E korn an oaled/Ar Blogorn

Imprimerie de la Presse Libérale 4, Rue du Château, 1923  (p. 259-283)



XVIII


Eur wech ’oa eun den hag en doa tri mab : Cheun, Paol hag Herve.

Cheun ’oa bras ha teo, ruz e benn ha bogolier ; Paol oa eur paotr treut, seac’h ha drouk-livet evel eun den oazus ; Herve ’oa speredek evel eun arc’heal. Mez e veg ’oa gwenn ha blin evel hini eur baotrez, ha chomet e oa bihanik, ker bihanik ma oa bet hanvet ar Blogorn.

An tad n’oa ket pinvidik : en e di ne veze nepred druz ar zouben. Abalamour da ze, dre ma teue ar vugale en oad e lavare d’ezo mont da glask o chans e-touez an dud : — « Er broiou all, emezan, an arc’hant ne vezo ket atao eas da c’hounit. Mez da c’hounit ’zo. E leac’h o chom er gear ama, e c’helloc’h a-veac’h kaout peadra da viret na varvoc’h gant an naon. »

A forz da glevet o zad o randounennat atao ar memes tra, ec’h en em lakejont en hent. Kerkoulz, klevet o doa meur a wech díja közeal diwar-benn an traou burzudus a zigoueze en eur rouantelez ha n’edo ket gwall-bellou diouz o c’hear.

Roue ar vro-ze en doa eur palez eus ar re gaera. Gwintet ’oa war eur menez-uhel. Diou douribel a harpe anezan diouz pep penn. An nor ’oa bras ha ledan. Ha prenestou eus ar re gaera a leze an heol da bourmen ennan, e peb mare eus an deiz.

Mez, setu eun devez — ha n’eus gouezet morse na perak na penaos, — setu, eun devez, eur wezen o sevel dirak dor ar palez.

Ar wezenn-ze a greskas buan. Sevel a reas ken uhel ha goloi a rea kement a zouar, ma oa prim bac’het an ti ganti ha ma na helle tamm sklerijenn ebet mui mont er c’hrambjou :

Eseat ’oa, na petra ’ta ? eseat ’oa meur a wech he diskar. Met ar vouc’hal a groge a-veac’h enni. Ha c’hoaz, pa veze troc’het eur skour pe eur c’hrizienn, e save dioc’htu re all en o leac’h.

Ouspenn-ze c’hoaz a c’hoarvezas. Ar puns a deuas da veza seac’h. Hag e ti ar roue an dud a ranke gwalc’hi o daouarn gant bier ha gant souchen.

E neb leac’h biskoaz ne voe gwelet kement-all.

A roue en doa prometet awalc’h rei douarou, arc’hant ha traou all d’an hini a deuje a benn da bilat ar wezenn ha da zigas dour er puns. Kalz tud oa bet oc’h ober eun esa. Mez, pelloc’h, den mui ne deue war dro.

Goulskoude, ar roue a lakeas embann dre hevar c’horn e rouantelez, e roje e verc’h da bried d’an hini a droc’hfe ar wezenn hag a doulfe eur puns nevez beteg an dour.

Ar bromesa ’oa tentus. Rak merc’h ar roue ’oa eur plac’h vat hag eur rozenn eus ar re gaera : kalz tud a deuas adarre d’ar maner gand o bouc’hal hag o languede.

Mez, siouas ! digouezout a reas atao evel atao. Ar re a glaske troc’ha ar wezenn ha toulla ar puns a golle o foan hag o labour. Lavaret e vije zoken e teue ar wezen kaletoc’h-kaleta dre ma skôet warni.



Eun devez ’ta, m’oa kôzeet dirag an tri breur eus ar pez a zigoueze e ti ar roue, e lakajont en o fenn mont ive da welet. Marteze int-i a raje gwelloc’h eged ar re-all. Piou ’oar ?

