Deuz ar Garantez
- d’ar Maro
En deiz all em oa gwelet kas anezhan d’an hospital. Bet e oa o tremen an noz asamez gant haillevoded euz Pariz, hag ar re-ma, kredabl, goude beza hen laëret, o devoa toullet d’ezhan he ben.
Kaozeet em euz gant ar plac’h a walc’h d’ezhan he zillad, ha warnhi n’em euz ket kavet tress eur plac’h a feson, hag hi he unan eo deuz diskuillet d’in an darn-vuia deuz ar pez em euz klevet a fall diouthan.
Sonjal a ra d’in, dimezet Gwennola, e tlee beza Herve eur rivin evid e dud, rak bep noz ema er c’hoariou braz, bemdez deuz an eil deboch d’egile. Penaoz neuze e fell d’eoc’h e rafe ervad he studi, eur studi hag a c’houlen kement a evezded, kement a spered iac’h !
Awalc’h em euz lavaret d’eoc’h, a gredan, evit kentellia ac’hanoc’h war ar pez oc’h euz da ober en amzer da zont.
Goulskoude, ma klevan eun dra bennag a vad diwar he benn, e kasin d’eoc’h gant kalz a ebat, ar c’helou a c’hellfe lakat en ho spered eur bannik laouenedigez, eur bannik esperans. »
Eiz devez goude ma en em gavaz al lizer-ma en Tymeur e tigouezaz eun all digant Herve. Setu hen ama.
- Pariz, an 30 a viz Kerzu 1794
- Va dousik koant Gwennola,
An amzer er skol a dremen, mes allaz ! re c’houstadik ! Hast em euz e vije peur achuet va studi, evit mont adarre da chom evit mat da Vreiz, hast em euz da welet an deiz-ze, ha muioc’h c’hoaz da welet an hini e vezimp hon daou unanet evit ato.
Ar vuez hirio a zo trist evidon, pell deuz va zud, ha deuz ouzoc’h Gwennola, a garan dreist an oll verc’hed, dreist kement tra a zo war an douar.
Va oll huanadou, va oll garantez, va oll buez a zo evidoc’h hebken. Heb d’oc’h n’ouffen ket beva, ha ganeoc’h e vezin eun deiz el levenez.
Resevit gant ar gwella mennoziou a den deuz goueled va c’halon, doujans ho gwella mignon.
Blavez mad d’eoc’h oll.
- Herve Koëtmeur.
Raktal, Gwennola ive deuz he c’hoste, a skrivaz eul lizer d’an hini a ioa bet gwechall doun en he c’halon, hag evit pehini brema ne deuz nemed kasoni.
- Tymeur, Poullaouën, 15 a viz Guenver 1795
- Aotrou Koëtmeur,
Na ran seblant ebed ken deuz ho komzou a garantez evidon, deuz ho komzou a esperans evit an amzer da zont.
Tan ar garantez em oa evid’oc’h a zo maro, ha biken ken na vezo elumet. C’houi ive, mar magit en ho kalon eun tam karantez evidon, pedi ran ac’hanoc’h d’hen mouga, d’hen mouga evid ato.
Klevet em euz ar vuez direol a renit e Pariz, hag eno ho teiziou, ho nozveziou a dremenit, nompaz о studial, mes о riviпа ho tud, ho iec’hed, ho brud vad.
Rakse-ta, grit ho polontez, mes arabad eo d’eoc’h konta warnoun, n’ho karan ken, n’ho karin mui.
- Gwennola Kerzuliek.
Deuz azalek an deiz-ze ive, famill an aotrou Koëtmeur e Karnoët, a zihanaz da zont da leina d’an Tymeur, hag an diou famill n’en em gaozechont ket ken.
An dud tro-war-dro a c’houlenne an eil digant egile deuz beleac’h o teue kement-se a ienien, goude kement a domder a renaz gwechall etre an diou famill vrasa a ioa er vro.
Den na zonje e teue an dra-ze deuz a berz an daou iaouank о devoa en em garet kement gwechall.
Darn a lavare : an aotrou Kerzuliek a wel an aotrou Koëtmeur o werza a nebeudou he zanvez, ha kredabl ne gav ket anezhan ken pinvidik awalc’h evit darempredi he vaner.
Darn all a lavare ne felle ket ken d’an aotrou Koëtmeur mont da Boullaouën abalamour d’ar pez a ioa bet tremenet er maner diwar benn Gwennola… En eur ger, peb hini a lavare ar pez a zonje… Goulskoude an amzer a dremen buan, ha bloaz goude, an aotrou Herve Koëtmeur, medesin, a deuaz da chom da Gemper.
Er blavez-ze ive, Laouik, jardiner en Tymeur a deuaz d’ar gear goude beza graet tri bloaz soudard.
Ganthan e teuaz ar groaz a enor hag eun tammik pansion, ha setu ama penoz e c’honeaz an dra-ze.
Eun nozvez e oa o tioual dor ar c’hazern, pa saillaz warnhan daou lakepot deuz kaer.
Ken buan ha lavaret, unan deuz an haillevoded a sankaz eur gountell en he geïn, hag eun all a sankaz eur gontell poignard en he wrec’h deou.
Mes ar Breizad kalonek en em zifennaz, ha gant he gleze, ken trum hag ar ger, e treuzaz da bep hini anezho he vorzed deou.
Kerkent an daou lakepot a oe digaset e diabarz ar c’hazern, ekeit ma oa aet unan deuz ar zoudarded da gemen d’ar c’homiser ha da dud an hospital.
Ar Breizad gant he zaou c’houli a ioa digaset d’ar c’hlandi, hag ar mestr-louzaouer a ententaz outhan.
(Da heuil)
