Avanturiou an aotrou Skrabelaou/Trubuliou eur marc’hadour legumach e Southampton
Ar famill Robel a ieaz prestik goude da ober eun dro da Southampton, eun digemer euz ar re galoneka a ioa great d’ar Vretoned, hag ar bromesa a ioa bet renevezet etre an diou famill. An daou vreur Robel, kerkent ma vije achuet o amzer soudard, a dlie kemer da briejou an diou brinsez Jakson.
Epad o amzer er c’hazern, e tiskouezent an eil d’egile o c’harantez dre lizerou. Raktal ma oa achuet gant an daou iaouank o amzer soudard, ar famill Robel a ieaz adarre da Southampton da welet ar famill Jakson. Er wech-ma e tremenchont pemzek de e Bro-Zaoz, hag ar pevar iaouank a en en garie muioc’h mui dre ma c’hen em anivezent gwelloc’h.
An diou zimezell Jakson hag o breur James, a deuaz ive da dremen pemzek de da Raozon.
A dra-zur ne gavchont ket e ti Efflam ha Briek an traou kaër e oan kustum da welet en o maner, mes gwelloc’h eget an dra ze a gavchont, tud kalonek a zigemeraz anezho. Ha goude ar pemzek de dremenet, e teuchont laouen d’ar gear da gonta d’ho mam ho euruzded epad ho beach e Breiz.
Goulskoude, eur miz bennag goude, eur Breizad gantan eur zam legumach war e skoaz a deuaz da vaner an itron Jakson war bord an aot, da ginnig ougnoun. An aotrou James hag e ziou c’hoar a ioa er jardinn dirag ar maner, o sellet ouz ar fleuriou. Pa welchont ar marc’hadour, ec’h en om lakechont da gaozeal gantan.
Ar Roskoad a responte anezo en o langach rak abaoue e iaouankiz e taremprede bep bloaz Bro-Zaoz evit e gonverz.
— Kontant o vijes da zont da leina ganeomp, Breizad, a lavaraz James ? Ni zo bet ive n’euz ket pell c’hoaz o pourmen e Breiz, e Roazon hag e Zant-Briek, ha kalz e karomp ar vro-ze. Karet a rajemp klevet ac’hanoc’h o komz d’eomp diouthi, ha bremaik ouz taol, ni hon devezo amzer da gomz deuz meur a dra.
— Trugarekaat a ran ac’hanoc’h, va zud vad, nes n’em euz ket kalz a amzer da chom ganeoc’h, rak red eo d’in gwerza va ougnoun abenn an noz.
— Pegement a c’houlennit deuz ho samm ougnoun, Breizad ?
— Ugent lur, aotrou.
— Digasit anezhan d’ar geginn, setu ugent lur.
— Breman avad em euz amzer da chom ganeoc’h, a goude ma ve beteg kuz heol. Kur c’hart heur goude, Fanch ar Roskoad, a ioa azezet ouz taol e maner an itron Jakson, laouen, gwerzet gantan e varc’hadourez.
— Na vezit gwech ebed o werza ougnoun wardro Roazon ha Sant Briek, a c’houlennaz James ?
— Bet oun gwechall, mes breman va daou vab eo a ra an dro wardro eno.
— Roazon a zo eur gear vrao ne ket ta, eur gear hag a zo ennhi kalz tud vad.
— Bet oun meur a wech er gear-ze, anaout a ran zoken meur a hini eno, hag eur garten em euz zoken digant ar belek protestant a ioa eno d’ar c’houlz-ze. Hag an aotrou-ze a ioa deuz ar gear-ma, m’am euz sonj mat, hanvet eo an aotrou Erward. » Ar Breizad a ziskouezaz neuze e garten d’an aotrou James. An den mad-ze a lavaraz d’in diskouez ar garten-ma en tiez pinvidik wardro aman, hag e werzchen gwelloc’h va legumach.
— Anaout mat a reomp an aotrou Erward, mes na ouiemp ket e peleac’h e oa, ha dek vloaz bennag zo n’hon euz ket bet euz e gelou. M’am bije gouezet e oa e Raozon, a dza zur ne vijen ket bet manket da vont d’er gwelet, rak va zud hag hen a ioa mignoned braz.
— Sonj em euz c’hoaz deuz an darvoud a
ioa digouezet ganen e Raozon, brema z’euz
eiz vla po wardro, eun darvoud hag a goustaz
d’in hanter-kant lur. Mar o peuz c’hoant
c’hoarzin, ha p’e gwir emaomp o konta deuz
Raozon, mar kirit e kontin d’eoc’h an dro
vrao a ioa c’hoariet d’in er gear-ze gant eun
aotrou pinvidik.
Eur mintinvez e oan o vont d’ar marc’had gant eur c’harrad ougnoun. Va c’har a ioa varlerc’h eur c’harrad all a legumach. Hema jomaz krenn en e zao evid rei plas d’eur c’harrad podou laez. Unan euz ar podou, renket fall, a gouezaz d’an douar en eur ober trouz. Ar marc’h a ioa ouz ar c’har a spontaz, ha lost va c’har-me, n’ouzoun ket penaoz, a ieaz gant tiz da stoka ouz prennestr an aotrou pinvidik. Taoler a reaz ar prennestr er gambr, ha raktal warlerc’h, eur boutegad avalou-douar a en em ziskargaz ive er gambr. Evel just, e sonjen em bije ranket paëa ar gwer torret, mes evelkent ne zonjen ket e vijen bet kignet evel e oan bet. Ne zonjen ket em bije ranket rei hanter kant lur evit c’huec’h gweren torret.
