nemet re alies an eneou nebeutoc’h attantif.

Ar speret a feis hac a religion a gaëra peb œuvr, о douça, о rent oll santel.

Ar pes a ves great en intantionou-se, gant ar speret mad-se, a so un œuvr agreabl da Zoue, pehini he c’hav dign eus e recompansou.

Grit evit gloar Doue ar pes ne ra qement a re-all nemet evit ar bed, pe evit un interest temporel.

En em occupit eus ar pes a c’houlen ho stad, mæs grit-en gant intantionou christen.

Evel-se e labourot assambles evit an amser hac evit an eternite.

Mar en em laqit el labour, dre c’hout, dre faltazi, dre gontraign, dre gustum, dre eur motif benac humen ebqen, e veza n’eo qet Doue ar pen-caus eus hoc’h œuvrou, eus hoc’h occupation, e passeot meur a heur eb rei dezan affectionou ho calon.

Ne livirit qet ne allit qet sonjal e daou dra assambles.

Eur galon ne ves qet pell o lavaret d’e Doue ar pes a fell dezi lavaret dezan.

Martha, pehini a laboure evit Jesus, n’he devoa qet distroet dioc’h he labour pa barlante anezan d’he c’hoar.

E creis oc’h occupationou e parlantit anezo d’ar re pere a so en dro deoc’h.

Parlantit anezo ives eta d’ho Toue, pehini a so presant da guement a rit. Lavarit goustadic : Va Doue, me ra an dra-ma evit ho cloar.

Conversation an Autrou-Doue, differant bras dioc’h qement a gauziou a ves e toues an dud, n’e deus[14] netra a guement a zisplichfe nac a inoufe.

Cauzeal oc’h Doue a so memes un avantach e pep fêçon ; car en ober a eller e creis pep seurt labourou.

Galloud a rer dont da veza eur sant bras oc’h ober ebqen traou commun, mæs eb о ober en eur feçon commun.

An darn vuya eus an dud ne reont ar pes a reont, nemet abalamour ma zeo ret dezo en ober.

En ober abalamour m’en ordren Doue, hac en intantiou da blijout dezan, chetu ar pes ne sonjont qet.

Evidoc’hui, va mab, lavarit da Zoue, en eur labourat : Va joa eo ober ho polontes, va Doue, hac evit plijout deoc’h, ha pa ve cals poaniussoc’h ha cals rustoc’h, va phoaniou ha va labourou ne ziminuint netra eus va application d’en ober evit ho cloar.

Offr a ran deoc’h, va Doue, va oll fatig ha va oll labour, en union gant ar re en deus anduret Jesus evit va silvidigues.

Mar prosper ho labour, binniguit an Doue pehini a ra dezan prosperi. Ma na brosper qet, en em soumettit d’ar vortification-se pehini a so permettet gant Doue evit amprou ho patiantet.

Dre an union-se gant Doue en oc’h oll actionou, ar re vianna, ar re zisterra en apparanç, a vezo savet betec ober meritout mill ha mill degre a c’hloar er barados.




CHABIST XXIV.
Eus ar garantes a dleomp da gaout evit Jesus.


Ar Servicher.

Mam santel a Jesus, pa vevac’h e Nazareth gant Jesus, an dud n’en anavezent qet. En disprijout a reent memes hac en abandoni. Mæs beza en devoa ar gonsolation da veza caret gant e vam.

Ho carantes evit Jesus, ô Mari ! a yoa sincer, ardant, tener ha fidel. Anaout a reac’h e voa an Doue leun eus a berfectionou infinit ; er c’haret a reac’h dre-se, mui eguet n’er c’har, n’ho deus er c’haret, ha n’er c’haro jamæs an oll Æles hac an oll Sænt.

Ho carantes evit Jesus he devoa un dra benac exceilantoc’h, infinimant excellantoc’h eguet carantes ar mamou ordinal.

C’hui a garie e Jesus eur mab Doue ha den assambles. Evel-se ho poa hac ho peus c’hoas un desir bras d’er guelet caret gant an oll grouadurien ræsonabl, qement a m’er c’harac’h.

Ar merq patant eus eur garantes pur evit Jesus eo clasq e ve partaget gant an oll, hac e passefe ar flamm eus hor c’halon en oll galonou.

Ret e ve anaout Jesus evel m’en anavezac’h evit er c’haret en eur fêçon qer parfæt a m’er greac’h.

Evit parlant dignamant eus ho carantes evit Jesus, e ve ret gallout lenn en ho calon oc’h oll santimanchou caër evit Jesus.

O Mari ! digorit-en deomp oc’h-unan, ar galon-se pehini a gar qer parfætamant.

Dizoloit deomp ennan an oll burete, an oll deneridigues, an oll ardeur, an oll lealdet eus an oll santimanchou a bere e zoa anflammet evit Jesus.

Mari.

Va mab, ne vigen qet bet dign da veza mam Jesus, ma ne vige bet va c’harantes evintan dreist hini an oll grouadurien-all resonabl ha dreist carantes an Æles o-unan.

Bemdes e cresqe ennon er garentes-se evit Jesus, abalamour bemdes e tizoloen ennan perfectionou neves.

Ne danveen a zouçder nac a vonheur nemet er garantes-se.

Garantes Jesus a yoa va magadures, vabues, va repos, va joa, va deliçou.

Cundui a rean e Nazareth eur vues paour ha dianavezet. Mæs dizommaget mad e zoan a guement-se dre an tensor a bosseden, о possedi Jesus.

Dre ar vad-se ebqen e c’haller en em estimout eürussoc’h eguet an oll rouane assambles.

Eürus, mill ha mill a guech eüras ar c’halonou pere a vev eus a garantes Jesus, pere ne vevont nemet evintan, ha ne zesiront nemetan !

Ar garantes a Jesus ebqen a rent ar galon tranqil ha contant.

Netra ne all plijout pell anes ar garantes-se.

Petra a ell da danvaat a agreabl er bed-ma, an hini ne danva qet peguement eo Jesus dign da veza caret ?

Sulvui e carer Jesus, sulvui e santer ar blijadur a so о caret an hini a so, e guiriones, mad hac infinimant dign da veza caret.

Pe guer bras benac e c’halfe beza er vues-ma ho miseriou, nen deus qet a vizer da veza comparachet d’ar vizer a so o chom eb e garet.

An nep ne gar qet Jesus, hac en en deus studiet petra eo Jesus ? Hac en a voar peguement eo dign da veza caret.

Jesus a unis ennan an oll guenet hag an oll berfectionou naturel, mæs en eur feçon qen excellant, ma reont anezan an œuvr parfet eus a zaouarn Doue.

Jesus a unis ennan an oll berfectionou eus ar c’hraç, en hevelep fêçon ma zeo ennan, evel en ho zourcen, e za an oll dud da guemer an oll graçou.

Jesus a unis ennan an oll berfectionou eus a Zoue, a behini ar substanç hac an natur a so ennan.

Puissant eo eus a buissanç Doue, caër eus a c’henet Doue, fur eus a furnes Doue, santel eus a santeles Doue.

Ar Servicher.

Ah ! ha pa ne ve qet Jesus infinimant dign eus va c’harantes, ennan e-unan ha dreizan e-unan, abalamour ma en deus va c’haret infiniment, eo ive infinimant dign eus va oll affection.

Pebes souffrançou n’en deus-en qet anduret evit disques din em c’har !

Mari.

Ajoutit, va mab, penaus ar grevusdet eus e souffrançou n’e deus qet contantet an desir en devoa da souffr. Ar garantes ne lavar jamæs aoualc’h.

Mæs, eus an oll garanteziou, an ardanta hac ar presseta d’en em rei da anaout, eo carantes Jesus.

Jesus en divige roet, evit ho silvidigues, mui c’hoas eguet n’en deus great, ma en divige gallet rei evidoc’h un dra benac mui eguetan e-unan.

O va mab ! mar cavit un objet dignoc’h eus oc’h affectionou eguet na deo Jesus, e consant o accordfac’h d’an objet-se ; mæs m’ar ho merit Jesus dreist pep tra-all tout, arauc pep tra-all, ha c’hui a gredo ho refus dezan ?

Ar Servicher.

Ah ! ra zisparisso eus a zirac va daoulagad qement so eus ar bed-ma ! Ne fell din mui caret, ne garan mui nemet Jesus !

Mari.

An nep a anav Jesus, a zispris, en effet, ar rest. Ar bed n’en deo mui netra evit an nep en deus tanveat an douçder infinit eus e garantes.

Ar Servicher.

Mar caran, e c’hallan caout Jesus evit mignon. Mar neglichen en em brocuri un hevelep bonheur, e veritfen erfad beva malheurus.

Mari.

Ya, va mab, qemerit evit objet eus hoc’holl garantes an hini о caret pehini ne ves jamæs a lec’h da gunz ebet, pehini n’eo qet sujet da chench, ha pehini, pell dioc’h beza lamet diganeoc’h dre ar maro, a deuyo, er c’hontrol, goude ho tremenvan, da veza ho possession hac ho mad eternel.

Jesus ebqen a so ar mignon fidel ha constant, pehini ne vanq qet, e lec’h ma vanq ar vignonet-all.

Eur goms ebqen eus ar mignon-se a zigaç ar gonsolation en eur galon affliget. Ar re-all ne dint nemet consolatourien importun.

Pe sort dic’hout, pe sort chagrin a ellit-hu da santout, mar hoc’h eus carantes Jesus en ho calon ?

Ma rên Jesus en ho calon, mar e ma eno var e drôn, e zoc’h an den ar pinvidica, ar puissanta, an eürussa pehini a ve hac a elfe beza var an douar.

Carantes Jesus a so eur mad gant pehini en em basseer eus ar re-all tout. Jesus ha n’en deus-èn qet pe a dra da gontanti ar galon er c’har ?

Ar Servicher.

O va Jesus ! ô va Doue ! dre ar garantes e deus bet evidoc’h ho mam santel, me c’houlen digueneoc’h ar c’hraç d’ho caret qement, na garin netra en tu-all deoc’h, netra qement ha c’hui, netra nemet dre garantes evidoc’hui.

Ne allan qet ho caret evel m’er meritit ; mæs me fell din, gant sicour ho craç santel, ho caret qement a ma ellan.

Allumit em c’halon an oll garantes a behini e fell deoc’h ho carren. Me a garre e teufe ar flamm divin da renta va c’halon qen ardant evidoc’h, ma ve consumet oll dreizi.

Anaout penaus Jesus a so dign da veza caret, eb gallout e garet qement ha ma verit beza caret, a so ene verzerinti pehini ne oufe beza soulaget gant netra nemet gant an desir bepret neves eus a eur garantes ardantoc’h evit Jesus.




CHABIST XXV.
Ret eo studia Jesus, hac en em broposi anezan evit squer.


Mari.

Va mab, ha n’en doc’h-u qet eus ar gristenien-se pere a barlant guelloc’h eguet na reont, a bere ar c’homzou a so caëroc’h eguet an œuvrou ?

E certen momenchou a ferveur, ar santimanchou a vescær, mæs goude-se, ar gomportamant a ves dishenvel.

Lavaret a rêr da Zoue er c’harer ; seblantout a ra memes er santfet, abalamour, en amser ma ra e c’hraç impression, e scuiller eur berad daelou doue benac ; mæs an dra-se neo qet c’hoas eur merq certen eus ar guir garantes.

Jesus, evit testeni eus ho carantes evintan, a c’houlen e c’heuilfac’h an exemplou a vertus pere en deus roet deoc’h.

Ar Servicher.

O Mari ! model parfæt a vertus, da guement-se e zoac’h appliqet-oll epad ar bloaveziou a dremenjoc’h gant Jesus, e Nazareth.

Ni a vel en aviel penaus e chelaouac’h gant attention an oll gomzou a Jesus ; e taulac’h eves ous e oll actionou, о[15] meditac’h, hac e talc’hac’h sonch anezo.

Mari.

Ya, va mab, studia Jesus a voa va occupation brincipal, hac en imita, va sourci ar vrassa.

Ra vezo ive ho studi medita bues Jesus, evit e imita. Troït hoc’h ardeur varzu eno.

N’en deus a vir habilite nemet an hini a ves var sujet Jesus. Ra vezo Jesus eta ho mæstr, ra viot instruet gantan anezan !

Jesus a so eur roue pehini a verit oc’h oll henoriou. Ar principalla henor a c’houlen diganeoc’h eo ma c’himitac’h e vertuziou.

En em gomparit alies oc’h-unan gant Jesus, ho model bras, arauc ma viot examinet var ar model-se dirac tribunal Doue, da heur ho maro.

Ar garantes en deus bet Jesus evidoc’h a so bet caus dezan da rei deoc’h qement-all a exemplou a humilite, a batiantet, a oboissanç.

Heuillit-hi dre garantes evintan, ha mar cavit e ve dies qement-se, dalc’hit Jesus evel eur melezour dirac ho taoulagad.

Partout hac e pep tra en em broposit da veza, qement ha ma allit, e vir bortret.

Mar pedit, digacit en ho memor e zevotion, e attention en amser ar beden.

Mar dit d[’]an ilis, it evel Jesus, da dempl Jerusalem, gant eur speret a religion hac a sacrifiç.

Mar parlantit gant an dud,songit e pe feçon er grea Jesus, gant pe sort modesti, pe sort douçder.

Evit imita Jesus douç hac humbl a galon, na vurmurit qet eus ho souffrançou ha rentit ar vad evit an drouc.

Tec’hit dioc’h henoriou ar bed-ma, ha carit beza ancounaheat, disprizet.

Jesus[16] n’en deus qet clasqet en em gontanti e-unan.

Ra vezo ives eta gloar Doue, accomplissamant e volontes, ar pen-caus hac ar fin eus hoc’h oll œuvrou.

N’en deus poënt ebet na stad ebet en e vues var an douar, na offr deoc’h eur guentel benac.

E vues secret evel e vues public a so, evit e vir zisqibien, eur sourcen a instructionou, sourcen impossubl da zisec’ha.

Jesus a so an[17] hent, ar viriones hac ar vues. Ne allit caout nemet en e exemplou an hent dre behini e tleit querzet, ar virioues pehini a dleit da chelaou hac ar voyenou da antreteni bues oc’h ene.

En oll circonstançou e pere e c’hallit en em gaout, goulennit ouzoc’h oc’h-unan petra en divige great Jesus, petra en divige lavaret, ha grit ha livirit ar pes en divige great ha lavaret.

Gouzout a rit pe seurt inclinacionou en devoa, pe seurt dezirou ha santimanchou. Examinit pe seurt eo ho re-c’hui.

Comparit ha reformit, mæs ho pe sonch penaus ar chenchamant a dle produi ennoc’h an hevelidigues gant Jesus ; n’en deo qet affer un deves.

Jesus a so eur squer qen parfæt, na vezo james imitet gant den, mæs pep deves eus ar vues a dle beza impliget da essaat acqisita un hevelidigues benac gantan. Hac evel na eller erruout er bonheur da imita Jesus, eb ar c’hraç memes a Jesus, bemdes e tleer he goulen.



CHABIST XXVI.
Bonheur eur famill a religion vad.


Un dra a yoa dign meurbet da veza consideret gant an evou ; me fell din lavaret, ar guel eus ar famill santel pehini a chome e Nazareth, hac a yoa composet a Jesus, Mari ha Joseph.

Pebes union vad, pebes peoc’h admirabl a dlie beza en ty-se, pa zeo guir e zoa demeuranç ar vertus, a behini e zoa chasseet pep apparanç ha pep squeud a zireglamant.

Epad ma cresqe Jesus en oad hac e furnes dirac Doue ha dirac an dud, Mari e devoa continuelamant he daoulagad digor varnezan, evit en em formi var ar model-se.

Joseph ne oa qet nebeutoc’h attantif da brofita eus a exemplou ar vam hac ar mab.

Tout eno a zougue varzu Doue. Ober a reat tout evit Doue.

Ar bresanç ebqen a Jesus a gargue ar c’halonou a joa. E gomsou divin o anflamme.

Soumission Jesus ha ce oboissanç, о ravissa Mari ha Joseph, oc’h o c’harga a admiration, a inspire dezo o-unan un humilite pehini a yea betec en em aneantissa dirac Doue.

Doue a santeles, eno e zoac’h adoret a speret hac e guiriones. Peguen agreabl ne dlie qet beza deoc’h an adoration a recevac’h digant Joseph, Mari hac ho Mab incarnet !

Ne aller qet sonjal er famill santel-se, eb caout avi ous he bonheur.

Oh ! peguement eo da souheti e ve an oll famillou christen henvel ous ar famill santel.

Ah ! ma renfe enno carantes ha doujanç Doue evel ma rene en ty dister e pehini e zoa Joseph, Jesus ha Mari, e velfet, er memes amser, o ren enno an urs vad, ar peoc’h hac ar guir union gristen !

Ar priejou neuse a danvafe an douçder santel eus ar briadeles christen.

Ar vugale a ve savet e doujanç an Autrou-Doue. An domestiqet ne recefent nemet exemplou mad.

Ne anavesfet qet enno an effejou trist a brodu ar jalousi hac an dissansion. Ne velfet qet o sortial anezo ar goal exemplou-se qer commun hirio en deis.

Pell dioc’h lacat ar brosperite hac an danves da brena dillat re gaer hac e re vras qantite, ha fourra pe vaga avelach, ourgouill e pennou an dud, e vet contant eus ar pes a so just, necesser ha deread, hac e c’himplichfet ar rest da soulagi ar paour ; satisfia a rafet dre actou a drugares, dre eur voderacion gristen.

Espern un nebeut ha gant eur ræson, chetu petra a rafet.

An avariçdet ne zastumfe james arc’hant na pinvidigues nemet e qement a ma permet eur brudanç christen.

Hac e c’herrufe collou pe valheuriou gant eur seurt famill, ne ve clevet na clem na murmur a enep Doue nac e brovidanç.

Binnigua a rafet Doue qer couls en ezom hac en dienes ordinal, evel en abondanç hac en henor.

An hini a ve ar pennadures a exerçfe e autorite eb re a zomination hac a ourgouill faus.

Ar vreq, o sicour bac o souten intantionou he goas, a veillfe gant sourci var an tiegues.

An eil hac eguile ho defe ar gonsolation da velet o cresqi dirac ho daoulagad bugale soumetet, pere a guemerfe abred eur pleg mad e pep feçon.

Pebes mad a deufe ac’hano evit ar societe oll eus an dud fidel ! Pebes custumou caër a religion, a zevotion ? Pebes simplicite, pebes horrol evit ar gaou, an drouc presec ! Pebes carantes christen e toues an dud !

Nac a exemplou mad, dre an assistanç fidel en offiçou ar barres ! Pebes assiduite a ve neuze da freqanti, gant dispositionou mad, an oll sacramanchou.

Pebes santeles a velfet neuze e toues ar gristenien fidel ! Pebes respet evit ar c’haracter sacr eus ar belec ! Pebes fizianç er pastor roet gant Doue d’ar barres !

Pebes tranqilite na ve qet epad an oll vues ! Ha pa ve ret mervel, pebes assuranç ha pebes consolation a ve о finissa ar vues, e pehini ar goustianç ne rebechfe disurs ebet, na ve bet reparet dre an daëlou eus a eur guir binigen !

O famill santel ! composet a Jesus, Mari ha Joseph, ra viot eta ar squer eus an oll famillou christen !

O famillou ! pere ne veritit qet betec’hen an hano a gristen, abalamour na glever ha na veler ennoc’h nemet goal exemplou, crenit ! car, beza e zoc’h imach an ifern, dre ho malloziou, mesventiou, bavardiach, drouc prezegueres, laëronciou, ha ne oufac’h qet, eb chench tout-a-fæt, imita Jesus, Mari ha Joseph.

Jesus, Maria, Joseph, ho pet trues outho !!!




CHABIST XXVII.
Pouvoar ar beden.


En eured Cana, e pehini Mari en em gav gant Jesus hac e zisqibien, ar guin a vanq.

Mari, touchet eus ar ves ho devezo an daou bried neves ha leun a fizianç e galloud he Mab, a represant dezan ho ezom.

Doue en deus atao staguet e c’hraçou ous ar beden. Atao prest d’ho scuilla varnomp, e lavar deomp ho goulen ountan ; mæs falvout a re dezan er grafemp gant fizianç.

An defaut a fizianç a so ordinalamant ar merq eus a eur feis o languissa, o toc’horraat. Ac’hano e teu qement a beden inutil hac eb froues.

Evit offr da Zoue ezanç hor pedennou, n’en deo qet necesser studia ar momenchou.

Hon tad hac hon Doue a so atao prest d’hor chelaou, bepret e lavar deomp : Goulennit hac e recefot : an nep a c’houlen a receo.

Servicherien un Doue atao mad aoualc’h evit non pas rebuti den, ha pinvidic aoualc’h evit rei d’an oll, penaus eta e zomp-ni qen nebeut attantif da c’houlen digantan e c’hraçou, pe evidomp hon-unan, pe evit ar re-all, evel a ra Mari ?

Peden Mari a so ber. Doue, differant bras dioc’h an dud, ne exich qet diganeomp a bedennou great gant re a enclasq, a studi.

Evit ober affer gant Doue, n’eus qet ezom a finessa nac a loqanç. Eur beden great gant simplicite, e pehini en em gontantomp da c’houlen ar pes a ouzomp beza evit e c’hloar hac evit hor silvidigues, pe da viana ar pes a ouzomp non pas beza control d’an eil na d’e guile, chetu petra ablich d’hon tad hac er rent favorabl.

Ar santimanchou eus ar galon, cals mui eguet ar c’homsou, eo a obten deomp e faveuriou.

Un huanad benac eus a c’hinou mam Samuel a obtenas dezi, nan pas ebqen ar mab a c’houlenne, mæs c’hoas, er mab se, eur prophet santel hac eur jug a Israël.

Anna[18] a barlante en he c’halon oc’h Doue.

Jesus, pa lavaras Mari dezan ne voa qet a vin, a seblantas e læsel eb esperanç.

Petra so, emezan, etresoc’h-hu ha me, maoues ?

Mari ne goll qet a esperanc. Prepari a rêe an dour, ha Jesus, o chelaou peden e vam, er chench e guin.

Ral bras eo e pedfet gant perseveranç, eb ne vezor erfin chelaouet gant Doue.

An importunite a zisplich d’an dud hac ho fæs. Mæs n’en em fæzit qet da bedi an Autrou-Doue ; ne fæzo qet ous ho chelaou.

Peguer fervant benac e ve ho peden, Doue a seblant lavaret deoc’h, evel a lavare Jesus da Vari : Va[19] heur neo qet deuet c’hoas.

Mæs m’ar continu ho fizianç da veza ferm, an heur-se a erruo.

Indign en em renter eus a vadeles Doue, pa faller merqa dezan un amser e pehini e tle ober deomp santout effejou e visericord.

Guir eo gouscoude penaus, petra benac ma ve goulennet alies, Doue avechou ne accord qet ar pes a c’houlenner, mæs accordi a ra deomp un dra benac necesserroc’h evidomp eguet ne voa ar pes a c’houlennemp.

Sant Paul a c’houlen beza delivret dioc’h un dentation : gouscoude eo atao attaqet ganthi. Mæs, abalamour m’en deus pedet, Doue en deus accordet dezan eur c’hraç gant sicour pehini e testum meritou bras. Ha n’en deo-en qet chelaouet ?

Goulen a rit, abaoue meur a vloaves so, beza delivret dioc’h un infirmite corporel. Doue n’ho telivr qet ; mæs eur batiantet vras d’e support a so an effet eus ho peden, hac e zoc’h chelaouet.

Alies, un dra pehini a seblant deomp mad ha pehini a c’houlennomp digant Doue, a ve un drouc evidomp, mar e accordfe deomp. Ha revus a ra deomp, abalamour ma hor c’har.

Ret eo ober cals mui a istim eus ar graçou a zilvidigues hac a zantification, eguet eus ar graçou temporel. Doue a accord ar re-ma, memes d’e vrassa adversourien : ar re-all a accord d’e vignonet.



CHABIST XXVIII.
Ar vertus a ell mont assambles gant certen custumou convenabl.


Ar garantes ebqen evit an nessa a reas da Jesus ha da Vari en em gaout e fest eured Cana, e Galilee.

Guelloc’h e vige eb douetanç gant Mari chom en he zy a Nazareth, ha tanva eno, e tranqilite, an douçder eus ar gontemplation ; mæs ne falvezas qet dezi contrista, dre eur refus, an dud neves pere o devoa he phedet.

E c’haller eta beza vertusus ha non pas mancout gouscoude da certen custumou convenabl. Ar vertus memes a fell dezi e ve observet ar c’hustumou deread. N’en deus memes nemet ar vertus hac o obserfe santelamant.

Mæs evit imita Mari e pep tra, en em represantit ar feçon e pehini en em gomportas en occasion-se.

Pebes precaution ha pebes êvez en he c’homsou ! Pebes modesti en he sellou !

Ar furnes eus e c’homportamant a ra deoc’h eur guentel var an dereadures hac ar voderation a behini e ranqer ober usach, e creis memes ar plijaduresou honest ha dibec’h.

Ret eo lacât un differanç vras etre lezennou ar societe ha lezennou ar bed.

An den vertusus ha fur ne anaves qiziou ar bed nemet evit ho c’hombatti.

Evit ar c’hustumou e toues an dud, eur c’hristen mad a observ anezo, pa n’o deveus netra gontrol da lezennou Doue.

Tor a rafet d’ar vertus eus an devotion, ma revusfet pep divertissamant. An dra-se a ve creat ar greden faus pehini a ra da lod sonjal penaus ar vertus hac ar religion a rent an den gouës.

Nan, ar guir devotion ne rent den gouës na ridicul.

Gallout a rêr, eb cessi da veza devot, en em gonformi d’an usachou convenabl. Mæs ar guir religion, dre ar fin pehini a bropos, hac ar ræson pehini he c’hundu, a rent meritabl dirac Doue an traou indifferant enno o-unan.

N’en em roit jamæs da un divertissamant, peguen dibec’h benac e ve ; na rit nemet en em bresta da-se, evel un den pehini a brest arc’hant evit e gaout adarre.

Evit evita, en divertissamanchou pere a ro convenabl da guemeret, un dissipation re vras, ho pet sourci da zigass alies en ho memor ar sonch eus a bresanç Doue.

En em gomportit gant ar vodesti hac ar brudanç pere ho pefe, ma ve Jesus ha Mari assembles ganeoc’h.

Evel an æl pehini a yoa assembles gant Tobi yaouanq, seblantit en em gomporti evel ar re-all, pa ne raint netra na ve permetet. Mæs, er memes amser, ho pet ives, evel an æl-se, eur[20] vagadures invisibl, pehini a rayo deliçou hoc’h ene.

Savit songesonou ho speret varzu an evou. Songit er plijadurezou infinit a bere e jouis eno ar sænt, plijadurezou pere a so recompans ar yenien o deveus bet evit plijadurezou an douar.

Savit ho speret hac ho calon varzu Doue, o lavaret dezan penaos oll blijadurezou ar bed ne raint james deoc’h ancounac’hat ar plijadurezou pur pere a danvear en e servich.

Lavarit d’ho Toue penaus gant sicour e c’hraç, e rafac’h volontieramant ar sacrifiç eus ar pes a ell plijout muia deoc’h ar bed-ma, evit eul lodennic ebqen eus e garantes.

