Gwerz war Stad ar Brezoneg

Armorica, 1935  (p. 90-94)



GWERZ WAR STAD AR BREZONEG
————

\version "2.18.2"
\relative c'{
  \key bes \major
  \autoBeamOff
  \time 6/8
  \partial 8*1
  d8 g4 bes8 a([ bes]) c | bes4( a8) g4 bes8 | a4 g8 f([ g]) a | \break
  g4.~ g8 r d | g4 bes8 a([ bes]) c | bes4( a8) g4 bes8 | a4 g8 f([ g]) a | \break
  g4.~ g8 r g | a4 d8 c4 d8 | bes4. a4 g8 | a4 d8 c4 bes8 | \break
  a4.~ a8 r a16([ bes]) | c4 a8 d4 g,8 | g4. f4 bes8 | a4 g8 f([ g]) a | g4.~ g4 r8 \bar "|."
}
\addlyrics {
  Eur vro dis -- par a lu -- gern e -- touez an holl vro --
  iou, __ Lus -- kel -- let en he hun -- vre gant mouez don ar mo --
  riou, __ Pa -- ket he fenn in -- tañ -- vez en eur gouel mou -- genn
  c’hlaz, __ Hag o son war eun de -- lenn hir -- vou -- dus vel eur c’hlaz. __
}
\layout {
  indent = #00
  line-width = #140
}
\header { tagline = ##f }


Eur vro dispar a lugern e-touez an holl vroiou,
Luskellet en he hunvre gant mouez don ar moriou,
Paket he fenn intañvez en eur gouel mougenn c’hlaz,
Hag o son war eun delenn hirvoudus vel eur c’hlaz.

Koulskonde hi deus mibien gant Doue dibabet,
Dre ma oant tud galloudus, da ziwall harz ar bed ;
Netra barrek d’o sponta na barrek d’o diskar,
Nag e teufê da gouea an néñv war an douar.


Koulskoude en peb amzer ’talc’h enni da zevel
Bleuniou aour leun a dudi, bleuniou gwenn leun a vél,
Ha da bignat er c’hlazenn, lemm evel noadeier,
Touriou kaer dantelezet lec’h ma kan ar c’hleier.

Koulskoude ’n he fardoniou vê gwelet a vagad
Ar c’hoanta gwiskamanchou zo bet dirak lagad
Ar merc’hedigou floura ’deus c’hoarzet d’ar vuhe,
An terrupla tud yaouank krouet dre zorn Doue.

Koulskoude gant he bombard pa zon he biniou,
E nij ar c’horollerien war askell o zoniou ;
Ha war veg he meneiou pa gan he maeserien,
E toull dor ar Baradoz ’tispak selaouerien.

Perak eta chom kañvus tal hon mamm Breiz-Izel,
Perak war an tremenet e tol bepred he zell,
Perak e talc’h da jali : « Gwechall, gwechall, gwechall » ?
Netra ’med emañ gwasket he yez gant yez Bro-c’hall.

————

Eun devez e tremenis e kichen eur c’houldri
Bet enni ’pad tri c’hant vloa dousder ha koanteri,
Bet enni dre vilierou koulmed gwenn o kluda,
Ha moueziou kuñv damantus noz ha de o vruda.

Pebez souez pa glevis ’diabarz ar c’houldri
O sevel en eur goaga moueziou raouiet ha kri,
Ha pa welis o vale pe o nijal tro-zro
Brini du, brini loued, lapoused a varo !

Trec’het a oa bet gantê ar c’hudennigou gwenn,
Mouget o c’han, o giziou, peb éñvor deus o gouenn ;
A gantvechou eürusted ne chomê ken, allaz !
Nemed, touez al lousdoni, pluñigou gwenn ha glaz.


Ha me kerkent da zoñjal en Breiz, va bro garet,
Zo ive gant ar galleg he yez koz mastaret,
Hag e vê klasket bemde, dre bep seurt troiou ka
Lakat he giziou kaera da gouea tamm ha tamm.

« Ma vijê bet — emon-me — lec’h tammou kudenned,
« Tud a boell hag a galon vel m’eo ar Vrezoned,
« ’Dijê biskoaz aotreet divrôiz d’o debri
« Na lapoused divalo da ren en o c’houldri. »

Met dén ebet na gredfê, penn-oc’h penn ganemp-ni,
Ouz ar Brezoneg santel ’n em lakat d’enebi ;
Rak biskoaz n’eo bet Breiziz trec’het ’med a guz-kaer ;
Hogen, an tu d’hen flastra dre zindan a glasker.

