16.— ER GERNAVADÉZ

Pe oen mé uigent vlé, ne oé ket, hemb ton̄nat, nag é parréz Laoulan, na marsé é kanton er Gémené abéh, un dén iouank ken koant ha ken labous él d’ein.

A zivout en dan̄né, n’em boé nitra meit en tri-uigent skouid én argant, pear ré voteu-koed, tér roched lién kri, deu varlon kuloteu, un dirak jilet vihan ha magein ur pen-deved, e hounien, él gopr, é ti er Minour é Kérvachelod, Séglian. Kérvachelod ! un hanù kaer hag e blijé d’ein. « Kér n’em es ket lod », e laren en ur hoarhet.

A hendaral, ru él ur boket, « fiks » él ur soudard ha fiér él ur pan.

Ur blé, él mé oen tost, é oen oeit de foér Sant-Lorans est. Ne hues ket kleùet er son̄nen e vé laret de gosté Pondi.

É Sant-Lorans er bod é oen bet,
Ur brageu ru em boé prenet.
Me saillé dumen, e saillé duhont,
Hag en dud e sellé doh on.
Me iei get en diaul
Strimpeu ha boelleu,
Mar em es laéret mem brageu.

Ne oé ket genein ur brageu ru, meit koant neoah : « Ur boteu lér neúé flam, ur huloteu paket mat, ur ré dan̄né fin, ur jileteu guen boutonnet, ur ré gloan meud, ur rochet anpézet mat get ur rankat boutonneu milen é kréiz, un tok plouz trésennet get ur velouzen hir ha ledan hag ur blouk guen él argand. Em sakod, ur paked butum a zek blank, ur horn butum giz neùé hag ur péh a uigent real ».

N’em boé ket groeit meit tér dro ér blasen foér, ben é kavan ur Gernavadéz gusket distér, guir é, ag en distéran memb, meit doh hé zrém, doh hé fas me zihuenné erhoalh é oé ur plah a zigeah mat.

N’em boé ket bet d’hobér d’hé fédein kalz ben é oemb hun deu é ivet ur banig hani dous é ostaleri er Moingn pé en Estour, n’em es ket chonj, ha goudé, d’hé has d’er gér get ur gansortéz aral hé hélié.

Épad stagein er jau, ur pikol marh ru, hag ur gariolen kaer, me chonjé : « Me gred erhoalh em es choéjet un tam ré vras amen. Neoah, più e houi ? Marsé er jau hag er har men nen dé ket dehi, ken bihan. » Hi eué, hi zelé laret : Er Guénédour-men e zou ur pinard mat ken koant él mé ma gusket. Peurkeh plah ! don̄ mat hé laké hé biz én hé lagad.

Chetu ni ar en hent : brrrr… kar en diaul. Guel é hemb eit en hent hoarn ; monet e hramb él en aùél. É bér amzér, chetu paset Rostren, Goareg, MurPlougerneve, ne houian ket ré più, meit pèl é omb arriù ataù. Ben er fin, é tistroamb en ur parkad melchon dru, ha goudé, é ré kaul, rutabaga, bétrav, karot, sort n’em boé ket guélet biskoah.

« Amen ne vank ket bouid d’er lon̄ned, e laran de men dous ; de biù é er parkeuiér-men ? »

« De me zad », e reskond hi.

Me graùa me skoarn : « Aiou, kanderù, manket d’oh ».

Un tammig pelloh, é kavamb ur parkad seud. Buohed rah ha rẻ vat.

« Sél pe sort bagad seud ! e hran mé souéhet ; de biù er buhed gaer-sé ? » e houlennan hoah.

« De me zad », e reskond hi.

« O men Doué, men Doué. » Kraùat e hrant me fen muioh mui. Manket on é tonet get er Gernavadéz distér-men. »

Un tammig pellikoh é kavamb ur park aral lan a éhén ; kohléieu tarù ha réral, ré ken bras él kezeg.

« Biskoah kementral ! De biù é rah en éhén vras men ? » e houlennan éndro.

« De me zad », e lar hi berpet.

Aiou hoah éndro. Prest e oen de saillal ag en diaul kar-sé, meit kentéh, én ur park a kosté, é huélan ur vanden kezeg, ebélion a bep oed hag a bep liù ; kazegened ré gaer, brasoh hoah eit en hani e oé genemb.

« De biù é rah er hezeg-sé ? » e houlennan, él mé oen komanset, engorto m’hé dehé reskondet d’ein arré : « De me zad ».

« De me zad », e lar hi, sur.

« Gorteit, merh iouank, mé tichennan ag hou kar, mé han éndro d’er gér. Arriù on pél erhoalh. »

« Deit tré, dén iouank, emé hi, arriùomb é ti me zad. »

« Pas, pas, emé mé, unan ha nen des ket lon erbet meit ur pen-deved, nen dé ket propr monet de gas ur verh él d’oh de di hé zad. »

Ha mé d’er gér a droed. Peurkeh Guénedour !

Er maré arlerh, mé de bardon Kernenan, koant él berpet. Énou em boé groeit hanaùedigeh ur verh iouank, koant él d’ein me unan : ur houif dantélet, un dantér sei moar, jé perl ha bordeu forh pegement. « Chom e hré tostik tra d’er Gémené, emé hi, étal Kichen-Anhoé ». Gouiet erhoalh em boé é oé guir, pen dé guir memb, hiniù en dé é omb diméet hag éredet hun deu, en eil d’égilé.

Pe chonjan ém Hernavadéz, m’houlen get Doué er hrés, pas de rein d’ein er madeu bras em boé guélet en dé-sé, meit de viùein és get me zud é Kernitra, émen é omb é chom hemb monet biskoah de Gervizér.

Koantik.