Oh ! peguement a bec’hejou a ve nebeutoc’h er festou, ma c’himitfe an dud sobriete ar Verc’hes e eured Cana !

Na ve qet guelet neuze qement a gristenien oc’h en em renta, dre ho c’hofajou guin ha cher vad, henvel oc’h an anevalet diræson.

Oh ! peguement a dud yaouanq na vent qet collet dre an dansou ha dre an amourousdet, m’ho defe sonch en eureujou, eus modesti ar Verc’hes, en he c’homsou, en he sellou, en he oll mouvamanchou ebars en eured Cana !



CHABIST XXIX.
Peguement eo douç clevet ar voues a Jesus ha peguement a bres a dleer da caout da chelaou e instructionou.


Mari he devoa jouisset eus a bresanç Jesus hac eus a zouçder e antretienou epad an tregont vloas ma e devoa chomet assambles gantan e Nazareth.

Seblantout a rea ne devoa mui da ober nemet medita, er silanç eus ar retræt hac er solitud, ar c’hentelliou he devoa recevet digantan, eb e vige necesser dezi heuilla Jesus e meur a andred epad ma presegas an aviel.

S. Yan a lavar deomp gouscoude penaus Stes Mari a chomas[21] un deves benac gant Jesus e Capharnaüm, nen deus mar, evit profita eus e instructionou.

An aviellerien-all a lavar deomp penaus, en un occasion-all, o velet na elle qet tostaat[22] ous Jesus, abalamour d’ar foul a dud a yoa en dro dezan, ha pere a felle dezo chelaou e zoctrin, Stes Mari a c’houlennas[23] er guelet ha parlant ountan.

Den-all ebet ne anaveze guelloc’h eguethi ar pris eus e guentelliou divin, ha ne danvea gant mui a c’hout ar chalmou eus e gonversatiou.

Peguen douç eo, en effet, evit an hini a voar distingui moues Jesus dioc’h hini an dud, peguen douç eo clevet ar c’homsou a vues pere a sorti eus e c’hinou !

Un ene pehini e deus qemeret gout e Jesus, ne eil mui beva eb Jesus.

Dija, e mill occasion, he deus clêvet e voues, ha mill gueich c’hoas e deves c’hoant d’e c’hlêvet.

Pep demeuranç ha pep lec’h a zisplich dezi ma na gav eno e muia caret.

Pep moues a so un dra importun evithi ma n’en deo mui Jesus eo a barlant outhi.

Oh ! peguement e tisplich d’an ene devot discoursiou ha causiou an dud ! Caout a ra dezi ne[24] antretenont anezi nemet a draou vean ha disaour ; ar[25] c’homsou ebqen a Jesus a so evithi speret ha bues.

A zalec ma clêo Jesus e parlant, el levriou devot, er sermoniou, er c’hatekis, pe dre inspirationou ha sclerigennou secret, e chasse pep sonch-all, evit rei he oll attention d’e voues divin, abalamour ma plich dezi mui, infinimant mui eguet ar pes a alfe da glevet a gaera possubl var an douar.

N’en deus netra a guement a glêfe gant mui a joa, a guement a zalc’hfe gant mui a fidelite, a guement a veditfe gant mui a application eguet an aviel hac, e general, comsou Jesus ; mæs netra ive ne brodu mui a froues en ene-se guir gristenes.

Рa ves cousqet, e tiun dre an disterra trous a ra moues he phried divin. Ah ! emezi, clevet a ran[26] moues va muia caret ; cetu en erru ; ha n’en em drompl qet var e voues.

Pa ne garer nemet Jesus, e c’hanaveser dioch-tu eо Jesus a barlant.

Ar bed, ar vanite, ar plijadurezou о deus eul langach pehini ne glêver neuse nemet en despet deomp, ha pehini ne anaveser nemet evit caout horrol ountan.

Daoulagad Santes Mari-Madalen ne anaveschont qet dioc’h-tu Jesus, pa er gueljont goude ma oa ressuscitet ; mæs aveach en devoa Jesus digoret e c’hinou da barlant outhi, ma santas he c’halon e voue Jesus eo e zoa.

O Jesus va Salver ! pellait diouzin an oll moueziou estranjour eus ar bed, pere a glasq qen alies va distrei dioc’h ho coms divin. Ne fell din mui chelaou nemedoch.

Divertissamanchou vean, traou inutil, dangerus, criminel ; pere oc’h eus qen alies va ampechet da glêvet moues Jesus, n’oc’h anavezan mui, adieu ; lêzit ac’hanon va-unan gant Jesus !

Evit caout ar bonheur d’ho clêvet, me[27] ho c’heuillo, mæstr divin, partout elec’h ma zeot.

Ma na glêvan mui parlant ac’hanoc’h en ty en em gavan, e quitain evit monet e lec’h ma ho clêvin.

Beveich ma vezin en occasion a bec’het en eur gompagnunes, e tec’hin, m’ar bes possubl, pe ma n’er guellan qet, e serrin va diouscouarnoc’h ar bed hac e langaich, evit chelaou ar pes a lavarot, ô va Jesus ! d’am c’halon e secret.

A hent-all e pe andret benac e venn, e c’hallan tanva ar bonbeur a glascan.

Parlantit, ô va Autrou ! parlantit continuellamant ous va c’halon. Me[28] a chelaouo gant attantion ar pes a lavaro an Autrou-Doue din e fond va c’halon.

Eurus[29] an hini a blich ganeoc’h da instrui ha da formi en anoudêgues eus ho lezen ! caout a rayo pe a dra da zouçaat e boaniou e amser ar chagrin hac an affliction.

Ho Peleyen a barlant din alies eus ho pers, hac e c’hallan profita meurbet eus ho c’homsou.

Cals a levriou mad a lennan, a glêvan lenn gant plijadur, hac a barlant din ac’hanoc’h ; mæs ma na glevan, er memes amser, ho moues, pe seurt impression a rayo an traou-se oll varnon, pe seurt froues a dennin anezo ?

Ar pes a leveront din a so excellant, ha guir, ha touchant ; mæs, ma n’en em uniss ho craç d’o c’homsou, d’o instructionou, ar viriones n’en em imprim qet mad er speret, ar galon ne ves qet gounezet mad.

Roit din eta[30] da entend ho moues, ô Jesus ! pried celestiel eus va ene, evit ma roin deoc’h da entent va moues. Parlantit oc’h va c’halon, evit ma parlanto ousoc’h-ini.

Ho moues-c’hui, ô Jesus ! a zesq muioc’h en eur moment eguet na zesqer e meur a vloaves e scôl an dud savant eus ar bed.

Dre an anaoudeguez santel ho devoa qemeret en ho calon, ho deus meur a bersonnach simpl hac ignorant, erves ar bed, desqet parlant en eur feçon ravissant eus ar garantes a Zoue, parlant memes gant cals a speret eus ho prassa mysteriou.




CHABIST XXX.
Ne dleer qet clasq gloar ar bed-ma nac istim ar bed.


Ar Servicher.

En em rejouissa a rit, eb mar, ô Mari ! ô mam eüreus ! eus an henoriou rentet en occasionou differant d’ho mab Jesus, en amser ma presegue an aviel d’an dud, mæs a’en em rejouissac’h gouscoude nemet abalamour dezan, eb distro ebet varnoc’h oc’h-unan.

Ne veljot qet ac’hanoc’h oc’h en em bompadi nac oc’h en em ourgouilli, o veza m’en devoa taulet Doue e choas varnoc’h evit rei dar bed an hini pehini, dre eclat e vursudou, dre hueldet ha divinite e gomsou, a excite admiration an oll. Differant meurbet dioc’h ar mamou-all pere en em bompad a voues huel eus a verit o bugale hac a fell dezo partagi ar c’hloar-se.

Mar c’heuliac’h Jesus e meur a andret, er greac’h evit receo e instructionou ha maga oc’h ene dreizo, non pas evit clevet na guelet o coueza varnoc’h ar meuleudiou hac ar venedictionou a receve.

Conservi a rejoc’h bepret’ar santimanchou a vir humilite e creis ar pes a yoa capapla da denna varnoc’h an oll sellou hac an oll henoriou.

Evel-se, ô Guerc’hes ! e condaonit an neр a glasq gloar ar bed, an nep a gar istim an dud, poeson malheurus, pehini a gorromp hon oll œuvrou.

Mari.

Va mab, guir eo gant graç Doue, me en em breservas bepret dioc’h ar pes a c’halvit, gant ræson, eur poeson malheurus.

Da Zoue ebqen eo ar c’hloar. Hac eus a betra e c’hall en em c’hlorifia ar c’hrouadur !

Tout en deus digant he Zoue.

An Autrou-Doue en devoa dija va distinguet qement, oc’h va choas evit mam d’ar Messi !

Hac em bige c’hoas clasqet estim ha distinctionou hac henoriou an dud ! Nan, an hini ne glasq nemet Doue, ne gar nemeur nemet Doue. Henoriou ar bed-ma, qement so estimet ar muia gant an dud, a so traou væn ha dister en e santimant.

Consultit, va mab, ho feis, consultit memes ho ræson, ha ne zesirrot mui qement ar meuleudiou hac an henoriou.

Hoc’h ambition a droyo e lec’h-all, hac e tesirrot ebqen ar c’hloar reservet gant Doue d’e sænt, ar barados.

Ma læser ac’hanoc’h en ancounac’ha, mar qemerer ac’hanoc’h evit netra, pell dioc’h beza tristoc’h a se, en em rejouissot, abalamour n’eus qet a hent pehini ho cundufe surroc’h d’an henor bras ebars en ee, eguet na rayo un humiliation recevet a galon vad hac en eur speret a religion.

Abandonit eta, lesit gant tud ar bed an oll ditrou væn, an oll distinctionou honorabl-se a bere en em bompadont.

En em breparit, dre ho c’humilite, eur c’hloar solitoc’h ha realloc’h, ar c’hloar eus ar re eurus en evou.

Goulennit alies, evel a rêe David oc’h Doue, ma c’hampecho ho taoulagad d’en em fixa gant attach var ar vanite eus a draou ar bed-ma.

Meur a zen a so en em gollet evit beza great eus ar bed ho idol hac ho Doue.

Na gresqit qet an nombr eus ar re disqiant pere a zêv c’hoas esanç dezan en ho c’halon, dre ho c’harantes divoder evit e istim hac e c’hloar.

Ar Servicher.

Me a brofito, Guerc’hes santel, eus hoc’h exempl hac eus ho qenteliou. Ne fell din qen gloar nemet an hini a ves oc’h imita ho vertuziou. Mæs evel ma zeo sempl va c’halon ha facil da vancout d’e zesirou mad, ec’h imploran hoc’h assistanç.

Obtenit din, obtenit din ar fermder spirituel a behini em eus ezom evit en em sevel dreist disprijanç ar bed hac e flagorneres treitour.




CHABIST XXXI.
Ret eo support an nessa gant carantes ha gant douçder.


Ar Servicher.

Guerc’hes pehini a so, dre e douçder, dreist an oll grouadurien bur, c’hui, dre ho patiantet en andret qement a dud iograt da bere Jesus a zesqe e zoctrin celestiel, hac e faveur рere e rea ar brassa bursudou, a zesq din penaus e tlean support defautou an nessa. Car, mar roet avechou da Jesus meuleudiou ha benedictionou, pet gueich n’en devoa qet a gontroliesou da souffr ?

An avi a yoa appliqet da ober dezan inimiet, pere a zecrie e zoctrin, a dræte e viraclou a dauliou fin, hac a lavare anezan qement a draou, ma passee, e speret cals a Yudevien, evit ar pes ne voa qet.

Pet gueich, ô Mari ! ne oac’h-u qet test eus an traou-se ? Ha gouscoude, dre exempl ho mab, n’ho poa evit e adversourien nemet santimanchou a garantes hac a beoc’h.

Horrol ho poa ous pep pec’het, mæs c’hui a garie atao an den, daoust ma pec’hje a enep ho mab Jesus.

G1ac’haret ebqen eus a offanç Doue, n’en em bermettac’h clem ebet a enep an dud insansibl-se.

Prijout a reac’h memes en em interessi evitho dirac Jesus…

Allas ! ober a reac’h en ho andret ar pes a rit em andret-me abaoue qen alies a vloaves.

Me a so an infidella hac an ingratta eus ho servicherien, hac em supportit gant madêles. Obten a rit din atao digant Doue faveuriou neves.

Mam an Doue a beoc’h, obtenit din ar c’hraç na affligin[31] den james dre gomsou dipitus.

O c’hui, a behini an hano ebqen hac an imachou a zigaç en ene santimancbou a zouçder ! goulennit din ar vertus-se a zouçder, ar speret-se a beoc’h, pere a verit deomp an titr henorabl a vugale[32] Doue.

Mari

Me a intercedo evidoc’h, va mab ; mæs, eus ho costes, respontit d’ar graçou pere a obtenin deoc’h.

Ar graçou ne lamont qet an difficulteou : sicour a reont d’ho zrêc’hi.

Me a voar penaus ar re-all ho chain alies dre ho humor inconstant, dre ho ideou dizêson, dre ho manielou particulier. Mæs graç Doue, mar sentit outhi, a zesqo deoc’h trec’hi an dic’hout, an oll gontroliesou, hac ho peso merit.

An occasionou da ober bursudon a gouraich n’en em bresant qet bemdes d’an eneou christen ; mæs bemdes, en eur support gant patiantet defautou o nessa, e c’hallont caëraat o c’hurunen.

Bues eur c’hristen a so eur vues a sacrifiç hac a souffranç, hac e zeus tud pere, dre ho defautou, a ro qasi bepret occasion d’o c’hresqi.

An oll dud[33] a bec’h e meur a rancontr : profita a dleont eta eus ar voyenou da effaci ho phec’hejou. Supporti an nessa gant eur speret a binigen a so unan eus ar guëlla moyenou da satisfia da justiç Doue offanset.

Oc’h pen, va mab, peb den en deus ; defautou. Ar parfæta eo an hini en deus nebeutoc’h eguet ar re-all.

Caout a rit defautou en ho preudeur hac en ho c’hoareset erves Doue : ar re-ma a gav ives ennoc’h ; car n’en doc’h qet eus an dud-se pere en em imagin n’ho deus defaut na viç ebet, ha pere, en dra-se memes, ho deus ar brassa tout.

Ho preudeur ho support evel ma maoc’h ; supportit-hi ives eta evel ma maint ;

Impligit da supporti an nessa, ar batiantet-se a behini oc’h eus bet ezom evit en em supporti oc’h-unan en defautou pere oc’h forcet da anaout ennoc’h.

Abaoue pell amser e labourit d’ho c’horrija ha ne avancit nemet nebeut. Penaus e teuot a-ben da gorrija ar re-ali erves ho faltasi ?

Ne gorrijot qet ar re-all, ne bareot clenvet ebet, en ho ene, dre au oll glemou pere a losqit abalamour d’an poaniou oc’h eus da anduri abers certen personachou, pere a zisplich deoc’h.

En hevelep poaniou, ar pes oc’h eus da ober a so goulen ous Jesus e sicour evit profita anezo, ha profita anezo, en effet, evit en em amprou oc’h-unan ha fermaat en ho vertus hac en ho religion.



CHABIST XXXII.
Ret ео plega da volontes Doue, memes en traou control dа interest e c’hloar.


Ar Servicher.

Pebes sujet a c’hlac’har evidoc’h, ô mam Jesus ! guelet an nebeut a froues a denne ar Yudevien eus e sermoniou.

E zoctrin celestiel, soutenet dre ar brassa miraclou, ne gonvertisse qet mill ha mill speret obstinet, pere a garie en em dalla ho-unan.

Henvel ous tud clan pere a bella gant coler an dorn pehini a fell dezan ho pharea, an dud incredul-se a restaule gant furol ar silvidigues a yoa offret dezo.

Pe sort santimanobou o devoa hi en amser-se, ô Guerc’hes sacr ? Scoazia a reac’h ho tiscoas var an dallentes hac an obstination eus an dud-se corrompet ; mæs en ober a reac’h e peoc’h, ha ne cessac’h a hent-all da c’houleu ho c’honversion oc’h Doue.

Mari.

Va mab, me zesire sur, mui eguet den, e vige anavezet Jesus. An desir ardant am boa evit e c’hloar a rea din santout crissoc’h caleder ac Yudêvien !

Mæs perac an dra-se en divige troublet va ene ? Gouzout a rean penaus alies a laqea ar re vechant da servichout d’e zessinou, penaus alies e tenn ar vad eus an droug, hac e c’hadoren e peoc’h ar furnes infinit-se pehini a bermet avechou e triomphe ar bec’herrien.

Ar Servicher.

Ar batiantet-se, ô Guerc’hes santel ! a servicho din da squer en oll amser eus va bues, mæs particulieramant en traou pere a alfe attaqi va feis ha va religion.

Mari.

Ya, va mab, pa vellot an den pec’her oc’h en em sevel gant ourgouill a enep ar re a so direbeich, ne abandonit qet ho speret nac ho teaud da sonjesonou a zipit ha da gomsou c’huêro a enep ar re vechant-se : ar religion en difen ouzoc’h.

Perac ne souffrac’h qet ar pes a souffr Doue e-unan ? Ampech a alfe ar pes a so evidoc’h, martese, eur sujet a scandal, a voal exempl : n’er gra qet. Oc’h er permetti, en deus e zessinou. Deoc’hui eo о adori.

Netra ne erru ama eb e bermission. An droug evel ar vad a servich da zessinou e brovidanç.

Ne velit qet an dra-se brema. Un deis a duio e pehini e vellot an oll justiç hac an oll furnes eus a brovidanç Doue en traou a erru var an douar.

Ne dleit qet, evit guir, beza insansibl d’ar malheuriou eus ar religion. Just eo e veac’h affliget dreizo ; permettet eo deoc’h memes adressi var o zujet clemou carantezus d’an Autrou-Doue.

Mæs ne qet ardeur veritabl evit gloar Doue ho pe, ma læsfac’h ho feis, ar peoc’h eus hoc’h ene, da veza trec’het, diminuet pe droublet dre ar c’hontroliesou a erru abers an dud fall.

Ar goler outho abalamour d’an dra-se a ve un abus eus an desir a dle caout pep christen da velet gloar Doue procuret e pep tra. Eur vad, eur vertus ne zistruch qet un all.

Soumetti ar speret d’ar pes a so permettet gant Doue, a so possubl en un ene christen assambles gant eur guir desir eus a c’hloar Doue.

Beza e zeus malheuriou pere a verite vouelfac’h varnezo ; mæs ra vezint daëlou scuillet e c’hars treid an Autrou-Doue, hirvoudou poulset betec e galon.

Grit pers dezan eus ho poan. Pedit-en da lacât fin d’ar pes oc’h afflich.

Livirit dezan, memes, gant eul liberte santel a behini ne vezo qet offanset : Savit,[34] ô Autrou ! Perac e seblantit-hu cousqet ? Perac e tistroit-hu ho taoulagad divarnomp ! Perac hon ancounac’hait-hu en hon affliction ? Deoc’hui oc’h- unan, ô va Doue ! e creder disclêria ar bresel. Ho c’hano santel eo a outrager, hо religion a vlasphemer, ho labour a faller da frêza.

Qemerit difen ho caus ; na souffrit mui en defe ar pec’het ar victor : ho cloar memes a c’houlen qement-se.

Evel-se, va mab, e satisfiot d’ar pes a exich diganeoc’h an desir eus a c’hloar Doue hac ar garantes evit ar religion, hac a-hent-all, gortozit e peoc’h ma tuyo Doue d’ho consoli.




CHABIST XXXIII.
Mercou eus ar guir santeles.


Eur vaoues a grias, un deis, a boues penn, e presanç hor Salver : Eürus[35] ar vam he deus ho touguet hac ho maguet gant he læs. Lavarit qentoc’h, eme Jesus, eürus ar re a chelaou comsou Doue hac a observ e c’hourc’hemennou.

Jesus a ro da entent, dre ar c’homsou-se, penaus ar galite huel a vam Doue n’en deo qet ar pes a zisting muya ar Verc’hes Vari, ha penaus e zeo distinguetoc’h dre he fidelite da heulia bepret an oll boenchou eus religion.

Ar pes a ra merit Mari n’en deo qet he dignite miraculus a vam Doue, pehini a zalc’h digant Doue ha digant Doue ebqen, mæs he santeles pehini a deu dezi digant Doue, evit guir, mæs e pehini he deus, en eur fêçon benac, he lod, dre an usach vad e deus great eus he liberte.

Ar pes a ra Doue evidomp n’en deo qet tout-a-fæt ar pes a verit e recompansou, mæs hor fidelite da respont d’e c’hraçou.

Ar servicher mad a behini e parlant an aviel ne laca qet e verit da veza recevet pemp talant digant e væstr, mæs da veza ho laqeat da brofita.

En em c’hlorifia a ellit gant ræson eus ar galite a vab Doue, recevet en ho padiziant. Mæs grit attention penaus ar galite-se ne royo qet a renq deoc’h e toues ar sænt, ma n’he soutenit dre ar zanteles eus ho pues.

E toues ar sænt e zeus pere ho deus bet meur a ravissamant ha meur a vision.

Sant Paul, en e vues, a so bet savet en huella eus an evou. Re-all a so bet guelet evel er meas anezo o-unan, e creis eur beden pe un oferen.

Mæs n’en deo qet en dra-se e zint dign eus hon avi. Fidel int bet da observi lezen Doue, lezen an ilis, chetu eno petra en deus ho rentet sænt, chetu eno petra a dleomp da imita enno.

Antreet oc’h en eur stad a vues pehini a so santel. N’en deo qet e zanteles ho saveteyo ; ho vigilanç hac oc’h acqet da ramplissa an deveriou eus ho condition, chetu eno petra a assuro ho silvidigues.

Judas, erves an apparanç, en deus great miraclou, ha gouscoude a so daonet. Ne velomp qet en defe great Sant Yan-Vadesour miracl ebet ; gouscoude mab Doue a ro dezan, en aviel, ar veuleudiou ar re gaëra.

Еn istim bac en opinion an dud, e c’haller beza un dra benac eb ar santeles ; mæs en istim Doue, ne zoar netra nemet beza e vezor santel, ha ne zoar santel nemet e qement ha ma rear oeuvrou mad.

Chetu ar pes a vezo evidomp, evel evit Santes Mari, ar guir ræson evit pehini e vezo roet deomp gloar ar barados. Chetu eno guir fondamant an eürusdet dirac Doue.

Comprenit eta, ó ene christen ! penaus Doue n’en deus qet staguet ho silvidigues oc’h donesonou extraordinal, naturel, spirituel pe gorporel, pe dreist-naturel, mæs ho rentet en deus, evit parlant er c’his-ma, mæstr eus ho silvidigues, oc’h e lacat, he c’houde, da zepanti diouzoc’h.

An hini, ô va Doue ! a guerso dibec’h en hent ar silvidigues hac a ramplisso e oil deveriou a gristen, ennes eo a vezo dign da antreal en ho tabernacl eternel.


Fin eus an eil levr.


IMITATION
AR VERC’HES VARI,
var model
IMITATION JESUS-CHRIST.





LEVR TREDE


E pehini e considerer bues ha vertuziou ar Verc’hes santel, abaoue maro Jesus, he mab, var ar C’halvar betec e assomption en êe.




CHABIST QENTA.
An hini a gar Jesus a dle pignat gantan d’ar С’halvar, ha soufr enо gantan.


Mari.

Jesus a bign var ar C’halvar. Deuit, va mab ; hor c’honvia a ra da bignat eno ive gantan.Mar er c’harit, n’en abandonnot qet.

Hor c’harantes evit Jesus hac hi a ve dign anezan, mar en dilæssemp en e boaniou ha pa eo dianaveset hac outraget gant an oll ?

Ne allomp rei dezan sicour ebet ; mæs, da viana, ni a guemero pers en e souffrançou, о vesca hon daëlou gant e c’hoad, hac e roimp dezan ar gonsolation da velet e zomp prest da soufr, evit e garantes, qement a ordreno.

Ar Servicher.

Mæs, Guerec’hes generus, ha ne alfet qet disques e garantes da Jesus nemet e creis ar souffrançou ? Ha ne aller qet en ober e creis ar repos hac ar peoc’h ?

Mari.

Va mab, en amser galm hac er peoc’h eus ar vues, eo eas rei testeniou eus ar garantes-se. Mæs ne aller guêlet hac hi a so ferm nemet en un amser a arneun.

Jesus en deus lavaret : « An hini[36] ne zoug qet e groas ha n’em heuill qet, ne oufe qet beza va disqib. »

C’hui a dle eta lacât e nombr an deiziou eürus ar re e pere oc’h eus occasionou da soufr eun dra benac dre garantes evintan.

Cals a gristenien ne garont ho madoberour divin nemet abalamour d’e vadoberou, hac a so henvel oc ’h ar vignonet eus an douar, pere ne garont qet eb interest.

Lavaret a reont e caront Jesus eus ho oll galon. Gouscoude n’ho deus qet ar gourach da veilla[37] un heur gantan e jardin e angoni.

Protesti a reont en heuillint partout, memes d’ar maro. Mæs an aon rac ar souffrançou a sempla souden enno ar garantes, ha ne heuillont mui Jesus nemet a ziabell.

Evidoc’hui, va mab, mar carit Jesus, a garo e groas, ha mar er c’harit a greis ho calon, e vriataot eus ho c’holl galon ar c’hroasiou differant pere a zigasso d’eoc’h.

An hini ne ranqer qet da forci, evel Simon a Cyrên, da zouguen croas Jesus, hac a guemer a galon vad pers er vestl c’huero pehini a voue presantet dezan var ar c’halvar, ennes a gar Jesus e guiriones.

An tan[38] eus an dribulation hac ar c’hroaziou a amprov an aour eus ar garantes ; e nettaat a ra, er renta a ra parfætoc’h.

Jesus en deus bevet en daëlou. Ha dleout a rit-hu gortos beva er blijadur, ha resolvet ec’h alfac’h-u beza da veva en deliçou ?

Eur guir gristen a so un den formet[39] var Jesus, o souffr, o vervel, ha maro er groas. Вeva a dle eta ha mervel er groas.

Caout a rit Jesus qen dign a garantes, pa songit er souffrançou en deus anduret abalamour deoc’h.

Ah ! peguement ne dleit-hu qet caret ar pes er rent qen dign da veza caret ganeoc’h, me lavar, ar souffrançou a bere ne ra pers deoc’h nemet abalamour m’ho car.

Tud prenet dre ar groas, a dle consideri ar groas evel ho phartach bac ho gloar.

Jesus n’en[40] deo antreet en e c’hloar nemet dre an hent eus ar souffrançou. N’en deus qet bet evidon-me un hent differant, qen nebeut nac evit ar sænt.

Ret eo deoc’h ives eta qemeret ar memes hent eus ar groas, mar fell deoc’h erruout er memes termen gantho, er barados.

Ar Servicher.

O Guerc’hes, mam un Doue ! mar oc’h eus anduret qement a souffrançou, mar oc’h eus qemeret qement a istim evitho, ar ræson eo ma carac’h Doue muioc’h eguet an oll verzerien, muioc’h eguet an oll sænt assambles.

