| ◄ Conception er Uiriès | Ag en eil a Ourhæmeneu en Ilis | Ag en dairvèt Gourhæmèn ► |
Sul ha Gouïl en Overèn
Èl ma teli peb-gùir Grechén.
N Ilis dré er Ourhæmèn-ze e ordrén d’en ol Grechénion deit d’en oaid a ræzon assistein devod-mad én Overèn d’er Sulieu ha d’er Gouïlieu mirèt, meit hac ind ou dehai un éscus mat ha ræzonab ! N’en dai quet erhoalh eit cleuèt erhad en Overèn, boud a gorv én Ilis ; réd-é opèn assistein én-hi a speret hac a galon, de larèt-è, guet devotion, respèt, attantion, modesti, ha guet un dougeance santel.
1.° Eit cleuèt erhad en Overèn, réd-è boud ér stad heurus a græce Doué ; pé ahoèl goulèn a greis er galon pardon ag er péhedeu ; quemér er ferm resolution d’ou huittad ha d’obér pénigèn a nehai. En Ælèt e greine guet respèt dirac Doué : penaus é heèll enta ur péhour monét dirac-t’ou guet ur gousciance corromplét, hac ur galon staguét doh er péhet ? En hani e assist én Overèn guet er sort santimanteu-ze, n’en dai quet dihaval doh er-ré e staguas Jesus-Chrouist doh er Groès.
2.° En Overèn e zou er Sacrifice ag er Groès offrét a nehué én ur fæçon n’en dès quet a oaid scùillét. Deliét-è deoh enta dezirein a guemènt ma hoh capabl hé hleuèt guet er memb respèt ha devotion en doai en tair-Mari ital troæd er Groès a pe oai hur Salvér é verhuel doh-t’hi. Deliét-è deoh hoah bout ha pedein én Overèn guet un dougeance santel, èl pe veheoh é-mésq en Ælèt, péré e hum humili dirac er vrastæd a buissance hac a vajesté un Doué, eit er mélein, en inourein hac en adorein.
En Ilis e ordrén deoh é spécial assistein lièssan ma heèllehait én Overèn-Brèd én hou Parræs idan boén a voud éscommuniét mar manquét a bep-tri-Sul unan, hemb ur ræzon legitim. Chetui en avantageu caër e dènnehait ag en assistance én Overèn-Brèd én hou Parræs : 1.° Gobér e rér inou paud a dreu capabl d’inspirein deoh ur respèt bras eid er Misterieu ag er Religion, èl mei en Deur béniguét, er Prehecion, er Bara béniguét, er Pronn hac en Instruction : en Overèn-Brèd e vai larét é intantion en ol Parræssiénnét bihue ha marhue. 2.° En ol Fidelèt ag ur memb Parræs doh hum gavouét èl-ce joéntét guet hou Bugul eit presantein ou dobérieu de Zoué, e represantt en Ilis general, de larèt-è, ér mambreu joéntét guer er pèn, (Jesus-Chrouist). 3.° Er Vugulion spirituel e rescond de Zoué a salvedigueah ou devèd : rac-ce en devèd e zou obligét de hum bresantein dirac-t’ai eit cleuèt en ansaignemanteu a salvedigueah.
Hilleih e goll en Overèn dré ou goal hemb ne brezant quasi chongeal é péhant : er-ré e vai dehuehad bras tehi ; er-ré ne vènt én-hi meid a gorv ha non pas a attantion, èl er-ré e chonge guet plijadur én ou ivraigneaeah, én ou horolleu, én ou infamité ; er-ré e ya dehi eit bragal ha guet gloër, eit seèllèt ha bout seèllét : er-ré e lausq ou chonge guet treu-aral e goll ehue en Overèn, mar bai peèll ou speret fariét èl-ce ésprès pé dré ou faute ; mæs ma ne vai meid ur berriq amzér, n’en dai meid ur péhet veniel. Dré hou c’oal ha dré hou faute vai mar beoh dibarfæt én Overèn, a pe zét dehi guet un isprit carguét ag en treu ag er béd, rac ma chomét beèd en dehuehan clohad de cheleuèt mil-lanternage, é-léh monèt é cource d’en Ilis ; a pe zét dehi en ur reguêassal, en un hoari ; a pe rét guir de unan-benac de hum gavouét inou, ha ma laquét hou chonge guet-t’ou.
Mæs mar doh oueit d’en Ilis guet un intantion vat, mar e hoès groeit hou possibl eit hum laquad é presance Doué, ha renonciein d’en ol chongeu-aral ; n’en doh quet nezè cablus ag en dibarfætioneu a hou speret. Pe hum gavehai neoah hou teulagad de seèllèt un dra-benac, ha ma hum arresteheoh ésprès d’er honsidérein pé de chongeal én-ou, nezè é veheoh cablus ag er chongeu digampèn-ze, dré m’ou pehai sèntét doh-t’ai, penaus-benac n’hou pehai quet reit occasion dehai. Mæs mar hum gavét de seèllèt hemb chongeal, ha mar distroét hou speret quentéh èl ma ta deoh hum avisal, ne rét a-zè faute er bet, rac en drespèt teoh é vai hum lairét hou speret de chongeal èl-ce.