Er skoliou eo bet kavet an noazusa doare
Da skei gantañ hep ehan tôliou didrugare :
Skolerien, skolerezed a zo mistri brezel
Rôet d’ê vit kefridi laza yez Breiz-Izel.

Hini Bro-C’hall deu warnomp dre lannou dirollet
En eur c’holo bep kammed douar ganemp kollet :
Môr braz ar skridou galleg a zired eus Pariz
Pounneroc’h vid an hini zistrujas ar Gêr-Iz.

Breiziz zoken a glever war Vreiz oc’h ober fae,
Gwerzet gantê o fluenn, hag o zeod hag o fe ;
Kréñvât ’n hon touez ra bemde koagerez ar brini :
War zao, dubeed Arvor, divrânomp hon c’houldri !

Dilamm hon yez ganemp-ni vê dilamm hon ene :
Petra lârfê d’ar Breizad ar môr nag ar mene,
Nag an aveliou garo nag an noz spouronnek,
Ma vijê ket d’o fintañ ar geriou brezonek ?


Kollet e yez vinniget, ’varvfê e holl dudi :
Na ouefê ken na c’hoarzin, na karout na pedi ;
E zent koz en ilizou a drofê kein d’eañ,
Hag e anaon a ouelfê ’n o gwele diveañ.

Petra lârfê d’e galon bombard na biniou,
Koroll na c’hoariadeg, kleier na pardoniou ?
Beteg e wiskamanchou n’o defê penn na troad :
Breizad en Breiz a chomfê evel eun divrôad.

Mar hon deus ’ta, kenvroiz, c’hoant mirout war hon zro
Kement zo bet a viskoaz nerz ha kaerder hon bro,
Diwallomp hon brezoneg, stourmomp vid hen difenn,
Vel ma stourmê hon zadou ’n eur c’hopal : « Torr e benn ! »

Meur a wech zo goulennet digant mistri Bro-C’hall
Rei d’emp kement a wiriou vel ma rôer lec’h all ;
Van ebet n’o deus graet c’hoaz dimeus hon fedennou ;
Met, mar geo yén o c’halon, ni zo tomm hon fennou.

Pennou tomm, divrec’h kalet, dre hon c’hannaderien
Ni rénk trouzal ha c’hoari, derc’hel horz gant ar yenn
Ken e treuzo diouskouarn ar C’hallaoued bouar ;
Ha gwaz d’ar C’hannaderien a gomzo re glouar !

Pep-hini ’nê zo galvet da zifenn gwir e vro ;
Neb na garo ket ober vo digaset en dro ;
Rak gwiriou zantel hon deus, divizet mad gwechall
Pa brizas hon Dukezig zevel war drôn Bro-C’hall.

Neuze ’n evoa ’r Brezoneg hepken urz da ziston
Dindan ar goabrenn déñval krouet vid ar Brezon :
Ar Gall a rénkê goulenn aotre ’benn kôzeal ;
Hag e fell d’eañ hirie minellañ ar re-all ?


Netra ken na c’houlennomp ’med beañ selaouet ;
Rak biskoaz fae n’hon deus graet war yez ar C’hallaoued ;
Evid he c’homz e trec’homp zoken war o gourre,
Hon skridou vê en galleg peurvuia bec’h d’o re.

Netra ken na c’houlennomp ’med e vo ’n hon skoliou
Deus brezoneg en galleg trôet ar c’henteliou :
Gant ma vont laket o daou war eun hevelep troad,
Biken ar yez brezonek na varvo ’n hon brôad.

Nan ! biken ne zizec’ho mammenn veo ar zoniou,
Biken ganemp ne davo bombard na biniou ;
Ha dindan hon heol klouar vo dalc’het da youc’hal
’N eur gana kanaouennou vel en amzer gwechall.

Neuze viro Breiz-Izel he stum hag he giziou ;
Zent ar Vro chomo laouen e-deun an ilizou ;
Breizad a vano Breizad, ma c’hallo e dud koz
Hen anzao, hen anveout pa deuy ’n o Faradoz.

————

Renerien Bro-c’hall, ouzomp ne vec’h ket re direiz,
Rak hoc’h harpou nerzusa zo bet atao en Breiz ;
Oc’h espern ar seurt mibien gonid na refet ken :
Hon gwad zo d’ac’h pa gerfet, hon yez d’emp da viken !


————