Sicourit ac’hanon, ô mam dener ! sicourit ac’hanon, dre ho pedennou, da drec’hi va delicateri, ar pes am rent qer qizidic, an horrol naturel am eus evit ar groas ; ra brouvo da Zoue va c’halon, va speret, va c’horf ha qement am beus, penaus er c’haran.

C’hui a so bet ar verc’hes ar santella, ha gouscoude an affligeta. Me a gonsant beza participant en ho souffrançou, nemet er bezin en ho carantes evit Jesus.

Grit ma carin croas Jesus, ma laqain va oll blijadur er groas, evit, var va maro, ma vezo Jesus er groas va nerz ha va c’honsolation.

Mari.

Penaus, en effet, e c’hellot-hu, var ho maro, poqet gant fizianç d’ar groas mar ho pes bevet er gassoni[41] eur ar groas ?

Var ar maro, pell dioc’h beza fachet da veza bet alies var ar groas, e carfet beza bet atao er souffranç, abalamour ma hon deveus neuze ar gonsolation da veza bet atao henvel ous Jesus, dreist peb tra er pes ma fell dezan e vemp henvel outhan.

Va mab, exposet oc’h alies d’an dismeganç, d’ar goal dretamant, da veza persecutet.

Ma c’handurac’h an traou-se gant soumission, gant patiantet, e velfen ennoc’h un imach ravissant a Jesus, hac ho carfen, va mab, muioc’h eguet m’ho caran, abalamour henvelloc’h ous Jesus, e teufac’h da veza eur buguel dignoc’h eus ho mam.

Ar Servicher.

O va mam ! ar pez a royo din courraich hiviziqen hac am c’honsolo em oll souffrançou, a vezo sonjal penaus e tougan va c’hroas gant Jesus hac evit Jesus, mæs, er memes amser, pebes avantach evidon-me gallout sonjal e veritin, en eur feçon particulier, ho sicour hac ho carentes, dre va stad a souffranç er vues-ma ha dre va disposition vad d’e anduri.



CHABIST II.
En em resina da volontes Doue ebars en souffrançou.


Ar Servicher.

Er situation drist e pehini en em gavan, em beus recours deoc’h, ô consolatoures ar re affliget !

Pliget ganeoc’h desqi din a be santimanchou e tlean particulieramant beza occupet er poaniou pere a anduran hac er guêl eus ar re a dlean da anduri souden.

Mari.

Caout a dleït, va mab, santimanchou eus a eur gonformite barfæt da volontes Doue, pehini a ordren hac a regl peb tra evit e c’hloar hac ho silvidigues.

Рa dosta ouzoc’h un affliction, eur c’holl benac, pa ves erruet, pa gontinu, pa gresq, pa deu un all benac var e lerc’h, livirit ha repetit alies : Va Doue, ho polontes bezet great.

Ar sonch eus ar volontez-se a Zoue am c’hrenveas hac am c’honsolas en templ a Jerusalem, pa annonças Simeon e vige Jesus exposet da gontroliezou, hac em bige va-unan va c’halon treuzet gant eur c’hleze a boan.

Va c’hrenvât a reas dreist peb tra, ha va c’honsoli var ar c’halvar, pa veljon Jesus staguet ous ar groas hac o renta e halanad diveza er c’hruella tourmanchou.

Evel ma voa va c’harantes evit Jesus eb musul, va glac’har a voa ive eb musul ; mæs va resination da volontes Doue ne voa qet biannoc’h eguet va glac’har ha va c’harantes.

Chasseit eta eus ho calon, en hoc’h adversiteou, pep reflexion nemet houman. Doue a fell dezan. Pep reflexion-all ne ell nemet goassaat eur chagrin ha nemet rei c’hoas mui da santout peguement e zomp malheurus.

Petra ! va mab, pa songit eo Doue a zigass deoc’h an affliction-se, ha c’hui a gredfe lavaret : Ne fell qet din ?

Ma ne all un den fur falvout netra nemet mad, petra dleit da sonjal eus a un Doue infiniment fur ?

Doue, en effet, ne fell qet dezan pec’het ar re a sicour oc’h on affliction ; mæs tenna a fell dezan e c’hloar eus hor patiantet d’e anduri.

Permetti a ra pec’het oc’h adversourien, hac e fell dezan e profitac’h eus ho maliç evit en em renta santel.

David a yoa insultet gant un den hanvet Semeï, e pehini e considere, non pas unan eus e sujedi pehini en outrage, mæs ennan e considere un Doue just pehini en em serviche eus an instrument disprijabl-se evit en humilia hac ober dezan souffr evit e bec’hejou.

Jesus e-unan, о parlant d’e ebestel eus a galir e bassion, ne barlante qet dezo eus a ingrateri ar Yudevien pere er prepare dezan, mæs eus a volontes e dad pehini en devoa er reglet evel-se.

Er jardin Olivet, Perr n’en devoa qet c’hoas comprenet penaus eur c’hristen pehini a so er souffranç, pehini a accabler hac a bersecuter, ne dle implija qen armou nemet ar batiantet hac ar soumission da volontes Doue.

Falvout a ra dezan difen Jesus hac ampech ar soudardet da grêgui e Jesus. Trouc’ha a ra e scouarn da Valchus.

Mæs Jesus a lavaras : Destumit ho clese : petra ![42] ne efin qet ar c’halir roet din gant va zad, ha n’en em soumettin-me qet d’e volontes ?

N’en deo qet na elfac’h goulen oc’h Doue beza delivret eus ho poaniou ; mæs mar fell da Zoue ec’h efac’h ar c’halir, e souffrac’h, e leverrot : Va Doue, va zad,[43] ra vezo great, non pas va bolontes, mæs hoc’h-ini.

O Autrou ! na daulit qet a splet ebet en nebeut a c’hoant am beus da souffr, nemet e qement a ma c’hell er permetti ho cloar hac ho tessinou varnon.

Mar cresq ho souffrançou, pell dioc’h diminui, c’hui a lavaro : Ya,[44] va zad, me en em soumet c’hoas d’an dra-ma, pa zeo pliget ganeoc’h evel-se. C’hui er fell deoc’h, me er fell din ive. C’hui er c’hommand, me a obois.

Ret eo coueza dindan ar boan, me a gouezo dindanni ; ret eo mervel er boan, me a varvo er boan.

Ra ello memes ar rigol hac ar ruster eus an tauliou a roit din, pe a lezit da rei din, hasta ar moment e pehini e zin da jouissa eus an douçder eternel eus ho presanç hac eus ho carantes !




CHABIST III.
Eus ar Batiantet.


Peguen bras e tleas beza souffrançou mam un Doue en em c’hreat den, pa er guelas deut da veza an den a boan, guerzet da buissançou an denvaligen, trainet dirac an tribunaliou, qemeret evit un trompler, scoet ha goal drêtet gant soudardet insolant !

Peguement ne souffras qet Mari pa velas Jesus scourgezet gant ar vrassa crueldet, curunet a spern, consideret evel coupaploc’h eguet ar muntrer Barrabas, condaonet da vervel, sammet eus a instrument e varo, accablet dindan boues e groas !

Peguement ne souffras qet Mari pa glevas an tauliou morzol pere a anfonce an tachou e treid hac e daouarn ar mab qer-se ; pa velas sevel anezan er groas staguet var ar groas-se etre daou scelerat, insultet gant e adversourien joayus eus e varо, ha pere n’ho devoa da brezanti dezan nemet guin mesqet a vestl evit diminui e sec’het.

Er fin, pa er guelas o renta var ar groas e huanad diveza ha pa voue test eus an taul lanç gant pehini eur soudard a zigoras e gostes evit en em assuri eus e varo !

Er souffrançou cruel-se, Mari a zisques ar vrassa patiantet. Ne glêvchot qet an disterra clem o sortial eus he guinou.

Imita a rea var ar C’halvar, hor Salver e ty Gaïphas. Eno Jesus ne lavaras guer, rac inutil e vize bet dezan en em zifen.

O patiantet admirabl eus ar mab hac eus ar varo ! O ene affliget ! chetu eno ho squër en hoc’h affliction, en ho poan.

Mar deo necesser parlant, parlantit, mæs gant douçder ha gant eur speret a beoc’h. Ma n’ho chelaouer qet, souffrit eb lavaret netra ha ne opposit nemet patiantet d’an injustiç.

Mæs pe seurt patiantet a dleit da gaout ? Eur batiantet christen, frouez eus eur speret a religion, ha non pas eur batiantet tout-a-fæt humen, evel ma zeo inspiret avechou gant ar finessa pe an temperamant.

An nep en em humili dindan dorn Doue, pere a ador e justiç pe e misericord en tauliou a recevont, ar re a ra eus a batiantet Jesus ha Mari ar squer eus ho-hini, ar re-se a souffr e guir gristenien, hac evel-se eo e tleit souffr.

Douguen ho croasiou gant impatiantet, a so ho renta pounnerroc’h, a so ajouti eur pec’het d’ar boan.

Hent ar groas eo hent ar barados. An oll sænt a basse dreizan. An oll[45] dud just var an douar a basse dre an hent-se : cals ho deus a dribulationou, abalamour Doue a brepar d’ho phatiantet eur gurunen gaër.

Ah ! malheur d’ar gristenien-se pere a laca da servichout d’ho c’holl ar pes a dlie beza evit ho silvidigues !

Henvel, en dra-se, oc’h ar c’hriminel, al laër cleis pehini a varvas e costes hor Salver var ar C’halvar, o vlasphemi var e groas, ha pehini, eus ar C’halvar memes, a zisqennas en ifern…

Ma n’en em revoltomp qet, en hor poaniou, oc’h Doue, gouscoude e vurmuromp eus ar c’hroaziou a zigass deomp. Ha neuse e veritomp e lamfe Doue diganeomp, evit hor punissa, ar voyen-se a zilvidigues.

Alies, da viana, ec’h importunomp Doue evit beza delivret eus hor c’hroasiou, ha ne ouzomp petra a c’houlennomp. Ar c’hroaziou-se a so evidomp eur sourcen abondant a veritou.

E pelec’h e veljot mui a froues a santeles, excellantoc’h vertuziou, eguet e squeud ar groas ha var ar C’halvar ?

Ar batiantet a ra deomp destum mui a veritou e nebeut deveziou, eguet na zestumimp e meur a vloaves ; en eur vues consacret d’an exerciçou eus a un devotion pehini n’en deo controliet gant netra.

Pet guec’h e c’herru gant ar vanite hac ar garantes evidomp hon-unan, antren en actionou a zevotion, er gonfession, er gommunion ? Mæs, en eur vues leun a chragrin, a affliction, e zeus sulvui a verit, ma souffrer peb tra evit Doue, ha n’en em glasqer qet an-unan.

Na zesiromp qet ive eur groas qentoc’h eguet eben. Na leveromp qet : Guelloc’h e ve ganen houma, pe hounnont ; me he supportfe gant muioc’h a batiantet.

Ene christen, pep croas-all eguet an hini a zouguit, ne ve qet an hini a gonven deoc’h. Doue a voar guëlloc’h eguedoc’h petra a so red deoc’h.

Ma vige deoc’hui choas ho croaziou, en em dromplfac’h e qever ar choas.

Ar c’hroaziou pere a ro Doue deomp da zouguen, a so musulet dioc’h on ezomou, d’hon ners, d’an dessinou en deus varnomp.



CHABIST IV.
Doue a reserv avechou ar brassa souffrançou d’e fidella servicherien.


Ha ne voa qet eta, ô va Doue ! aoualc’h e divige bet Mari, epad tri bloas ha tregont, en e speret, an imaich eus an tourmanchou a dlie he mab da anduri ? ha ret e voa e vige c’hoas test eus e varo ?

O Doue ! pa о poa ordrenet da Abraham, evit amprou e feis, sacrifia deoc’h e vab unic Isaac, n’ho poa qet exiget e vige Sara, e vam, present er sacrifiç.

Mæs er c’hompren a ran, ô Autrou ! Mari, pehini a dlie beza un deis rouanes ar sænt, a voa ret dezi, arauc-se hac evit-se, qemeret muioc’h a bers eguet an oll sænt er[46] souffrançou-se a bere e parlant hoc’h Abostol, hac a bere oc’h eus etablisset, evel eur gommunaute, etre Jesus hac an eneou predestinet.

Ne dlean qet eta beza surprenet о velet an afflictionou hac ar c’hroaziou a gals a dud just o cresqi gant ho fidelite en ho servich.

Dleout a ran consideri ar souffrançou bras pere a anduront avechou, evel graçou bras pere a rit dezo, ha mercou bras a faveur eus ho pers en ho andret.

Recompansi a rit ar pes a reont evit plijout deoc’h, dre souffrançou pere ho rent henvelloc’h ous Jesus, ar squer divin pehini a bresant dezo ar C’halvar.

An dud a gariac’h ar muia hac ho devoa evidoc’h eur garantes vrassoc’h ha tenerroc’h, en em gavas var ar C’halvar ar re dosta d’ho croas.

Eur bonbeur bras eo beza cavet dign da barticipa, en eur feçon particulier, e souffrançou Jesus.

Pep christen, pep disqib[47] da Jesus a vezo parfæt, m’ar bes evel e vestr.

Jesus, hor mæstr, da berfection pehini a dleomp en em efforci da sevel, en deus passeet dre ar vrassa tribulationou.

Beza e zeus nebeut a eneou vertuzus bras, pere ne vent bet amprouvet eur vech benac en eur fêçon crèe ha terrupl. Commancet ho deus dre veza vertuzus : goude oc’h eus fournisset dezo en un adveisite vras, en eur gontrolies cruel benac, ar voyen da zont da veza parfæt.

Abalamour ma zoac’h agreabl da Zoue, eme an Æl Raphaël da Dobi, eo bet red deoc’h beza amprouvet dre an adversite pe ar malheur.

Pa ho servicher gant poan, ô va Doue ! e tisquëser deoc’h eur garantes loyalloc’h eguet pa ho servicher eb qasi poan ebet.

En so consolant an desteni en em renter, pa eller lavaret evel S. Pêr da Jesus : C’hui a voar, Autrou, penaus ho caran ; mes ne ousor qet petra eo ho caret, pa na ves qet c’hoas desqet souffr evidoc’h.

N’en deo qet ma ve, ô va Doue ! an affronchou, ar prisoniou, ar c’hlenvejou hir ha cruel, n’en deo qet ma vent necesseramant partaich ho sænt var an douar ; mæs gouzout a rit caout dezo croaziou-all, pere eb caout an apparanç terrupl-se, ne servichont qet nebeutoc’h d’ho lacât da vervel dezo ho-unan.

Ne ousor qet an oll gombajou violant рere ho deus da souten an eneou pere a fell deoc’h purifia ha pere a c’halvit da eur santêles vras.

Epad ma seblantont, a zianveas, jouissa eus ar peoc’h an desirapla, alies ho deus da souten en ho c’hreis ar brezel ar rusta.

Ne garit qet, va Doue, ar valiç eus an dud vechant a enep ho servicherien fidel ; mæs permeti a rit da æles an ifern en em zichadenna en ho enep. Mæs, evit o zilvidigues eo er permetit.

Seulvui o deus da gombatti, seul purroc’h ha seul parfætoc’h e ten ho vertus da veza.

O feis en em grenva hac a gresq, oc’h adori ho polonteziou, ô Doue souveren ! gant eur soumission atao parfætoc’h, hac oc’h anaout ennoc’h un tad fur pehini a gastis[48] e vugale, abalamour ma ho c’har. O esperanç a deu da veza ive bepret crenvoc’h dre o phoanniou. Anaout a reont ho madeles infinit, hac en em assuront penaus, pell dioc’h o abandonni da furol o adversourien, e teuot d’ho sicour : en em gourachi a reont d’ar gombat, dre ar sonch ma c’hassur an[49] afflictionou bresant eur pouez eternel a c’hloar.

Ho c’harantes a so ardantoc’h dre ar c’hroaziou. Atao distaqoc’h dioc’h ar grouadurien, ne vevont nemet evit an hini a so an Doue[50] eus ho c’halon, hac ho phartaich evit jamæs.

Er poaniou, muioc’h eguet e poent-all ebet, e c’henoront ac’hanoc’h, va Doue, dre o fidelite deoc’h.

E creis ar c’honsolationou, alies ho servicher dre interest ; mæs en affliction, pa n’he deus ar galon nemet c’huërder ; chom fidel deoc’h a so prouvi e ves evidoc’h eur garantes ferm hac immanqabl.

O va Doue ! lavaret am beus avechou, em affliction, e seblante n’em c’harac’h qet ; mæs hiviziqen me a lavaro : rentomp graçou da Zoue, car an adversite-ma a so eur prezant eus e garantes.

E servicherien fidel, e vignonet, e sænt, ho deus anduret poaniou cals brassoc’h eguet va re, abalamour ma zint dignoc’h eguedom-me eus e attantionou hac eus e c’hraçou. Souffromp gant patiantet ha resination ar sænt, evit obten ar c’hrac da souffr c’hoas davantaich !




CHABIST V.
Ne dleer qet en em estoni nас en em disconcerti evit santout dic’hout evit ar souffrançou.


Ar Servicher.

En em adressi a ran deoc’h, ô Guerc’hes santel ! en droublien e pehini em zaul ar guël eus ar groas. Santout a ran ennon va-hunan un dic’hout vras meurbet evit ar souffranç. An disposition-se a ra din crena.

Mari.

Va mab, an dic’hout naturel evit ar groas n’ho rent qet criminel dirac Doue. Beza e zeo memes eur sujet a verit, mar chomit atao soumettet d’e volontes.

Pa lavarer penaus ar Sænt a garie ar souffrançou, ne ententer qet ho c’harient naturelamant. Enno an den a hirvoude, ar c’hristen en em rejouisse. Ho santimant naturel a resiste, щæs ar religion a driomphe eus an natur.

Ha sonjal a rit-hu penaus va c’halon ne santas qet betec ar beo, poaniou va mab, e varo var ar c’halvar ?

M’ar deo pep mam sansibl oc’h er poaniou a andur he c’hrouadur, peguement e tleas er beza mam Jesus, pa er guële accablet a dourmanchou hac a zismeganç.

Ret eo beza caret Jesus qement ha m’er c’haren, evit compren peguer cruel e voue ar glac’har eus va ene.

Jesus e-unan, er jardin Olives, a læsas e galon da santout aon rac an tourmanchou hac ar maro. Ne falvezas qet dezan e teuje e zivinite, pehini a roe d’e souffrançou eur merit infinit, da denna digantan ar santimant eus ar memes tourmanchou.

Va mab, nemet n’ho pezo en hoc’h afflictionou qen bolontes nemet bolontes Doue, n’en em droublit qet eus ar pes a basse ennoc’h en despet deoc’h.

Pa erru memes ganeoc’h senti ous ar vivacite naturel, n’en em zigourachit qet, peautramant e c’hajoutfac’h eur faut-all d’hoc’h impatiantet.

Un ourgouil secret eo en em droubli abalamour ne zoar qet parfæt. Fæbl oc’h, ha Doue a anaves ho sempladures. Un den oc’h, ha non pas un æl.

An den ne all qet passeal e vues eb ober eur faut benac, da viana eur faut dister benac, peguement benac ne ve hini e particulier a guement ne alfe ha ne dleffe evita.

N’oc’h qet bet concevet eb pec’het ebet, eveldon-me, na parconseqant delivret dioc’h pep panchant d’an drouc, na dioc’h an oll sempladurezou naturel d’an den.

Pa echapp diganeoc’h eur c’hlem benac, goulennit dioc’h-tu pardon anezan oc’h Doue, promettit dezan e taulot muioc’h a eves. Implorit evit-se sicour e c’hraç, hac antreit adarre e peoc’h, o redoubli a zourci da veilla varnoc’h oc’h-unan.

Eur faut, pe seurt benac e ve, ne all beza guëlloc’h reparet eguet dre an humiliation a receo anezan an hini er c’hommet.

Pa viot en èe, va mab, hac e compagnunes ar sænt, neuse e viot ebqen en impossibilite da bec’hi.

Ar Servicher.

O Rouanes eus ar sænt ! peur e teuyo ar moment eurus-se ! Peur e vizien-me delivret dioc’h an aon da offansi va Doue, aon qer calet evit eur galon pehini er c’har !

Deut, da viana, mam a c’hraç hac a visericord, deut da souten ha da sicour ho servicher. Grit evidon, eus ho protection buissant, evel un difen a enep adversourien va silvidigues.



CHABIST VI.
O consideri Jesus er groas en em gouracher da souffr bepret.


Ar Servicher.

An douar a gren pa varv Jesus, an eaul a goll e sclêrigen ! ar reyer en em fraill, an natur en antier a so troublet. Mæs un dra-all am scô muioc’h eguet ar miraclou-se tout.

Chui eo, ô Mari ! ô mam vertuzus ! pehini a chom en ho sao e c’hars ar groas, o nevesi da bep instant ar sacrifiç a rit d’an Tad eternel, eus ho mab qer Jesus.

Penaus e c’heljoc’hui souten ar guël qen terrubl eus ho mab o vervel, ha belec’h ho poue qement a gouraich hac a fermder ? Pliget ganeoc’h en desqi da un ene pehini a goues accablet oll dre an adversite, pa ves un nebeut considerabl.

Mari.

Beza em boa dirac va daoulagad an exempl puissant, Jesus crucifiet, pehini ne lavare nemet comsou a beoc’h, pehini a souffre gant ar barfæta resination da volonteziou e Dad, hac a c’houlenne ountan, dre ar merit eus e c’hoad, pardon ha graç evit e vourrevien.

Va daoulagad a yoa digor var ar squer divin-se ; antreal a rên en e galon, hac e rean va fossubl evit qemeret e santimanchou.

Oc’h e velet о sacrifia gant qement a generosite e vues evit an dud, e creis an horrupla suppliçou, e tesqen ober va-unan da Zoue, a galon vad, ar sacrifiç eus ar pes am boa a vuia caret er bed-ma, a Jesus e-unan.

Va mab, caout a reot eveldon-me, e treid ar groas, eur souten en ho poaniou, ners en ho tigourajamant, eur resination gourachus er c’hollou ho pezo, er sacrifiçou a c’houlenno Doue diganeoc’h.

Pa vezit en affliction, e zit da glasq consolation digant an dud, mæs ne vezit qet pell eb gouzout e finis prest o c’hompassion. Goude beza commancet da gaout truez ouzoc’h, e c’hachuont dre en em squisa, betec eus ho presanç.

Mar bezit neuse læset ganeoc’h oc’h-unan en ho reflexionou, e santit ho poanniou о cresqi, hac alies ar boan a guemerit da bellaat dioc’h ar birou pere ho pless, ne servich nemet d’o anfonci davantaich en ho calon.

Mæs, va mab, en amser-se a gombat, en em armit a imach Jesus er groas ; en amser-se a denvaligen hac a arne, ra vezo ar grucifi ho qenta refuch, ho qenta sicour.

Peguer sempl benac e ve ho couraich, e cafot ennan ners ; peguer bras benac e ve ar c’huerder eus a boan ho calon, er grucifi e cafot consolation.

Ha da souffr oc’h eus-c’hui abers an dud ? Guëiit var ar groas-se, eus an oll dadou an hini ar muia outraget, eus an oll vistri ar muia dispriget, eus an oll vignonet ar muia abandonet, eus an oil dud just ar muia persecuted

Abers an ifern eo ec’h andurit ? Guelit Jesus var e groas, exposet da oll furol an ifern.

Ha credi a reôt-c’hui en em glem da veza trætet gant re a rigol, pa gonsiderit an Tad eternel oc’h exerci e oll rigol a enep e vab muia-caret !

Doue hac en a zigaç deoc’h eur boan demporel benac e punition eus ho pec’hejou ? Petra e teu da veza ar poaniou-se, mar ho c’homparachit gant ar re en deus anduret Jesus evit ho telivra dioc’h ar poaniou eternel ?

Prenet oun bet, a leverrot, en eur gonsideri ho crucifi, dre ar souffrançou gries meurbet eus a un Doue. Ah ! just eo e defe un ene evel-se prenet, just eo e defe, dre e souffrançou, un hevelidigues benac gant he redemptor.

Va mab, qen dishenvel oc’h dious Jesus, dre ar vertuziou, ma lavaro deoc’h ho crucifi eo consolant beza da viana un nebeut henvell ountan dre ar poaniou.

Ho pet recours eta d’ho crucifi, en ho poaniou, en ho chagrinou, en ho tentationou. Poqit dezan memes neuse gant caiantes. Stardit-en var ho calon. En em imaginit e maoc’h var ar C’halvar hac eo permetet deoc’h poqet da dreid ho Toue, o souffr hac o vervel evidoc’h. Parlantit dezan eus ho poaniou, ous o unissa gant e re, ha goulennit diountan soulajamant. Pedit ar Salver-se trugaresus da rei deoc’h da glêvet divar lein e groas, eur goms benac a gonsolation, pehini ho sicourfe da support ar rigol eus ho croas.

Va Jesus, eme-c’hui, n’ho quittain qet qen n’ho pezo rentet d’am ene ar peoc’h hac ar repos, qen n’ho pezo he c’hrenveat dre ho craç.

Mar bezit fidel d’an exerciç santel-ma, ho taëlou a vezo sec’het, ar peoc’h a vezo rentet deoc’h, ar gouraich a guemero plaç an digourajamant : ho croas ne vezo mui qer c’huëro en ho santimant, ar c’huërvder memes a vezo chenchet e douçder.

Pe m’ar chom ganeoc’h c’hoas da souffr, e souffrot, da viana, er santimanchou a batiantet, a resination, a garantes, pere a rea da Sant Paul lavaret : En em[51] blijout a ran er gonfusion, er miseriou, er persecutionou, en displijaduresou ar re vrassa, pere a anduran evit Jesus-Christ.



CHABIST VII.
Pe seurt santimanchou a dleomp da gaout en andret hon adversourien.


Mari ne alle qet caout brassoc’h adversourien eguet ar Pharisianet hac ar Yudevien, pere a yoa en em unanet a enep he Mab, hac ho devoa great e gondaoni. Mæs, unisset a zantimant gant Jesus, pehini a garie e adversourien betec rei e vues evit o zilvidigues, Mari a lavare sinceramant evel Jesus : Va Doue, pardonit dezo.

Guelet a rea adversourien barbar Jesus oc’h en em rejouissa eus a frouez ho c’hrim. Clêvet a rea ar maledictionou a bere e carguent Jesus, hac ar blasphemou a losqent a enep dezan.

Pep mam-all eguet mam Jesus, e divige goulennet venjanç an êe a enep an dud impi ha sacrilaich-se ; mæs Mari, instruet e scôl an Doue a beoc’h, e devoa santimanchou differant.

Jesus var ar groas ne roe da entent nemet eur c’hri a visericord hac a bardon e faveur e bersecutourien hac ar re a yoa pen-caus eus e varo.

Mari, e c’hars ar groas, a offre evitho goad Jesus, ar victim adorabl pehini a immolent.

Allas ! m’ho divige gallet ar Yudevien lenn e calonou Jesus ha Mari ar santimanchou a garantes hac a deneridigues о devoa an eil hac eguile evitho, aoualc’h a vige qement-se evit chench ho dispositionou criminel hac horrubl.

En diou galon-se qel leun a garantes evit ai re memes pere ho c’hargue a boaniou c’huëro, e ranqer mont da glasq, en andret an adversourien, ar speret a garantes hac a beoc’h recommandet en aviel.

