Gouspero ar raned (An Uhel)

Oberennoù damheñvel pe handelvoù all zo ivez, gwelout Gouspero ar Raned.



GOUSPERO AR RANED
____


I


— Cân caer, Killoré [1].
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera traïc a gement ouzoud-te.
— Eur biz arc’hant da Vari.


II


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera daou draïc a gement ouzoud-te.
— Daou viz arc’hant da Vari,
Eur biz arc’hant da Vari.


III


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera tri draïc a gement ouzoud-te.
— Ter rouanès er mendi, (er merdi ?)

   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


IV


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera pevar draïc a gement ouzoud-te.
— Pevar ole,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


V


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera pemp traïc a gement ouzoud-te.
— Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


VI


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera c’huec’h traïc a gement ouzoud-te.
— C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;

   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


VII


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera seiz traïc a gement ouzoud-te.
— Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


VIII


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera eiz traïc a gement ouzoud-te.
— Eiz dorneric war al leur,
   O torna piz, o torna cleur ;
   Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,

   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


IX


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera nao draïc a gement ouzoud-te.
— Nao mab armet,
   O tistreï euz ann Naonet,
   Ho c’hlezeier torret,
   Ho rochedo goadet,
   Terrupla mab a c’hore penn
   A spont euz ho gwelet ;
   Eiz dorneric war al leur,
   O torna piz, o torna cleur ;
   Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


X


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera dec traïc a gement ouzoud-te.
— Dec lestr war al litter,
   Carget a winn, a vezer ;
   Nao mab armet,
   O tistreï euz ann Naonet,
   Ho c’hlezeier torret,
   Ho rochedo goadet,
   Terrupla mab a c’hore penn
   A spont euz ho gwelet ;

   Eiz dorneric war al leur,
   O torna piz, o torna cleur ;
   Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


XI


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera eunnec traïc a gement ouzoud-te.
— Ourc’hel, disourc’hel,
   Eunnec gouiz, eunnec porc’hel ;
   Dec lestr war al litter,
   Carget a winn, a vezer ;
   Nao mab armet,
   O tistreï euz ann Naonet,
   Ho c’hlezeier torret,
   Ho rochedo goadet,
   Terrupla mab a c’hore penn
   A spont euz ho gwelet ;
   Eiz dorneric war al leur,
   O torna piz, o torna cleur ;
   Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.


XII


— Cân caer, Killoré.
— Jolic, petra faot dide ?
— Caera daouzec traïc a gement ouzoud-te.
— Daouzec cleze mignon,
   O tifoueltra eur pignon,
   Ken munut ha brignon ;
   Ourc’hel, disourc’hel,
   Eunnec gouiz, eunnec porc’hel ;
   Dec lestr war al litter,
   Carget a winn, a vezer ;
   Nao mab armet,
   O tistreï euz ann Naonet,
   Ho c’hlezeier torret,
   Ho rochedo goadet,
   Terrupla mab a c’hore penn
   A spont euz ho gwelet ;
   Eiz dorneric war al leur,
   O torna piz, o torna cleur ;
   Seiz dez ha seiz loar ;
   C’huec’h breur ha c’huec’h c’hoar ;
   Pemp bioc’h duf a-walc’h,
   O tremen douar toualc’h.
   Pevar olé,
   O canan exaudie.
   Ter rouanès er mendi,
   Perc’hen ann tri mab Herri,
   O c’hoari, o fredoni,
   Eur biz arc’hant gant peb-hini ;
   Daou viz arc’hant da Vari,
   Eur biz arc’hant da Vari.
   Caera daouzec traïc a gement ouzoun-me.
      Lâr d’ar c’hloareg dont d’he goan,
   Na c’homo ket pell en poan.


Dastumet en Plouaret.

______________

I

1.
Cân, cân, Killore.
Chante, chante, Killoré.

2.
Càn, rân.
Chante, grenouille.

1.
Petra ganin-me dide ?
Que te chanterai-je?

(Version de Plouaret)


2.
Joaïc gwenn Gillore,
Joaïc, petra faot dide ?

Joaïc (?) blanc Gilloré,
Joaïc, que te faut-il ?

