auris a deuas er bed en Kroaz-Hanvek, en eskopti Gwened, war-dro ar bla 1115. A vihanik, e teuas gant e dud da chom en parouz Loudeak ; troet oa gant ar studi, ha yaouank oa c’hoaz pa oe kavet gouiziek awalc’h evit ober skol d’ar re-all. Da c’houec’h vla warn-ugent, en em dennas en manati Itron-Varia Langonnet, savet daou pe dri bla oa en eskopti Kerne gant an duk Konan III ha gant sant Bernard. Eno ne zaleas ket da vezan skouer e holl vreudeur, ha pevar pe bemp bla hepken goude m’oa deut en o zouez, e tibabjont anezan da vezan o zad abad. Chom a reas tregont vla er garg-ze. Epad an amzer-ze, n’eo ket trubuilh nag anken a vankas d’ezan, kouls abeurz e venec’h ’evel abeurz e amezeien.
An duk Konan III a gare kalz menec’h sant Bernard, o heuilh war ze skouer e vamm-goz, an dukez Ermengard ; kinnig a reas da abad Langonnet douarou tost d’ar gêr a Gemperle, eskopti Kemper. Er bla 1177, Mauris, gant daouzek manac’h eus Langonnet, a deuas di da zevel eur manati neve ; dre o labour e teujont a benn da dennan o bevanz eus an douarou fall a oa bet roët d’eze, ha dre o ijin e c’halljont en em zizober eus ar bleidi hag eus ar razed a rivine ar vro.
Mauris a varvas de ouel Mikêl 1191, en e c’houezek vla ha tri-ugent. Pempzek vla so e oa en Karnoët ; pemp bla ha tregont oa bet en Langonnet, hag arôk, en devoa bevet c’houec’h vla warn-ugent ’barz ar bed. E gorf a oe sebeliet en iliz e abati, hag eleiz a viraklou a c’hoarvezas war e ve.
Er bla 1880, darn eus e relegou a zo bet digaset gant lid bras, eus a Garnoët da Langonnet. Ar prosesion a ziblasas eus a Garnoët d’ar zadorn 7 a viz eost, ha goude bezan tremenet an noz er Faouet, en em gavas en Langonnet a-benn an oferen-bred, a oe kanet dirak tri eskob hag eun niver bras a gristenien, diredet eus pevar c’horn Breiz-Izel da ganan meuleudiou sant Mauris.