Jesus ha Mari ho deus laqeat ho gloar da bardoni an offansou. Hac en em drompla a reant-hi er pez a songent eus ar c’hloar veritabl ? Hac en a so un dra disprijabl imita ar squëriou ar re henorapla ?

A be natur benac e ve an offansou great deomp, hac hi a vezo jamæs comparabl d’an outrajou great d’hor Salver ha d’e vam santel ?

Mari, goude Jesus, a yoa an hini evit pehini Doue en devoa ar muya complæsanç. An offanç great da Jesus a yoa infinit, an offanç great da Vari a yoa qer barbar ha ma zeo possubl, goude ah offanç great d’he mab.

Gouscoude, gant pebes carantes Jesus a scuill e c’hoad hac a offr e bris d’e Dad, evit goulen graç d’ar re goupabl ! Gant pebes carantes ne suppli qet Mari an Tad eternel da chelaou peden e mab ha moues e c’hoad en ho faveur !

Ar goler hac ar gassoni vrassa ha ne dleont-hi qet en em vouga e treid ar groas-se, e c’hars pehini e velomp Jesus ha Mari oc’h en em interressi, en eur feçon qen touchant, evit ar re memes pere ho deus e savet ?

Ar groas-se, instrument precius eus hor silvidigues, a c’houlen hor c’hondaonation, mar credomp tostaat outhi ar goler en hor c’halon.

O va Doue ! ar garantes evit an adversourien ne ell beza en hon ene nemet dre eur c’hraç meurbet puissant, pehini a c’houlennan diganeoc’h dre veritou Jesus ha dre bedennou Mari, a bere ar c’halonou a yoa qen douç en andret an dud ar re ingrata, qer charitabl en andret ar vourrevien an didruessa !

Calon adorabl a Jesus, calon a Vari, calonou qen dign a garantes ! O calonou qer madelesus en andret ar re a so bet caus eus ho poaniou garo, grit passeal em c’halon an oll larguentes eus ho santimanchou.

Ah ! hiviziqen, pa santin o c’henel ennon mouvamanchou a venjanç, qerqent ec’h unissin, a speret, va c’halon d’ar c’halonou sacr-se, ha n’en dispartiin dioutho qen am bezo recevet an impressionou santel eus ar vadeles, eus ar garantes, eus an douçder-se a bere e zint carguet.



CHABIST VIII.
E pe seurt dispositionou e tleomp beza pa velomp hor c’herent hас hor mignonet о souffr.


Doue hon afflich avechou e personnaich hor c’herent hac hor mignonet. Ar garantes hon deus evitho a ra deomp santout betec ar beo, ho phoanion.

Pebes affliction evit eur vam guelet he mab astennet var eur guele gant ar c’hlenvet, pe evit eur mignon, beza test eus ar poaniou cris perea andure vignon, eb gallout digaç remed !

Affliction just ha pehini ne deo qet pec’het, pa ves sujet da volontes Doue, mæs pehini a zeu da veza coupabl, pa na ves mui soumettet d’ar brovidanç ha pa en em echapp e clemou a enep Doue.

Piou a dleas beza affliget muioc’h eguet Mari, e amser passion he mab, passion eur mab digant pehini he devoa recevet qement a vercou a garantes, hac eus ar garantes ar vrassa hac an denerra ?

Pet gueich ne lavaras-hi qet en he c’halon : Va mab, va mab qer,[52] petra ne allan-me aouffr ha mervel en ho plaç.

Mar gouële merc’het Jerusalem o velet Jesus o passeal, carguet eus a instrument e varo, e pebes mor a c’huervder ne oue qet beuzet calon Mari, pa velas en asten var an auter eus ar groas, e pehini tlie mervel ?

Ah ! mar guelge da viana soulagi un nebeut benac poaniou Jesus, souten e ben sacr accablet dre e boanniou griez, diminui ar sec’het a behini en em glem !

Mæs nan ;-pell dioc’h gallout esperout e defe ar gonsolation-se digant un den truezus benac, ne gleo a bep-tu nemet guinaou impi o vlasphemi hac oc’h insulti ar buissanç memes hac an divinite a Jesus.

Un douçder benac a eller da gaout o souffr evit an hini a garer : mæs peguer cruel eo guelet о souffr ar re a garer, eb gallout о soulagi !

Petra a rayo eta Mari er situation-se qen trist ha qen poannius ? Ha souten a rayo-hi an horrol eus maro Jesus ; pe en em bellaat a rayo-hi evit non pas caout ar boan da velet he mab o vervel en tourmanchou ?

Agar, o veza chasseet gant e mab Ismaël, eus a dy Abraham, pa voa eat pell en desert, en em gavas desolet bras. Agar a abandonas he mab pehini a vouele, hac en em belleas diountan en distanç eus a eur c’halvaden, en eur lavaret, an daëlou en he daoulagad : N’en don qet evit en em resolvi da velet va mab о vervel.

Mari, er c’hontrol, a chom e qichen ar groas, oc’h en em soumetti da ursou an Tad eternel, hac oc’h offr dezan souffrançou Jesus evit silvidigues an dad.

E c’hars ar groas e chom, abalamour ma zeo eno e fell da Zoue e ve. Chom a reas betec fin ar sacrifiç eus a vues he mab.

He feis, he soumission, he c’harantes evit Doue a ra anezi un eil victim agreabl da Zoue, pehini a gemer ar sacrifiç eus he c’halon en union gant ar sacrifiç a so offret dezan e personaich Redemptor an dud.

Piou benac e veac’h, tad tener, mignon fidel, mab pe bried, mam pehini a so var ar poent da goll ar pes a ra ho consolation var an douar, desqit gant Mari trec’hi ho poan. Ho pe memor penaos, dre ma oc’h eus aonda goll cals evit an douar, e maoc’h en occasion da c’hounit cals evit an èe.

Ar religion ne gondaon qet ho taëlou nac ho clac’har sansibl ; mæs mar c’helaouit moues ar memes religion, e tesqo deoc’h o moderi, o renta santel.

Ar religion a zifen ouzoc’h en em abandoni d’an dristidigues vortel-se pehini a revus pep consolation. Lavaret a ra deoc’h : bolontes Doue eo, en em gonsolit.

Soulagit eta, a la bonheur, ho calon dre an daëlou, dre an huanadou, dre an hirvoudou ; mæs ive, en em droït varzu Doue, adorit e zessinou, en em soumetit dezo humblamant.

Clasqit, permetet eo deoc’h, clasqit ar voyenou da soulagi ar boan eus an den pehini a ra redec ho taëlou ; Doue a bermet deoc’h memes goulen e ve pare ; mæs ret eo ober an traou-se gant eur soumission dre behini e c’habandonot tout etre daouarn Doue.

Autrou, eme c’hui, anaout a rit ar pes a c’hortozan[53] digant ho madeles. Test oc’h eus va daëlou. Va c’halon a so livret d’ar vrassa troublien.

Autrou,[54] va Doue, me am beus laqeat va fizianç ennoc’h. Exauci a reot, me en esper, ar beden pehini a ran deoc’h da renta ar yec’het d’an den pehini a garan. Gouscoude me[55] a so prest da guement a c’houlennot diganen. Ne fell din, va Doue, nemet ar pes a fell deoc’h.




CHABIST IX.
E pe feçon e tleomp supporti ar boan hon deus e coll ar persоnachou a garomp.


Jesus a yoa maro. O pegueit e tleas beza evit Mari an amser etre maro Jesus hac e resurrection.

Jesus a yoa maro ; Mari e devoa collet ar mab an digna da veza caret hac ar muia caret.

Tristidigues David, pa varvas e vab Absalon, hirvoudou an oll mamou eus an innoçantet santel, ne dint nemet a veac’h eur squeud eus a c’hlac’har Mari, pa ne velas mui Jesus ha pa n’er c’hlêvas mui о parlant.

Mæs ar vam-se, ar santella a voue biscoas, о cоll Jesus, n’he devoa collet netra eus he santeles vras. He souten hac he c’honsolation a voue credi ferm penaus Jesus a ressuscitche prompt eus ar bes. Ar pes c’hoas he soulage en he glac’har, a voue ar resination barfæt e devoa da guement a yoa ordrenet gant Doue evit e c’hloar ha silvidigues ar bed.

O c’hui, pehini a bermet Doue e veac’h affliget dre ar brivation eus ar pes ho poa muia aon da goll ; mam desolet dre goll eur mab pehini a garac’h gant teneridigues ; intanves pehini en em vel privet abred eus a gonsolation ho pues ; oh ! na gollit qet ar guël eus ar squer a so offret deoc’h e personnach Mari : ho taëlou a so just.

Evel-se Joseph a vouelas var bes e dad Jacob ; Sant Augustin var bes e vam Santes Monica ; mæs desqit gant ar Verc’hes Vari ober da Zoue ar sacrifiç eus ho clac’har, ha penaus e tleit e support.

Ar maro a deu da baoues discoulma evit jamæs var an douar ar c’houlmou pere oc’h unisse d’an den da behini e vouelit. Mæs ha n’oc’h eus-hu eta esperanç ebet d’en em velet unisset a nevez er bed-all ? C’hui oc’h-unan, a chom a reot-hu atao er bed-ma ? Ho feis ha ne zisq-hi qet deoc’h penaus ar guir dud fidel en em velo unisset e calon Doue, en eur feçon infinimant parfætoc’h eguet na ellont er beza er bed-ma. Oll e ressuscitimp un deis.

Esperanç douç ha precius pehini a bropose Sant Paul d’ar gristenien guenta, evel eur rêson capabl da sec’hi ho daëlou ha da ober dezo support e peoc’h ar c’holl eus ho breudeur.

N’en em[56] abandonit qet eta d’an dristidigues, evel an dud-all pere a so eb esperanç.

Mæs gouëlit evel eur c’hristen leun a feis, pehini, goude beza satisfiet d’an deneridigues naturel, a gommand souden dezi en em voderi hac en em regli erves e greden.

Ne apparchant nemet oc’h ar religion santel ha divin a behini e reomp profession ; ne apparchant nemet oc’h ar religion fournissa deomp resonniou qer crêe a gonsolation.

Hac oc’h-pen, ar personnaich-se pehini a garac’h qement ha pehini a so lamet diganeoc’h dre ar maro, hac hi a ree eta ho c’holl gonsolation var an douar ? Ha caret a reac’hui an den-se mui eguet Doue, pehini en deus great an disparti etrezoc’h evit ræsoniou pere a dleit da adori ?

Ar personach-se a yoa cals caret ganeoc’h, mæs bolontes Doue, ha n’he c’harit-hu qet muioc’h ? Ho carantes evit an dud a gollit, ne voa qet, martese, reglet mad aoualc’h ; re attachet e zoac’h outho. Ho taëlou, pere a so qer c’huëro ha pere ne cessont da redec, a zisques er vad ho c’harac’h re.

Martese an den pehini a so maro a yoa un ampechamant vras evidoc’h da veza parfæt, pe da veza salvet. Doue, en eur he lamel diganeoc’h, en deus great eta ho mad, pa en deus bet trues ouzoc’h.

Profitit eus an affliction, evit non pas mui en em attachi re oc’h netra grouet. En em attachit ebqen, dreist pep tra, hac e pep tra, oc’h an hini a behini[57] ar bloaveziou ne finissint jamæs, oc’h Doue. Pe, mar qarit unan benac gant Doue, n’er c’harit nemet abalamour ma permet Doue deoc’h er c’haret, pe mar fell dezan er c’harrac’h.

Arabat eo e timinufe, e netra, ar garantes a dleit da Zoue. Carit Doue ebars e personaich ar re-all. Pa garer evel-se, e vezer atao, en despet d’an oll deneridigues naturel, disposet da veza separet, pa fell da Zoue, dioc’h ar re a so just deomp ho c’haret.

E deis ar maro, ar galon a hirvoud, evit guir, an daoulagad a scuil daëlou. Falvezout a rêr gouscoude ar pes a falves da Zoue ; ar sonch eus ar volontes-se a Zoue pehini en em accomplis, a voder hac a regl an daëlou hac an hirvoudou.




CHABIST X.
Penaus e tleer en em fermaat er feis hас en esperanç, pa еn em gaver e circonstançou pere a seblant beza control dezo.


An Ebestel ho devoa anaveset Jesus evit mab Doue, mæs e amser e bassion, infidel d’ar govession ho devoa great anezan, e dissimuljont hac e[58] qemerjont an tec’h.

Ne c’hoarvezas qet ar memes tra gant Mari. Heulia a reas Jesus betec ar C’halvar, e pelec’h e c’hanavezas anezan evit he redemptor, leun a fizianç e teuje adarre da veza beo, pa zeo guir en devoa er lavaret.

Goude maro Jesus, e Zisqibien (da viana daou anezo a bere e parlant Sant Lucas,)[59] n’ho devoa mui nemet eur restadic a esperanç da velet oc’h erruout ar pes en devoa lavaret Jesus dezo, arauc e varo er groas.

Mæs Mari, eb an disterra troublien, a guntinuas da gredi ha da esperout ferm penaus Jesus, pehini he devoa guëlet o vervel er gonfusion, a ressuscitche gant henor ha gloar, hac e soumetche ar bed da lezen e aviel.

Ar feis-se a Vari, soutenet e creis an tentationou-se, abalamour ma chome ferm en e c’hreden, fontet var ar viriones a Zoue, ar feis-se a Vari a so ar reglen eus ho feis-c’hui, ene christen.

Cals a dud impi, eb religion, a so dre ar bed-ma. Ma na roont qet deoc’h a occasion d’en em ziscleria a voues heul evit ho feis, an diaoul, adversour ar silvidigues, a glasco, da viana, he laqaat da blega var ar c’hostes fall, oc’h inspira deoc’h douetançou var ar guirioneziou revelet gant Doue.

Ferm ha cree[60] er feis, resistit gant couraich ountan, eb examina e finissaou fall, hac[61] e tec’ho pell diouzoc’h.

Diamsavit dioc’h-tu, e presanç an Doue a viriones, pep douetanç pehini a duyo en ho speret. Dre an diamsao-se, prompt, loyal, sincer, ar feis a gresqo ennoc’h hac a grevayo.

Mæs, er c’hontroliesou brassa, dreist peb tra, e clasco an drouc-speret lacât tenvaligen en ho speret ; neuse eo e clasco ho lacaat da zoueti eus a jusiic, eus a vadeles, eus a buissanç, eus a furnes an Doue oc’h afflich.

Digassit neuse en ho memor ar pes a lavar Doue deoc’h, en e levriou santel, eus a necessite ar souffrançou, eus ar c’hloar pehini ho c’heulio, eus a zessinou Doue, pa zigaç afflictionou d’an dud, memes d’e fidella servicherien.

Doue ne chench qet. Ar pes en deus lavaret a chom atao guir. E goms ne chanch qet muioc’h eguetan e-unan.

E pe stad benac a dentation, a boan hac a c’huervder, a sec’hor hac a zesolation, e pehini e c’helfac’h coueza, en em broposit evit reglen au esperanç e devoa bepret Mari.

Pell dioc’h plega hac en em. zisconcerti, ra en em zouteno hoc’h ene dre ar vertus-se a esperanç fontet var ar fidelite a Zoue en e bromessou.

Esperit,[62] ô ene fidel ! esperit a eneр memes an esperanç evel a reas Abraham gueichall, assuret mad[63] penaus qement en deus Doue promettet, ec’h ell en ober.

Doue a so ho crouer, hac en deus discleriet deoc’h penaus ne abandonje qet al labour eus e zaouarn, hac en divige atao e lagat varnoc’h.

Doue a so ar mæstr souveren eus a bep tra. Netra n’en deus impossubl dezan, na memes difficil.

An Autrou-Doue[64] a so souten e servicherien ; na ellont qet doueti a guement-se, nemet e raint reflexion var ar promessaou eus e allianç gant an dud.

Pegner fachus ha peguer glac’harus benac e c’halfe beza ho stad, hoc’h esperanç hac hi a ell beza guëlloc’h fontet eguet var eur brovidanç, eur vadeles, eur c’halloud infinit ?

Pet gueich ne assur qet deoc’h an Autrou-Doue, dre c’hinou e Brophetet hac e Ebestel, penaus e cleo, e souten, e tifen, e consol, e saveta an nep a esper ennan ?.

Implorit eta e sicour gant fizianç ha bezit assur penaus e visericord ho tenno eus ar stad trist e pehini emaoc’h, ho souteno hac ho tifenno betec ar fin, evit e c’hloar hac ho silvidigues.

Doue a bermet en em gafet avechou en extremiteou ar re derrupla, evit rei guëlloc’h da anaout ar pes a ell un esperanç ferm ennan, hac evit desquës ar garantes a dad pehini en deus evidomp.

Eur vertus amprouet mad a c’hounez cals guelloc’h calon Doue eguet un devotion dener.




CHABIST XI.
Ar consolation a deu goude an drirulation, ha gouscoude e zeo ret gouzout souffr eb consolation.


Ar Servicher.

En em rejouissit, Rouanes eus an êe, abalamour ar mab pehini oc’h eus meritet douguen en hoc’h intraillou santel, hac a behini ar maro en devoa coustet deoc’h qement a zaëlou, a so ressuscitet, evei m’en devoa er prometet.

Jouissit e peoc’h eus an union ho pezo gantan, dre e c’hraçou ar re breciussa, betec an deis e pehini e pigno ebars en ee.

Just eo e participac’h muioc’h eguet pep den all, e graçou hac e madoberou e resurrection, pa zeо guir oc’h eus bet muioc’h a lod eguet pep-hini-all en humiliationou eus e bassion.

Pebes joa evidoc’h, pebes consolation er guelet en oll eclat hac en oll c’hloar eus e zivinite, goude ma voa ressuscitet !

Chetu eta ho taëlou sec’het, ar gouli bras eus ho calon parcet ; ho souffrançou a so passeet.

Mari.

Va mab, Doue[65] a so gant e vignonet en ho phoanniou evit ho c’hrevât dre e c’hraç, ha pa blich gantan, e plaç ar boan e tigass ar gonsolaiion, e plaç ar c’huërvder e tigass an douçder.

Ar roue David a erruas qement-se gantan. Doue, emezan, en deus[66] consolet va ene abroportion ma voa bet affliget diarauc. Mar c’habandon, emezan, a vechou[67] an den just da furol an arne, e ra dezan erfin caout un amser galm.

Ar Servicher.

C’hui a anaves, ô Guerc’hes santel ! ar poaniou pere a anduran abaoue qeit amser ; mæs en em velet a ran atao eb consolation.

Mari.

Va mab, evit beza eb santout consolation, n’en doc’h qet evit qement-se, dibourveet a bep consolation.

Ha n’en deo qet eur gonsolation ar vella sonjal penaos ar boan ho rent henvel oc’h Jesus, hac ho laca var hent ar barados ?

Doue en deus e zessinou, pa læs e servicherien da souffr eb ober dezo tanva ar c’honsolationou-se, a bere e parlantit.

Beza e zeus sænt pere ho deus passeet dre sec’horiou spirituel ar re vrassa evel dre desertchou sec’h, e pere ne danveant qet an disterra berad eus a c’hlis ar c’honsolationou.

Mignonet Jesus ne dleont qet beza henvel oc’h mignonet an douar, pere ne fell dezo qemeret poan evit ho mignonet, nemet e qement ha ma c’hesperont beza souden recompanset dreizo.

En em reposit e pep tra var ar brovidanç, pa vezo necesser pe memes util deoc’h ar c’honsolationou, ho pezo anezo.

Beza oc’h eus en ho poaniou graç Jesus pehini ho souten ; hac[68] e c’hraç a suffis deoc’h. Ar sænt læset gant Jesus da souffr eb consolationou sansibl, a gave consolation o chom eb consolation, abalamour ma vouient penaus ho c’harantes a deue da veza purroc’h ha disinteressetoc’h.

Gortosit c’hoas un nebeut benac a amser ; gortoit an effet eus ar promessaou great gant Jesus d’ar re a souffr.

Prepari a ra deoc’h en êe an abondanç eus an oll douçderiou hac eus an oll vadou.

Oc’h-pen, va mab, eur pec’her eveldoc’h, hac en a ell goulen beza consolet ? Eur gonsolation e tle beza evit eur pec’her penitant, sonjal penaus, о souffr eb consolation, e ra surroc’h pinigen eus e bec’hejou.




CHABIST XII.
Hon affectionou hac hon desirou a dle sevel varzu an êe.


Goude ma ho poue, ô va Salver ! quitteat an douar, ar songesonou eus ho mam santel, he daoulagad, he affectionou, he huanadou a save oll varzu an êe.

Avi e devoa oc’h ar Sænt hac an Æles, pere a jouisse eus a bresanç he muia-caret, hac e supplie anezo da lavaret deoc’h, e languisse he ene da veza pell diouzoc’h.

Petra a alle ar bed da bresanti dezi a guement a alge plijout dezi ? Pa na garer nemet Jesus, ne fell deomp nemet Jesus.

An hini a ra var an douar e densor eus ho craç hac eus ho mignoniach, n’en deus a vir chagrin nemet da veza privet c’hoas eus ho presanç.

O c’hortos ar maro, pehini ebqen a ell lacaat fin d’am stad languissant, me a gasso bepret, ô va Jesus ! varzu ennoc’h, huanadou eur galon pehini ho tesir, ho calv hac ho cavo bepret re zivesad.

Piou[69] a roï din-me diouasqel evel d’ar pigeon ? Nijal a rafen ha monet da guemeret va repos en ho qichen.

Ar bonbeur-se ha ne vezo-en qet pell amser oc’h erruout ?

Pried va ene hac en a vezo pell o lavaret : Chetu[70] me erru da lacât fin d’ho miser ?

Ah ! an ene[71] fidel a lavar : Deuit, va Jesus. He hirvoud hac he huanadou a lavar bepret : Evel-se bezet great. Deuit, Autrou Jesus.

Va[72] c’halon a barlant ouzoc’h ; va daoulagad ho clasq ; huanadi a ran dre an desir d’ho cuëlet.

Santout a ran e zoun great evit un dra benac a vras ; rampat a ran, gouscoude, er vues-ma.

O Jesus ! great e zoun evidoc’h hac evit ho possedi eternellamant. O Jesus ! pinvidigues infinit, pep tra a vanq e lec’h ma vanqit.

Sclerigen eternel, tout a zeblant tenvaligen elec’h ma ne maoc’h qet.

Ha p’am befe qement so a vadou crouet, ne finisfen qet da vеza paour ha miserabl, ma ne alfen lavaret : Jesus a so tout evidon.

Jesus a so tout evidon ! Coms pehini a lavar hac a gompren tout ; coms pehini n’en deo comprenet mad nemet gant an hini pehini a gar Jesus dreist pep tra.

Pell eta, ô Jesus ! pell dioc’h va c’halon pep carantes-all nemet an hini a ves produet dre ho craç.,

Graç eus va Jesus, tomit bepret va c’halon dre ar flam pur eus ho carantes.

O flam divin ! consumit va ene ! Ma ne allan ho quelet souden, ô va Salver ! me en em zizommajo, da viana, oc’h ho caret.

Va c’harantes, pehini a ro din esperanç d’ho contempli ha d’ho possedi un deis, a vezo va c’honsolation qeit ha ma chomin er vrо estranjour-ma, dispartiet diouzoc’h…




CHABIST XIII.
Petra dleomp da ober evit tenna ennomp ar Speret-Santel.


Jesus en devoa promettet digas e Speret-Glan d’e Zisqihien. Mari, evit er receo, en em dennas er Cenacl gant an Ebestel, Qerent Jesus hac ar Gragues santel, pere ho devoa heuliet Jesus en e veachou.

Er silanç eus ar retræt hac en exerçiçou eus ar beden en em zisposent da receo ar Speret-Santel.

Oll assamblet en eur memes lec’h, o c’halon hac o bolontes unanet, e forment an desirou an ardanta evit tenna varnezo ar Speret divin-se, sourcen eus ar guir santeles.

Dispositionou excelant evit receo an Doue a garantes ! Carout a ra en em gommunica d’an eneou fervant, pere er c’hlasq pell dioc’h an trous hac an afferou eus ar bed hapere a adress dezan pedennou ardant ha sincer.

Oh ! gant pebes effet e c’houlenne, dreist peb tra, Mari, an donedigues eus ar Speret-Santel, dre ferveur he phedennou, dre burete he dezirou, dre bres bac ardeur he c’harantes !

Qement hini a yoa er memes gortos, a dlie en em santout cals courachet dre bresanç hac exempl ar Verc’hes-se.

Beza e zoa deja leun a c’hraç. Mæs, ar Speret-Santel, o falvezout dezan pinvidicaat atao e bried dre e zonæsonou, Mari a zigassas an oll disposionou a zesire hac a c’houlenne Doue.

Peguen abondant benac e ve en un ene graçou ar Speret-Santel, an ene a ell atao receo re neves.

Abalamour ma zeo bet fidel, e deus recevet cals a c’hraçou. Mar cuntunu en e fidelite, Doue a reserv evithi un nombr bras a re-all.

Tensor donæsonou Doue n’en deo jamæs goullanteret. An nep a anavesfe, evel Mari, an excelanç eus a zonæzonou Doue, ne velfe mui netra dign a istim var an douar.

An donæsonou hac ar graçou-se a raffe e oll desirou.

Ah ! petra da sonjal eus a yenien en darn vuya eus ar gristenien var ar poënt-se ? Petra da sonjal eus an nebeut a c’hoant о deus evit ar pes a so an digna eus a zesirou o c’halon ?

Hac hi a so qen indifferant var sujet faveuriou ar bed ?

Allas ! n’en deus poan na guemerfent evit o obten. Epad ma consideront evel eur ves hac eur gonfusion beza paour a vadou an douar, n’ho deus qet a ves da veza paour avadou spirituel, a c’hracou.

O Speret divin ! grit din-me anaout va miser spirituel. O c’hui, pehini a ro pep graç ha pep donæzon barfæt, c’hui ebqen, ô Doue ! a ell communica din ar guir binvidiguezou.

Anavezout a ran gant regret em ene penaus va resistanç d’oc’h inspirationou am rent tout-a-fæt indign eus ho madoberou. Mæs hirio e c’hunissan va peden gant an hini a rea deoc’h gueich-all ar Verc’hes er Cenacl, ha ne oufe qet neuse va pheden beza disagreabl deoc’h na mancout d’ho renta favorabl din.

Me he phed he-unan, ar Verc’hes-se, qer galloudus var ho calon, me he suppli da implija he intercession em faveur, en ho qever.

Pliget ganeoc’h, ô Guerc’hes ! pried ar Speret-Glan, goulen evidon digantan ar speret a furnes pehini, oc’h ober din tanva madou an êe, a rento divlas evidon ar madou faus hac an avantachou væn eus ar bed-ma ; ar speret a ententamant hac a sclêrigen, pehini am sclærrayo er vro-ma a denvaligen, a rayo din anaout henchou Doue, hac am instruo eus ar guirioneziou eternel ; ar speret a gusul, pehini a rayo din disoloi hac evita al laçou stignet d’am ene, e pep amser, gant adversourien va silvidigues ha va pherfection ; ar speret a ners hac a gouraich, pehini am savo dreist va sempladures, a rayo din trêc’hi va phassionou, resista oc’h an torrant eus ar goal exempl, disprijout ar respet humen, bressa dindan va zreid pompou ar bed, hac am rento fermoc’h er resolutiouou eus va bolontes, en alfectionou eus va c’halon evit Doue ; ar speret a zoujanç hac a zevоtion, pehini am c’hunduo hac am c’hourajo e servich an Autrou-Doue, en observation eus e lezen hac en henor a dlean da renta dezan evel d’am c’hrouer, d’am zad, d’am salver ha d’am barner.