Dre ma ’z eant gand an hent, ar Blogorn a veze evel eur c’hi o vont a-zehou, a-gleiz, a-bell hag a-dost da welet kement ’oa. C’hoant en doa — lavaret e vije, — da anaout an holl draou dre ma tremene ; gwez, glasvez, mein ha traou all.

Beb ar mare e talc’he e vreudeur a-zav evit goulen diganto perak an dra-ma, perak an dra-ze : perak ez a ar gwenan er bleuniou ? perak e nij ar gwennili a-zioc’h an dour ? perak ar parpouilloun a gerz en tu-ma, en tu-ze, en tu-hont, e leac’h mont eün gand e hent ?…

Ouz e glevet, Cheun a c’hoarze. Paol a heje e ziouskoaz hag a lavare d’ezan chom peoc’h gant e zorc’hennou.



Edont o treuzi eur c’hoad hag a c’holoe eur menez penn-da-benn. War gern, ar menez e laez ar c’hoad, e kleved trouz eur vouc’hal o trouc’ha ha trouz brankou gwez o koueza.

— Sell eme ar Blogorn ! Neuze, ama ema ar c’hiz da bilad ar c’hoad dre ar penn-uhela. Setu aze ’zo iskiz, avat.

— Iskis eo sur. Ar re zot a gav iskis an holl draou, a lavaras Cheun.

— Hen-ma ’zo ’vel eur bugel goaezel, eme Baol. Lavaret e vije n’en deus gwelet morse trouc’ha koad.

— N’eus forz, eme ar Blogorn, me ’meus c’hoant gouzout penaos e tremen an traou er gorre, aze.

— Kea, kea da welet, a lavaras Cheun. Kerz da en em skuiza. An dra-ze ’zesko d’it klask beza desketoc’h eget da vreudeur.

Ar Blogorn ne reas van. Mond a eure war-zu al leac’h ma kleve skei an taoliou bouc’hal. Ha sabatuet e chomas, pa welas. Eur vouc’hal, he-unan ha den war he zro, den krog enni, a ziskare eur wezenn eus ar re gaera.

E oac’h ganti ? itroun ar vouc’hal, eme ar Blogorn. N’oac’h ket skuiz hag inouet, c’hoaz o trouc’ha gwez ama hoc’h-unan ?

— Aze oas, va mab ? Pell ’zo e c’hortozen ac’hanout.

Hag ar vouc’hal en em strinkas e harz e dreid.

Ar Blogorn ne oa ket pell nec’het. Dastum a reas anezi hag he fourra en eur zac’h ler a oa gantan.

Hag en hent war-zu e vreudeur.

Ac’hanta ? eme Cheun pa zigouezas, petra. ’zo a nevez e gorre ar c’hoad ?

— Oh ! fidoue ! netra. Trouz eur vouc’hal eo a glevemp o skei war ar gwez.

— Lavaret em oa d’it, eme Baol. Setu te en dour-c’hwez. Gwelloc’h oa bet d’it beza chomet ganeomp.



Eun tammig larkoc’h e oant o tremen dre eun hent striz kleuzet er reier e traon ar menez. Hag en uhelder e klevjont taoliou evel trouz eur morzol houarn skei war ar vein.

Ar Blogorn en em lakeas da zelaou.

— Petra ’zo adarre ’ta ? a lavaras d’ezan Cheun.

— Ne ouzoun ket. Mez mantrus eo ez afed er giz-se da denna mein war gorre eur menez pa ’z eus mein en traon.

— Asa, eme Baol, te ’vezo, atao, eur bugel. N’eo ket tenna mein eo a glevez. N’ez peus ket gwelet eur gazeg-koat a skei war eur wezenn taoliou beg evit he zoulla ?

— Gwir eo, a lavaras Cheun ; eur gazeg-koad eo, ha netra ken.

— N’eus forz. Me ’rank mont da welet. Ha setu mac’h en em laka da bignat ha da bignat.

