◄  Ag er Gontrition Ag er Ferm Propos Ag er Govezion   ►


Ag er Ferm Propos.


EN dairvèt condition absolumant necessær eit gobér ur Govezion vat, e zou er ferm propos, de larèt-è, ur gùir ha ferm resolution n’offancehér mui en Eutru-Doué. Hemb er resolution-ze n’eèllamb quet chongeal en hun nès quæ a hur péhedeu ; rac gobér goab a Zoué vehai larèt tehou en hun nès anquin hur bout groeit er péh e omb hoah én disposition d’obér. Faute a ferm propos, ul lod-vad e zou obligét d’obér pénigèn ag er Sacremant memb a Bénigèn, hac er péh e zeliai boud eit-t’ai ur vamèn a vuhé spirituel hac a vénidistion, e za de voud ur vamèn a valediction hac a varhue.

Er ferm propos e zèli en dout tair-condition : réd-è ma vou interior, courajus ha padus. 1.° Réd-è ma vou interior ; rac gùir changemand ur péhour e gonsist é tistag a zevri é galon doh er péhet, ha non pas é larèt conzeu caër, hac é hobér a vêg Acteu a gontrition. Réd-è ma tei er galon dé gùittad absolumant peb-sort péhet, ha ma larou é gurionné : Cousteèt e goustou me fal deign changein ; larét e mès men guir ; é han de gommance. 2.° Er ferm propos e zeli bout courajus, eit ma talhehèmb perpet doh hur honz, ha ma collehèmb quemènt mat hun nès, quêntoh eit coll græce Doué dré er péhet. Mar dai nærhus hur ferm propos, ni e rei guet courage brizél d’hur fal imur ; ni e oasquou sterd ar hur prontitud ; ni e beèllei guet horreur doh er hompagnoneaheu ha léhieu dangérus, e vehai hoah caus temb de gouéh ér péhet. 3.° Er ferm propos é zeli bout padus, de larét-è, quehæd èl ma vihuehèmb. N’en dai quet erhoalh, èl ma chonge eur-ré-benac, peèllad doh er péhet en dé ma vér bèt é Covessad pé é communiein, na durand ur misiad, pé davantage : er sort tud-ce e ra d’antand ne badou ou resolution nameit beèd quen e gaveint en occasion. Réd-è enta larèt a zevri èl S. Paul : Me zou sur ne vou nac er marhue nac er vuhê... na netra-aral em separou jamæs doh carante Doué, péhani-zou é Jesus-Chrouist.

Er mercheu doh péré é hanàuér er ferm propos, e zou er changemand a fal vuhé, ur sourci éhuebét de beèllad doh en occasioneu a bèhet ha de dorrein er fal acustumanceu.

1.° Changein a fal vuhé e zou gobér er hontrel d’er péh e rait a guênt : rac-ce mar continuét de vihuein èl ma reoh quênt, caër hou pou larèt en e hoès ur gontrition vras a hou péhedeu, hac ur volanté ferm ne retournehait mui dehai. U1 labourér péhani ne had meid yvrai, n’eèll quet boud ingorto a æstein gunéh : ha hui, mar dalhet doh hou fal vuhé èl quênt, n’eèllét quet é gurionné larèt en e hoès volanté de beèllad doh er péhet.

2.° Réd-è peèllad guet sourci doh en occasioneu. Bout-ç’ou a zeu-sort : ré e hanhuér occasioneu peèl, ha ré-ral e hanhuér occasioneu tost, a béré hemb quin é conzamb amen. Hanhuein e rér occasioneu tost a béhet, ol er péh hun doug ordinæremant d’er péhet, hac hul laqua én dangér sclær a er hommettein ; pé autremant, ol er péh e ouiamb, pé e eèllamb hac e zeliamb goud e vou caus temb revè tout en aparance de gouéh ér péhet. Obligét-omb absolumant de beèllad doh er sort occasioneu-ze, meit ha falein e rehai demb hum zannein. Rac en hani e gar en dangér e hum gollou én-ou, é-mé er Speret-Santel. Mar gouiamb enta, pé mar eèllamb ha mar deliamb goud penaus é monèt de certæn compagnoneaheu, é hobér pèn doh certæn tud, é cheleuèt certæn discourieu, é seèllèt certæn treu, &c. é vou caus quemènt-ce demb d’hur bout tantioneu creihue, pé degouéh ér péhet, réd-è absolumant peèllad : n’en dès quet de varhateah.

Ag en occasioneu tost a béhet er-ré cummunan bout-ç’ou ehue deu-fort : ré e zoug a nehai ou hunan d’er péhet, èl mei el limageu dishonest, er fal livreu, ér horolleu, en hoarieu desordr, er braguerisseu divodest, en hantiss a dud youanq pautrèt ha mèrhèt hardéh en éil doh éguilé... Ré-aral n’en dint occasion a béhet nameit de certæn tud hac é certæn circonstanceu, èl mei en davarn eid un dén taulét guet er gùin ; certæn hoarieu innoçant eit tud péré n’eèllant quet hum gavouét én-ai hemb péhein ; er hommerce, er foërieu, er marhadeu eid er-ré ne ouhènt quet ou gobér hemb trompein, hemb touyèt, hemb meèuein ; mechér un tavarnour eid er-ré n’ou dès quet er gourage de refus gùin d’er-ré-zou obligét de yun, pé d’er-ré e uélant tuèmmét d’ou fèn, &c. Pihue-benac n’en dai quet disposét de gùittad er sort occasioneu-ze, ne véritt quet en absolvèn.