CHABIST XIV.
Pep-unan, erves e stad, a dle caout un desir ardant evit gloar doue ha silvidigues an eneou.


Ar Servicher.

Plijadur am beus, ô Guerc’hes sacr ! ous ho consideri e creis an nombr bian-se a gristenien fervant, pere, goude ma voa pignet Jesus en êe ha ma voa disqennet ar Speret-Santel, en em forme hac a save, dre zermoniou hac instructionou an Ebestel.

Beza ho devoa ennoc’hui ar vam an denerra hac an acqetussa evit ho mad spirituel.

Piou a ell lavaret peguement e zoac’h util da gommançamant an ilis en em zestume e Jerusalem ?

Ha pa en em zispartias an Ebestel evit monet da c’honit ar bed antier da Jesus, ho pedennou o accompagnuneqeas partout, hac о sicoure da souten o c’houraich en o labourou hac o fatig, da drec’hi an oll oppositionou hac an oll dangerou.

Evit antreteni e toues an dud fidel gant pere e vevac’h, ar feis hac ar religion, ho c’hatantion en em appliqe particulieramant da c’hounit о fizianç.

Mæs, ha c’hui a alle nоn pas he obten digant qemennt-hini a veve en ho compagnunes pe en ho qichen !

Ne voant qet evit admira aoualc’h ar garantes he devoa evitho, mam Doue, an diguemer æs ha libr pehioi a reac’h dezo, an attantion ho poa evitho.

Mar doac’h respetet gant an oll, abalamour d’ho qalite vras a vam Doue, d’ho vertuziou ha d’ar sclêrigennou divin scuillet en hoc’h ene, ho madeles hac ho touçder a c’houneze calonou an oll.

Eur sell ebqen, a daulac’h var eur personaich affliget, a dlie beza suffisant evit douçaat e boanniou.

Ho comsou, evel flammou tan sortiet a fournes ar garantes divin, ha nersus dre c’halloud Doue, a denerrea ar re galeta, a rente fervant ar re glouarra, a gourache ar re aoniqa, a gresqe ferveur ar re fervanta.

Da bet den clan, herves an apparanç, e procurjoc’h yec’het ar c’horf gant yec’het an ene ?

Mar ho poue, en hoc’h ardeur evit Doue, da hirvoudi var ar persecutionou a anduras ar gristenien e Jerusalem, ho poue d’en em gonsoli, dre avanç, eus ar c’honversionou a a rea an Ebestel etoues an nationou, eus ar profitou bras a denne Doue eus a bredicationou Sant Yan, dirac ho taoulagad, er guêr a Ephes, e pehini e zoac’h obliget d’en em denna gantan epad eur bloaveziou benac.

Evit compren mad ar joa ho poa eus a guement-se, n’en deus nemet ober reflexion var an interest particulier a guemerac’h eus a guement a selle oc’h an avancement a rouanteles Doue.

Rouans an Ebestel, obtenit din-me un elfen eus ar flammen sacr-se pere ho tevore evit gloar Jesus, hac obtenit din ar c’hraç da gaout ar chanç vad da lacât er glorifia hac er c’haret.

Mari.

O va mab ! peguement ne blich qet din an desir-se eus ho calon ! An desir da brocuri gloar Doue a ra eul loden necesser eus ar galite a gristen. A qen bras obligation eo, evit un ene christen, evel ma zeo ar garantes memes a behini eo un effet necesser.

Cals tud a sonch dezo n’en deus nemet ar veleyen a guement a dlefe clasq savetei an eneou. Qement-se a sell oc’h pep den.

N’en deus stad ebet e pehini ne alfet ha ne dlefet rei exemplou mad, avisou mad hac a bropos ; consoli ar re alfliget ha pedi evit ar re-all.. ’

Chanchamant a vues eur pec’her a so alies effet an hirvoudou eus a un ene fervant benac dianavezet gant ar bed, mæs pehini a bede hac a huanade varzu Doue, evit goulen digantan conversion ar bec’herrien. E certen momenchou a ferveur e carfac’h beza e creis an idolatret hac ar bayanet evit labourat nos deis d’ho c’honversion. Desirou santel, mæs eb effet.

Clasq a rit a bell ar pes a gavit tost deoc’h.

Peaurien ha tud clan da soulagi, tud ignrant da instrui, bugale da sevel erves ar religion, domestiqet da zerc’hel en dever, eur barres, un amesegues da rei exempl vad dezo dre œuvrou mad ; chetu eno ar parq e pehini an tad a famill, Doue, a fell dezan e labourfac’h evit e c’hloar.

Ha gallout a rer beza indifferant evit silvidigues an nessa, pa songer en deus Jesus roet evitan e voad hac e vues ?

Meur a gristen a vezo punisset abalamour ma ho devezo negliget ar vad pehini e zoant capabl da ober.

Punisset e vezint evit pec’hejou ho nessa pere a allent hac a vige dleet dezo ampech.

Mar carit Doue, va mab, ha guelloc’h e tisquessoc’h dezan jamæs ho carantes eguet na reot о lacât ar re-all d’er c’haret ha d’er binnigua ?

Doue en deus qen nebeut a servicherien mad ! Roit dezan ar blijadur, non pas ebqen da veza glorifiet ennoc’h, mæs c’hoas da velet e profitit eus an oll moyennou eus ho stad, evit lacât ar re-all d’er glorifia ha d’en henori.



CHABIST XV.
E pelec’h e tle un ene cnristen clasq he c’honsolation pa, souffr abalamour d’ar vertus, ha pa ves e poan var sujet an hirder eus he bues var an douar.


Ar Servicher.

Mam Doue, pe sort consolation ho роa e creis ar persecutionou a souffre ar gristenien guenta, hac a bere ne voac’h qet exant oc’h-unan ?

Mari.

Va mab, caout a rean, evel an oll gristenien bersecutet, va c’honsolation er sonch eus a souffrançou Jesus, pere ne reas din jamæs ancounac’haat ar с’hlоar eus e resurrection hac eus e ascension.,

Bisita a rean an andrejou santel e pere e voa passeet myster ar redemption ; ar C’halvar, var behini e rean reflexion var vertuziou ha madoberou Jesus, ha var ar grisder hac an ingratiri eus an dud pere ho devoa e laqeat d’ar maro var ar groas.

Pa songe mam Jesus er fæçon gruel gant pehini e voa bet trætet he mab gant an dud, hac hi a dlie gortos repos ha tranqilite en he bues ? Hac hi a elle memes desirout an dra-se ?

Songit ar memes tro, va mab, ha songit alies er fêçon ma zeo en em gomportet ar bed en andret ho Salver.

Er sonch-se e cavot consolation ha soulajamant er poaniou hoc’h eus da anduri abers tud ar bed, abalamour ma zoc’h devot ha fidel da Zoue.

E pe sort hent diæs ha poanius e pehini ne voa nemet disprizanç, insultou, persecutionou, n’en deo qet en em angaget Jesus dre garantes evidoc’h, eb jamæs beza en em belleat eus an hent-se ! En eur ho qervel d’e heul, en deus hoc’h avertisset penaus ho pige da souffr dre garantes evintan.

Lec’h a so da gaout aon na ve qet eur guir vertus, vertus an den n’en deus netra da souffr abers ar bed, na controlies na goaperes.

Partaich servicherien Doue eo beza ar muia caret gant an êe hac ar muia casseat gant ar bed.

Mæs pebes sourcen a gonsolation hac a batiantet n’en deo qet evit an ene fidel gallout lavaret : An[73] disqib ne ma qet dreist ar mæstr ; mar deo bet persecutet Jesus, em persecutor ive.

Souffr a ran evel Jesus ha gant Jesus. En a so va squer, en a vezo va ners, en a vezo va recompans.

Ar Servicher.

Un espeç-all a souffrançou, ô Rouanes ar sænt ! a yoa reservet deoc’h, muioc’h c’hoas eguet da sænt-all ebet. E pe stad languissant n’ho laqea qet an impatiantet santel da en em unissa en êe gant ho mab ! Jesus a rene er c’hloar hac e vam, a yoa c’hoas en exil.

Eur maro continuel a voa evidoc’h chom eb mervel, ha beza evel-se separet dioc’h an hini a yoa an objet uniq, qen tener ha qer just, eus ho carantes.

Mæs ar bonheur ho poa da receo bemdes en ho calon, Jesus, er gommunion, a yoa evidoc’h eur sourcen abondant a gonsolationou.

Sant Lucas a zesq deomp penaus an dud fidel a yoa[74] assidu da en em vaga assambles eus a vara divin ar gommunion, ha ne zouetomp qet na recefchac’h bemdes, ô Mari ! ar c’horf hac ar goad adorabl eus ho mab, pa zeo guir ne voa nicun hac er c’harge eveldoc’h.

Mari.

Em c’hommunionou eo, en effet, va mab, e qemeren bemdes ners neves evit supporti hirder ha tristidigues va disparti dioc’h Jesus.

O heuriou douç d’am c’halon, e pere e posseden a neves em ene an hini am boa douguet epad nao mis ha gant pehini em boa bet ar bonheur da veva epad qement a vloaveziou !

Neuse, gant un ardeur bepret crenvoc’h, e lavaren da Jesus : Disquesit[75] din, ô va muya caret ! e pe lec’h e ma al lec’h eus ho repos hac eus ho magadures eternel.

Pa bosseden Jesus dre ar gommunion, er supplien da hasta ar moment e pehini, oc’h e bossedi en e c’hloar, e jouischen evit un eternite eus a vonheur e bresanç.

Adori a rean bolonteziou Doue, o accomplissamant a breferen d’am dezirou.

Mæs ar gommunion a voa va c’honsolation ha va ners er c’hombajou continuel am boa da souten. Car mar santen bepret em ene an desirou an ardanta da nijal en êe, e voa ret d’am obeissanç da Zoue moderi, er memes amser, ha derc’hel ardeur va zransport.

Ah ! va mab, peguen clouar eo carantes un den pehini en em blich pell dioc’h an hini a gar ! Pebes clouarder en deus ar c’hristen pehini bemdes a c’houlen ous Doue ma c’herruo e rouanteles, ha pehini ne zesir qet e teufe Jesus d’er guervel ?

Eur c’hristen pehini a gar Jesus, a greis e galon, a so eur c’hristen pehini, en despet d’an horrol naturel en deus oc’h ar maro, a rofe gouscoude a volontes vad, qement a gar muia er bed-ma evit mont d’en em unissa gant Jesus en evou.

Pelleet dioc'h e Zoue, e languis, e c’hirvoud ; na vezo[76] contant nemet pa vezo test eus e c’hloar.

Ah ! emezan, en transport eus e garantes evit Doue, peur[77] e c'herruo ar moment e pehini, goude va exil, e c'happarissin dirazan ?

Ar retardamant-se da vont d'an êe a so accablus evit ar guir gristen.

Chetu eno ar pes a implich Doue a gruella evit en amprouvi, ha ne gar a soulajamant en e boan, nemet en e soumission hac о receo alies ar gommunion, qen alies ha ma er permet e gonfessour pehini a anaves e zispositionou.

Dindan voal an hosti sacr, Jesus, e vuya caret, qer presant e sacramant an auter evel ma e ma en êe, er bisit hac a barlant ountan.

O c'halonou ho daou a so unisset er fêçon ar parfæta.

C'hoas un nebeut bloaveziou, ar ridoch tenval pehini a separ Jesus dioc'h an dud fidel var an douar, a vezo savet ha Jesus, er barados, a vezo[78] guëlet erfin evel ma zeo.



CHABIST XVI.
Eus ar breparation d’ar maro.


Oll bues ar Verc’hes a so bet eur breparation continuel d’ar maro.

Pebes meritou ne zestumas-hi qet, epad eur vues a oc’h-рen triuguent vloas, passeet oll en exerciç eus ar garantes divin.

He c’harantes evit Doue a gresqe da bep instant, hac en em gavas qer parfæt da heur he maro, ma varvas nebeutoc’h dre un effet a sempladures hac a vanq eus ar c’horf, eguet na reas dre un effort, dre un transport violant a garantes evit Doue.

Ene fidel, imitit ar Verc’hes-se, o consacri da Zoue an oll momenchou a eur vues pehini n’en deus qet roet deoc’h evit beza pinvidic var an douar, evit beza henoret, estimet, mæs evit er servicha ha meritout, en e servich, ar gurunen a c’hloar hac a vues eternel.

Ha pa bossedfac’h oll vadou ar bed-ma, ha pa veac’h roue var an oll boblou eus an douar, d’ar maro, petra a chomo ganeoc’h ?

Quittât a reot tout, dre forç, ha tout a guittaio ac’hanoc’h.

Da heur ar maro, ne chom evit oll vad nemet an bini a ves great evit Doue epad ar vues.

Deut da veza fur divar goust qement a gristenien pere ne sonjont er maro nemet pa erru, ha pere a varv ho c’houstianc evel poaset gant ar regret da veza roet ebqen un nebeut deveziou, martese an nebeut heuriou, d’an affær vras eus ar silvidigues, evit pehini n’en deo qet re labourat epad an oll vues.

An[79] nombr eus an dud disqiantet a so infinit. An darn vuya eus an dud a so henvel, var sujet ar maro, oc’h an hini ne sonchfe ober preparation ebet evit eur veaich nemet pa erru an amser da bartial.

Henvel int ous eur c’hriminel pehini a offansfe e varnour pa ve о vont da veza barnet, pe autramant a ve o sonjal en em zivertissa pa ve var ar poënt da bignat var ar chaffaud.

Passeit ho pues en eur sonjal e finisso ha n’en em attachot qet outhi. Passeit ar vues о sonjal en eternite a vezo he goude, hac he phasseot evel eur c’hristen mad.

Cals a dud a zistro ho speret divar ar sonch eus ar maro, abalamour m’ho deus aon a rac ar maro. Mæs ar voyen da non pas caout aon a rac ar maro, eo sonjal alies enni hac en em brepari continuellamant dezi.

Eur vues santel a zouça ar sonch eus ar maro, hac ar sonch eus ar maro a laca ar vues da veza santel.

Laqit eves na ve eur sujet a dristidigues evidoc’h, en heur ar maro, ar pes ho rejouiss brema.

Evit caout consolation var ho maro, grit ho plijadur eus a bratiq ar vertus hed ho pues.

Ma ves ret mervel hirio pe varc’hoas, ha prest e veac’hui da apparissa dirac ho parner ?

Pe seurt pinigen oc’h eus-hu great ? Pe seurt meritou oc’h eus destumet ?

Profitit eta eus an deïziou a chom ganeoc’h.

Ne allit qet digaç en dro an amser basseet, mæs er repari a ellit.

Doue ne asten memes ho pues nemet evit qement-se.

Ha beva a reot-c’hui pell amser c’h’oas, pe mervel a reot-c’hui a ben un nebeut deveziou ? N’er gousoc’h qet.

Gouezit, da viana, e varfot, e me an Aotrou-Doue, d’an heur ma na sonchot qet.

Mar gueller mervel da bep heur, da bep heur eta e ranqer beza prest, o lacât en hor speret ar sonch penaus ar maro a zecid a valheur pe a vonheur un eternite.

Pedit rouanes an êe da drugarecaat Doue evidoc’h eus an amser a læs c’hoas ganeoc’h evit en em brepari, ha pedit-hi da obten deoc’h ar c’hraç da ober un usaich santel eus an amser a chom gueneoc’h.

En ober a reot, mar grit pep tra evel pa alfe beza an diveza tra a rafac’h en ho pues.

Evit mervel santelamant eo ret mervel er feis, en esperanç, er garantes.

Grit alies acton a feis, a esperanç a garantes, hed ho pues, he ra vezint ho preparation principal d’ar maro, hac ho pet sonch penaus, var heur ar maro, ne voueser qet petra eo ober actou mad, pa na veser qet en em exercet d’o ober hed ar vues.




CHABIST XVII.
Eus a zouçder maro an dud just.


Ar Servicher

Ret e ve compren, ô Guerc’hes Vari ! ar garantes en devoa Jesus evidoc’h, evit caout un ide benac eus an deliçou a bere e carguas oc’h ene, var ho maro.

Ret e ve compren peguement e cariac’h Jesus, evit caout un ide benac eus ar mill ha mill dransport santel eus oc’h ene, pa dostae ar moment eurus pehini oc’h unissas parfætamant gant an hini ebqen a gariac’h dreist pep tra.

Renta a rejoc’h ho c’huanad diveza gant qement a dranqilite evel pa vijac’h o commanç ar c’housq an douça.

Ah ! pe seurt aon a elle da gaout, var e maro, eur verc’hes pehini ne devoa bet jamæs clasqet plijout nemet da Zoue, ha pehini n’e devoa estimet nemet ar pes a selle ous Doue ; eur verc’hes, pehini ne devoa clasqet var an douar, a eürusdet nemet e Doue, ha ne devoa bet qen ambition nemet da blijout dezan ?

Mari.

Мar fell deoc’h, va mb, en deis ma quittaot ar vues-ma, caout pers en deliçou, en douçderiou eus va maro, na laqait qet ho ponheur e madou ar bed-ma.

Ra varvin[80] a varo ar re just ! Chetu, ar beden a ra an oll gristenien.

Mæs nebeut a so anezo a guement o defe evit ar madou eus ar bed-ma eur galon qen distag evel ma zeo hini an dud just ha santel.

An darn vuia, great oll evit an êe, ne sonjont gouscoude nemet en douar. En deis ma ranqint quittaat an douar, pe seurt esperanç ho devezo-hi da vont d’an êe ?

Jesus ne ro pers en e eürusdet nemet d’ar re ho deus, hed ho bues, great ho bonheur eus e garantes.

O peguen consolant eo stad un den just pehini, e fin eur vues leun a dentationou hac a souffrançou, a jouiss gouscoude eus a beоc’h eur goustianç dibec’h !

Da heur ar maro, eur рec’her ne vel é Jesus nemet eur barner cris hac impossubl da zouçaat : ar c’hristen mad ne vel e Jesus nemet un tad leun a vadeles.

Pec’het en deus epad e vues, martese marvelamant hac alies ; mæs n’en deus qet gortozet heur ar maro evit ober pinigen.

Hac oc’h-pen, ar sacrifiç a ra eus e vues, a galon vad, sacrifiç pehini a uniss, en e speret, da sacrifiç ar groas, a so evintan eur sujet vras da esperout e Doue hac en e drugares.

Abaoue an deis e pehini en em roas tout-a-fæt da Zoue, en deus combattet bepret an drouc-speret, e voal inclinationou, evit chom fidel d’e Zoue.

Petra a alfen da c’hortos nemet ar gurunen a justiç hac a eurusdet ?

En a vezo doue evidoc’h, va mab, gallout lavaret, evel Jesus, pa dostaï ouzoc’h ar maro : Quittaat a ran[81] ar bed-ma ha moonet a ran da gaout va zad. Monet a ran da guemeret possession eus an heritaich destinet din gantan.

Va zad,[82] me am beus ho clorifiet er bed. Great am beus ar pes ho poa commandet din. Glorifiit ac’hanon brema. Pliget gueneoc’h rei din pers er c’hloar oc’h eus prometet d’ho cuir vugale.

Pa ves dalc’het al lamp leun a ëol hac allumet mad, na ves qet a aon da glêvet lavaret : Chetu[83] erru ar pried ; it d’e rencontr.

N’em bige james credet, a lavare un ene santel var he maro, n’em bige james credet e vige qement a zouçder o vervel.

D’ar maro, particulieramant, e ro Jesus da santout d’ar re er c’har peguement, en effet, eo dign da veza caret.

Pa ves bet, hed ar vues, mæstr var eur galon, ne bermet qet e teufe ar galon-se da vancout a fidelite dezan var e heur diveza.

Er c’hontrol, renta a ra an ene-se henvel oc’h eur c’houlaouen allumet, pehini, oc’h en em vouga, a ro eur sclerigen vrassoc’h.

Bevit eta en eur garantes sincer evit Doue hac e varfot en eur garantes ardant evintan.

Ar Servicher.

Ar breciussa eus an oll graçou, ô va mam ! a alfen da souhæti ha da c’houlen digant madeles Doue, a so mervel e santimanchou conform d’ho re-c’hui.

Goude heza bevet e carantes Doue, eus a garantes Doue hac evit carantes Doue, oh ! pebes desir ho deves an eneou just da vervel ive dre garantes Doue !!!

Chetu eno ar pes a ve ive va brassa desir. Mæs, ha permetet eo da eur pec’her eveldon-me caout ar sort desirou ?

Da viana, ô Guerc’hes sacr ! me ho suppli da obten din digant Jesus, pehini a so carantes veritabl evidon, ar chraç da gaout eur pers benac er maro-sе a garantes.

Pebes bonheur ! bonheur en tu-all da guement bonheur a alfe beza agreabl da eur galon !

Mervel en eur garet Jesus, en heveiep fæçon ma ve an diveza huanad eus ar vues un huanad a garantes !

O va Jesus ! ô va Salver ! va Doue, accordit din ar faveur vras-se meurbet. Me he goulen diganeoc’h, en hano ar garantes infinit en deus evidon ho calon adorabl, ha dre ar garantes eb musul e deus bet evidoc’h calon he mam santel ar Verc’hes. Evel-se bezet great.




CHABIST XVIII.
Eus an desirou santel eus as maro.


Ar servicher.

An oll amser ma chomjoc’h var an douar, goude ma voa pignet Jesas en êe, a voue evidoc’h, Guerc’hes santel, un amser a hirvbud.

En em gonsumi a reac’h nebeut-ha-nebeut e creis ar flamou eus ar garantes divin ; mæs re c’houstad e voa erves ma en desirchac’h.

Allas ! me a so re stag oc’h an douar evit guellout compren mad ar stad-se a languis santel e pehini e vouac’h betec an diveza instant eus ho pues.

Mar am eus poan o compren ar stad a languissamant spirituel e pehini e voa David pe lavare : Malheur din abalamour ma zeo astennet va bues er bed-ma ! pe autramant, an ardeur vras en devoa Sant Paul da velet e gorf o coueza e poultr evit beza gant Jesus da jamæs ; ma ne allan qet compren an traou-se, penaus e comprenfen peguen ardant e voa ho tesir-c’hui da veza unisset evit mad gant ho mab Jesus ?

Ma ve allumet em c’halon unan eus ar flammous-se a garantes pere a gonsume ho calon-c’hui, ô Guerc’hes ! oh ! peguer vil, peguen disprijabl e seblantfe din an douar, ha pebes huanadou ardant ne losqfen-me qet, pa sellan varzu an êe !

Eur galon leun a garantes evit Jesus, hac hi e deus netra da zesirout nemet ar bossession a Jesus memes ?

Ha pa en em bresantfe din oll madou ar bed-ma, evit va renta an eürussa eus an oll dud, ha ne dlefen qet atao lavaret : Ar guëlla[84] evidon a so mervel ha beza gant Jesus-Christ ?

Petra eo an oll madou evit an hini a anaves hac a gar Jesus ! Jesus a so ar mad souveren, Jesus a gompren, en ebqen, an oll vadou.

Beza gant Jesus, an tad-se qer mad, ar mignon-se qen tener, ar mæstr-se qer generus, ar salver-se qen diga a garantes ! Beza gant Jesus, jouissa eus e bresanç, e garet eus an oll ene, e garet da jamæs !

O Rouanes eus an êe ! ar bed an douar, hac hi a ell offr din madou dign da veza comparet gant re ar barados, e compagnunes Jesus !

Ah ! ar c’henta possubl ra zigoro, evit cargua va desirou, an demeuranç eürus e pehini e ma Jesus.

Jesus ebqen a ell va c’hontanti parfætamant.

Guir eo penaus, mar tesiran, a eur c’hostes, ar maro evit en em unissa gant Jesus ; a eur c’hostes-all e meus aon da apparissa dirac tribunal va barner.

Мæs esperout a ran e misericod va Salver ; esperout a ran en hoc ’h intercession, ô Mari, va mam dener !

Mari.

Ya, va mab, esperit hac esperit ferm. Mar deo Jesus eur barner terrupl, eo ive eur salver leun a vadeles.

Conservit ennoc’h doujanç e varnedigues, mæs ra vezo trec’h an esperanç hac ar garantes d’an aon ha d’ar spont.

Ho pet aon, mæs carit c’hoas muioc’h. Ne allit disques da Jesus ho carantes guëlloc’h eguet o souheti er guëlet souden e creis e driomphou, ha quittaat un douar e pehini eo facil hac æs en em bellaat dioc’h ar fidelite a dleer dezan.

Mar doc’h leun eus ar santimanchou-se, bezit assur, va mab, penaus Doue ho tifenno a enep oc’h adversourien, en amser ho maro.

Me c’houlenno va-unan e zicour evidoc’h neuse ; car beilla a ran, da bep heur, var va bugale, mæs dreist peb tra da heur ho maro.




CHABIST XIX.
Carantes Doue.


Ar Servicher.

Mervel a rejoc’h eta, ô Guerc’hes mam ! mervel a rejoc’h dre un effet eus ho carentes evit Doue.

Ar garantes divin a gonsumas erfin, dre vrassoc’h flammou, ar victim en em brepare aboue qeit all a amser.

Un ene qer leal ha qer generus evit Doue, qer soumettet d’e volontes, qer fidel, qer santel, ne alle beza separet nemet evel-se dioc’h ar c’horf.

Pell dioc’h beza surprenet d’ho cuëlet о vervel dre garantes, e zon estonet n’en defe qet qentoc’h echuet ho pues an transport ardant ha continuel eus ho carantes evit Doue.

Sortiet pur ha didaich ha dre daouarn ho crouer, qerqent ha ma en anaveschoc’h, e choaschoc’h e garantes evit fin uniq eus oc’h oll œvrou, hac ho calon ne vevas ha n’en em vagas jamæs nemet gant ar flammou a bere e zoa devet.

Epad oc’h oll bues, songesonou, santimanchou, comsou, œuvrou, doujanç, esperanç, joa, tristidigucs ; peb tra ennoc’h en em rapporte d’ar garantes a Zoue.

Sulvui e c’hanavescr grandeuriou Doue, e berfectionou infinit, sulvui er c’haver dign da veza caret ha sulvui er c’harer.

Mæs piou en anavesas guelloc’h eguet oc’hui ?

Calonou ar Sænt, leun oc’h bet a garantes Doue ! mæs calon Mari en deus bet al leunder memes eus ar garantes.

Seraphinet, caret a reac’h cals an Autrou-Doue, mæs ho carantes, dirac carantes Mari, ne voa nemet un elfen dirac eur forn goret.

O mam[85] eus ar garantes gaer ! ret e ve beza caret, ha caret evel oc’h eus great, evit gallout lavaret hac e explica peguement e cariac’h.

C’hui a varv dre garantes, ha ni ne vevomp qet dre garantes ! Ha ne labouromp qet da brocuri deomp ar bonheur da vervel, da viana, er garantes !

Mari.

