’Vidon bezan arru koz am eus c’hoant kent mervel,
D’ober eur zon da ganan ebarz en Breiz-Izel
Da implian ma spered da riman eun disput
Etre daou den ansien istimet gant an dud.
Unan ane so hanvet Jilez an Tregeriad,
Egile ’zo e hano Pipi ar C’hernevad.
Seblanti reont ho daou bezan tud a feson,
Kredi ’ran int istimet pep hini ’n e ganton.
Me oa êt ar zadorn all d’ar marc’had da Wengamp ;
Oan ket abred d’arruout, ma c’hoz varc’h n’e ket amp ;
Pa oa arru ar c’hreiste kasi gret ma marc’had,
’N eur vont war draou gant ar ru, kavis eur c’hamarad.
Antren a rejomp hon-daou ’n eun « hotel » eus ar gêr ;
Goul a rejomp da evan pep a chopad bïer ;
Pe oamp azeet eus tôl hon deus klevet raktal
Eun disput eus ar gwasan er penn-all eus ar zal,
Entre daou zen ansien ha n’anaveemp ket ;
Memes tra ’doa plijadur o tonet d’o c’hlevet ;
Unan aneze a oa Kernevad chupen-ver,
Egile livitennek, eus a-goste Treger.
Pep-hini gôzee en langaj mod e vro ;
Er feson-ze, mar gallan, me o dizrenvelo ;
seblanti a rent o-daou bezan tud a feson,
Pinvik hag istimet mad, pep-hini ’n e ganton.
An Tregeriad a gomans da gentan riotal,
Mes resevet mad e oe ha digemeret fall.
AN TREGERIAD
Me emezan ’m eus anvi eus ar Gernevaded,
Rak bean ’deus eur vro vad, herve am eus klevet.
Eno ’zo foen er prajou hag ed er parkeier…
Ni n’hon deus netra a vad ’barz en koste Treger ;
Ar re-man ’zo tout pinvik, herve am eus klevet,
Disket bras, leun a skiant ha karget a spered.
Eno ’zo zaout ha kesek, loened mad da werzan…
Ar Gernevaded ac’h eo brao a-walc’h d’e bevan.
AR C’HERNEVAD
Fidouac’h feus ket ezom da zont da riotal !
C’houi marteze sonj ganac’h ac’h e sod ar re-all.
En Kerne, a dachennou e kaver lanneier,
Mes bout a ra douar mad kenkoulz ’vel en Treger,
Bout a ra paour a pinvik a bep sort kalite ;
Ebarz en koste Treger, e kredan ’zo ive.
Bezan ’zo tud a feson, bezan ’zo kanailhez,
Mes ken fall ’vel Tregeris n’an int ket bet jamez ;
Eus eur c’hernevad a ya da dremen « cour d’assis »,
Mont a ra ouzpenn ugent dimeus a Dregeriz ;
Elec’h ma vent kondaonet da vont d’ar galeou,
Da vervel gant an ezom, da dibri gant ar laou ;
Te teus ordinal dispriz ’vit ar Gernevaded,
Ze zo kaos e lavarez n’o deus ket a spered.
Mes ni ’deus eur seminêr ’barz en Plougerneve,
Elec’h ma teuez d’ar skol, da vugale ha te.
’Vit bezan hirr da chupen, baro dindan da fri,
Me, mab paour, gonto ganit er feson ma kari.
Me ’gonto ganac’h en galleg, en latin hag en greg,
Pe mar deo gwelloc’h ganac’h c’hoariomp en brezoneg ;
Te a teus serret eur bern eus a pez na goust man,
Eun hanter mui a voged ’zo ganit ’vit a dân
AN TREGERIAD
Ma ine ! Setu aman eun den eus an drolan !
Evit eur badinerez e deut da ’n em fachan !
Breman e kredan parfet d’ar pes a meus klevet,
E zo tud ’barz en Kerne sotoc’h ’vit o loened.
Te n’an out ’met eur poufer eur pomper, eur gaouiad !
Ezet e walc’h e gouvet penôs out Kernevad !
Herve klevet ac’hanout, te zo eun den savant,
Me zo bet ive ar skol gwechall pe ouan yaouank.