Mæs petra gobér ma n’eèllér quet quittad en occasion hemb souffrein un domage considérabl, pé hemb boud é riscl a vout disinourét ? N’en dès quet de varhateah ; réd-è quittad gronce. Mar da hou lagad diheu, pé hou tourn diheu ha boud eid-oh occasion a béhet, é-mé Jesus-Chrouist, tènnet hou lagad diheu, trohet hou tourn, ha taulèt int peèl dohoh. Rac gùel-è monèt d’en Nean guet ul lagad hac un dourn, eit monèt d’en ihuern guet deu-lagad ha deu-zourn. Er honzeu-ze e senéfi penaus é vehai en treu e ra demb péhein, quen necessær demb el mei hul lagad hac hun dourn diheu, é teliamb neoah ou huittad, ma ne fal quet demb couéh én ihuern. Quemènt-ce e seblantt bout rust ha calét : mæs anfin n’en dès quin moyand d’assurein hur salvedigueah. Ne vern petra e larou en dud a hanamb : rac mar clasquamb pligein d’en dud, é-mé S. Paul, ne vehèmb quet amièt de Jesus-Chrouist. Chongeènt, ha lareènt er péh e gareint : meit ma vou coutant en Eutru-Doué a hanamb, chetui quemènd èl a faut : danné, inour, ha treu er-hoalh hur bou mar groamb é volanté.

Mæs ma n’en dès quet moyand de beèllad doh en occasion, èl ma arrihue guhavè a pe n’eèllér quet sorti ag el léh ma vér, pé qùittad ul labour e vai requis gobér ; a pe zouguamb en occasion guenemb ne vern mèn é hamb, &c. Ér sort circonstanceu-ze réd-è dastum ol er péh e eèllér a nærh hac a vertu eit peèllad en occasion ; hum zéfiein a hanamb hun hunan ; laquad hun ol confiance é Doué, er pedein de laquad ur oard ar hur squêndeu, qùittad en occasion prestan ma heèllehèmb, hac a pe gavehèmb en tu, hum adressein doh hur Hovezour eit goud guet-t’ou petra e zeliamb gobér. Bout-ç’ou perpet de hum zéfiein ag en occasioneu péré e gommance dré hoari ha deværrance é mat hac én honestiss ; rac en diaul e brofitt a nehai abrèd pé dehuehad.

3.° Anfin en drivèt hac er surran merche ag er ferm propos, e zou ur sourci éhuehét de dorrein er fal acustumanceu. Rac eèllein e rér gobér sebland a changein a fal vuhé ha peèllad doh en occasioneu dré hipocrisi, eit sauvein en inour, &c. Mæs ne zér quet ordinæremant d’obér brizél d’er goal acustumanceu hemb ne vai convertissét er galon. Hanhuein e rér goal acustumanceu un inclination, un æzemant guet péhani é commettér certæn péhedeu doh péré é vér hum hroeit, èl mei el lubricité, en touyereah, en ivraignereah, er goal-gonzereah, &c. Bout-ç’ou péhedeu de béré en hum acustumér burhud ag er guettan gùéh m’ou hommettér, èl mei er péhedeu lous. En acustumanceu a béhet e zou diazéét ar er garanté desordr e guemér er galon doh çertæn treu dihuènnét : réd-è enta distrugein er garanté-ze, eit laquad caranté Doué én hé léh. Eit quemènt-ce, réd-è ma vehèmb sourcius hac éhuehét ar-n’amb hun hunan ; ma castiehèmb hun isprit, hur halon hac hur squêndeu ; ma pedehèmb hilleih, ha ma peèllehèmb doh en occasioneu. (El Livr ag er Hombat spiritüel e zésq er fæçon de zistrugein er goal acustumanceu dré er pratiq ag er vertuyeu contrel dehai. Leinet ean).

Ne gavan quet é ma necessær avertissein é teliér ehue bout sourcius de gùittad en occasioneu hac acustumanceu a béhet veniel ; rac n’en dai quet requis d’em chonge avertissein bugalé de zihoal doh er péh e ouyant e zisplige d’ou zad. Er-ré e chom neoah ag ou vat volanté ér sort dispositioneu-ze hac e dosta liès d’er Sacremanteu, en dès de zougein hilleih eit ou Hovezioneu. Rac, èl ma lar S.Francæs a Sale ér hettan Parti ag er Vuhé devod, Chapistr XXII, n’en dai quet possibl d’un inean bout peèl amiét de Zoué, mar chom a hé vat volanté én disposition dalhabl de zisplige dehou. Me ouair é heèllér bout pardonnét ag er péhedeu veniel hemb ou hovessad : mæs n’eèllér quet neoah bout pardonnét a nehai hemb contrition ; él-léh n’en dès quet a ferm propos n’en dès quet a gontrition, hac er ferm propos n’eèll quet bout hemb ur sourci éhuehét de beèllad doh en occasioneu ha de dorrein er goal acustumanceu.

————