A betra en em occupit, va mab, er bed-ma, ma n’en deo qet eus an dra ebqen evit pehini e maoc’h var an douar ? Doue en deus ho crouet evit e garet.

O follentes vras eus an dud ! Guerzet a reont ho c’halon da bep carentes nemet d’an hini pehini ebqen a ell ober ho bonheur temporel hac eternel.

Pellaït diouzoc’h, va mab, al lachete malheürus-se pehini oc’h arret en henchou eus a garantes Doue. Aveac’h oc’h eus great eur gammet benac enno.

Aon oc’h eus rac ar c’hontraign varnoc’h oc’h-unan. Ne garer qet ar pes a goust роan.

Lec’h a so da gredi n’en deo qet guir garantes, carantes an hiit n’en em zesques nemet pa na ves netra da souffr evit an dra pe an den a gar.

Carit, dreist pep tra, carit gant couraich, prest da goll an oll vadou qentoc’h eguet oll graç Doue, prest da anduri pep poan, qentoc’h eguet commetti an disterra pec’het.

Ma ve eur veich chalmet ho polontes dre garantes Doue, netra ne seblantfe impossubl deoc’h. Ar garantes[86] a so cre evel ar tan. Ne anaves qet a zifficulte.

Viçoüu oc’h eus da gourrija, sqianchou da regli ha da gommandi.

Carit Doue, hac e garantes a rayo an dra-se hac e ber amser.

Ne garit nemet ar pes a gar Doue. Pa garit un dra benac-all gant Doue, carit an dra-se pe an den-se evel ma fell dezan er c’harfac’h.

Doue ebqen a dle plijout deoc’h e qement tra a blich deoc’h.

Ar guir garantes a so en un indifferanç рarfæt evit ar pes n’en deo qet Doue. Ne glasq nemet Doue ha ne fell dezi nemet Doue, e pep tra.

C’hui a vezo eürus, va mab, dindan lesen ar garantes-se.

Sulvui e vefot er garantes, sulvui e carfot beva er garantes.

Guir eo ho pezo da souffr e chadennou ar garantes, mæs gouscoude ne garfac’h qet chom eb beza commandet dreizi.

Ra vezo ar garantes-se ho tensor. Mæs er vrassa dienes eus a vadou ar vues-ma, e vellot e talc’h lec’h eus an oll vadou.

En heur ar maro e santer peguement e zoar eürus da veza heuliet impressionou carantes Doue.

Ar maro, an amser-se a droublien hac a encres evit ar gommun eus an dud, a so, evit ar c’hristen leun a garantes Doue, amser ar c’honsolationou hac an douça peoc’h.

En em roit eta da garantes Doue. Ra viot cunduet dre ar garantes-se.

En em bligit er garantes a Zoue evel ar pesq en dour. Ra vezo bues oc’h ene.

Grit peb tra dre garantes evit Doue.

Ar Servicher.

Santout a ran о c’henel ennon, ô Guerc’hes sacr ! ous ho chelaou, un desir ardant da non pas caout hivisiqen, qen mæstr nemet carantes Doue.

Ah ! pa zeo guir e c’hall va c’halon c’hoas contanti va Doue, pa n’en deus memes nemet va c’halon capabl d’e gontanti, va c’halon n’en deo mui din, n’en deo mui d’ar grouadurien ; me er ro da Zoue, me er c’honsacr tout d’am C’hrouer.

An desir-se a so un effet eus e c’hraç pehini oc’h eus obtenet din ; car ebtan, eb e sicour, ne allan qet er c’haret.

Hac eb ar memes sicour, ne allan qet er c’haret e guis ma zeo dleet ne allan qet perseveri er garantes-se.

Ah ! pedit bepret evit ma chomo continuelamant ar garantes-se em c’halon.

Crena a ran gouscoude, abalamour ma c’hanavezan va nebeut a fermete. Mæs c’hui pehini a voar peguer variant e zon, ha pehini ganeoc’h beza, dre ho protection, va arp ha va souten.

Ya, disparissit, traou disprijabl ha perissabl eus ar bed-ma, c’hui a so maro va ene.

Va c’halon erfin a fell dezan beva, ha beva eo, ô va Doue ! beva eb ho carantes ?

Traou crouet, en em glemit, mar carit, abalamour ma oc’h abandonan. Adieu deoc’h ; dindan apparanç a servichou mad, oc’h eus lamet diganen va guir vonheur.

Me am bezo evidoc’h qement a zisprijanç qen na glascot mui troubli na controlia va c’harantes evit Doue.

Guerc’hes, squer parfæt a garantes Doue, va c’halon a za eta da veza evel eur barados, e pehini, oc’h imita ar vues oc’h eus cunduet vаr an douar hac an hini a gunduit gant ar Sænt, me garo ebqen va Doue gant an esperanç just da vervel en e garantes, ha d’e garet hed an eternite.




CHABIST XX.
Gloar an êe a so prometet deomp evit recompans.


Ar Servicher.

Chetu-c’hui eta, ô Guerc’hes santel ! e possession eus ar c’hloar a brepare d’ho vertuziou ha d’ho meritou ar madoberour souveren, pehini a recоmрans an nep er c’hlasq.

Oh ! peur e c’hallin-me, test eus ar c’hloar-se, contempli gant an Æles hac ar Sænt, hac admira er guenet eus hoc’h enoriou en êe, ô Mari !

Peur, en eur unissa va moues gant ho moueziou melodius, e c’hallin-me celebri ho meritou ha rei deoc’h Ar meuleudiou a veritit.

Ar renq huel da behini oc’h savet en êe, n’en deo qet eur faveur bur pehini a so falvezet da Jesus ober d’e vam.

Dleet e zoa d’ar pes oc’h eus great evit respont da choas ha da zessinou Doue.

Nan, ne veac’h qet placet eno, ma ne vige ho qalite a vam Doue nemet un titr ebqen, ma n’ho pige, dre imitation e vertuziou, ar barfæta henvelidigues gant ho mab divin.

Ar santeles eus ho pues a so bet ho merit principal dirac an Doue a bep santeles.

Mari.

Va mab, ne antreer en êe nemet goude beza en em sanctifiet var an douar.

N’en deo na d’ar renq, na d’ar pinvidiguezou, na d’an talanchou, ec’h accord Doue antre e demeuranç an eürusdet, mæs d’an usaich santel a ves great anezo, d’ar meritou destumet hed ar vues.

Doue[87] n’en deus qet a breferançou evit den. Renta a rayo[88] da bep-unan erves e œuvrou.

An eneou an huella savet e rouanteles an êe, a so bet var an douar ar re vertuzussa, ar pe barfæta.

Doue a varn differant dioc’h ma varn an dud. Ar re-ma en em arret an aliessa en dianveas hac en apparançou.

En ebqen a voar d’ar just petra a dâl merit ha vertus bep-unan. Destina a ra deoc’h recompansou bras, mæs falvout a ra dezan ho meritfac’h.

Evit ho meritout e ro graçou ha sicourou ; mar profitit anezo, e royo ar pes en deus prometet.

Guir eo e curuno ennoc’h e zonæsonou ec’h-unan, mæs recompansi a rayo, er memes amser, ho vertuziou hac oc’h œuvrou mad.

Derc’hel a ra eur gompt fidel eus ar pes a rer evintan. Ha pa na vez nemet eur verennat dour roet en e hano, ar verennat dour-se e devezo e recompanç.

Peguer consolant e tle beza evidoc’h, va mab, labourat evit eur mæstr qer mad, qel liberal ha qen bras !

Ar bed, da behini e clasqer qement plijout, a recompanç fall e servicherien ; mæs c’hui a ell lavaret : Me a voar da biou e zoun en em fiziet, ha me a so sur penaus va meritou ne berissint qet etre daourn ar mæstr pehini a servichan.

Gortos a ran digant e visericord eur gurunen eternel hac eur gurunen pehini a vezo seul caëroc’h, ma vezo bet brassoc’h va fidelite da blijout dezan.

En em examinit brema oc’h-unan, ha guelit petra rit evit gounit hac obten ar pris a so proposet deoc’h.

Pelec’h e ma ho victoriou ? Pere eo oc’h œuvrou mad ? Pe seurt vertuzion a bratiqit, da lavaret eo, pe seurt meritou ho pezo-c’hui da bresanti dirac tribunal Doue ?

Ar Servicher.

Allas ! ne allan, eb ar vrassa confuzion, sonjal en nebeut a meus great betec-hen evit meritout recompansou an êe.

Mari.

N’en em zigourachit qet, va mab. Beza e ma c’hoas en ho pouvoar o obten.

Ar c’hraç a barlant ouzoc’h ! Ho pressi a ra, bezit fidel d’he moues.

Pedit, gouelit, labourit, souffrit, en em gontraignit, baleit var roudou ar sænt hac e c’herruot evelto en termen eus an eurusdet.

Ar Servicher.

Erfin e sortian, dindan ho protection, eus ar stad a zidalvoudegues spirituel e pehini em eus bevet betec hirio.

Me a rayo eta va fossubl, gant ho sicour, da repari, dre va ferveur, ar bloaveziou difroues pere am eus da zeplori.

Vigilanç, daëlou, humilite, mortification, patiantet da support an tribulationou ; ô peguen recompanset e ve an traou-se oll, dre eur moment benac ebqen eus,ar bonheur pehini a bartaich ar sænt, evit jamæs, gant ho Doue ! Mæs, dreist peb tra, ar mæstr pehini am beus da servicha, peguement ne verit-en qet dreizan e-unan desqfen plijout dezan.

Ah ! me fell din er servicha, me fell din en em efforci da blijout dezan, qent c’hoas evitan e-unan, eguet evit ar madou infinit pere a brepar d’am fidelite.


Fin eus an trede levr.


IMITATION
AR VERC’HES VARI,
var model
IMITATION JESUS-CHRIST.





LEVR PEVARE


E pehini eo parlantet eus ar santimanchou a respet, a istim, a gourraich , a garantes, a deneridigues hac a fizianç, pere e dleomp da gaout e qever ar Verc’hes santel.


CHABIST QENTA.
Eus a c’hrandeuriou Mam Doue.


Ar Servicher.

Pe seurt santimanchou benac hor be ac’hanoc’h, ô Guerc’hes sacr ! ne egalint james ho crandeuriou.

Atao e vezint (ar re-щa) dreist an oll ideou a elfemp da gaout аnezo.

Evit parlant dignamant ac’hanoc’h, e ve ret rei da gompren ar pes a so a vrassa goude Doue, ar pes a so a admirapla e graç, e perfection, e puissanç, e gloar.

Ac’hanoc’hui,eo gant Jesus. Ma n’en em asten qet davantaich var ho meuleudiou an aviel pehini a barlant eus ar viriones-se, er ræson a guement-se eo ma ze aoualc’h ar guer-se ebqen evit servichout da fondamant d’an oll meuleudiou a aller da rei deoc’h.

Ho qalite a vam Doue n’en deo netra nebeutoc’h eguet un espeç allianç gant an Doue souveren.

An effet eus ar gallte a vam Doue a so tostaat, muia ma zeo possubl, oc’h ar galite memes a Zoue.

An espeç divinite-se he deus great deoc’h contracti gant Doue un allianç particulier, dre vertus pehini oc’h deut da veza merc’h an Tad, mam ar Mab, pried ar Speret-Santel, er feçon admirabl-se pehini ho tisting dioc’h an oll grouadurien-all, ha dre vertus an allianç-se e zoc’h veritablamant rouanes ar bed-oll, rouanes an evou.

Lavaret eo ganet Jesus a Vari, a so lavaret ne vel Mari nemet Doue dreist-hi.

O Guerc’hes ha mam ! an hini eus an Æles pehini a basse an Æles-all e graçou hac e perfectionou, ne all beza nemet e renq ho servicherien, qement a so a zistanç etrezoc’hui hac hen.

Jugi a ran eus ho crandeur dre c’handeur ho mab, pehini, necessærement, a goues varnoc’h. Dre excellanç ar mab ec’h anaveser excellanç ar vam. Compren a ran eb poan penaus ar galite a vam Doue a so ar pencaus eus ar graçou a bere eo pliget gant Doue ho carga, eus an oll brivilachou hac an oll distinctionou dre bere en deus qemeret plijadur ous oc’h enori.

Compren a ran penaus, e qalite a vam Jesus, oc’h eus un espeç guir var an oll densoriou a c’hraç a bere Jesus a so ar mæstr, hac eur pouvoar absolu a intercession en e guever.

Compren a ran penaus certen lezennou general, punitionou eus ar c’henta pec’het, n’o deus qet dleet sellet ous mam Doue, mam qen dign a garantes, mam qen caret, destinet qen expres, dre eur choas eternel, d’er beza.

Compren a ran penaos, o veza roet da Zoue ar vues-se dre behini en deus hor prenet, e veritit douguen an titr a redemptoures, eb ober tor ebet gouscoude d’or redemptor uniq, ha veritabl qalite pehini ne gonven, evit parlant just, nemet ous ho mab Jesus.

Mæs compren an oll huelder eus ho tignite ! ah ! peb tra a so qer bras e mam un Doue, pehini ar Seraphinet ho-unan en em gontant da admira !

Oc’h-unan, ô Guerc’hes mam ! e presanç ho qiniterv santes Elisabeth, e laqejoc’h qement en devoa great Doue evidoc’h er c’homsou-ma : An Oll-c’halloudec en deus great em faveur bursudou bras.

Нac an ilis, en despet d’ar garantes he deus evidoc’h hac an ardeur he deus da brocuri ho cloar, a so contraign da amzao penaus, pe gonsider oc’h eus douguet en ho corf santel, an hini ne alle qet an evou da gompren, ne voar pe seurt comsou da implija evit publica ho meuleudiou.




CHABIST II.
Mercou a henvelidigues etre Jesus ha Mari.


Ar Servicher.

Pa gonsideran, ó Mari, mam Doue ! ho qiniveles, ho pues, ho maro, ho cloar en êe, e cavan etre Jesus ha c’hui mercou a henvelidigues pere a ravis va c’halon.

Unisset oc’h bet gant ho mab e decrejou eternel ar brovidanç. Ac’hanoc’h, ervez an Ilis, e lavar ar furnes eternel : Doue[89] en deus va, phossedet a zalec commançamant e henchou, pe a bep eternite. A zalec an eternite on bet predestinet ha choaset expres da veza mam d’am Doue. Pa daule Doue fondamant ar bed, me a antree en e zessinou hac en e zonjou.

Pet promessa, pet figuren, pet symbolen, el lesen ancien, pere, о c’hannonç Jesus, oc’h annonç ive oc’h-unan, ô Mari !

Jesus a so bet dibec’h dre natur, ha c’hui, delivret dre c’hraç, dioc’h ar pec’het originel, a so bet exant a hep pec’het actuel, memes am disterra.

Mab Doue ranfermet en hoc’h entraillou chast, n’en deus great ganeoc’h, epad nao mis, en eur feçon, nemet eur memes tra.

Epad e vugaleaich, er magac’h gant hо substanç, pehini a deue da veza ive e substanç.

En e vues cuset, en deus passeet tregont vloas ganeoc’h, hac ho poa ho taou ar memes ty, ar memes madou, memes exerciçou, memes santimanchou.

Epad ma presegue an aviel, e partachoc’h e labourou, qement ha ma voue possubl, hac epad e bassion, e partachoc’h ive e vеs hac e gonfusionou.

Jesus a so bet an humpla, an douça, ar charitapla, ar patianta eus an oll dud ; c’hui, ô Mari ! a so bet ar batianta, ar charitapla, an douça, an humpla eus an oll merc’het.

E Jesus e ma an assamblaich eus an oll berfectionou divin, enoc’hui an assamblaich eus an oll berfectionou crouet, mæs en eur fæçon qen excellant, ma tispariss oll berfectionu an Æles hac ar Sænt dirac ho re-c’hui.

Jesus en deus ho rentet qen henvel ountan, dre ar brassa vertuziou, ma en deus great ac’hanoc’h un imaich beo anezan e-unan.

Evel Jesus, oc’h eus en em gonservet yac’h ha divrein er bes.

Ressuscitet eo dre e buissanç e-unan ; c’hui a so ressuscitet dre eur privilaich particulier en deus accordet deoc’h. Evel Jesus oc’h pignet en êe, corf hac ene. Eno eo asezet en tu deou d’e dad ; c’hui a so asezet en e guichen.

Jesus a so oll-galloudec dreizan e-unan ; c’hui a so oll-galloudec dre ho mab, pehini en deus ho carguet da zistribui an tensoriou eus e c’hraç.

Jesus a so ar mæstr eus an êe hac eus an douar ; c’hui a so rouanes an Æles hac an dud.

Partout e lec’h ma zeo adoret Jesus, e zoc’h ives henoret. N’en deus qet a galon consacret d’e garantes na ve ive antieramant consacret deoc’hui.

N’en deus qet a ilis savet en henor da Jesus ne deffe un auter benac pe un imaich en hoc’h enor.

An hano douç a Vari na ves jamæs dispartiet dioc’h an hano douç a Jesus, e guinou hac e calonou ar guir dud fidel.

An ilis a unis alies, en he offiçou, ho meuleudiou d’ar re a ro da Jesus. Celebri a ra ar mysteriou eus ho pues, evel ma celebr ar mysteriou a vues Jesus.

Jesus a so roue an amseriou, sourcen ar c’hraç, hon alvocad e qever an Tad, an Doue a visericord, an Doue a bep consolation, sclêrigen ar bed.

Ha c’hui a hanvomp, gant an ilis, rouanes ar bed, rouanes an êe, hon alvocades, mam ar c’hrac, mam a drugares, consolation ar re affliget, eur stereden pehini, var ar mor eus ar bed-ma, a gundu hor c’hamejou varzu ar pors eus ar silvidigues.

Graçou eternel ra vezo rentet da Jesus da veza accordet deoc’h an oll faveuriou hac an oll brivilaichou pere a gonvene da un hevelep mab da rei da un hevelep mam.

Ah ! Guerc’hes santel, mar deo eus ar re henorapla deoc’h ar c’honsiderationou pere e teuan da ober en ho presanç, e zint eus ar re zouça d’am c’halon ha d’an oll galonou pere ho car.




CHABIST III.
Eus a c’hloar Mari en êe.


Ar Servicher.

Renit, Guerc’hes santel, renit da jamæs en evou, dreist ar batriarchet, a bere oc’h eus tremenet ar fidelite, ar feis ; dreist ar brophetet hac an ebestel, a bere oc’h eus tremenet an ardeur evit gloar Doue.

Renit dreist ar verserien a bere oc’h eus tremenet ar fermder ; dreist ar guerc’hezet, a bere oc’h eus tremenet ar burete ; dreist an oll dud just, a bere oc’h eus tremenet an humilite ; dreist an oll æles a bere oc’h eus tremenet an oboissanç ; dreist an oll seraphinet, a bere oc’h eus tremenet ar garantes.

Oc’h admira bac oc’h enori a ran vаr an trôn-se sqeudus ha brillant var behini oc’h savet, ha var behini, dre ho pouvoar e qichen Doue, e zoc’h refuich ar bec’herrien, souten an dud just, consolation ar re affliget, esperanç an den pec’her.

Trugaracaat a ran an Autrou-Doue ; mill bennos dezan, evit ar с’hloar immortel da behini en deus ho savet, ha da veza falvezet e vige ho corf memes participant er c’hloar se, arauc an deis eus ar resurrection general.

Just e voa e vige exant a vreinadures ar bet, ar c’horf-se qer chast ha qer pur, e pehini un Doue memes en deus priget en em ober den.

Mæs piou a allo jamæs he c’hompren, ar c’hloar-se ? Ma[90] n’en deus jamæs guëlet al lagad, nac ar scouarn clevet, na calon den comprenet petra en deus Doue preparet d’ar re er c’har, ha compren a raimp-ni petra en devoa preparet deoc’hui, deoc’hui, ô Mari ! pehini oc’h eus er c’haret muioc’h eguet an oll sænt assembles ?

Ar c’hloar a behini e jouissit a so proportionet, non pas ebqen da huelder ho renq, mæs c’hoas da huelder ho merit.

Evit gouzout peguen huel eo degre ho cloar, ne fautfe nemet consideri petra eo e vam veritabl glorifiet gant un Doue.

Mæs, evel er sænt, musul ho gloar a respont da vusul ho merit ; enoc’hui ive, huelder hoc’h enoriou a dle, dreist peb tra, beza estimet dioc’h o vertuziou.

Beza oc’h eus en êe eur renq particulier, atao, evit guir, infiniment izelloc’h eguet Doue, mæs ives atao cals huelloc’h eguet ar pes ne qet Doue.

Convenabl e zoa guelet an hini da behini Jesus en devoa roet pouvoar da gommandi dezan e-unan var an douar, o commandi en êe d’an æles ha d’ar sænt.

Ah ! gant pebes pres e maint-hi evel o clasq piou a rento ar c’henta obeissanç hac henor deoc’h er barajos, ô Mari !

Ravisset eus an domination oc’h eus varnezo, ho servichont gant un affection a galon dign a gomplæsanç Doue memes.

Mill bennos a ganont bepret da Zoue, evit ar privilaichou particulier en deus accordet deoc’h ; bepret en trugarecaont evit ar c’hloar extraordinal ha bursudus a behini ho c’henoront.

Nac a gri a joa hac a levenes er benedictionou pere a roont deoc’h oc’h-unan ! Pebes teneridigues er santimanchou ho deus evidoc’h !

Oh ! peguement e tesiront e veac’h anaveset, qer couls var an douar evel ma zoc’h en êe, evit, calonou an oll o veza gounezet deoc’h, ma veac’h enoret e partout !

O rouanes eus an êe ! qen dign eus va oll garantes, ha beza em bezo me ar bonheur da gana gant ar sænt meuleudiou ho mab hac ho-re ? Ha beza em bezo-me pers, un deis, en deliçou infinit pere a ra ho ponheur hac ho partaich ?

Mari.

Va mab, evit ho courachi hac ho souten er c’hombajou pere a renqit da livra evit forci, evel ma forcer un or, an oll difficulteou pere a en em oppos d’ho ponheur, songit alies er madou-se eternel pere a brepar Doue d’ho couraich ha d’ho fermder en e garantes.

Songit alies eo qestion a eur c’hloar pehini a zizommach infiniment dioc’h pep disprijanç hac a un tensor pehini a zigoll infiniment dioc’h pep miser ; a eur repos pehini a zigoll infinimant dioc’h an oll dregaç, hac a eur gonsolation pehini a zigoll infinimant dioc’h pep souffranç ha pep poan.

Evel ne deus a vras nemet Doue, ne deus nemetan capabl da rei recompansou bras ha guirion : en ifern e puniss evel un Doue, er barados e recompanç evel un Doue.

O va mab ! mar ho pes ar bonheur da gaout issu mad en affær eus ho silvidigues, e vellot Doue, er possedot, er c’harrot, ha jamæs ne squisot d’er guëlet, d’er possedi, d’er c’haret, abalamour Doue, bepret ar memes dre rapport dezan e-unan, a so bepret neves evit ar re eürus.

En demeuranç ravissant eus an êe, tout a so plijadur eb an disterra poan, joa eb an disterra chagrin, repos eb an disterra melconi, peoc’h eb aon ebet, jouissanç eb dic’hout.

Eno, qen bolontes, qen affectionou nemet bolontes ha carantes Doue. Doue a so tout e pep tra. Tout a gaver ennan : pinvidic, puissant, eürus e zoar gantan hac eveltan.

Evit obten ar bonheur-se, labourit va mab, labourit eb discuntunui. Na lavarit qet : Pell so e combattan ; goneset em beus dija qen alies a victor, ha n’em beus-me qet great aoualc’h ? Ne vezo[91] salvet nemet an nep en devezo continuet e servich Doue betec e varo.

Ar Servicher.

O Guerc’hes ! pehini a so, goude Jesus, va esperanç ha va bues, obtenit din ar berseveranç e servich Doue, ha grit din guëlet ho mab Jesus, goude ar vues-ma.

Mar deo an douçder ebqen eus e c'hraç evel un tanva eus ar barados, mar rо da santout da un ene peguement e verit beza caret, petra e vezo eta he velet hac er possedi e-unan ?




CHABIST IV.
Eus a vonheur Sant Yan dа behini Jesus a roas Mari evit mam, bonheur e pehini ho deus pers an oll gristenien.


Ar Servicher.

O mam eus va Salver ! pebes bonheur e voue hini Sant Yan,pa voue choaset gant Jesus о vervel, evit derc’hel en ho qever plaç Jesus e- unan !

Dont a reas da veza ho mab ! c’hui a deues da veza he vam. Ah ! gant ræson eo en em c’halv en aviel an[92] disqib muia-caret gant Jesus.

E attaich evit Jesus, e fidelite d’en heulia ganeoc’h betec ar C’halvar, a veritas dezan ar faveur vras-se.

E væstr divin, o vervel, hac en aile læsel gantan un heritaich preciussoc’h ? Mæs ive, gant pebes anoudegues vad er recevas.

Respect bras en ho presanç, soumission d’oc’h oll bolonteziou, sourciou assidu ; ne neglijas netra evit respont d’ar c’hraç great dezan gant Jesus.

Eus ho costes, ô Guerc’hes Vari ! nac a vercou a vadeles, пac a desteniou a deneridigues a rojoc’h dezan !

Da bep heur e sante peguement e voa eürus d’ho caout en e guichen.

O disqib eürus a Jesus ! mab eürus eus ar santella mam hac an digna da veza caret ! me a brenfe ho ponheur, hac e coustfe din an oll valheuriou eus ar vuee-ma ; ho cloar, hac e coustfe an oll humiliationou ; ho tensor, hac e coustfe din an oll boan am be о с’hounit oll gurunennou an douar.

Mari.

An disqib muia-caret n’en deo qet bet roet ebqen evit mab din, da varo Jesus. Pa lavaras Jesus dezan : Chetu ase ho mam, ha pa lavaras din-me : Chetu ase ho mab, e represante ac’hanoc’hui hac an oll gristenien.

En effet, va mab, beza em eus em c’halon evidoc’h an oll santimanchou a garantes a ell eur vam da gaout evit eur c’hrouadur pehini a gar.

Grit ho possubl da respont evel Sant Yan, d’ar galite a vab, oc’h en em attachi ous va servich evit biqen.

Clasqit, dreist peb tra, meritout an oll deneridigues eus ho mam, dre eur vues devot, santel, pehini a rayo henor dezi.

Ar Servicher.

O va mam ! mar[93] oc’h ancounac’han james, ra zuyo va dorn deou da veza inutil, ha ma n’em bes qet ac’hanoc’h atao presant d’am speret, ra zuyo va zeaud da staga ous va staon !

Pebes bonheur evidon-me e pliche mam Jesus beza ive va mam !

Re eürus e ven e felfe deoc’h va receo e nombr ho tisterra servicherien. Mæs pa fell deoc’h, dre vadeles, qemeret em faveur an hano a vam, me a receo an hano a vab deoc’h, gant ar vrassa satisfaction eus va ene, gant an oll santimanchou eus ar vrassa anoudegues vad.

Beza mab da Vari ! Ah ! me brefer an hano qen henorabl-se d’an oll ditrou caër var bere e zeus ar muia enclasq e toues an dud.

С’hui a so va mam ! Pebes avantachou er meas a bris ne brocuro qet din-me ar choas eürus-se ? Dont a ran da veza terrupl d’an ifern.