En ez pro e lavarez e teus eur seminer ;
Ni hon deus ive unan ebarz en Landreger,
’Lec’h ma zo profesourien a oar latin a greg…
N’e ket red mont da Gerne ’vit bezan studiet.
Herve klevet ac’hanout, te zo pinvidik bras ;
Me lavar, herve ma sonj, penôs ec’h out paour-ras.
Kement gwech e valeer ’bars en koste Kerne,
Dre-oll e weler skrivet mizer ha paourante.
Eul lochen an disteran a zervij d’it da di,
— En Treger ve ket bet mad d’ober eur marchosi, —
Dibri a rez bara gros, patatez peilh ha tout ;
Tremen ’reont pez ha pez ebarz en toul da c’houg.
Da venaj eus ar lousan am eus gwelet james,
Tud enor na c’houlfent ket antren ’n ez tiegez,
En Kerne, herve larez, out karget a furnez,
Ha Treger eo ar feunteun eus ar fallagriez.
Kouskoude me a zo bet alies er « jure »,
Gwelet am eus kondaoni kalz dimeus a Gerne
Da vonet d’ar galeou d’achui ho deiou,
’Vit resev ar rekompans dimeus ho vertuiou.
AR C’HERNEVAD
Red eo a ves arru meo, petramant innosant,
Pan-e-gwir e lavarez langaj ken diskiant,
Me ’m eus baleet pell ’zo, hag a-dost hag a-bell,
En kement terouer ’zo ebars en Breiz-Izel ;
Hag ar lousan menajo am eus gwelet biskoaz,
Am eus kavet ordinal ebars en Treger-Vras.
Du-ma pan arru an den da gerzet ’barz an ti,
Dustu a welo e skeud dre oll o lugerni.
En Kerne e zo merc’hed antrin ha dilikat,
A so kapabl da zerc’hel eur menaj en etat…
’Bars en Kerne a larez e dister an tier,
Kement den ’zo oar a-walc’h out o laret gevier.
Rak bout e ra tier kaer, bout e ra noblansou,
Lec’h ma chom otrone vras mest da gals a vadou ;
Kement den zo oar a-walc’h rak dre-oll e larer,
Penôs e pinvidikoc’h bro Kerne ’vit Treger.
AN TREGERIAD
’Gredan ket out ken pinvik, rak ne teus ket an êr
Da vezan, e nep feson, uheloc’h ’vit Treger ;
Du-ze ’zo kirri kavel gant en dud o charre,
Daou goele hag eur c’hoz ros ’zo da stagan warne.
Gant da gezek diouar-voan hag ho rêrou gever,
Ar sort-se na vezont ket istimet en Treger ;
Mar teufes gant da harnez dre du-man da vale,
Redfe an dud d’he gwelet ’vel dre guriozite.
Dre du-man kaver kezek ’zo ledan o senvier,
Kirri bras ’zo war o lerc’h a zo teo ha pounner ;
Me am eus pemp e gezek da stagan war ma c’harr,
Pa gomansont da gerzet, krenan ’ra an douar.
Sur awalc’h mar valefent war paveou Kerne,
E tigorfes da c’heno da zellet trezek d’e !
Du-man ’c’h a merc’hed bemde da gas lêz ’barz en kêr,
Bemde ’teu arc’hant gante en o godel d’ar gêr.
AR C’HERNEVAD
Biskoaz n’am eus gwelet den ken aheurtet ha te !
Te fot d’it laret e ve hanter-noz da greizte ;
Gredan ket out sot awalc’h da zonjal ’n ez spered
Da gât kezek a briz ’vel ar Gernevaded.
Eur jo a ya e-unan betek dek mil liver…
Marteze da harnez vras n’afe ket d’an hanter ;
Gant de gezek rerou bras a da c’hrizilhennou,
Ober a rez kalz a drouz ’n eur vont gant en henchou.
Du-man ’stager c’houec’h ijen ha pevar a gezek,
Hag am eus gwelloc’h harnez ’vit an Dregeriaded ;
Sur awalc’h ma vent staget war da harnez ha te,
Rafe d’it dont a souz-drenv da vale da Gerne.
Da verc’hed a ya en kêr da gas koaven bemde,
An hanter eus an arc’hant lakont ’barz en kafe ;
En Kerne n’er ket bemde da gas lêz d’ar c’hêriou,
Pa ve gwerzet an oen ni ’deve yalc’hadou.
