oter a deuas er bed en Fondi, en kreiste an Itali ; da varo ar pab Aniset, e pignas war Gador sant Per. Difenn a reas ouz al leanezed kregi gant o daouarn el listri hag el lienachou sakr ha kinnig ezans dirak an ôteriou.
Gourc’hemenn a reas d’an holl gristenien tostât ouz an dôl zantel d’ar Yaou-Gamblid, nemet eun torfed bras bennak a virje oute.
En e amzer (174), an Otrou Doue a reas eur mirakl kaer war-lerc’h pedennou soudarded kristen a oa o serviji dindan urziou Mark-Aurel. An impalaer a oa en Hongri o stourm ouz ar varbared, Tomm bero e oa ha ne gaved ket eur banne dour da evan. Soudarded Rom ne oant ket evit pad ken gant ar zec’hed, hag e oant warnez bezan flastret gant o enebourien.
Mark-Aurel a c’hourc’hemennas pedi : ar baganed a huchas war o doueou ; an doueou a oa ponner-gleo. Eur rejimant, ha ne oa ennan nemet kristenien, a ’n em dôlas neuze d’an daoulin hag a bedas ar gwir Doue a greiz kalon. Raktal e savas koumoul ; eur barr glao madelezus a gouezas war ar Romaned, epad ma oa an tân hag ar grizilh o tismantr arme ar varbared.
Ar burzud-ze ne zigoras ket daoulagad an impalaer, a reas brezel d’ar gristenien, muian m’hallas. Hen eo a lakas kurunen ar verzerenti war dâl ar pab Soter (177).
Kaïus (288-295), ganet en Dalmasi, goude bezan bet epad daouzek vla war Gador sant Per, a oe laket d’ar maro en amzer Dioklesian, d’an 22 a viz ebrel 295, hag e oe sebeliet en bered Kalist.
E gorf a oe dizoloet, er bla 1622, gant eur skrid ha peziou moneiz eus amzer Dioklesian.
En Testamant koz, Doue e-unan a oa en em garget da lavaret penôs ober dilhad ar veleien ; en Testamant neve, an Iliz a roas ive ne gourc’hemennou diwar o fenn, hag an dra-ze, adalek ar penn kentan.
Evit oferennan, ar beleg a gemer eul lienen-penn, en memor eus al lienen a c’holoas penn Hon Zalver, en ti Kaïphas, pa c’houlenne ar zourdarded digantan : « Krist, lavar d’imp piou a sko ganit ? »
Ar gamps a zo en memor eus ar zaë wenn a oe gwisket d’Hon Zalver en ti Herodez.
Ar gouriz a zo en memor eus an ere a liammas Hon Zalver en liorz Jetsemani.
Ar manipul hag ar stol a zo eur skeuden eus ar chadennou a oe laket endro d’ezan goude e varnedigez.
Ar gazul a zo eur skeuden eus ar vantel ru a oe tôlet war diskoa Hon Zalver, en ti Pilat, gant ar zoudarded ; ar groaz zo war e gein a verk e groaz, hag ar peul a zo war an tu rôk anezi, a verk an hini ma oe staget outan epad ma oad ouz e skourjezan.
Ar boned-kornek a verk galloud hag uhelder ar beleg.
Ar gwenn a verk al levenez, ar c’hlanded hag ar sklerijen ; al liou-ze a ve kemeret da oueliou Hon Zalver, eienen al levenez, ar c’hlanded hag ar sklerijen ; da oueliou ar Werc’hez, an êle hag ar zent ha n'int ket merzerien.
Ar ru a verk ar gwad hag an tân, karante Doue hag an nesan ; douget e ve da oueliou ar Spered-Santel, a c’houezas en hon eneou tân karante Doue ; da oueliou ar verzerien, a skuilhas o gwad dre garante evit Jezuz-Krist ; da oueliou ar Basion.
Ar gwer a verk an esperans, ar c’hoant d’en em gaout en bro ar vue a bado da viken ; al liou-ze a ve douget da holl zulveziou ar bla ma ve grêt enne an ofis eus ar zul.
Ar moug a verk ar binijen hag a ve impliet epad an Azvent, ar C’hoareiz, ar Vijilou hag ar Pevare-Amzer.
An du a verk ar c’hanv hag a ve douget pa lavarer oferen an Anaon ha da Wener ar Groaz, evit diskouez ar glac’har hon deus da vezan staget Jezuz-Krist ouz ar groaz.
Evit oferennan, ar beleg a gemer c’hoaz ar c’halur, a dle bezan en aour, pe, da vihanan, en arc’hant alaouret an diabarz anezan.
Ar c’halur a zigas sonj eus ar c’halur c’houero a evas Jezuz-Krist betek ar berad divezan, hag eus ar be elec’h ma oe laket e gorf goude e varo.
Ar golo-kalur a verk ar men a stankas be Hon Zalver.
Ar bladen a zo eul lestr aour pe arc’hant alaouret evit digemer an hosti.
Al lienen-korf eo an hini a laker war an ôter, dindan ar c’halur ha dindan an hosti ; merkan ’ ra al lienen a zervijas da zebelian korf Hon Zalver.
Al lienen-kalur eo an hini a laker endro d’ar c’halur hag a zervij da zec’han anezan.
Ar pallen-kalur eo an tamm mezer, liou an dilhad-oferennan-all d’ezan, hag a c’holo ar c’halur hag ar bladen arôk ha goude an oferen. An traou-all red d’ar beleg da gaout evit oferennan eo bara hep goell, gwin, dour ; eun torchouer da zec’han e zaouarn, hag eur c’hloc’h evit an hini a respont. An treo-ze holl a zo red o c’haout ha pec’hed en deve ar beleg oc’h oferennan hep-e.
Ar bladen hag ar c’halur a zo listri sakr n’hall ket an dud fidel kregi enne ; al lienen-korf hag al lienen-kalur a zo daou dra-all ha n’hall ket an dud fidel kregi enne kennebeut, eur wech ma vent bet impliet evit an oferen, ken na vent bet gwalc’het gant eun den konsakret da Zoue.