Ingrat evel ma zon bet qeit-all en andret va Doue, me a so dign eus an oll dourmanchou. amsao a ran na veritan na pardon na graç ; gouscoude me a esper tont digant ho trugares, pa sonjan e zoc’h va mam.

Disquesit, ô Guerc’hes Vari ! e zoc’h veritablamant mam Jesus ha va mam. Obtenit din ar c’hraç da zistrei mui-oc’h-mui ous Doue. Peur disquesit ho carantes evidon, o procuri din graç ar berseveranç.

Ah ! ho pet atao evidon ar vadeles eus a eur vam pehini a gonserv atao evit he c’hrouadur, santimanchou a deneridigues, memes pa n’ho merit qet.

En em roït deoc’h oc’h-unan, ô va mam ! ar gonsolation da velet hivisiqen ennon eur mab pehini, dre e attaich vras ous Jesus hac ouzoc’h, n’en em rento qet indign eus ar santimanchou a garantes oc’h eus evintan.




CHABIST V.
Eus ar garantes a dleomp da gaout evit Mari.


An istim a ra Doue eus a un dra, a so er reglen uniq hor be evit he istim d’ar just. Affectionou Doue a dle bea reglen hor re-ni.

Evit compren petra a dleit sonjal eus a Vari, ha peguement e tleit he c’haret, considerit an istim en deus great Doue anezi hac ar mercou a garantes en deus roet dezi.

An nombr[94] eus va phriejou, eme ar Speret-Santel, a so bras meurbet. Mæs beza e zeus unan pehini am beus, dreist ar re-all, carguet eus an oll berfectionou.

Ar pried-se, cherisset gant Doue en eur fæçon qer particulier, ar Verc’hes a dle eta ren, goude Doue, evel eur brinces var hor c’halonou, ha caout о oll santimanchou.

Carantes Doue evithi en deus er laqeat da accordi dezi an oll brivilaichou pere a alle he distingui.

Hоr c’harantes eviti a dle he distingui dioc’h qement a ell meritout, goude Doue, hor c’harantes.

Doue en deus he c’haret betec rei dezi an eil renq var an douar hac en êe.

En êe hac en douar, netra dignoc’h, goude Doue, eus hоr respejou.

Evel-se an oll dud just ho deus atao roet d’ar Verc’hes, en ho c’halon, ar c’henta plaç goude Jesus.

An tadou santel a lavar deomp penaus eо e væn e creder caret ar mab, ma na garer ar mam, ha penaus an diou garantes-se n’en em separent qet.

Ober a reont deomp consideri ar garantes evit Mari evel unan eus an securra mercou a alfet da gaout evit beza predestinet, hac evel unan eus ar preciussa donæzonou eus ar c’hraç.

Mæs ar garantes he deus Mari he-unan evidomp, ha nef-hi qet un exhortation continuel evldomp d’he c’haret ?

Studia a ra hon oll ezomou, santout hon afflictionou, diavanç hor goulennou, supporti hon defautou, ancounac’hât a ra hon ingrateriou.

Pebes ardeur eta ne dleomp-ni qet caout da ziques dezi carantes evit carantes. Profitomp gant sourci eus a bep occasion da blijout dezi.

Arabat eo, pa ves qestion da servicha ar Verc’hes, e considerfemp netra evel re vian. Pep tra, en effet, a so caër ha bras e qement a sell ous servich mam Doue, ar vestres souveren eus ar bed.

Greomp prompt, hac a galon vad, qement a sell ous he servich, qement a ell lacât he henori hac he c’haret.

Offromp dezi bemdes, eb manq ebet, hor pedennou, affectionou hac homaich hor c’halon. Consideromp evel un henor bras beza eus a niver he servicherien touet.

Savomp alies hor speret hac hor c’halon varzu he zrôn er barados, pe evit admira he grandeuriou hac he pherfectionou, pe evit goulen he phrotection.

Aluzennou hac œuvrou-all a drugares, yuniou hac exerciçou-all a vortification, greomp-hi en intantion da henori ar Verc’hes, oc’h imita evel-se he vertuziou. Freqantomp ar sacramanchou, deis he goueliou, evit o celebri guelloc’h, ha laqaomp avechou, mar gallomp, offr ar sacrifiç eus an auter evit trugarecât an Autrou-Doue eus ar graçou eu deus accordet dezi gant qement a larguentes.

Bisitomp alies ar chapelou savet en henor da Vari ; respetomp he imachou, an dud hac an andrejou consacret dezi ispicialamant.

Assistomp assiduamant, qement ha ma vezo possubl, en exercicou public great en henor dezi, er rosæra, er sermoniou e pere e parlanter eus he vertuziou, eus he phrivilachou, eus an devotion a behini pep calon gristen a dle beza carguet evithi.

Dre ar voyenou-se en em appliq bugale Mari da zisquës dezi ho c’harantes, hac e clascont meritout muioc’h beza caret ganthi.

Alvocades puissant, mam dener eus an dud, ô Mari ! lenn a rit em c’halon ar sincerite eus ar resolution pehini a qemeran da veza fidel da gement a so lavaret diarauc evit disquës deoc’h va c’harantes.

Trugarecaat a ran an Autrou-Doue eus ar santimanchou santel a garantes pere a inspir din en hoc’h andret.

Dre ma inspir din, em assur penaus em c’har.

Me rayo va possubl da veza qer fidel deoc’h hac ar re a velin beza ar re fidella ha fervanta en ho servich.

Petra na allan-me beza qen anflammet a garantes evidoc’h, ô va mam santel ! evel ma zeo an æles ho-unan ! Mæs ar bonheur-se a so reservet evit an êe.




CHABIST VI.
Eus ar gouraich a dle eur c’hrouadur da Vari caout evit interest ha gloar e vam.


Mari.

Va mab, me a so ho mam : a guement-se e roan deoc’h testeniou continuel, dre va madoberou.

C’hui a so va c’hrouadur, hac er galite-se e rentit din bommaich ; va guervel a rit d’ho sicour en ho tentationou hac en ho poaniou ; esperout a rit em galloud dirac Jesus.

Mæs, etre an oll voyenou da zisquës din ho carantes, e zeus unan hac a negligit cals.

Ar Servicher.

Pliget ganeoc’h er rei din da anaout, ô mam vad ! Me fell din en em acquita eus va oll deveriou еn oc’h andret.

Mari.

Ne glasqit qet aoualc’h procuri va benor ha va gloar. Seblantout a ra memes oc’h eus poan oc’h va difen dirac ar re pere am attaq.

Qemerit sourci, laqit oc’h oll acqet da zifen va interest, da lacât glorifia, henori ha caret ho mam, evel ma qemeran pep sourci ac’hanoc’h.

N’en deo qet aoualc’h rei din, goude Jesus, ho calon, ma na brofitit eus an occasionou pere a gavit evit gounit din calonou-all.

Guelit, va mab, ar boan a guemer an heretiqet, ar gristenien fall evit distruja an henor pe evit semplaat an henor a recevan digant ar guir gristenien.

Deoc’hui eo, va mab, da repari an outrajou-se, erves ho calloud, evit gloar Doue.

Ar Servicher.

An ifern, en effet, a so bet atao dichadennet a enep deoc’h, ô Guerc’hes santel !,

An hano a Vari, an hano-se qer venerabl ha qen douç evit an oll dud fidel, a so bet atao casseat gant an droug-sperejou.

C’hui a so ar[95] vaoues-se a behini e parlante Doue e commançamant ar bed, ha pehini a dlie un deis bruzuna penn ar serpant, рenn an droug-speret.

Chetu eno ar pen-caus eus ar gassoni o deus an droug-sperejou a enep deoc’h. Evel ma о defe c’hoant da goll an oll dud, o defe c’hoant ive n’en defe den recours deoc’h.

Falvout a rafe dezo distruja, mar guelfent, en hor sperejou, ar fizianç vras hon deus ennoc’h hac en ho calloud, dreist peb tre e qever ar mæstr souveren a bep tra.

Infiniment henorabl e zeо evit Mari ne ves nemet heretiqet o sevel a enep dezi, ha ne defe evit adversourien nemet adversourien Jesus.

O Guerc’hes ? tour David[96] oc’h pehini e zeus a zispill mill ha mili seurt armou, oc’h adversourien discaret d’an douar a servicho evit an henor eus ho triomph. Doue, oc’h pen, a zigasso diffennourien ardant eus ho cloar.

Nan, ô Guerc’hes ! dorojou an ifern hac e zrouc-æles n’o devezo jamæs avantaich ebet varnoc’h.

Pe seurt actionou a c’hraç ne dlean-me qet renta da Zoue da vesa great din guenel er guir ilis, e pehini em beus ar bonheur d’oc’h anaout ha d’ho caret.

Mæs, va mam, mar ho caran, e tlean en effet difen oc’h interest ha profita eus an occasionou da brocuri ho cloar.

Hivisiqen eta me en em implijo da gresqi, qement ha ma c’helin, an niver eus ho servicherien.

Pa en em bresanto an occasion, me a rayo da anaout d’am c’herent, d’am mignonet, d’am anaoudeyen, exerciçou a zevotion en

oc’h en or. Va phlijadur a vezo en em antreteni ac’hanoc’h gantho.

Ma ne alian, dre va c’homsou, alumi a neves er c’halonou yeneat ar garantes a so dleet deoc’h, me a rayo, da viana, va fossubl d’en ober dre va exemplou.

Dreist peb tra, ne souffrin jamæs oc’h attaqfet dirazon.

Ah ! an nep noc’h anaves qet ne verit qet beza anaveset. Ne fell din caout mignon ebet pehini n’ho carfe qet.

Pedi a ran Doue da scuilla e c’hraç e calonou an oll dud, evit ma tuint oll, goude beza anaveset ha caret an Autrou Jesus-Christ, da zesqi ives anaout ha caret ar Verc’hes, o mam gommun.

An dud hac hi a alfe eta beza eb nep seurt carantes evit eur Verc’hes pehini, a bep eternite, a so bet an objet eus a gomplæsançou Doue memes ?




CHABIST VII.
Eus a bouvoar ar Verc’hes santel, dirac Doue, e faveur an dud.


Mari a so ar verc’h muia-caret eus an Tad eternel, mam ar Mab, pried ar Speret-Santel.

Ententit ar pes a sinifi ar c’homsou-se hac ho pezo eus e phouvoar un ide da behini ne aller ajouti netra.

Merc’h pur ha didaich eus an Tad celestiel ha parfætoc’h hi he-unan, dirac e zaoulagad, eguet n’en deo an oll grouadurien parfæta oll assembles, petra ne all qet var e galon ?

Roet en deus dezi, en êe, eur gallout ingal d’an abondanç a c’hraçou a bere en devoa he ornet gueich-all var an douar.

Qer guir vam Doue en em c’hreat den, evel ma zeo hor mamou, ar groagues pere ho deus hor laqeat er bed, ha ne vezo-hi qet chelaouet gant he mab ?

Gallout a ra, dre he phedennou, qement a ell he mab dreizan e-unan. Chetu eno santimant an tadou santel.

Doueti hac-hi he defe pouvoar aoualc’h dirac Doue evit obten deomp ar graçou necesser, a so doueti hac ar mab a henor e vam.

Salomon a lavare da Vethsabee e zoa just[97] he chelaou favorablamant, abalamour ma oa e vam.

Pa bed Mari evidomp, hac hi a ell receo eur respont-all dirac tribunal Jesus, he mab, e pelec’h e deus droajou mill gueich santelloc’h ha crevoc’h ?

Pa c’houlennomp, dre intercession ar sænt, eur c’hraç benac, o c’harantes evit Doue hac hor fizianç enno a lacâ Doue da veza favorabl deomp ; mæs pa c’houlennomp dre intercession ar Verc’hes Vari, ar renq a zalc’h memes, he c’halite a vam Doue, a barlant evidomp.

Songit penaus un Doue memes ä so falveset dezan beza soumettet dezi var an douar. Ha beza en devezo nebeutoc’h a respet evithi, brema pa rên gantan en evou ?

Roet en deus dezi evel ar vaniamant general eus e vadou, eus e c’hraçou ; ha dreizi eo en em blich ous ho c’hommunica deomp.

Erfin, mar he deus eur pried, caret gant teneridigues, hep pouvoar var he phried, Mari, pried ar Speret-Santel, a ell eta disposi ar pried divin-se en hor faveur, hac obten digantan evidomp ar graçou ar re vrassa.

Doue, oc’h-pen, en deus etablisset anezi rouanes an êe hac an douar ; fiziet en deus enni eta eur c’halloud erves ar galite-se.

En væn e ves galvet unan bennac rouanes, ma ne ve capabl da sicour tud viserabl, da ober tud eürus.

Doue, pehini en deus great miraclou ar re vrassa, dre bedennou ar sænt, hac en a accordfe diessoc’h ar memes tra da bedennou rouanes an oll sænt ?

Guerc’hes vinniguet gant an æles hac an dud, persuadet ma zon eus ho calloud dirac Doue, me en em laca antieramant dindan ho protection, protection assuret, pehini ne vanq jamæs, protection oll-c’halloudec pehini a drec’h pep difficulte, protection universel, pehini so evit an oll.

Buguel coupabl en andret va zad, hac indign dreizon va-unan da veza chelaouet gant Doue, me ho choas evit va alvocades en e guever. En em laqit etrezan ha me.

Mam eus va Doue, pliget ganeoc’h beilla var va c’homportamant, regli va demarchou e pep amser hac e partout, car an oll dangerou temporel ha spirituel a so e partout presant.

Goulen a ran principalamant ouzoc’h ho potection evit an deves terrubl-se, goude pehini n’en eus mui a amser da c’hortos, mui a bardon a bec’het marvel da esperout, evit an heur dangerus ha definitif pehini a dle achui va bues ha commanç va eternite.

Ne bretantan qet, abalamour d’an esperanç vras am eus ennoc’h, morgousqet hiviziqen en un didalloudegues criminel : n’en deo qet ennes speret ho servicherien. Mæs, sicouret dre c’hraç Doue, pehini ho pedan da obten din, me a responto d’ho sourci ac’hanon, me a vezo a unan ganeoc’h, evit m’a c’herruin en demeuranç-se a eürusdet eternel, e pehini e fell deoc’h cundui qement hini ho servich.



CHABIST VIII.
Santimanchou a vadeles a bere calon ar Verc’hes Vari a so leun en hon andret.


Ar Servicher.

Aoualc’h eo, Guerc’hes santel, mam a visericord, aoualc’h eo e c’hexpossemp deoc’h hor miseriou, hon ezomou, evit ma en em interesfac’h e qichen Jesus, evit soulagi hon eneou.

Ah ! penaus n’en em interesfac’h qet evidomp, pa songit eo evidomp en deus qemeret mab Doue en ho corf eur c’horf henvel oc’h hon hini ?

Mam da Jesus, ne ancounac’hait qet ac’hanomp-ni, breudeur Jesus, memprou Jesus, heritourien an êe eveltan ha dreizan.

E pe seurt circonstanç trist benac en em gafemp, e zoc’h evidomp eur refuich immanqab1 ; car ho madeles en em asten var bep ezom.

Histor an iiis a fourniss testeniou eb niver, hac eus ho calloud vras hac eus ho compassion attentif.

C’hui a so evel ar guær a Zoue, evel eur guær a behini Doue a so ar roue. O qær[98] a Zoue, ô Mari ! c’hui a so brudet meurbet dre ar madou a brocurit d’an dud. Publia a rer ac’hanoc’h traou admirabl.

Allas ! en em glem a reomp a gals a valheuriou hac a boaniou pere a anduromp. Mæs alies ec’h andurremp re gals brassoc’h, ma ne vige arretet goaligner justiç Doue, dre ho pedennou, ô Guerc’hes santel ha madelesus !

Alies ive n’en deomp qen malheürus, nemet abalamour ne sonjomp qet da implori ho sicour dirac Doue.

Ne sonjomp qet en dra-se ! ha gouscoude, an ilis a zesq deomp, a zalec hon oajou qenta, da c’hervel ac’hanoc’h consolation ar re affliget, sicour ar gristenien. Beza e zoc’h en effet.

Piou eo an den ingrat aoualc’h evit lavaret en defe ho pedet eb beza bet chelaouet ?

Pa en em laqit etre Doue ha ni, ma ne obtenit qet atao ar graçou a souhætomp evit ræsoniou pere ne dleomp qet da glasq compren, da viana e c’hobtenit atao deomp graç ar batiantet, ar soumission hac ar resination da volontes Doue.

Doue, ous ho croui, ho testinas da veza hon alvocades, hor refuich, hor c’honsolation, hor mam. Rei a reas deoc’h, par conseqant, ar brassa inclination d’an drues ha d’ar vrassa trues oc’h an dud.

Jesus n’en deo qet bet qeit en ho corf santel, eb communica d’ho calon oll deneridigues e galon e-unan.

Portret ar parfæta eus a Jesus, аr squer divin-se a zouçder hac a vadeles, pehini oc’h eus guëlet tri bloas ha tregont dirac ho taoulagad, var an douar ; c’hui, ô Guerc’hes ! evel Jesus, a gar ive ober[99] vad.

Var an trôn-se a c’hloar var behini en deus Doue ho savet en evou, c’hui a imit e vadeles.

Aliessoc’h cals e laca e c’hraçou da zisqen var an dud memes ar re ingrata, eguet na læs da guëza e voaligner evit ho phunissa.

Ah ! Guerc’hes santel, evit barn eus a vadeles ho calon, n’em, eus nemet consulti va c’halon va-unan, nemet consideri ar santimanchou o deus imprimet ennan ho madoberou continuel.

Beza e zeus, eus ho madeles e calonou an dud fidel, eur breuven a zantimant crevoc’h eguet pep ræson.




CHABIST IX.
Invocation Mari.


Mari.

Va mab, en oll circonstançou diæs ha fachus e pere en em gafot, galvit ac’hanon d’ho sicour, ha me a intercedo evidoc’h.

Petra benac a souhætfac’h, ma ne ves qet control da c’hloar Doue ha d’ho silvidigues, me а vezo atao disposet d’ho chelaou.

Na c’houlennit jamæs netra nemet o tesirout beveich ma vezo bolontes Doue accomplisset. Eцr beden hac a reot din en disposition-se na vezo jamæs eb eur froues benac.

Beza e zeus christenien pere am ped da obten dezo ar pes a ouzont ervad n’en deo qet erves bolontes Doue. Ha dleout a reont-hi gortos beza chelaouet ?

Re-all ne sonjont d’am pedi nemet pa ves qestion a vadou an douar : a hent-all ne reont absolumant forç ebet eus a vadou ar c’hraç.

Mar pedan evitho n’en deo qet evit obten dezo ar pes a c’houlennont bac a ves noasus dezo, mæs goulen a ran evitho ar pes ne sonjont qet da c’houlen hac a ve util dezo.

Goulen a ran evitho afflictionou, pere, oc’h o distaga dioc’h an douar, a rafe dezo sonjal en êe ; graçou a gonversion hac a silvidigues, greçou evit cresqi e vertusiou, e meritou ; chetu enо petra a ranqer da c’houlen ouzin arauc pep tra.

Hevelep pedennou a cbelaouan atao favorablamant.

Ne c’houlennan a vadou temporel evit ar re a bed ac’hanon, nemet e qement a ma velan, er madou-se, eur guir avantaich evitho.

Gounit eur proces, caout un eost abondant a ve avechou noasus bras d’an hini am ped d’ho obten dezan digant Doue.

Pa vezer er brosperite, ne songer qet qasi en eternite. Cals a dud clan a c’houlen ouzin beza pareet, evit pere, gouscoude, ne c’hoalennan nemet ar graçou necesser en amser ho c’hlenvet.

Ne zon qet eus ar mamou-se pere, dallet dre ho zeneridigues, ne brocuront qet guir vad ho bugale.

Va zeneridigues evidoc’h, va mab, ne oufe qet va deceo.

Ne intercedan evidoc’h dirac Jesus nemet evit obten digantan ar pes so utilla deoc’h evit ar bed-ma hac evit ar bed-all.

Bezit persuadet mad a guement-se hac ho pet recours, en disposition-se, d’am protection.

Ho pet recours din evel-se en oc’h oll boaniou, pe seurt benac e vent ; hac evel ar poaniou-se a erru alies, ho pet, goude hano Jesus, va hano-me bepret en ho qinou ; ra vezo, goude hano Jesus, imprimet doun en ho calon.

Ar Servicher.

Mari ! ô hano sacr ! ô hano dign a garantes ! N’er prononcer jamæs gant fizianç n’er prononcer ive gant froues.

Eürus an hini er galv alies gant carantes, er salud devotamant, er respet gant guiriones, en invoq alies.

Goude hano Jesus, hano dreist pep hano, n’en eus qet a hano respectaploc’h, douçoc’h, agreaploc’h d’an dud fidel, eguet n’en deo hano Mari.

N’en deveus qet ar pec’her qentoc’h invoqet an hano a Vari, ma en em sant carguet a esperanç ; an den just a obten dreizan eur garantes vrassoc’h evit Doue hac an nessa ; an hini a so tentet a obten ar victor var e bassionou ; an hini a so affliget, ar batiantet hac ar gonsolation.

Ah ! goude an hano a Jesus, hano Mari a vezo va refuich em afflictionou, va c’husul em douetou, va ners em c’hombajou, va sclêrigen em oll demarchou.




CHABIST X.
Eus ar fizianç a dleomp da gaout e mari, fizianç pehini a dle da gaout, dreist peb tra, ar bec’herien pere a fell dezo distrei oc’h Doue hac obten ho phardon.


Mari.

Va mab, n’oc’h eus qet ennon-me eur fizianç parfet. Avechou e tiferit va invoqi en oc’h ezomou. Seblantout a ra, avechou-all, ho pefe un difizianç benac em bolontes vad evidoc’h.

Me a fell din ho pe ennon an oll fizianç en deus eur c’hrouadur en e vam, a bebini e c’hanaves an deperidigues hac аr vadeles.

Me fell din ho pe recours din e pep amser, e pep lec’h, en oc’h oll ezomou temporel ha spirituel, evit an ene hac evit ar c’horf, evit ho qerent, ho mignonet.

Caout recours d’am intercession, a amser da amser, evel ma ra un nebeut christenien, da zeis va goueliou, e certen actionou importantoc’h, en ezomou, pressantoc’h ; me er goulen ouzoc’h, qement-se hac-en a so caout ennon eur fizianç leun aoualc’h ?

Grit evel an ilis, pehini ne c’houlen qasi netra оc’h Doue, nemet dre va intercession. N’en deus seurt graçou evit pere ne recourfe din, evel d’an hini dre behini an Autrou-Doue ho ro d’e vugale. He c’homportamant a so atao conform da volontes Doue. Grit ives eta evel a ra.

Dre exempl an ilis, ho pet ennon eur fizianç continuel, universel, ardant, douç, leun a affection. Iit betec Doue dre Jesus, mæs iit betec Jesus, dre e vam.

Me a so unan eus an assura henchou evit erruout betec Jesus, evit er c’haout ha beza recevet mad gap tan.

Ar Servicher.

Rouanes, eus an êe, me a anaves ho calloud, me a anaves ho madeles. Mæs ha n’en deo qet indign ac’hanoc’h en em interessi evit eur pec’her eveldon-me ? Eur verc’hes qer pur, qen ardant evit gloar Doue ha qer parfæt, hac hi a ell taul varnon-me sellou favorabl ?

Mari.

Va mab, ha n’en don-me qet refuich ar bec’herien ? Me a interced, evit an oll pere, о falvout dezo distrei da servich Dоue, am invoq gant fizianç.

Doue, touchet eus an interest a guemeran evit ho reconsilia gantan, n’en dens jamæs refuset din ar pes a c’houlennen.

Beza e zon memes, evit nombr bras a bec’herien, an esperanç uniq a chomfe gantho, ar voyen uniq a rofe Doue dezo evit entreal en e vignoniach.

Da bet christen n’em beus-me qet obtenet ar pardon eus ho c’hrimou, peguer bras benac e vigent ?

Goulennet ho deus ouzin, beza difennet dreizon dirac Doue ; ho difennet am beus, bete ma em beus great ho pheoc’h gant ho barner.

Certen pec’her, resolvet da vera en e bec’het, a esper e c’hobtenin ar c’hraç dezan da non pas mervel en e bec’het. Chetu enо eur fizianç re vras ha presomptuus ; chetu eno eur bretansion hac a so injurius din.

Mæs certen pec’her-all a hirvoud dindan ar boues eus e chadennou, hac a fell, dezan ho zerri. Evel ma voar eo sempl, e laca e fizianç ennon. Dre va intercession ec’h esper obten graçou nersus hac e bardon. Ah ! ra zeuyo, ra dostayo ; n’en disprigin qet : er receo a rin gant carantes.

Ar Servicher.

Mam eus va Autrou[100], er moment ma em eus clêvet ho moues, va zroublien a so dissipet ha va fizianç ennoc’h a zeu brassoc’h eguet jamæs.

Beza e zoc’h, em santimant, evel ar goulm pehini a apparissas goude an diluich, gant eur branc olives, sin a beoc’h.

Recevit dindan ho protection vad eur pec’her touc’het, mezus, contristet eus a zireolamanchou e vues, a pehini a garfe о effeci gant e voad.

Obtenit din ar c’hraç da vouela dourec ar pec’hejou am beus commetet ha da vervel qentoc’h eguet commeti c’hoas pec’het ebet, hac ispicial ar re a zetestan.

Dre ar froues santel sortiet ac’hanoc’h, ô Mari ! oc’h eus great ar peoc’h etre an dud ha Doue. Ah ! laqit ar peoc’h etre va c’houstianç ha me, etre va Doue ha me.

O Guerc’hes galloudus ! ô Guerc’hes madelesus ! Pet action a c’hraç ne dleomp-ni qet da renta deoc’h evit qement-all a vadoberou a recevomp digant Doue dreizoc’h !

Ra vezo consacret deoc’h da jamæs an oll galonou. Ra zigoro guinou an oll evit publia ha celebri ho meuleudiou.

Ra lavaro continuelamant an evou d’an douar : Carantes, gloar da Vari ! Ra responto continuelamant an douar d’an evou : Gloar carantes da Vari en[101] eternite hac en tu-all !!!




CHABIST XI.
Eus ar beden a c’halver Salutation Angeliq.


Bemdes e recitit ar beden-se evit invoqi ar Verc’hes santel. Mæs, hac ober a rit-hu attantion oc’h ar pes a gompren a henorabl evit Mari, hac a gonsolant, a instructif memes evidoc’h ?

Grit var guement-ma reflexion avechou, e treid an auteriou, evit, pa he recitot, ma er greot atao gant ar respet a inspir hac an attantion a c’houlen.

SaLudi a rit Mari evel leun a c’hraç. Ha comprenet oc’h eus c’hui ar pes a gompren ar c’homsou-ma a c’hrandeur ?

Qement-se a so lavaret d’ar Verc’hes he deus bet evit he phartaich, ar c’hraç santifiant, ar graçou actuel, ar vertuziou dreist-naturel, oll donezonou ar Speret-Santel.

Pa ho phrononcit, en em rejouissit eus an abondanç-se a vadou a behini e zeо bet carguet, ha pedit-hi da rei eur pers benac deoc’h en e zensor qer pinvidic.