Pa zigouezas e laez ar menez, e chomas mantret. Eul languede, den war e dro, den krog ennan, a doulle e unan ar roc’h kalet. Bep taol a skoe, e tiskolpe ar mean.

— C’houi ’zo aze, aotrou Languede, eme ar Blogorn ? N’oc’h ket skuiz hag inouet of skei war ar vein evelse ?

— Aze ’oas, va mab ? eme al Languede. Pell ’zo ’oan war c’hed ac’hanout.

— Ac’hanta ? setu me digouezet.

Evel ar vouc’hal, al languede en em daolas etre e dreid.

Hag hep marc’hata an distera, ar Blogorn a zastumas anezan en e zac’h. Ha laouen, adarre, da gaout e vreudeur.

— Pe seurt burzud en deus an Aotrouig gwelet er gorre, a lavaras Cheun d’ezan en eur ober goab.

— Trouz eur pik o koueza war ar vein eo a glevemp, eme ar Blogorn.



Eun tammig pelloc’h e oant digouezet war bord eur stêr. An dour ’oa sklear hag a hiboude en eur dremen.

— O ! eme a Blogorn, kement-se a zour war-dro ama. Me’ garfe gouzou ! eus a beleac’h e teu an dour-ze.

— A beleac’h e teu nemet eus an douar. Va Doue, hen-ma ’zo sot, eme Cheun.

— Mad, mad ! eme ar Blogorn, me ’rank gwelet a beleac’h e teu.

Ha setu-hen o vont eteid ar stêr.

Mont a ra pell-pell. Hag e wel an dour o vihanat, ar stêr o tont da veza eur wazig munut-munut.

Pelloc’h ’oa digouezet er penn pella eus ar stêr.

Petra ’gavas, a zonj d’eoc’h ? Netra nemet eur graonenn ! Ia. Klozenn eur graonenn ’oa eno, ha diouti e teue an dour a oa er stêr.

— Aze e oac’h, itroun an eienenn, eme ar Blogorn. N’oc’h ket skuiz hag inouet, en ho korn-tro o rei dour d’ar stêr.

— Oh ! va mab, eme an eienenn, te ’zo digouezet ? Pell ’zo, mil-fell ’zo e c’heden ac’hanout.

— Ia ! gwir ! setu me digouezet.

Hag e velas ar graonenn o tont war-zu ennan ive. Hag-hên dastum anezi. Stanka reas ar c’hleuz gant kinvi, evit miret ouz an dour da zont kwit hag e taolas anezi en e zac’h. Ha, laouen adarre, e tiskennas da gaout e vreudeur.

— Ac’hanta ? a lavaras d’ezan, Cheun, pa zigouezas, te ’oar brema eus a beleac’h e teu ar stêr ?

— Ia breur, a respountas, eus eun toull bihan, eus eun toullik bihan eo e teu.

— Hen-ma, eme Baol, hen-ma, ar bugel-ma ’varvo youank ; hen-ma ’n deus re a spered.

— Gwelet em eus ar pez a felle d’in gwelet ha desket em eus ive, ar pez a felle d’in deski, a lavaras ar Blogorn. Ha laouenik-holl a frote e zaouarn.



Digouezout a rajont e palez ar roue.

Ar wezenn ’oa tevoc’h eget biskoaz ; ar puns seac’hoc’h eget n’oa bet morse. Hag ouz an nor e oa staget eun paper hag a zouge e vije roet merc’h ar roue da bried d’an hini a deuje a benn da drouc’ha ar wezenn ha da gleuza eur puns hag a vije dour ennan.

Mez abalamour ma oa deuet ar roue da veza skuizet dre gement a dud a oa bet o kregi el labouriou-ze, e oa merket war eun paper all, ar c’homzou-ma : « Kement-hini a jomo berr war trouc’ha ar wezenn ha kleuza ar puns a vo krennet e ziouskouarn evit deski d’ezan arabat klask morse ober eul labour ha na helfe dont a benn anezan. »

— Hag en-dro d’an nor ’oa staget gant tachou eun hanter-kant skouarn bennak.

