XII

EUR ZAC’H


E keït eman Gaston, er gerik Plougistin,
Gant Loranz hag he verc’h o tiviza lirzin,
Ar pemp lakez kaerik, tom kaeroc’h d’ho chupen,
Zo deut d’al Leon aour da rinsa ho gorzen.

Raktal, mac’hom warnhei, paotrezet koant ar vro,
War digare, houma klask eur podad leaz tro,
Hounnez flatra buan oa ar moc’h el liors,
Eun all laret netra, tra ebet, med n’euz fors,
Ar vigodez warlerc’h plac’h furik ar c’hloc’her,
Ret da di Jannedik vit paka keleier.


Ac’hanta, ma faotrez, n’am boa ket larad did,
Anvezan ar Gaston ? Ro peoc’h ta, Mac’harid,
Ma klevfomp ar c’helou a bere n’ont ket din,
Lar ar re all souchet vel logod en eur c’houin.

Al lakizien ziskoulm e gallek kelier
A c’haloup vel an dour hep stanka en tier.

Gaston a c’hell breman ober he paotr jentil,
Evit Ivona geaz eo zonet an drompil.

Pep kure n’he barroz en euz evit kustum
Da furketa bemdez — Peurvuia e tastum
Eur malard kaer bennag — rak ma choum en he di,
Pell diouz ar c’helier ne ra met moredi.
Med eno eur gomer a ve peurliesa
O pilat torziou sukr divar goust an esa.
Deuz ar c’houëz d’ar forn, deuz ar forn d’ar c’houëz,
Da pelec’h ta houman a gaz-fe hi golvez,



Ma neo d’ar presbital, d’ar garabasen trenk
N’em sav gand hi ferson war an hevelep renk ?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

En deal, mar boa bec’h war ar paour kez kure,
Tudo, c’houi c’hell kredi.

Laouik

Brema, penoz rin me
Hep klevoud va Mentor, hep santout an elik
Karantezuz, an el ker joauz, ken mistrik !...
Ha laret na welin birviken ken marfad
Va amezeien kez ! O pebez kalounad
A strink Doue warn’oun !

C'houi gav, en plas hema,
O pije lavaret: gwel aze d’Ivona
Zo eur baotrezik vad, mar ge gwir deuz kavet
Eur pried pinvidik gant p’hini eo karet.

Vid eur wech e weler ar vertuz gopréet,
Eur galon vad prizet evel maz eo dléet,
Hag hen ve kristen mont da damal renadur
An Aotrou biniget a gar pep krouadur ?

Ia, med n’em lakit mad e lec’h ar c'hure kez,
Choui c’hra ho kristen flour, deoc’h vo va holl druez :
Ho kalon vel hini Laouik paour a c’harmo
Hag ho lagad ive hep daelou na choumo.

Peger brao eo laret, pegen diez ober !
Nag ha bet gav abek na reont tam micher !
Ra goap ouz eur zonik ha n’ouzont kan dister !
Zo hirrik ho neuden hag ho c’hriadur ber !

M’en dize bet ezom Loranz hag Ivona
Eul lommik sklerijen evid anaout petra
A verke ho lizer, an amezek oa goest
Da ziskleria ar roz a zante en ho goest.


Oc’h pen unan deuaz war nij hag hep distro
Da ziskouez e gwirion ho levenez dezho.
Int silaou sioulik, ha didrouz responte
Da pob tra gant furnez ha dreist holl hep fouge.

Choum rejont, e de se, ho daou koantik e ti
Da zonjal, da zelloud a nevez, da bedi ;
« Rak vit eun dra a boez evel maz e heman,
« Eo hom dever poeza ha menna mad kenan,
« Peden daou unanet dirak tron an envou
« Neuz digemer kaeroc’h e palez an Aotrou »
A lare an tad koz d’he verc’hik Ivona.
An elik oa re fur vit mankout da blega.

Oh ! ar beden zo mad, hi ro ar sklerijenn
D’an ine enkrezet kreiz an devalijenn.

Ivona zant eur peoc’h brasoc’h en he speret,
Ha na vesteodo tam d’ar ginnig a vo gret.


Karroz ruil a nevez war hent koant Plougistin.
An eol vel pa vije c’hoant ganthan da c’hoarzin
Euz ar mabik Brosaoz, a strink he dan joauz.
Biskoaz Gaston n’e bet ken zedcr, ken fiziuz.

Gaston

Ac’hanta ! gret hoc’h-euz ho sonj, va zadik koz ?
En hoc’h em euz tizianz. Ho kir fell din fenoz.

Loranz

Kavit mad, me ho ped, aotrou va digarez,
N’am euz gir da ziskoulm. Mar plij d’ho madelez,
Ivona a gomzo ; me na rin met silaou
A pez a lavarfot diraz’oun sioul ho taou.

Gaston

Dimezel Ivona, ni n’em garrie gwechall ;
Ha droug e vefe d’in, va mignounez, sonjal
Pe dalc’het evid’oun eur plaz en ho kalon ?

Ivona

Galloud a ran anzao, hep mez, aotrou Gaston,

Em euz d’alc’het sonj mad deuz ar madelezou
Ho poa vit ar paourik ; hag em holl fedennou
Meuz goullet ma skuilje ar Mestr en oc’h ine
He c’hrasou binniget, vel ar c’hlizenn beure
War he roz dudiuz.

Gaston

Selaouet ez oc’h bet
Gand an Aotrou Doue. Hirie ive me gred
A roïo din paourik pez c’houlennan ganthan :
An tenzor oun c’houantek da zerc’hel er bed man :
Ho tornik, Ivona, d’am difen e peb heur
Ho furnez d’am diwal euz a bep seurt drougeur.

Ivona

Nan, nan, aotrou Gaston, arabad ez e deoc’h
Sonjal tam en dra ze. Na gollin ket ar peoc’h
Am euz gant va zadik.

Gaston

Med Loranz a deuio
Ganeomp...


Ivona

Choumo aman, pe anez a varvo...
Oh ! me varvfe kentoc’h.

Gaston

Ivona, Ivona !

Ivona

Aotrou, aotrou Gaston, war ze e koulz kana.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hag oc’h pen me zo paour, ha c’houi pinvidik braz.
Hirie, warc’hoaz, ato, me a viro dinoaz
Va c’hreden katolik ; hoc’hini zo dispar.

Gaston

Gwechall e oa ive, ha koulskoude, c’houi oar
Ne oa gir etrezomp...

Ivona

Amzer all, giziou all.
N’anvezan med eur gir, gir sklear, frank ha leal.
Deoc’h e choumin, aotrou, mignounez koulskoude.


Gaston

Hag ho mam, Ivona ?

Ivona

A deu warlerc’h Doue.
Hogen, Hen n’euz merket an hent gleomp derc’hel ;
Prezegi ar gwir fe hon daou betek mervel.
Va zad, va mam garan. Ind a oar e klean
Sikour va zadik koz ha choum ganthan aman.


————