er Fourier, mignon ar bobl, skouer ar veleien, ar venec’h hag ar bersoned, a c’hanas en Mirecourt, en Bro-Lorren, d’an 30 a viz du 1565.
Da bempzek vla, ec’h eas da skol Pont-a-Mousson ; eno e oe skouer an holl : « Eur c’hrouadur eo, a lavare e vistri ha, nemet hag o pedi e vefe, a ve bepred o studian. »
Da ugent vla, e c’houlennas bezan digemeret e-touez chalonied-menec’h sant Augustin. D’ar 25 a viz c’houevrer 1589, e oe beleget, hag e roas dek vla-all d’ar studi arôk mont e-touez an dud.
Da zaou vla ha tregont, e oe kinniget ter barouz d’ezan ; goulenn a reas mont da Vattaincourt, ar fallan brudet aneze o zer.
D’ar 5 a vezeven 1597, da Zul ar Sakramant, e lavaras, o komz ouz e barousianiz neve, evit ar wech kentan : « Ma bugale, emezan, Doue a ’n em ro d’an dud dindan doareou ar bara, hep klask netra, en dizro, nemet silvidigez ar re hen reseo.
» Evelse, en em roan d’ec’h hirie en de, ha n’eo ket evit kaout enor, nag evit kaout madou eo e teuan en ho touez, mes evit mad hoc’h ineou, a garfen gwelet holl o vont d’ar baradoz, goude ma renkfen koll ma bue. »
Truezus oa doare e barouz, pa oa o tont enni ; eleiz ne deuent d’an oferen nemet eur wech an amzer ; ar zakramanchou ne dostaed ket oute ; ar goueliou n’o mired ket ; ar zuliou a dremened en hostaleriou ; Mattaincourt oa mez ar vro.
An dra-ze ne viras ket ouz Per Fourier d’he c’haret. E barousianiz eo a oa an tostan d’e galon ; o c’haret a rê muioc’h eget e gerent. Eun devez, e vreur hag unan eus e barouz a oa o c’hedal eur vad bennak digantan ; lakat a reas e vreur da dremen an eil : « Gwir eo oc’h ma breur, emezan, hag an tostan d’in herve ar gwad ; mes heman eo ma bugel, bugel ma spered, ha tu a rofen d’ezan da gaout abeg ennon, ma n’hen c’harfen ket muioc’h evidoc’h, ha ma ne lakfen ket anezan da dremen en ho rôk, pa deu d’en em erbedi ouzin. »
Evit digeri an hent betek eneou e barousianiz, en em