Cheun pa ’n doa lennet, en em daolas da vousc’hoarzin. Sellet a reas ouz e ziouvreac’h teo evel morzed eun den ha varno an nervennou c’houezet a rea evel eur gorden.

Kemeret a reas e vouc’hal. Trei a reas anezi azioc’h e benn, ha flao ; a-dreujou war ar wezenn. Distaga ’reas eur brank. Mez, kerkent, en e leac’h ’oa savet daou vrank all tevoc’h ha hiroc’h eget ar brank en doa diskaret.

Soudarded ar roue, na petra ’ta ? a lammas war an den yaouank hag a droc’has d’ezan e ziouskouarn.

Talfaser ! a lavaras Paol d’e vreur, en eur zellet outan gant truez.



Paol a gemeras ar vouc’hal. Trei a reas goustadik en-dro d’ar wezenn en eur zellet, emechans, e peleac’h skoi. Hag, o welet eur c’hrizien savet eun tammig dreist an douar, e troc’has anezi. Mez sada kerkent diou c’hrizien o sevel ha varno o tiwan bouilhas hag a zavas buan ken uhel hag ar wezenn vras.

— Krogit en den-ze, a lavaras ar roue. Ha p’eo gwir ar pez a zo digouezet gand e ’vreur n’en deus ket diarbennet anezan, troc’hit d’ezan e ziouskouarn a-resed e benn.

Ha kerkent ha ma voe lavaret, kerkent e voe great.



Ar Blogorn a yeas neuze war-zu ar wezenn.

— Pitiaoul ! eme ar roue. Da beleac’h ez a ar bugel-ze ? Kasit hen-nez da gaout e vamm. Ha ma teu da enebi krennit d’ezan e ziouskouarn hag e fri.

— Salokras ! Aotrou, eme ar Blogorn. Eur roue a dle beza gwirion d’e c’her. An holl, ho peus lavaret a hell esa trouc’ha ar wezenn. Me, daoust d’in da veza bihan, a zo unan eus an holl.

Mad ! kerz ; krog er vouc’hal. Mez taol evez na ve troc’het d’it da ziouskouarn ha da fri da heul.



Neuze, eus e zac’h ar Blogorn a dennas e vouc’hal. Ken uhel oa dija hag hen. Laoniet e oa bet o sevel anezi en he zav. Ha ’pa voe savet, e lavaras : « Trouc’h, trouc’h, va bouc’hal ! »

Hag er vouc’hal a drouc’he, a zave, a skoe a drouc’he c’hoaz, a gleiz, hag a zeou. Ne voe ket pell ar wezenn ’oa diskaret, divlenchet, faoutet, fagotet ha taolet holl en eur bern e porz-bras ar maner.

Neuze ar Blogorn a yeas da gaout ar roue. Stoui ’reas e benn dirazan ker brao ha tra, eur mousc’hoarz war e vuzellou, hag e lavaras : « Ac’hanta ? Aotrou roue, plijout a ra va labour d’eoc’h ? »

— Foutre ! eme ar roue, plijout ? Ia, zur. Eur mestr out, avat. Mez brema e rankez kleuza eur puns d’in beteg an dour.

— Ia, eme ar Blougorn me ’gleuzo anezan. E peleac’h, mar plij, ho peus c’hoant e ve kleuzet ?



Mont a rajont d’ar porz bras. Ar roue a verkas al leac’h ma en doa c’hoant e vije toullet ar puns. Chom a reas da zellet. E verc’h a deuas d’en em lakaat en e gichen. An ear he doa da veza enkrezet-holl. Sellou du a rea ouz Herve. N’he doa ket, — anat oa, — sonjet kaout da bried eun teuz bihan evel hennez.