Mar dai én un overèn simpl é hassistét, hui e rei mat hé hleuèt pèn d’er bèn ar hou teulin, n’ameit durand en eu-Aviél. Én Overèn cannét é heèllér a gourceu azéein : mæs a oudé er Sanctus beèd er Gommunion, réd-è hé hleuèt ar en eulin, mar dai possibl. Er uellan fæçon de gleuèt én Overèn, e zou héli er Pedènneu hac en actioneu e ra er Belêg doh en Autær, ha chongeal ér circonstanceu a varhue hac a Bassion Jesus-Chrouist, represantét dré bep-hani a nehai. Rac en Overèn e zou ehue ur represantation, pé, mar carét, ur gontinuation a varhue hac a Bassion hur Salvér. A pe offr er Belêg er bara hac er gùin de Zoué, ni e zeli ehue ou offrein guet-t’ou, ha hum offrein ni-memb eid adorein Doué, eit en trugairicad, eit goulèn pardon, hac eit goulèn er péh-zou necessær demb. (Leinet er Chapistr XIV, Parti II ag er Vuhé devod, hac en explication ag er ceremonieu ha Pedènneu ag en Overèn, e gavehait amen arlerh ér Chapistr ag er Bedèn). Er-ré ne ouyant quet hum represantein Passion Jesus-Chrouist diarbèn er péh e ra er Belêg doh en Autær, e eèll cleuèt en Overèn en ul larèt er Pedènneu e ouyant meit ma hassisteint én-hi guet respèt, confiance, ha fé, ha m’ou d’ou d’er bihannan un intantion general de hum joéntein doh er Belêg, ha d’offrein guet-t’ou de Zoué er Sacrifice adorable-ze eit en adorein, eit en trugairicad, eit goulèn pardon, hac eit goulèn dré Jesus-Chrouist tout er péh e oulèn er Belêg doh en Autær.
Ne yet quet d’en Overén d’er Sulieu ha d’er Gouïlieu dré ur pur acustumance hac eit coutantein hou tevotion hemb quin : me antand é teliét hou pout opèn en dispositioneu merchét amen, én intantion d’accomplissein Gourhæmèn en Ilis. Rac, par exampl, unan e yehai d’en Overèn en déieu-ze eit coutantein é zevotion ha guet en intantion a gleuèt hoah un-aral goudé, eid accomplissein Gourhæmèn en Ilis, é vehai obligét de gleuèt un eil-Overèn, deusto m’en dehai deja cleuét unan en dé-ce. Quêret d’en Ilis èl pe yeheoh d’er Halvær de uélèt grucifiein Jesus-Chrouist : én ur monèt én Ilis creinet guet ur respèt ha dougeance santel é presance en Eutru-Doué : queméret deur béniguét guet devotion ha contrition a hou péhedeu, assistet én Asperges guet er memb devotion eit purifiein hou c’inean muyoh-mui dirac Doué, hac eit peèllad tantationeu er goal speret a ziar-n’ah durand en Overèn : ér Prehecion chonget én hur Salvér cassét a Juge de Juge, ha contraignét de zoug é Groès ar er Halvær.
Mæs en Ilis e ouair splann é hès calz a dud e vihue ér stad a béhet marvel hac én inclination d’er péhet marvel, ha ne za er-ré-ze d’en Ilis meid eid gobér goab a Zoué, hac en outragein èl er Soudardèt-hont péré e stouyai dirac Jesus-Chrouist hac er soucadai en ur obér seblantt a en inourein : perac enta é hoblige-hi er sort tud-ce de gleuèt en Overèn ? Chetui er péh e mès de rescond ar guemènt-ce : en Ilis é hordrénein d’é bugalé assissein én Overèn, e ordrén dehai de guettan tout hum laquad én dispositioneu requis eit hé hleuèt erhad, de larèt-è, assissein én-hi guet er santimanteu ag ur fé bihue, ag un humilité vras, ag ur gontrition parfæt : hac èl ne juge ag ou halon naméit doh ou dianvès, hi e grèd en ou dès èr santimanteu-ze, durand ne uel én ou homportemant nitra e rehai dehi jugein er hontrel : mæs hi e zihuèn doh er Velean a larèt en Overèn dirac ré ne ziscoèhènt quet é mant presant én-hi a speret hac a galon guet un attantion santel. Rac-ce en Ilis e gommand assissein én Overèn, hac e zihuèn monèt dehi hemb en dispositioneu requis ha necessær, pé ahoël hemb ur resolution sincèr de changein a vuhé, mar bér ér stad a béhet marvel.