Pajenn:Crocq - Dre ar spont ,1919.djvu/4

Adlennet eo bet ar bajenn-mañ


DRE AR SPONT
————
Pez-c’hoari gant « Eostig-Kerineg »
(Loreet gant « Unvaniez Arvor »)



Seizvet Diviz


(Yannig hag e zaou yontr)


YANNIG (o klevet ar reuz, e tired hanter wisket).

Da vihana, n’en em lazit ket, en hanv Doue !

FANCH

En hanv Doue petra ? Te, bitous fall, mont a ri da gousket alese, en hano an diaoul hag e gerniel !

YANNIG

Oh ! diwallit ! C’houi ’welo !…

FANCH

Petra welin, mec’hiek ? P’o gwelin, ar c’herniel hag o ferc’hen lostek, e vezin abred a-walc’h da sponta ha da ziwall. Met, ac’han di…

YANNIG

N’ho peus ket aon ha mez ?

FANCH

Kant kurun ! Bale ’ri alese, targas miz meurz !… (Yannig er maez).


Eizvet Diviz.


(Fanch, o klask kousket, trôet ouz ar voger, diwisket e chupen ; Per en e goanze).

PER (outan eunan)

Ha koustians ivez, hein ! an hostizez ne fell ket d’ezi rei « lagout » d’in ! Sell ! n’am bije bet eur penmoc’h ker sod hag hounnez, e vijen aet d’ar red dioustu d’e laza, hein, d’e lakat er pod war an tan, en e bez, bleo hag all.

Mont kuit diouz he zi, a lavare d’in, abalamour n’am boa ket a wenneien. Paneve-ze… hein ! gwelet a rit ? Lavaret em eus d’ezi : « Mont ac’halen, emoun-me ! Dioustu lagad panez, met c’houi n’ho peus nemet dont d’am zi-me, hein, ha me ho responto. Pe, ma na ran ket, va c’hi a raio !… »

Hag a-benn warc’hoaz e rankin labourat, hein, p’eo gwir n’em eus mui gwenneg ebet na liard. M’am bije gellet, da vihana, gwerza ma boutou…

FANCH (hep distrei)

Lez ac’hanoun da gousket, toull-lakout.

PER

Hein ? Te eo a zo eun toull tagnous, te, fri minaoued !… Hein ! p’eo gwir emomp gant ar friou, oh ! pebez fri a zo gant Noun al Ludueg, an ostiz teo ! Hen a lavar en deus paket ar fri brao-ze. e « soixante-dix ». Bleo ! e 70 bariken, n’eo ket e 70 ar Brusianed !… Eur fri evel eun aval-pin, bosou ha toullou ! Hein ? kentoc’h eget kaout eur fri evel-se, me ne evfen nemet dour, hep berrad « lagout » ebet morse. Del ! ganin-me eo kerkouls beza maro dioustu ! Hein ! ! pa vin-me maro, em eus lavaret lakat eur voutailhad « odivi » e-barz va arched, gant aon na deufe sec’hed c’hoaz d’in. Evel-ze, aon ebet da gaout !

(O kana gant e vouez vezo roc’helleg :)

« War dreujou ar Baradoz ma n’hellan ket mont tre, »

« Da zant Per e kinnigin eur banne hini-krenv ».

(Visant Pibenn ha Lommig C'hoarzato a deu war o c’hrabanou d’an armel goz da gerc’hat diouti, neud, voulouz, lien, mezer, truilhennou a bep seurd. Per n’en deus gouezet netra, goude m’eo aet an daou-all er-maez :)

Ma, koulskoude disfizians am eus da zont a-benn da lakat zant Per, va faeron, da eva eur bannig « lagout », petra bennak m’edo gwechall du-hont eur martolod koz, e pelec’h dija ?… E kostez bro an Turked, a gav d’in. Hein ! ya, ya, daou liardad disfizians am eus d’an nebeuta ; rak ar zent, me ’gred, n’eo ket aez prena anezo na gant arc’hant, na zoken gant baneou… Piou, an diamig ’ta ! a lavare an dra-ze d’in ? Hein, me ’ouie mat ar c’hloc’her an hini eo, an toull mezo-ze a gloc’her.

(Fanch en em ro da roc’hellat dre e gousk).

Reu, reu, c’hreu ! Kleo, setu egile o koagal ! N’eus forz, na me am eus sec’hed ! Gagn ! me ’garche gouzout, me, pehini ’zo da genta, pe ar zec’hed ? pe an eva ? Pehini eo ar c’hosa ? Me ’gred eo ar zec’hed : rak piou, d’an amzer dibec’hed, en dije kredet eva hep beza flemmet gant broud ar zec’hed ? Hein, ha, koulskoude, den n’en dije bet sec’hed nemet eva en defe bet graet en diagent ! Gagn !… Setu aze peadra da zonjal, hein !

(En em rei a ra da zuna e voutailhad. Hanter-beoc’h. Fanch a roc’hel. Per a lavar a-wechou « hein » ).


NAVET DIVIZ


(An daou gousker, Vissant Pibenn, Lomig C’hoarzato).


An daou-man a deu en ti, Visant stummet e-giz an Ankou, eul linser wenn en-dro d’ezan, eur falc’h war e skoaz, e garrigel gantan o wigourat ; Lomig, gwisket e ruz e-giz Paol Gornel, eul lost o ruza war e lerc’h, daou gorn hir pignet war e benn, eun toullad boutailhou goullo staget dre o gouzoug en-dro d’e zargreiz. O-daou e tostaont ouz ar gwele, karrigel Visant o wigourat ; ha Lomig, o heja e voutailhou goullo, a zoug eur c’hoz banniel graet gant tammou mezer, lien, neud hag all, laeret gant ar c’hemener, an anduilhen e penn ar vaz.

Visant ha Lomig (o kana war don glac’harus an interamanchou).

Hep ! savit alese, koz traou !
Ma teuoc’h ganeomp-ni, ho-taou !…

(An daou gousker en em dro en o gwele).

Hop ! bezit prest da vont d’an tan,
Du-hont da vaner Kersatan !

(An daou gousker spontet a zav en o c’hoanze en eun taol).

FANCH

Aotrou Doue ! sell an Ankou, e falc’h hag e garrig !

PER

Hein ? aman eman an diaoul gwisket e marc’hadour « lagout »…

AN DAOU SPONTAILH

Prim deuit ganeomp ha buan !

FANCH

Aotrou Doue ! Keuz am eus, keuz am euz ! Ne rin mui, me ’vo furoc’h…

PER

Ya, Ya ! furoc’h e vin ! Aotrou sant Per, va faeron paour, mestr an alc’houeziou benniget, va diwallit ha n’em bezo ken sec’hed !…

AN DAOU SPONTAILH

Neuze ’ta, n’oc’h ket bet fur a-walc’h ! dalc’hmat ?… Respont d’eomp, Fanch-an-Nadoz, respont d’eomp, Per-ar-Gaou. Petra a zo o-vec’hia ho koustians !

FANCH HA PER

Ma Doue ! me ’zo eur c’hristen madik a-walc’h… Nann, n’oun ket falloc’h eget an dud all.

AN DAOU SPONTAILH

Fanch-an nadoz, sell ouz ar banniel ! Per-ar-Gaou, sell ouz ar boutailhou !

FANCH

Oei ! Yaou ! keuz am eus ! Ya, eur wech em eus sammet eur goz truilhen bennak diwar va falla ostizien, netra ken !

AN DAOU SPONTAILH

Hag an anduilhen ?