Mez ar Blogorn ne spountas ket. Tenna ’reas eus e zac’h al languede. Hag o lakaat anezan el leac’h m’oa merket toulla ’r puns e lavaras : Krog pa giri, va languede ; sko, sko founnus ! »

Ha setu ar vein o tiskolpa hag a wintal ; an atrejou o tont er meaz. Hag abarz pell e oa kleuzet eur puns doun, doun, beteg eur c’hant troatad bennak.

Ar Blogorn a yeas adarre da zaludi ar roue, hag a lavaras d’ezan : « Aotrou roue, doun a-walc’h eo ar puns evel-se ? »

Doun a-walc’h ? Hag an dour ? N’eus ket a zour en da buns.

Gortozit, eun tammig. Bremazoun e vo dour e-barz.

Hag Herve kemeret e fons e zac’h, kloz ar graonenn en doa lakeat ennan. Fourra reas anezi e-kreiz eun takad fleur a oa eno. Hag a lavaras : « Ro dour, ma c’hraonennig, ro dour !… »

Ha setu aze an dour o tilamm dre-holl a-douez eur bleuniou, o vont dre ar porz hag oc’h en em zila er puns.

En eur mare e oa karget.

Hag e voe ranket kleuza eur c’hân d’an dour da vont kuit.

Neuze ar Blogorn a yeas, evid an drede gweach, da stoui e benn dirag ar roue. « Ac’hanta Aotrou roue, a lavaras, deuet awalc’h oun a benn euz ar pez a c’houlennit ?

— Ia, Aotrou markiz, eme ar roue. Rak hiviziken me fell d’in e vefes markis. Rei ’rin d’it a volontez vat, an hanter eus va rouantelez. Me avat, evit beza mab-kaer d’in… an dra-ze na zell ket ouzin. An dra-ze a zell ouz eun all.

— Petra ’rankin ’ta c’hoaz da ober, a lavaras ar Blogorn, en eur zellet ouz merc’h ar roue.

— Warc’hoaz e vezo lavaret d’it. Da c’hedal, deus ganen d’ar palez. Ar gambr kaera ennan a vo evidout.



Ar roue en em dennas.

Ar Blogorn a yeas da gaout e vreudeur. Iskiz en em gavent gand o skouarniou trouc’het.

— Ah ! mignouned, emezan d’ezo, lavarit c’hoaz na rean ket mad o klask gwelet hag anaout an holl draou !

— « Ar voul ’zo ganez, eme Cheun. Ruilh anezi keit ha ma c’helli. Ar chans na ve ket roet, ral e, d’an hini a dle he c’haout. Cheun oa oazus ouz e vreur bihan.

— Oh ! me ’zo laouen hag eurus, avad, eme Baol. Eur gwaz out ! Deuet eo da daol ganez! Mat, mat-tre eo ! va diskouarn a zo trouc’het. Ar memes tra, ez oun laouen. Ha ne vank d’in evit beza eürus-tre nemet gwelet hon tad, ama, o ranna ganeomp ar blijadur da welet an taoliou-kaer az peus great.



Ar Blogorn a gasas e zaou vreur gantan d’ar maner hag a bedas mestr ar mitizien da rei eul labour bennak d’ezo da ober.



E-doug an noz, ar roue ne gouskas tamm. Sonjal a rea : « Eur mab-kaer evel ar Blogorn a ve re vihan, evelkent. » Hag e klaske an tu da jom hep rei e verc’h, hep mankout d’e c’her koulskoude.

Nec’het evel ma oa, e reas gervel Cheun ha Paol da zont d’e gaout.

Paol a reas meuleudi e vreur bihan. Biken, a lavare d’ar roue, ne helfec’h kaout eun all par d’ezan.

Mez Cheun, avat, a lavaras a bep seurt droug.