Eur ganaouen diganide.
Petra ganin-me dide ?
Ar gaera dimeus a eur ran.

Une chanson de toi.
Que te chanterai-je ?
Le plus beau de un ran (?)

(Version de Scaër.)


3.
Groac’hic wenn a c’huillere.
Chaouic, petra faot dide ?

Petite vieille blanche a c’huillere (?)
Chaouic (?) que te faut-il ?

(Version de St-Thurien.)


4.
Eur pez arch’ant da vari.
Tremenidi lavar d’in.
Me n’oun met eur ranic.

Une pièce d’argent à Marie.
Passants(?) dites-moi,
Moi je ne suis qu’une grenouillette.

(Version de Plouaret.)


IV

1.
Peder c’hazès
O tont a Raguenès ;
Peder mugères en eun ti,
Mab gant peb-hini ;
Bet è mad ar pesked,
Da reï d’ar màgerezed ;
Pevar c’hloarec,
O canan euz ar Vadec (?)

Quatre chattes,
Revenant de Raguenès ; [2]
Quatre nourrices dans une maison,
Fils avec chacune ;
Il a été bon, le poisson [3],
Pour donner aux nourrices ;
Quatre clercs,
Chantant au Vadec (?)

(Version de Melgven.)


2.
Pevar a houidi,
O canan ann essaudi (?)

Quatre canards,
Chantant l’exaudi.

(Version de Penguern.)


Pevar min igolinn,
O c’hoari vyar ann tri minn.

Quatre pierres à aiguiser,
Jouant sur les trois pierres. (?)

(Version de Scaër.)



V

1.
Pemp buc’h duf, sec’h true,
O tremen douar Doue ;
Bug ha clem a-baoue.


VII

1.
Seiz dez euz a seiz loar,
Seiz breur euz a seiz c’hoar.

Sept jours de sept lunes,
Sept frères de sept soeurs.

(Version de Penguern.)

Partout ailleurs, c’est : seiz dez ha seiz loar.

VIII

1.
Eiz groac’h war al leur,
O torna piz, o torna cleur.

Six vieilles [4] sur l’aire,
Battant des pois, battant des pampres.

(Version de Penguern.)



2.
Eiz eujeun ha million,
Oc’h arad war ann andon,
Gant ar remission (?)

Huit boeufs et un million,
Labourant sur le sillon,
Avec . . . . . . .

(Version de Scaër,)

IX

1.
Nao bèlec armet,
O tond euz ann novet,
Na bâdfe den ho sellet ;


Onze moines armés,
Enfants de trois femmes,
Avec leurs chemises sanglantes.

(Version de Scaër.)



Ourc’hal ha diourc’hal,
Eunnec gouiz hac hi hanval,
O vonet d’ann tourc’hal.

Grognant et regrognant,
Onze truies semblables
Allant à l’accouplement.

(Version de Penguern.)



3.
Ourc’hel, disourc’hel,
Indan ar wenii avel,
Eunnec gouiz, hac hi hanvel,
O retorn euz ann tourc’hel.

Grognant, regrognant,
Sous le pommier,
Onze truies semblables,
Revenant de l’accouplement.

(Version de Kerambrun, Prat.)

XII

1.
Daouazec cleze mignon :
Tifreusin ar pignon,
Ken munut ha brignon,

Douze épées amies (?)
Démolissant le pignon,
Aussi menu que son.

(Version de Penguern.)



2.
Daouzec cleze mignon,
O scuba d’id da bignon, etc..

Douze épées mignonnes
Te nettoyant ton pignon etc....

(Version de Plouaret.)

  1. Les variantes et les notes se trouvent à la fin de la pièce.
  2. 1 Raguenès, petite île sur la côte, vis-à-vis de la commune de Nevez.
  3. 2 C’est-à-dire : la pêche a été bonne.
  4. 1 M. de Penguern traduit ici groac’h par druidesse, comme, dans le
    couplet suivant, bélec, par druide, mais c’est à tort, croyons-nous ;
    groac’h signifie vieille femme, ou fée, et bélec, prêtre, simplement.