Lavaret a rit d’ar Verc’hes : An Autrou-Doue a so ganeoc’h, Doue, en effet, a yoa e Mari en eur feçon particulierroc’h eguet ne ma en traou-all, eguet ne ma memes en dud just.

Doue a yoa e Mari dre eur brotection special, о cundui oll buissançou he ene. Formit en ho calon, o lavaret ar c’homsou-se, un desir ardant ha sincer da gaout pers er bonheur dreist musul eus ar Verc’hes.

Ah ! pa ves an Autrou-Doue ganeomp, petra dleomp da zezirout c’hoas ? Petra na ves qet da esperout ? Gant petra e c’heller en em afflija ?

Complimanti a rit Mari o veza ma zeo binniguet dreist an oll gragues, da lavaret eo, abalamour ma en deus Doue accordet dezi privilachou pere n’en deus accordet da hini-all ebet.

Disquesit dezi, en ho calon, ar joa oc’h eus o veza ma zeo bet qer caret gant Doue, hac o veza ma en deus he binhiguet ha laqeat e binniguen hac en êe ha var an dоuar.

Ajouti a rit gant santes Elisabeth : Binniguet eo ar froues eus ho corf, Jesus. Mab Mari a so, en effet, binniguet, adoret, glorifiet partout dre ar bed.

Tanvait un instant an oll blijadur a ra un hevelep consideration da eur galon pehini a gar Jesus.

An ilis a ra deoc’h, goude, goulen oc’h ar Verc’hes ma pedo evidoc’h, pec’her. An ilis a fell dezi, dre eno, rei deoc’h da entent penaus ac’hanoc’h oc’h-unan, goude ar pec’hejou oc’h eus commettet, e zoc’h indign da veza chelaouet, mæs penaus Mari en obteno, mar ped evidoc’h. Ya, Doue he exauço, abalamour ma zeo e vam.

Abalamour da se, an ilis a ra deoc’h he invoqi dindan an hano a vam Doue, pehini a so qen qer ha qen henorabl dezi.

Ar memes tra eo evel pa lavarfac’h : Santes Mari, c’hui a so mam da Zoue ; ho pouvoar a so eta eb musul e qichen ho mab, hac ar pouvoar-se, assembles gant ho madeles, a fount va esperanç ennoc’h.

Erfin, goulen a rit oc’h ar Verc’hes ma pedo evidoc’h brema hac en heur eus ho maro. Hed ar vues, an danger eus ar silvidigues a so continuel. Bepret eta oc’h eus ezom eus a eur brotection qen puissant.

Mæs, en heur ho maro, e pehini hoc’h adversourien a redoublo ho effort evit ho coll, ar brotection a Vari a vezo c’hoas necesserroc’h deoc’h. Amser ar maro, amser effroyabl ! mæs eur guir servicher d’ar Verc’hes Vari ne varvo jamæs e stad fall.



CHABIST XII.
Santimanchou a fizianç er Verc’hes, hed ar vues.


Ar Servicher.

Guerc’hes santel, adversourien va silvidigues a so en dro din. Clasq a reont lamet diganen graç ha mignoniaich Doue. Difennit ac’hanon a enep ho attaqou ; obtenit din ar victor.

Merc’h Doue an armeou, mar roit da santout ho puissanç d’am adversourien, e tec’hint dioc’h-tu a zirazon.

Mam eus an hini a gommand d’an avel ha d’an tourmant, lavarit dezan eur goms em faveur, hac e cavin adarre ar peoc’h hac an dranqilite.

Pried ar Speret a sclerigen hac a ners, grit ma c’hanavezin ha ma qemerin ar moyenou da drec’hi enebourien qer spontus.

En droublien e pehini e maon, me en em daul en ho tivrec’h, evel eur buguel var boul calon e vam, pa en deveus aon.

Peguer pec’her ha peguer miserabl benac e ven, Jesus a fell dezan em c’honsiderfac’h evel ho puguel. Brema e ma an amser da zisques oc’h eus evidon santimanchou a vam.

Goulen a ran dreizoc’h ar c’hraç-se, non pas evidon, pehini ne veritan qet e nep feçon ho sourciou, mæs dre ar garantes oc’h eus evit ho mab Jesus.

Ar beaurrien, en ho ezom, a ya da gaout ar re binvidic : goulen a reont hac obten. Mæstres souveren eus an douar hac an êe, ha læsel a rafac’h, eb he chelaou, peden ar miserabl-ma pehini a implor ho madelezou ?

Mæs, o pedi evit na guëzin qet e stignou adversourien va silvidigues, pedit c’hoas, ô Guerc’hes santel ! evit ma vouelin c’huëro va dizursou passeet, ha ma c’hobtenin anezo pardon.

Obtenit din ive ma vezo accomplisset an desir ameus da non pas servicha mæstr-all ebet nemet Jesus.

Obtenit din ar c’hlac’har ar vrassa eus ar c’hrim ameus commetet, o servicha, en tuont da Jesus, ar bed e adversour.

Na gonsiderit qet petra on dreizon va unan ha dre va phec’hejou, mæs ar pes a dalan dre ar pris eus ar goad dre bebini e zon prenet.

Doue a exijas ma vijac’h test eus a varo Jesus var ar c’halvar, evit ma c’heritchac’h eus e vadeles en andret ar bec’herien ha ma c’houlenjac’h evito pardon ha misericord.

Pa bartage ho calon confusionou ha tourmanchou Jesus crucifiet, e roas ac’hanoc’h din evit mam, evit m’en divige ive ho memes calon trues ha compassion ous va miseriou ha va ezomou.

Cals a bec’herien, pere a jouiss hirio eus a c’hloar ar barados, a vige bet da jamæs preis an ifern, ma n’ho pige intercedet evitho. Goulennit evidon ar graçou a binigen pere oc’h eus obtenet dezo.

N’en deus hiscoas clêvet ho pefe revuset chelaou ar beden eus a eur pec’her pehini, oc’h anaout peguer bras eo e offansou, en deus bet recours deoc’h evit obten e bardon,

O Mari ! pebes gloar evidoc’h e rafe Doue, en eur feçon, depanti diouzoc’h pardon ha graç qen alies a griminel !

Ar pardon a c’houlennan hac a zesiran, a greis va c’halon, obten dreizoc’h, a sicouro sur oc’h enori, mar en obtenan.

Erfin, ô Guerc’hes santel ! prigit en em interessi d’am perseveranç e doujaoç hac e carantes Doue ; prigit obten din ar c’hraç-se. Ar brassa vertuziou memes ne oufent he meritout. Pe sort aon ne dlean-me qet eta da gaout, me pehini a so ar sempladures memes, me pehini a so qer variant.

Ho c’hano, an hano doue a Vari, a so un hano dre vertus pehini e c’haller esperout ar faveuriou ar re gaëra eus a vignoniaich Doue.

Ah ! ho рes sonch, me ho ped, penaus, mar am beus ar bonheur da vervel e doujanç hac e carantes Jesus, e vezin un ene muioc’h pehini er hinnigo, er meulo, er c’haro ganeoc’h hed en eternite eürus.




CHABIST XIII.
Santimanchou a fizianç e Mari, pa dosta ar maro.


Mam ar Redemptor, ô Mari ! en em gaout a ran en heuriou diveza eus va bues. Implori a ran ho sicour mui eguet jamæs. En em velet a ran placet evel etre an ifern hac ar barados. Allas ! petra a zeuin-me da veza, ma na rit usaich, em faveur, eus ar pouvoar oc’h eus dirac Jesus.

Laqeat en deus etre ho taonarn ar graçou ar re breciussa, evit o scuilla var an dud. Priget ganeoc’h lacat anezo da guëza varnon : brema, dreist peb tra, e zint necesser din.

An tribunal e pehini e tlean renta compt eus va bues a gommanç digueri : parlantit evidon arauc ma c’happarissin ennan. Mam va Barner a obteno din eur varnedigues favorabl.

Steteden ar mor, sclerrait ac’hanon e creis an tourmant hac ar goal amser pere a c’hourdrous va c’honfonti en ifern ; cunduit ac’hanon, me ho ped, betec ar pors eus ar silvidigues, ar barados.

Sclêrigen celestiel, ô Mari ! dissipit ar c’hoabren denval pehini a glasq speret an denvaligen da lacât em ene.

Calmit an droublien e pehini e maon, pa sonjan e pec’hejou va bues. Obtenit din eur c’hueus vras ha guirion.

Squer a bep vertus, ô Mari ! goulennit ma vezo ennon ar feis en he oll ners, an esperanç en he oll fermder, ar garantes en he oll berfection.

Me ho trugarecâ eus an oll vadelezou oc’h eus bet evidon hed va bues, memes pa oan an indigna anezo. Mæs a revus a rafac’h din ho sourci, hirio pa gresq gant va ezomou va fizianç ennoc’h ?

Nan, mam dener, tenerroc’h eguet an oll mamou, n’en eщ bellaot qet dioc’h ho mab, pehini a ya da vervel. En assista a reot betec e huanad diveza.

Mervel a ran gant soumission, pa zeo guir en deus Jesus ordrenet va maro. Mæs en despet d’an horrol naturel am beus eus ar maro, e varvan gant plijadur, abalamour ma varvan dindan ho protection.

Me a gontemplo dizale, en esperout a ran, ar c’hrandeuriou, ar perfectionou, an triomphou a Jesus.

Me a velo souden sclerroc’h peguement eo dign eus va oll garantes. Souden, ô va mam ! me oc’h admiro var an trôn sqedus eus ho cloar.

Va angoni a dosta ; va musellou ne allint mui goulen oc’h assistanç ; mæs va c’halon a barlanto ouzoc’h atao. Me a brononço mill gueich, a galon, an hanoyou sacr a Jesus hac a Vari.

Me a c’houlen diganeoc’h, ô Jesus ! e pliche ganeoc’h consideri an oll huanadou, an oll mouvamanchou eus va c’halon, epad va angoni, evel qen alies a act a garantes evidoc’h hac evit ho mam santel.

Ah ! Autrou, ho pes trues ouzin : ne gredan qet lavaret, abalamour[102] ma zon ho servicher. Allas ! bet on eur pec’her qer bras, a ne ouzon qet ha me am beus bet ar bonheur da galmi ho justiç ! mæs ho pet trues ouzin, abalamour ma zon ar mab eus ho quëlla servicheres.

Great oc’h eus din caout hed va bues, eur fizianç vras e Mari. Ho trugarecaat a ran о veza ma cresq ha ma crenva va fizianç enni, en heur-ma qen dangerus evit ar silvidigues.

Va Doue, Doue a visericord, eur faveur neves eo a accordit din, abalamour ma falves deoc’h va savetei dre bedennou ar Verc’hes-se pehini a zesq an ilis deomp invoqi e pep amser, mæs ispicial en heur hor maro.



CHABIST XIV.
Eus an devotion sa Sant Joseph, pried ar Verc’hes santel.


Un testeni a garantes agreabl meurbet d’ar Verc’hes, eo caout evit he phried, Sant-Joseph, an devotion ar vrassa goude an devotion a ves evithi he-unan.

Pebes istim ne dleomp-ni qet da ober eus ar Sant-ma ! eus a un den pehini en deus Doue choaset evit caout sourci eus e vab en em c’hreat den, bac evit beza test ha difennour eus a virginite e vam ?

Beillet en deus da ziouall ar guir dabernacl a Israël, ar Verc’hes. Transportet en dens an arc’h-se eus an allianç neves a zirac furol ar roue Herodes, ebars en Egypt.

Etre e zaouarn eo bet laqeat Jesus, ar pris eus a silvidigues hac eus a redemption an dud.

Pebes gloar evit Sant Joseph beza bet er vues-ma un autorite legitim var rouanes an êe hac an douar, memes var Jesus, roue an oll amseriou, Roue immortel, da behini eo dleet pep gloar !!!

Evit caout un ide eus a verit bras Sant Joseph, ne ve red nemet consideri eo pried da Vari. Vertuziou Mari a ro da anaout vertuziou Joseph.

Doue en deus roet da Vari eur pried dign anezi, chomet guerc’h evelthi. Mæs considerit, dreist peb tra, penaos Jesus, pa voa bian, a reposas alies var galon Joseph.

Pebes impressionou celestiel ne rea qet en e galon ar buguel Doue ! Joseph a veve gant an hini a so sourcen ar graçou, gant ar Verc’hes pehini a so evel ar c’hanal pe ar c’houeren pehini a servich d’o distribui d’an dud. Peguement a binvidiguezou spirituel na recevas-en qet ! Patiantet, douçder, humilite, carantes an nessa, carantes Doue ; an oll vertuziou a vrillas en e ene evel an heaul en un deves cær.

Ene christen pehini a fell deoc’h en em rei d’an exerciçou eus a eur vues devot hac interior, evit obten ar c’hraç-se, ho pes recours gant fizianç da intercession eur Sant pehini en deus ho great en eur feçon qen parfæt.

An ilis e deus savet da Zoue ilisou en henor da Sant Joseph. Etablisset e deus e c’houel. Alia a ra he bugale, dre braticou a zevotion pere e deus autoriset, da gonsideri Sant Joseph evel unan eus ar puissanta alvocadet ho defe dirac Doue.

An hano a Joseph a1 so, en effet, cals invoqet gant an dud fidel ; en unissa a reont purvuia gant an hanoyou sacr a Jesus hac a Vari.

En amser ma voa gant Jesus ha Mari e Nazareth, mar or bige souhætet obten eur c’hraç benac, pe seurt alvocad puissantoc’h eguet Joseph or bigemp-ni impliget en ho c’hever ?

Mæs brema, Sant Joseph en êe, hac-en en deus nebeutoc’h a c’halloud ? Iit[103] eta da gaout Joseph, evit ma c’hintercedo evidoc’h. Pe seurt benac e ve ar c’hraç a zesirit, Doue he accordo da beden Sant Joseph.

Ouspen-se, a be gondition benac e veac’h, a be stad benac, ho stad memes hac ho condition a fournis deoc’h eur sujet hac eur ræson da gaout eur fizianç particulier e Sant Joseph. An dud nobl ha pinvidic a dle consideri, oc’h e bedi, penaus Sant Joseph a so ar mab bian eus ar batriarchet hac ar rouane ; ar beaurien a dle gouzout penaus n’en deus qet dispriget ho stad, hac en deus bevet eveltho er baourentes, en deus labouret epad e vues en e vicher ; an dud dizemes a dle consideri penaus Sant Joseph en deus conservet ar parfæta virginite, ar vrassa purete ; an dud demezet a dle gouzout eo bet ar pennadures eus ar gaëra ha nopla famill a alfe jamæs beza ; ar vugale a dle gouzout eo bet an tad maguer eus a Jesus, en deus conservet ha gouvernet bugaleaich mab Doue ; ar veleyen a dle gouzout en deus bet qen alies ar bonheur da zerc’hel Jesus etre e zivrec’h ; en deus memes offret d’an Tad eternel, ar prividiou eus a c’hoad Jesus, e deis e circoncision ; tud ar gouenchou a dle gouzout en deus santifiet ar solitud a Nazareth, о renonç tout-a-fæt d’ar bed bac о parlant qen alies ous Jesus ha Mari ; erfin, an eneou devot ha fervant a sonjo, o pedi Sant Joseph, penaus jamæs calon, goude calon Mari, n’en deus caret Jesus gant mui a ardeur hac a deneridigues.

Mæs, dreist peb tra, iit da gaout Joseph, bezit recours dezan evit obten ar c’hraç a eur maro mad.

Erves an opinion gommun, Sant Joseph a so maro etre divrec’h Jesus ha Mari, ha chetu eno ar ræson evit pehini an dud fidel ho deus oll eur fizianç vras penaus, dre intercession Sant Joseph, ho devezo eur maro qen eürus ha qer consolant eveltan.

Remercout a rear, en effet, penaus eo particulieramant en heur ar maro e testumer ar froues eus an devotion a ves bet hed ar vues d’ar Sant bras Joseph.

Sant Joseph, Santes Mari, pedit Jesus evidomp. Evel-se bezet great.


JESUS, MARI, JOSEPH,


O douça hanoyou !


FIN.
}}




HYMN D’AR VERC’HES.


Ni ho salud, Stereden vor, Mam Doue,
Guerc’hes bepret, dor eürus an eêvou :
Digant an Eal ar salud-mâ ho poue,
Recevit en c’hoas gant hor pedennou.
O chench enomp an hano eus a Eva,
Pini so caus n’hon eus nemet bresel,
En eur peoc’h ferm a speret grit deomp beva,
Gant hon oll boan ato bete mervel.
Torrit ive chadennou ar re goupabl,
Ar sclerigen rentit d’ar re so dall ;
Pellaït pep droug diouzomp, tud miserabl,
Hac obtenit peb mab deomp a hent-all.
Disquezit deomp e zoc’h mam en hon andret,
Grit ma vezo dreizoc’h recevet mad
Hоr pedennou gant nep en deveus prijet
Evidomp-ni beza ganet ho map.
Guerc’hes santel ha pur dreist ar Guerc’heset
Ha dreist an oll douç ep comparæson,
Dious hor viçou goude beza delivret,
Hon rentit douç ha chast e pep fæcon.
Grit deomp cundui bepret eur vues vertuzus
Preparit deomp un hent sur ha certen,
Evit ma zaïmp da velet ho Mab Jesus,
Ha d’e veuli gueneoc’h da virviq’en.
Enor ha gloar ato dan Tad eternel,
D’e Vap unie Jesus-Christ, Doue ha den,
Ar memes gloar ive d’ar Speret- Santel,
Tri ferson en un Doue epq’en.
Evel-se bezet græt.





TAULEN

eus

AR CHABISTROU

******

LEVR QENTA.

El levr-ma e considerer ar vuez hас ar vertuziou eus ar Verc’hes santel, abaoue ma zeo bet concevet eb реc’het betec guinivelez he mab Jesus e bethleem.


 86
 112




EIL LEVR,

E pehini e considerer ar vues hас ar vertuziou eus ar Verc’hes santel, abaoue guiniveles he mab divin e bethleem betec an amser e pehini er guelas о rei e vues evit silvidigues an dud, var menes Calvar.


 pagen 117
 182
 190
367
ar chabistrou
 217




LEVR TREDE,

E реhini e considerer bues hа vertuziou ar Verc’hes santel, abaoue maro Jesus, he mab, var ar C’hаlvar, betec e assomption en êe.


 249
 305




LEVR PEVARE,

E реhini eo parlantet eus ar santimanchou a respet, a istim, a courrraich, a garantes, a deneridigues hac a fizianç, реrе e dleomp da gaout e qever ar verc'hes santel


 342


————




TAULEN
eus
A GUEMENT SUJET A GAVER
EL LEVR-MA.


————
adversiteou.
Lev.
II.
Ch.
7.
8.
9.
III. 1.
2.
3.
4.
5.
Lev. Ch.  
III. 6.
carantes evit doue.
I. 22.
23.
24.
28.
II. 24.
III. 19.
carantes ha fizianç e mari.
IV. 1.
2.
3.
4.
5.
7.
Lev. Ch.  
IV. 8.
9.
10.
sec’hores ha consolationou spirituel.
I. 19.
II. 10.
12.
14.
15.
Lev. Ch.  
II. 16.
17.
III. 10.
11.
15.
communion.
I. 17.
18.
Lev. Ch.  
I. 20.
comportamant e andret an nessa.
I. 21.
25.
26.
27.
II. 6.
28.
30.
31.
III. 7.
8.
9.

desteni an den.
Lev. Ch.

pagen

I. 5.
6.
11.
feiz.
I. 15.
16.
humilite.
I. 12.
13.
I. 14.
oboissanç.
I. 29.
II. 32.
peoc’h interior.
I. 8.
II. 11.
Lev. Ch.  
III. 20.
paourentes.
II. 1.
2.
3.
pedennou.
II. 4.
27.
IV. 11.
avançamant en devotion.
I. 2.
3.
4.
II. 5.
13.
22.
23.
25.
Lev. Ch.

pagen

II. 26.
33.
III. 12.
13.
16.
17.
18.
Purete.
I. 9.
10.
contemplation.
I. 7.
II. 18.
19.
20.
21.
Lev. Ch.  
fervor.
III. 14.
IV. 6.
14.
————

Ar pez a so merqet ama diaroc, distribuet hervez an amseriou differant eus ar bloas.

1. Epad an azvent : e c’huanader, o c’hortos ar Messi prometet abaoue commançamant ar bed ; conjuri a rer an evou da lacat ar glao celestiel-ze da goueza : ar Beden, — ar Burete, — ar Peoc’h interior, — ar Gontemplation.

2. A dalec Nedelec betec ar Burification : ar Baouretes, — an Humilite, — an Obeissanç.

3. Epad ar C’horaïs : ar Beden, — ar Fin evit pehini eo crouet an den, — ar Sec’hor hac ar Gonsolation spirituel.

4. Epad amser ar Bassion : an Adversiteou, — Carantes Doue, — ar Zeel evit e c’hloar.

5. Epad an amser Pascal : ar Feis, — Carantes Doue, — ar Gommunion.

6. Eus an Assantion d’ar Pantecost : ar Beden, — ar Burete, — ar Contemplation.

7. Epad eizvet ar Pantecost : ar Fervor evit gloar Doue, — ar Feçon d’en em gomporti gant hon nessa.

8. Epad eizvet ar Sacramant : ar Feiz, — Garantes Doue, — ar Gommunion.

9. Ar rest eus ar bloas : Avançamant en devotion.



————




TAULEN

Evit lenn ar chabistrou eus a Imitation ar Verc’hes, hervez ar Goueliou principal eus ar bloas.

————
Liv.
II.
Ch.
7.
8.
Circoncision hor Salver Jesus-Christ, 1 guenver
I.

2.
3.
4.
Gouel ar Rouanes. 6 guenver
II. 5. Badiziant hor Salver Jesus-Christ, 13 guenver
II.

14.
15.
16.
Jesus en templ, o tisput oc’h an Doctoret,  
II. 17 Euret Cana.  
I.
22.
23.
Gouel an hano santel a Jesus, 14 guenver.
II.
5.
6.
Purification ar Verc’hes Vari, 2 c’hoëvrer.
IV. 14. Gouel Sant Joseph, 19 meurz.
I.


12.
13.
15.
16.
Annonciation ar Verc’hes, 25 meurz.
III. 4. Gouel an Itron Vari a seiz cleze.  
III. 11. Dissul Phasq.  
III. 12. Assantion hоr Salver.  
II.
27.
12.
Gouel an Itron Vari a vir zicour, 24. maë
III.
13.
14.
Ar Pantecost.  
I. 24. Gouel an Dreindet.  
I.
17.
18.
Gouel ar Sacramant.  
II.
24.
25.
Gouel ar galon sacr a Jesus.  
I.
IV.
14.
8.
Gouel ar galon a Vari.  
I.

25.
26.
27.
Gouel ar Visitation eus ar Verc’hes, 2 gouëre.
V.
5.
10.
Gouel an Itron Vari a Garmes, 16 gouëre.
II.
18.
19.
Gouel Sant Joachim ha Santes Anna, 16 gouëre.
II.
22.
23.
Gouel Sant Louis, 25 eost.
IV. 2. Nativite ar Verc’hes Vari, 8 gueng.
IV.
1.
9.
Gouel an hano santel a Vari.  
IV. 6. Gouel an Itron Vari eus ar Merci. 24 guengolo.
IV. 7. Gouel ar Rosera.  
III. 20. Gouel an oll Zent, 1 mis du.
III.


9.
16.
17.
18.
Gouel an Anaon, 2 mis du.
I.
5.
6.
Presantation ar Verc’hes en templ, 21 mis du.
I.
9.
10.
Gouel ar Conception eus ar Verc’hes, 8 qerzu.
II.

1.
2.
3.
Gouel Nedellec, 25 qerzu.
III. 7. Gouel Sant Stephan, 26 qerzu.
IV. 4. Gouel Sant Yan avieler, 26 qerzu.


FIN.
  1. Coloss. 33.
  2. Ps. 44. 14.
  3. Rom. 14. 17.
  4. Joan. 4. 23.
  5. Luc. 2. 19.
  6. Eccl. 20. 6.
  7. Prov. 25. 28.
  8. Prov. 10. 19.
  9. Cantic. 5, 2.
  10. Apoc. 3. 20.
  11. Prov. 23. 26.
  12. Luc. 10. 41.
  13. Matth. 25. 21.
  14. Sap. 8. 16.
  15. Rom. 15. 3.
  16. Luc. 2. 51.
  17. Joann, 14. 6.
  18. Reg. 1. 13.
  19. Joan. 2. 4.
  20. Tob. 12.
  21. Joan. 2. 12.
  22. Mat. 12. 46.
  23. Marc. 3. 31.
  24. Ps. 118. 86.
  25. Joan. 6. 64.
  26. Cant, 2, 8.
  27. Mat. 8. 19.
  28. Ps. 8. 48.
  29. Ps. 93. 12.
  30. Cant. 2. 14.
  31. 18. 15.
  32. Matth. 5. 45.
  33. Jacob. 3. 2.
  34. Ps. 43.
  35. Luc. 11. 17.
  36. Luc. 14. 37.
  37. Matth. 26. 40.
  38. Eccl. 2. 5.
  39. Philip. 3. 10.
  40. Luc. 24. 26.
  41. Philipp. 3. 18.
  42. Joan. 18. 11.
  43. Matt. 29.
  44. Matt. 11.
  45. Ps. 33. 20.
  46. Phil. 3. 10.
  47. Luc. 6. 40.
  48. Heb. 12. 6.
  49. Cor. 4. 17.
  50. Ps. 72. 25.
  51. 2 Cor. 12. 10.
  52. 2 Reg. 18. 33.
  53. Ps. 37. 9. 10.
  54. Ibid. 16.
  55. Ps. 39. 9.
  56. Thes, 4. 13.
  57. Hebr. 1. 12.
  58. Mat. 26.
  59. Luc. 24.
  60. Pet. 5 9.
  61. Jac. 4. 7.
  62. Rom. 4. 18.
  63. Ibid. 21.
  64. Ps. 24. 14.
  65. Ps. 90. 15.
  66. Ps. 93. 19.
  67. Ps. 54. 23.
  68. Cor. 12. 90.
  69. Ps. 54. 7.
  70. Ap. 22. 12.
  71. Apoc. 17. 20.
  72. Ps. 26. 8.
  73. Joan. 15. 20.
  74. Act. 2. 24.
  75. Cant. 1. 16.
  76. Ps. 16.
  77. Id. 41. 3.
  78. Joan. 3.
  79. Eccl. 1. 15.
  80. Num. 23. 10.
  81. Joan. 16. 28.
  82. Id. 17. 4. 5.
  83. Mat. 25. 6.
  84. Phil. 1. 23.
  85. Eccl. 24. 24.
  86. Cant. 8. 6.
  87. Eph. 3. 9.
  88. Rom. 2. 6.
  89. Sap. 9. 8. 9.
  90. 1 Cor. 2. 9.
  91. Math. 10. 23.
  92. Joan. 19.
  93. Ps. 36. 5. 6.
  94. Cant. 6. 7.
  95. Gen. 3. 15.
  96. Cant. 4. 4.
  97. 3 Reg. 2. 20.
  98. Ps 85. 7.
  99. Act. 10. 38.
  100. Luc. 1. 43. 44.
  101. Mich. 4. 5.
  102. Ps. 115. 16.
  103. Gen, 41. 55.