— « Aotrou roue, emezan, ma vijen en ho leac’h, biken ne rojen va merc’h da eur c’hornandoun e-giz d’ezan. Eun teilok, eur bresser n’eo ken. Er vro, aotrou roue, ez eus war e glevan, eur rouf hag a gas gantan, ar zaout hag an ejened a-vern. Mad, sellit ! Gwelit pebeuz brabanser eo va breur bihan. Lavaret en deus, ouspen mil gweach, e c’helfe lakaat ar rouf-ze da veza mevel gantan !… »

— Ah ! foutre ! eme ar roue, kement-se en deus lavaret ! Eürus oun da c’houzout an dra-ze, avat…



D’an devez war-lerc’h ar roue a lakeas gervel ar Blogorn dirag holl dud e balez.

An den yaouank a zigouezas, laouen evel eun eal.

— Va mab-kaer, eme ar roue, — hag ar roue a boueze war ar gomz-se, — va mab-kaer, eun den a galoun eveldoc’h na c’hell kemeret eur brinsez da bried hep rei d’ezi ar pez he deus c’hoant da gaout. - E koad-an-noz, aze, ez eus eur Rouf. Eur mel den eo p’eo gwir, war a glevan, en deus ugent troatad uhelder. Dibri a ra eun ejen a-bez d’e zijuni. Gand eur galabousenn war e benn ha galonsou war e ziouvreac’h, hennez a rafe eur mevel-porz eus ar re wella. Va merc’h a fell d’ezi kaout ar rouf-ze da vevel. Ha, goude-ze, e vezo ho pried raktal.

— Mat, aotrou roue, pa fell d’ho merc’h, me glásko plega ’r rouf. Mez eur gwall-grogad a vo da ober.



Goude beza chomet eur pennad da sonjal, ar Blogorn a gemeras e, zac’h, e vouc’hal, eun tamm bara, eun trouc’hat farz guiniz-du poazet er forn, hag eur gountell.

Ha yao d’ar c’hoad.

Ouz e welet o kuitaat Paol a lenve. Mez Cheun, avat, a c’hoarze yud gand an ear da lavaret e vije eurus da jom hep kaout mui e vreur war e hent.



Digouezet e-touez ar gwez, e Koad-an-noz, ar Blogorn a zelle en tu-ma, en tu-ze. Mez ne wele netra. Ar yeot, zoken, oa uheloc’h egetan. Hag ec’h en em lakeas da gana :

Rouf du-ma, rouf du-ze,
Lavar d’in e peleac’h emaout-te.
Me ’rank kaout da gorf pe da vuhez :
D’in eo red d’it en em ziskouez.

Setu me ama ! a grias ar rouf, en eur youc’hal. E peleac’h emaout ? ma lounkin ac’hanout en eur c’hinaouad.

— Oh ! n’eo ket da d’it va lounka dioc’htu, evelkent, eme ar Blogorn. N’ez peus ket ezomm da gaout aon. Ne dec’hin ket kuit.

Ar Rouf a zigouezas. Disporbella a reas e zaoulagad. Sellet a reas en traon, en neac’h, a-gleiz a-zehou. Mez ne wele netra. Pelloc’h dre zellet izeloc’h, e welas, koulz lavaret harp outan, eur bugel azezet war eur piltos, eur zac’h gantan.

— Te eo, mec’hiog, an hini en deus dihunet ac’hanon e-kreiz va c’housk, a lavaras d’ezan, en eur ober sellou balc’h.

— Ia, eme ar Blogorn. Me ’zo deuet ama da c’houlenn diganez beza mevel ganen.

— Ah ! Ah ! Ah ! eme ar Rouf, en eur ziroll da c’hoarzin, ken na dregerne ar c’hoad eus an eil penn d’egile, da veza mevel ganez ! Me zo ’vont da deuler ac’hanout en neiz pik a zo aze, e beg ar wezenn. An dra-ze ’zesko d’it dont da bourmen em c’hoajou.