Ne oa ket arc’hant awalc’h ganen evit paëa, ha neuze an itron a lavaraz d’he mevel mont da glask ar bolised raktal. An aotrou a zalc’haz ac’hanon, hag a lavaraz ne iafe ket va c’harrad legumach deuz a doull e zor ken em bije paët.
Prestik ar bolised a en em gavaz, ha p’em oa lavaret d’ezo e oan kontant da vont, da glask arc’hant da baëa e tapchont krog e penn va loan.
Kerkent ive ec’h erruaz eur mignon d’in war al leac’h, eur marc’hadour euz a Rosko eveldon, hag etre-z-omp hon daou on devoa kavet arc’hant awalc’h evit paëa ar c’huec’h gweren torret war di Skrabelaou.
— C’hoarzin a reomp o klevet ac’hanoc’h o konta, mez pe hano en devoa an aotron ze a c’houlennaz James ?
— Goudeze pa oan eat d’an ti e oan kustum da ober va disken ennan, an itron, en eur c’hoarzin, a lavaraz d’in e oa koustet ker va gwer d’in. Klevet e doa dija an histor, hag hi he-uan a lavaraz d’in e oan kouezet fall o terri gwar war ti an aotrou Skrabelaou.
— Skrabelaou !
— Ia, an aotrou Robel, ijiner e Raozon, n’eo anavezet er vro nemet dindan an hano a Skrabelaou.
— An aotrou Robel !… anavezet dindan an hano a Skrabelaou mes petra eo an dra-ze ?… Skrabelaou !
— Gouzout a rit, aotrou, eun den hag a zo laou outhan, a rank en em skrabat awechou, p’en defe re a zebron.
— Hag an aotrou Robel, eun anaoudegez vraz d’eomp-ni, a zo laou outan ?
— Pardonit ac’hanon, aotrou, m’emaoun o lavaret drouk deuz unan hag a anavezit mad. Mes an aotrou Robel n’euz ket a laou outan, ha ma z’eo lezhanvet Skrabelaou, eo abalamour d’eur breur-kaer d’ezan. Hema ar breur-kaër ma, goude beza bet o chom e kaëra maner a ioa e Raozon, a werzaz e oll leveou, hag a ieaz er meaz euz ar vro. Mont a reaz du-ze da chom demdost da Gastellinn, hag eno e varvaz etouez al laou war eur bern plouz brein. Eno e oa lezhanvet Skrabelaou, hag abaoue al lezhano-ze a zo dalc’het war eur famill a-bez. An aotrou Robel en devoa daou vab, ha raktal goude maro e eontr, e iachout, den na oar da beleac’h, da zispign kant mil lur ar potr koz.
Setu petra em euz klevet en ti eleac’h e rean va disken e Raozon…
Mez penzoz oc’h c’houi deut da annout an aotrou Robel, p’e gwir e livirit ez eo eun anaoudegez vraz d’eoc’h ?
— Doue ra vezo trugarekeet da veza digaset ac’hanoc’h en ti-ma hirio, a lavaraz James. Gwelit aman en ho kichen diou blac’h euz ar re goanta, euz ar re binvidika a zo e Bro-Zaoz !… Ma ! an diou blac’h iaouank-ma, an diou c’hoar ma d’in, a zo dija promettet da zaou vab an aotrou Robel euz Raozon !… Eur miz a zo e oamp c’hoaz e ti an ijiner hag an traou a ioa o vont da veza renket etre an diou famill abenn er miz aman. Rakse ta n’oc’h ket digouezet kalz re abred da ziskuill d’eomp ar c’helou, heb er gouzout.
— Skrijal a ran, aotrou, o sonjal pegement a dalvoudegez o deuz va c’homzou, ha goulskoude va c’houstianz a zo direbech, rak n’em euz lavaret nemed ar wirionez penn da benn diwar bouez eun den hag en devoa great drouk d’in o c’houlen diganen eur hanter re a arc’hant evit ar gaou great d’ezhan. Prest oun da lavaret dirag barnerien, ar pez em euz displeget d’eoc’h.
— N’o pezo ket ezom da lavaret an dra-ze dirag barnerien, Breizad, flzianz [am] euz ennoc’h, ha bremaik ni a skrivo d’an aotrou Erward, evit goulen outan kelou deuz ar famill-ze hon euz anavezet ken koulz, hag hon euz ezom da anaout gwelloc’h c’hoaz abenn nebeud amzer. Roit d’eomp hoc’h hano, ha divezatoc’h m’on defe ezom diouzoc’h, ni a skrivo d’eoc’h.
— Me a vez great Fanch ar Roux ac’hanon, e Rosko e kichen Kastell-Paol, emaoun o chom.
— Trugare d’eoc’h, Fanch. Savetei a rit d’eomp hon enor, ha divezatoc’h ni a ouezo o tic’haoui deuz ar vad a rit d’eomp hirio. Gwelet a rit n’euz drouk ebed na zervichfe da eur vad bennag. Ma ne vije ket bet en em gavet an darvoud-ze ganeoc’h e ti an aotrou Robel e Roazon, n’o pije ket bet anavezet an den-ze, n’o pije ket bet na droug na vad da lavaret d’eomp anezan. Breman an droug dister great d’ezan, an arc’hant braz o poa ranket rei d’ezan evit an tammik gaou-ze, c’huec’h gweren torret, a zo d’eomp da anaout deustu pe seurt den eo, pe seurt kalon kriz en deuz, pegement a brez en deuz da gignat pa gav krog. Ganeoc’h hon euz klevet pe seurt brud en doa e vreur-kaër lezhanvet Skrabelaou.
En eur ger, Fanch, ar pez oc’h euz lavaret d’eomp hirio, a laka eur sklerijen gaër war hon amzer da zont, hag a harz ouzomp da goueza e toull an dismegans.