E korn an oaled/Eur ger araog

Imprimerie de la Presse Libérale 4, Rue du Château, 1923  (p. 7-10)



EUR GER ARAOG


————


An istoriou ’zo el leor-ma, ’zo bet dastumet, ama hag a hont. Klevet a ris, gwechall er gear, kounta e korn an oaled, an darn-vuia anezo.



E ti ma zud, brema ’zo hanter-kant vloaz, pa vije drebet koan, epad ar goanv, goude ma vije lavaret ar pedennou ha lennet Buhez ar Zent, ar mevel a yea, atao, d’ober eur mel tantad tân.

Ar re all a laboure : ar merc’hed da c’hoalc’hi staliou koân ha da ober stam ; ar goazed da baluc’hat lin, da zresa ’r starnachou ha me oar…

Deuz an amezeien e teue, bemdez, unan bennak.

Beilhet e vije beteg dek, unnek eur noz. Hag hir, morse, na vije kavet an amzer. Rak goude beza kozeet eus nevezentiou ar c’harter hag ar barrez, lennet Feiz ha Breiz, deveziou a vije, ar mevel a gomanse dibuna e istoriou.

Eun orin-den, ar mevel-ze ! E hano oa Jean Paskoet. Biskoaz, em buhez, ne gavis den all ebet hag a ve bet renket kement a draou fentus en e gelorn.

Ha koulskoude, ne gouie ket lenn.

Mes klevet en doa re all o kounta. Hag evel ar re all, e kounte ar pez en doa klevet. Rak dre Vreiz a-bez e tremene, neuze, an traou e giz e ti ma zud. Kredi ’ran, avad, eo bet Jean Pascoët an diveza deus ar gounterien istoriou, e bro Leon.



Hirio, an dud desket ha tud ar gouarnamant, zoken, a ra ar pez a c’hellont evit miret na zei da goll al labourou-dorn a jom ganeomp deus ar re goz. An taoliou-mean, ar mein-hir a zo en hor parkou, den mui na hell o c’has da netra. Kalz ilizou ha tiez koz, ive, a zo difennet chench doare d’ezo. D’am zonj d’in-me, e tlefed ober ar memes tra evid an istoriou o deus, a rum da rum, great plijadur d’hon tadou gwechall.



Great em eus eul leor all, dem-henvel ouz hen-ma : Kontadennou.

Goude ma ’m oa gwerzet al leor-ze, mammou a skrivas d’in. « Betek-hen, a lavare peb-unan en he mod, betek-hen ne c’hellen ket lakaat va bugale da lenn ar brezoneg. Ne gouient ket lenn ha ne felle ket d’ezo deski. Mez, evel dre chans, em eus prenet ho leor kontadennou. Va bugale o deus lennet hag aslennet anezan. C’hoant o doa da anaout penn-da-benn an istoriou a zo ennan. Hag evel-se, en despet d’ezo, koulz lavaret, o deus desket lenn yez hor bro. »

Eurus e vefen o welet al leor-ma oc’h ober ar memes tra.



Evelkent n’eo ket kement-se eo am poulz da ober moulla al leor-ma.

Em farrez ez eus eur c’harter hag en deus izom eur beleg.

Ar c’harter-ze eo Leskonil.

Eul leo ema diouz ar bourg. Ennan ez eus berniet daouzek pe drizek kant den. Hini anezo, mui, na deu war dro iliz ar barrez da ober e zevosionou.

Hag ar pez ’zo gwasoc’h, eur pastor protestant, eun tam saoz deus bro Lloyd George, enebour touet ar C’hallaoued, — hag evit gounit ar milluriou a ve roet d’ezan bep bloaz, — a ve koulz lavaret, bemdez, war o zro. Zoken, gant Bro-Saos, zo savet d’ezan, eun iliz, du-ze.

Tud Leskonil, avad, a zo re fur evit mont d’an iliz protestant. Hag ar pastor a ya da brezek d’ezo e korn ar ruiou, e pleg an hentchou, war bord ar mor, e pep leac’h. Ne jach ket muioc’h a dud da vont war e dro. Mez ober a ra eun drouk spountus abalamour ma laz ar feiz kristen er c’halonou.



Eun iliz katolik a zo, ive, e Leskonil. Ne vank mui nemet an ti da loja ar belek.

Mennout a ra d’in e zevel. Mez n’em eus ket arc’hant ha rusia ’rafen o vont da gestal. Great am eus al leor-ma. Ma za mat an traou e tigaso d’in lod eus an arc’hant am eus ezom.

Eun tammik e vo kavet ker, marteze. Mez arabat d’ar prener kaout keuz d’e wenneien. E brena ’vo rei aluzen evit kas eur beleg da Leskonil.


◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