◄   XV XVII   ►


C’HWEZEKVET PENNAD
Un afer falloc’h c’hoazh


— « Un afer fall… fall !… » a lavare Lom, dre ma kerzhe a-hed ar stêr, eus Kiouidig da Benn-ar-Pont.

Me hel lavar deoc’h, ne oa ket laouen an tamm anezhañ d’ar mare-se. Mezh en doa gantañ e-unan, abalamour en doa graet un dro-wenn.

— « Petra a lavaro Job ? » a soñje-eñ.

Dres d’an ampoent, dirak ar Genkiz, e welas Job o tont eus ar penn all, staget outañ ur fas karn.

— « A ’ta, Lom ? Hag ar vag ?… »

— « Bag ebet !… »

Ha Lom a zisplegas dezhañ dre ar munud ar pezh a oa c’hoarvezet gantañ.

Job a c’hoarzhas.

— « Ha bag ar skluz, Job ? »

— « Bag ar skluz a zo d’ar skluz, en deus lavaret din ar skluzier, » a respontas Job ; « ha ne vezo prestet na da Ber na da Baol. »

— « Petra ’raimp neuze ? »

— « Neuze eo ret deomp mont da c’houlenn bag ar Giouidig. »

— « Hag e vo prestet deomp ? »

— « Hag e vo prestet deomp, sur. »

— « Mat ! deomp da c’houlenn anezhi. C’hwi a roeñvo ha me a furcho goueled ar stêr gant ar c’hrap. »

— « Me a roeñvo, » eme Job, lorc’hus, « ha c’hwi a daolo ar c’hrap er stêr. »

Hag ar baotred en em glevas, neuze, diwar-benn lodennañ an heritaj : Job en dije bet un hanterenn, ha Lom an hanterenn all. Job, avat, a soñje en e benn e-unan : « Lom ne oar ket roeñvañ ; va lodenn-me a dlefe eta bezañ brasoc’h eget e hini. Un dra just eo. »

Ha Job ha Lom d’ar Giouidig.

Pa voent erru, mestr an ti a c’houlennas diganto.

— « Hag a nevez, paotred, e Lotei ? »

— « Penaos, Yann », eme Job ; rak Lom a gare gwelloc’h chom genoù prennet, « n’ouzoc’h ket petra ’zo c’hoarvezet e Karreg-al-Louarn ? »

— « Eo, gouzout mat a ran. »

— « Gouzout a rit ivez eo Herri hon eontr, beuzet, siwazh ! — Doue r’e bardono ! — Un dever eo klask korf un den beuzet evit douarañ anezhañ e bered ar gristenion. Rak, e-keit ha ma chomo korf hon eontr e-barzh ar stêr, e chomo ivez satanazet e di e Karreg-al-Louarn. Ene Herri a zo o c’houlenn repoz. »

— « Ya ! ya ! kompren mat a ran ; mes goude an dra-se ? »

— « Goude an dra-se, Yann, e c’houlennimp diganeoc’h prestañ deomp ar vag. »

— « Bag an treizh ? »

— « Ya. »

— « Hag an dud o do c’hoant da dreizhañ ? »

— « Heu !… heu !… »

— « …A chomo gant o c’hoant, Job ? »

— « Ne chomint ket, Yann. Uheloc’h, du-se e kavint bag ar Genkiz. »

— « Ya ! ya ! kompren a ran… kompren a ran… Prestañ deoc’h va bag ?… Hem !… hem !… »

« Mes… mes… daoust ha gouzout a rit derc’hel zoken ur roeñv en dour ?… »

Lom a oa vont da respont : nann. Job, avat, a respontas : ya, war an taol.

— « O ! me a zo bet martolod, e Brest, » emezañ, « ha va micher eno a oa kas an ofiserion eus al lestr d’ar c’hae gant ur vagig heñvel ouzh hoc’h hini. »

— « Mat ! Job, m’oc’h bet martolod, neuze n’em eus mui netra da lavarout. Kemerit va bag evit un nebeut devezhioù mes… — hag aes eo kompren an dra-mañ — n’on ket evit prestañ deoc’h va bag… evit netra. »

Lom en ur glevout se, a daolas ur sell mantrus war e gamalad. Nec’het a-walc’h e oa, rak goullo, goullo e oa e c’hodelloù, ha n’en doa, er gêr, teñzor kuzhet ebet ; dle war ar c’hoch, ne lavaran ket. »

Job, avat, a respontas, evel ma vije bet roue ar Juloded :

— « Ni a baeo ac’hanoc’h. »

— « C’hwi a baeo ac’hanon ?… C’hwi a baeo… a baeo ac’hanon ?… N’eo ket a baeo a fell din, rak me am eus c’hoant da vezañ paeet diouzhtu. »

— « Diouzhtu ? !… »

— « Ya, diouzhtudiouzhtu… »

— « O ! kement-se, Yann ? »

— « N’eus kement-se ebet, Job, nemet jentil on kement-se, pa brestan deoc’h va bag… »

— « Ya ! gouzout a reomp, Yann ; gouzout a reomp, rak ni a zo bet mignoned a viskoazh… Evit pegement eta e prestit deomp ho pag ? »

— « Hanter kant lur evit tri devezh, hag an arc’hant war an daol a-raok mont kuit eus an ti. »

— « Hein ?… »

— « Prestañ va bag pe chom hep ober a zo ingal din. »

Job a lakaas e zorn e godell gleiz e chupenn hag a dennas diouti ur bilhed a hanter-kant lur.

Lom a chomas alvaonet-naet, o welout ur bilhed ken prizius o tont er-maez eus godell e vignon. Luchat a rae war-du an tamm paper talvoudus, mes ne luchas ket e-pad pell amzer, rak Yann a astennas e zorn, ha dao ! e-barzh an armel.

— « C’hwi a zo ker pinvidik-se, Job ? »

— « Pinvidik, a lavaran-me. Paour-razh on, paour-razh Lom. An hanter kant lur-se n’int ket din. Roet int bet din, er beure-mañ, evit mont d’ar bourk, da baeañ, e ti ar Saliou, ar sukr, ar c’hafe, ar chikore o deus prenet ar merc’hed e-pad ar miz diwezhañ. »

— « Ha bremañ, neuze, penaos e reot ? »

— « Me a lavaro lakaat ar c’hafe hag ar sukr war goch ar butun, hag en devezhioù-mañ, me a baeo va dle, gwenneg evit gwenneg. Lom, rak, aes eo gouzout n’eo ket din-me da baeañ ar vag, nemet d’ar voereb, d’hor moereb an hini eo… Ha ni a lavaro dezhi eo koustet deomp ar vag… kant lur… Ha goude… an heritaj… »

— « A ! loen fin !… »

— « Peoc’h ! »

Rak Yann ar Giouidig en doa serret ha prennet an armel hag a zeue eus ar penn all d’an ti.

— « Kemerit va bag evit tri devezh, » emezañ.