Gwerz : Kalon Breizadez

Armorica, 1935  (p. 86-89)



GWERZ : KALON BREIZADEZ
————
(War an hevelep ton gant ar « Zoudard divrôet. »)


Eur plac’hig oa en Arzano,
Marc’haredig he lez-hano,
Daoulagad glaz, dioujodig koant,
Kened, ha furnez ha skiant.

Marc’haredig n’he devoa ket
Talvoudegez hanter-kant skoed ;
Met he zal glan a lugernê
Koulz ha loar aour e Landerne.

Dantelez kaer na zougê ket,
Ken nebeut voulouz arc’hantet ;
Hogen, da heul he bleo melen
’Tougê dudi ha sklerijenn.

Ne vijê gant Marc’haredig
Broz na tavanjer pinvidik ;
Ha ’n he darempred koulskoude
Meur a zén vaouank hirvoudê.

Met abred e-touez ar bagad
’N evoa dibahet he lagad,
’N evoa dibabet da vignon
Eur potr a nerz hag a galon :


Per e hano, poanius e stad,
Na c’hoar na breur, na mamm na tad ;
E-unan o c’honid bara
Boe ma renê e zaouzek vloa.

Kenta tro ma savas gantê
Kôz birvidik ar garante,
Oant o tistrei gant eun hent don,
War dro kuz-heol, diouz eur pardon.

An de-se gant eur grenadenn
Per a zisplegas e bedenn :
« En hano Doue, Marc’hared,
« Lâret-hu d’in mar am c’haret ? »

Ha Marc’hared, tost da sempla,
’Gemeras he mouez izella
Evit respont : « Ya, me ho kar
« Muioc’h vit dén war an douar. »

« — Mad ! emê Per, — m’ho kar ive
« Dreist kement tra ’grouas Doue ! »
Hag o c’halonou grenê c’hoaz
Pa zigouejont e-tal eur groaz.

Eno, daoulinet, war o le,
Dorn an eil e dorn egile,
E toujont n’o dijê biken
Nemed eur garante hepken.

————

Prest goude, Per a gemeras
Hent houarn Pariz, ar gêr vraz,
En zell da zistrei pinvidik
’Rôg eureuji d’e garedig.


Da genta ’skrivas d’ei bep lun ;
Goude, bep teir pe beder zun ;
Tamm ha tamm, eur wejig ar bloa,
Ken ma teuas krenn an ankoua.

Hogen, divarvel hec’h esper,
Hi zalc’hê c’hoaz da c’hortoz Per,
Atao koant, atao fur ha glan,
A-dreg prenestr he zi balan.

Hag eun de, Per a dremenas
’N eur rei kazel d’eun itron vraz,
War e viz eur pez gwalenn aour,
Hep zellet tamm ouz an ti paour.

Hag ar c’helou kerkent dre gêr :
« Dimêt hag eureujet eo Per ! »
Ar plac’hig, adal m’ouveas,
Semplet d’an douar a goueas.

Douget a voe war he gwele,
Ha na zavas ken ac’hane ;
Na klemm na komz na voe klevet,
Daou zevez goude voa marvet.

Nijet oa kuit an ene glan,
Aet war e giz d’ar vroiou splann
Lec’h ma ren er beurbadelez
Karante hep trubarderez.

————

Duman, en Breiz, ’z eus eur rozenn
Na zigor ’med eur wech hepken
He c’halonig ru kinniget
Da bokou an heol binniget.


He deligou a zav en êr
O fenn livet koant ha zeder,
Keit ha ma par war o gourre
Heol burzudus ar garante.

Met, kuzet an heol, kenavo !
Ar rozennig paour a varvo ;
Hag ar vleuñvenn gizidik-se
Kalon ar Vreizadez eo ’z e.


————