— Da goajou ? D’in-me eo ar c’hoajou-ma kement ha d’it-te. Ha, ma lavarez eur ger c’hoaz, me ’zo o vont da bilat holl ar gwez. Ha bremaik ne jomo mui gwezenn ebet en he zav.

— Oh ! oh ! oh ! me garfe gwelet kement-se, avat, tamm kornandoun brein !



Ar Blogorn, a lakeas e vouc’hal war an douar. « — Trouc’h ! Trouc’h ! va bouc’hal, trouc’h. » a lavaras.

Hag ar vouc’hal a yea a-gleiz, a-zehou, a-hed hag a-dreuz. Kement a stoke outo ’oa diskaret. Ne vije mui klevet nemet trouz an taoliou ha klemmou, strakadennou truezus ar gwez o koueza.

Hag ar Rouf, spountet, en em lakeas da grena. Ha dre e spount e lavare : A-walc’h ! a-walc’h ! Ne da ket, en han Doue ; da bilat holl gwez ar c’hoad. Piou out-te ? da vihana.

— Me eo markiz ar Blogorn, ar sorser brudet. Gand eur ger me ’lakafe va bouc’hal da drouc’ha d’it da benn. Ah ! ne anaiez ket ac’hanon, c’hoaz ! Chom aze. Malloz d’it ma teuez eur gammed larkoc’h.



Ar Rouf a jomas a-zav, sebezet-holl.

Ar Blogorn en doa naon. Kerkouls-mare mern e oa. Tenna ’reas eus e zac’h e damm bara hag e damm farz.

— Petra eo hen-nez ? an tamm traou gris-ze, eme ar Rouf ha n’en doa morse gwelet tamm farz-forn ebet.

— Eur mean, eme ar Blogorn. Hag e krogas ennan gand e zent.

— Neuze, te a zebr mein ?

— Evel a welez. An dra-ze eo va boued. Abalamour da ze, n’oun ket bras eveldont-te hag a zebr ejened. Mez abalamour da ze, ive, em eus deg gweach muioc’h a nerz egedout. E peleac’h ema da di ? Diskouez d’in da di.

Ar Rouf ne lavaras grik. Mez kerzet a reas evel eur c’hi araog ar Blogorn hag e kasas anezan d’e vaner.

— Selaou ! a lavaras ar Blogorn pa voe digouezet : Brema e rank beza unan a zaou : te, beza mevel d’in-me, pe me beza mevel d’it. Deomp d’ezi evelhen : ma rez eun dra bennak ha ne c’halfen ket ober, me ’vo mevel d’it. Mez, en eneb, te ’vo mevel d’in ma ran eun dra bennak ha na c’helli ket ober.

— Mar kerez avat ! Eürus e vefen o kaout da vevel eur sorser eveldout. Da genta, sell, setu ama sailhou. Kea da gerc’had d’in dour da lakaat e pod ar zouben.

Ar Blogorn a zavas e benn da zellet ouz ar zailhou. Diou foultrenn barrikenn hag o doa seiz troatad uhelder ha pemp a ledander.

— Ah ! Ah ! eme ar Rouf en eur c’hoarzin ; nec’het out. Gra ar pez a ran bemdez. Kea da gerc’hat dour gand ar zailhou-ze.

— Ia, ia. Emaoun o vont. Mez n’em eus ezomm ebet eus ar zailhou. Me’ gerc’ho an eienenn hag a daolo anezi ar joudouren. Ouspenn an hanter e vo easoc’h.

— Petra ? Kerc’hat an eienenn ! Nan, nan, avat. Dija ez peus dismantret va c’hoad. Ne fell ket d’in e kemerfez va eienenn. Warc’hoaz, n’em befe ket peadra da drempa va houed. Gra tân aze ; Me zo ’vont da gerc’hat dour.



A Rouf a daolas er pod eun ejen etre pevar dam, hanter-kant kaolenn, hag eur garrikellad karrotez.