Pevar pe bemp mil liver, c’houec’h pe zeiz alies…
Ken-ma fo bet kement-se fo labour da gas lez !
Pa vo dastumet an est ’barz en koste Treger,
’C’h i bemde gant da harnez da gas da ed en kêr.
Mes pa vo arru gouel Yan ha krog ar Vadelen,
E vi gwelet o vale, da zac’h en gwadegen ;
Ar c’hernevad n’e ket red d’ezan gwerzan e est,
Gant arc’hant an oen bras a ve paeet ar mest.
Mar garru ’n ed da vankout eur blavez bennaket,
En zolier ar c’hernevad e vo kavet bepred.
AN TREGERIAD
Klevet am eus alies koseal eus Kerne,
Biskoaz den n’am eus klevet o veuli ar vro-ze.
En Treger e zo dre-oll soliou eus a c’haeran,
Bara gwiniz zibri, jist ha gwin da evan ;
En Kerne ec’h out o klask ober tud hep danve,
En eun Tregeriad e zo danve daou he sort-se.
Henvel int eus klianted blouket ho brageier,
Da evesat ar loened e vent mat en Treger ;
Du-man ’zo gwerset yaouank ha bleo war ho bruched,
A rafe nebeut a forz eus ar Gernevaded.
Kredi e ran, mar krogfent kolierou darn ane,
he c’halfent sonjal hardi ’barz en eternite.
AR C’HERNEVAD
Biken n’am ije sonjet a vijes bet ken diot,
Na ken hardi da laret kement a langaj sot.
Nep a gredfe ac’hanout, sur mat, a lavarfe,
Ebarz en koste Kerne n’eus nemet bugale ;
Gredan ket ’c’h out bet biskoaz ’mesk ar Gernevaded ;
Ar re ze o deus tromplet kalz a Dregeriaded.
Dre zu-man ’zo pôtred vihan a zo leun ho dilhad,
He lakafe boutonou Tregeriz da zailhat,
En nostant e lavarez ez int gret hep danve,
Biskoaz n’e bet Tregeriz gouest da c’hoari gante.
Mar ve savet eun arme eus ar Gernevaded,
Da vont da ober brezel ouz en Dregeriaded,
Gwelet a rafes timad, arôk fin ar barti,
Kas Tregeris a-souz-drenv ’barz ar mor da veuzi.
An nep a ve sot awalc’h da gredi ac’hanout,
a larfe ’barz en Treger e ves tudjentil tout,
Dibri a res bara flour, evan gwin ar finan…
Goude-ze ho pe labour o vonet da blegan.
Herve klevet ac’hanout, te zo eun diaoul a bôtr,
Mes ne gredan ket ’zo kalz arc’hant ’barz de chakod,
’Vit derc’hel laurens ar grand gant enor ’barz ar zal,
E ve da borte-moneï gant famin ho yudal.
AN TREGERIAD
Pa ne c’houllez konsanti ar c’holl gant da bôtred,
Gwelomp breman, ma karez, diwar gont ar merc’hed ;
Me a oa bet ar zun all en Kerne o vale,
A wele merc’hed gwisket gant neubet a zanve.
Gant o chupen war valans ha gant o chignoned,
Oan ket ’vit harz da c’hoarzin na pa vijen krouget ;
Gredan ket e ve moyen d’ober netra gante,
En Treger vent ket bet mat da gempen bugale.
AR C’HERNEVAD
Mar deufes eur vech bennak da foar Sant-Nikolez,
Te ve laket souezet gant ar Gernevadez,
Pa ve honnez o tansal ha dall Korlê o son,
E oar just diouz an noten labourat he zalon.
Korfet ken moust ha ken skanv, ken yê ha ken lijer,
Kredi ran a rafe mez da flakennou Treger,
Chignonet ganti he bleo, seder he daoulagad,
Kozeal umbl ouz an holl, karget a feson vad.
Da re zo leun a orgouilh hag a c’hloriusted,
Ze zo kaos da galz ane ’gavont ket a bôtred,
Gwelet am eus Tregeris ’barz en Bre o tansal,
Henvel int ouz berniou teilh, poan d’e o ’n em finval.
AN TREGERIAD
’Teus ket ezom da bompi kement gant da verc’hed !