Pa voe poaz an traou e lavaras. Deomp ouz taol brema. Gwelet e vo hag e stern an daol, te a zebro kement ha me. Me ’m eus naoun da zibri eur marc’h a-bez ha te, c’hoaz, war ar marc’had, koz tra fall.

Deomp oc’h taol, eme ar Blogorn.

Mez, araog azeza, e lakeas, a-zindan e jileten, e zac’h eteid d’e gof beteg e c’hronj,

Ar Rouf a zebre, a chaoke hag a gorde boued.

Ar Blogorn, ken nebeut, na jome ket da zellet. Kemerett a rea kig, bara, karrotez ha kaol. Mez, e leac’h lakaat anezo en e c’hinou, e taole anezo en e zac’h dre zindan e c’hronj. Ar Rouf ’oa ken touellet gand e voued ma na wele netra. Ha, goude beza debret ha debret, e tivountoune e jiletenn en eur vreugeudi : Ah ! douje ! a lavare, eur gwall-gofad am eus great en taol-ma.

— Debr, debr c’hoaz, eme ar Blogorn en eur lakaat eur gaolen dre zindan e c’hronj en e zac’h.

— Ne c’hellan mui, eme ar Rouf. Anat eo out boaz da zibri mein.

— Debr, debr ’ta.

— Ah ! nan. Va alan a vank d’in.

— Oh ! da alan a vank d’id ! Netra easoc’h eget diskarga e gof.

Hag e kemeras e gountell, ha ganti e trouc’has e jiletenn hag e zac’h ler, eus an traon beteg e c’houzoug.

— D’az tro, brema, eme ar Blogorn. Kemer ar gountell ha gra kemend-all.

— Nan avat ; nan avat. Gwelloc’h e kavfen beza mevel ganez. Me n’oun ket boaz da zibri mein.

Hag er c’hiz-ze, e teuas ar Rouf da veza mevel gand ar Blogorn. Pignad a reas war e skoaz hag e lakeas anezan d’hen dougen evel-se da balez ar roue.



D’ar mare-ze, tud ar palez ’oa o leina. Eul lein vras oa ganto. Den ne zonje mui er Blogorn.

Mez setu, en eun taol-kount, ma klevont eun trouz spountus. Al lez a grenas. Hag an holl a lammas er prenestrou da zellet, evit gouzout petra ’oa c’hoarvezet.

Ne oa ket c’hoarvezet kalz tra. Ar Rouf eo a rea an trouz-ze. En eur zigouezout en doa kavet dor ar maner re izel evitan. Ha gand eun taol troad, en doa taolet anezi d’an traon ha freuzet ar voger. Hag an holl a welas ar Rouf o tont er porz, ar Blogorn azezet war e skoaz.

— Prinsez, a lavaras ar Blogorn en eur stouï e benn dirag merc’h ar roue, c’hoant ho poa da gaout eur mevel. Setu daou ha ne c’houlennont nemet ober ho polontez.



Ar roue a yoa e gis nec’het. Ne ouie ket kalz petra da respount. Hag e chachas e verc’h a gostez. « Ne c’hellan mui enebi, a lavaras d’ezi. E rankez beza pried d’an den yaouank-se. Ne gaf ket d’in e vankfe kalz tra d’it en e ser. Dond a ra a benn d’ober kement a c’houlenner digantan.

An eured ’voe great.

Friko ’oa bet betek naontek guenneg hanter.

Mez ne dalv ket ar boan hen lavaret an holl frikoiou bras ’zo henvel.

N’oa bet netra muioc’h eget e leac’h all.

Eo, evelkent : evit dond eus an ilis d’ar palez.

An daou zen yaouank ’oa pignet er wetur evit dont d’ar gear, goude an eured. Met ar Rouf a zisternaz ar c’hezeg hag a lakeas er gwetur var e benn evit kas an dud nevez d’ar maner.


Diouz e benn hag e galon
Eo barn an den.
An nerz, ar gened aliez traou difonn
Ha netra ken !



————