Eman liou ar pistoutou war da zimezelled ;
Henvel int ouz bugale livet gwen morfoennet ;
Kredi awalc’h a rafen devent ket hanter-voed.
Hon re ’zo teo ha lart ha ru ho lipenno,
Merc’hed o deus elokans dre en arsambleo !
Eur plac’h a Dreger ’zo trec’h da ziou eus ar sort-se :
Dougen a rafent unan dindan pep gazel d’e !
AR C’HERNEVAD
Me am oa klevet laret aboue pell ’zo amzer,
E oa kalz a dud diod ’barz en koste Treger.
Te ’velkent a renk bezan en hini diotan !
’Teus ket finaet ’boue oas bet sodet ar vej kentan !
Gant da verc’hed ec’h arru evel gant da bôtred,
Biskoaz ne dint bet evit ar Gernevadezed !
Tregeriz o deus merc’hed ’zo koustus de zalc’hen ;
’Gav ket d’e ve kaer awalc’h james o zoaleten :
O c’houef ’zo boutet a-drenv, o bleo ’zo bletonnet ;
'Ouiont ket penôz d’ober ’vit plijout d’ar bôtred.
Hon re ’zo gwisket dereat ha karget a furnez ;
Mest ar merc’hed ’barz en Frans eo ar Gernevadez ;
Gant he doare ken lirzin hag he zellou ken drant,
Lemel e ra mab e vam ermêz a zen yaouank.
Pa deuio pôtred yaouank er vro de glask gwrage,
’Vo dalc’hmad ar breferans evit merc’hed Kerne.
AN TREGERIAD
Marteze eo poent awalc’h achui ar prosez,
Tud ’veldomp vo ket kavet alies asambles.
Setu ni pell ’zo aman hon daou o prosezi,
Pep hini ’tifen e vro ha kuit a fachiri ;
Biken n’am ije sonjet e vije bet kavet
Tud ken dereat ha c’houi ’mesk ar Gernevaded.
Evomp c’hoaz pep a vanac’h da derri hon sec’hed,
Strinkomp hon daou asambles evel gwir vignoned.
AR C’HERNEVAD
C’houi ho peus bet da gentan komanset ar barti,
Mar ’peus c’hoant da achui me zo ken prest ha c’houi.
C’houi an evoa ordinal stum eun den a fêson ;
Biken n’am ije sonjet ho pije kouls kalon ;
Mar ’m e biken an enor d’ho kwelet en Kerne,
Me deuio d’ho saludi gant pep humilite.
Joa a refe d’am c’halon ho kwelet bars ma zi,
Eus ar sort gwellan am mes donet d’ho regali…
O-daou o deus glac’har vras o tont da ’n em guitat
Ken e rede daero dimeus o daoulagad.
Prometi a rent o-daou, an eil hag egile,
E vijent gwir vignoned betek fin o bue.
An neb an eus gret ar son ’zo arru gwen he varo ;
Kollet an eus e envor, n’e ken evit rimo.
Mar vijen bet studiet ’vel kalz a dud desket,
’Mije bet muioc’h a stum da riman brezoneg ;
Gret am eus bet meur a zon ’boue mac’h on er bed-man,
Marteze a vo houman an hini divezan.
Arru eo pleget ma choug, kleuzan ’ra ma bisaj ;
Me am o ’vit an deiou en douar ’vit partaj ;
Santout e ran an Ankou en kichen ma zeuliou,
’Zo prest da lakat e falz d’achui ma deiou.
Pa glevfet e vin maro, ho pedan, ’n han’ Doue,
De lavaret eur beden ’vit repoz ma ine,
Mar ’m eus lavaret netra a zroug ebarz ma zôn,
Ouz Doue hag ouz an dud goulen e ran pardon.
Karget a humilite, o tonet d’ho kuitât,
Goulen he ran ’vidomp holl digant Doue, hon Tad,
Ar yec’hed ar gwellan da hedan hon bue,
Peuc’h hag evurusted, chans ha prespolite.
Ma vo en Dregeriaded hag ar Gernevaded
Mignoned da virviken e palez an Drinded,
En kompagnonez ar Zent, an Ele, ar Werc’hez,
Kurunet en kreiz ar gloar da virviken james !
Evelse bezet gret.
