◄   Eur zac’h Eur beden   ►


XIII

AN DEK GOURC’HEMEN


Trist oe bet ar c’himiad.
Diskampet ar c’harroz ;
Paket, vel just, ho stal gand al lakizien zaoz
Vit beza kaketet gand ho begou re fresk ;
Gaston gez ker mudet eget eul louarn besk ;
Badaouet Jannedik, an holl komerezet :
Eur paotr, e Plougistin, en em gav frealzet.

Ha gwelet c’heuz eur c’hez vel kondaounet d’ar grouk,
Hag ar varn en eun taol lammet divar he chouk ?
Ma, me hen beuz gwelet eur wechik em buez
Ha n’euz ket pell aze ; an aotrou eo hennez.

Vit daou liard, Laouik, ker skan e sant he droad,
Ha ker laouen he fri, vije et n’eur gammad
Da pokad da Loranz.
Allaz ! en hom amzer,
Aliès eo red mad skoulma he vouchouer,
Ha sklaka burlu ru e lec’h ober trouz all...
Petra fell deoc’h ! An dud zo ker zod ha ker fall,
N’ekuita, Laouik kez ?
Med avad pa deuaz.
Loranz koz n’he liors,

Laouik

Va genlevenez braz
Ginnigan deoc’h, Loranz : Choui dle beza kontant !
Mad ho c’heuz gret réi he zac’h d’ar protestant
Né anve pell aze gourc’hemennou Doue.

Loranz

Pebez gaou adarre a zistagit aze !
Arabad vo deoc’h klem, ma roit din ho chouk.
Vit pigossad varnhan.


Komz rit vel eur plac’h drouk
A ler hi fask, bep goel, da laret eo a dap
Absolven, daoust na gred lezen nevez ar pap,
Ra goap zoken diouthan, a werz hi fec’hejou
D’eur belegik bennag, vel hi chapeledou
D’eur genaouegez all.

Klevet am euz hounez
Disket en eur gouent, en he ziwiziegez,
O kana pouil d’hi breur dre ma zaremprede
Eur pastor protestant « n’anvée na grede
An dek gourc’hemen zakr. »

Na brizaz ket d’am bek
Esaad sklerijenna eun azenez gornek.
Med c’houi, aotrou kure, penoz a hellit hu,
Gand ho tiskadurez, henti ar c’hoajou du ?


Ar protestant, vit gwir, n’anve ket hoc’h iliz,
Rak se ne lak evez da zelloud ouz he giz.
Warze me gred eo fur.
Hag hen en deuz ezom
Da zilaou eun aotrou a zo eskop e Rom,
A gemenno dezhan kovez eur wech er bloa,
He bec’hejou, pa oar, ervez an urz gwella,
A dle kovez kant gwech bemdez ma n’euz pec’het ?

Ha kovez d’eur belek, pa oar n’eket dalc’het
Da lakad eur nejad lapouset da c’hoarzin
Divar he goust ? nan, nan ; he fri a zo re fin.

Goud a oar pez a lar, warlerc’h ar Mestr, Sant Paol ;
« Kemerit hep skurpul, pan’emgavfot diouc’h taol ;
« Pez vo kinniget deoc’h. Rak vit zur, kcment tra
« Zo krouet, a zo mad. Ra na varno eta
« Den ac’hanoc’h blamour d’an dibri, d’an eva,
« Pa vezo kemeret pep tra gant trugarez. »


Laouik

« Al lizeren a laz, ar spered ro buez. »

Loranz

Mho kwel o tont, aotrou, gand ho potellat foen.
Pa n’hellit ket sparla an denik paour da len
Al lizerennou sakr, pignet war ho marc’h braz,
Iouc’hal a rit dezhan : « Al lizeren a laz. »

Hag a larit ato nez’omp med azenet
Ma na blij d’hor speret plega rag ho speret...

Hogen dont ra bemdez eur banac’h sklerijen,
Ha pa wio ar bobl divoeda ar grogen,
Ar bouet choumo ganeoc’h nebaon vo munudik.
Enor ta d’hor skoliou, enor d’hom Republik.

Laouik paour a choum mud ; rag an hini a den
Ar c’harrik war he chouk, fe ! Ve ber he enchen.


Ha breman divarben gourc’hemennou Doue,
Petra larin me deoc’h, paour kez aotrou kure ?
Rimadellet o c’heuz al lezen Sinaï,
Med anez n’em lakad e renk an dud zod naï,
Nep c’hristen na lounko an eil gourc’hemen man :

« Na ri imaj ebet vit pedi dirazhan. »

Laouik

Han ! me wie ervad ne moamp ar memez leor.

Loranz

Salokroaz, aotrou keaz, dirazomp man digor.
Lakit evez, c’houi stag an eil ouz ar c’henta,
Goude renkit ranna en daou an diveza.

Kemerit ho leor zakr. Pez zo merket enhan
Eo va c’hreden, aotrou, hag ar pez ar laran.
Kemerit ta ho leor, c’houi welo an dra-man
En dekvet gourc’hemen :


« Na c’hoantaï netra
« Euz ar pez anveï beza tra d’az nesa,
« Nag he di, nag he vreg, he ijin, he azen,
« Nag he zervijerien, netra, netra agren. »

Euz ar gourc’hemen ze c’houi ra daou c’hourc’hemen
« Na c’hoanta... Na zezir... N’eo ket ar memez tra ?
Ze zo sklear hag anat d’in me da vihana
Ha da gement hini sonjo an nebeuta.

Abalamour eta ar pap en deuz laeret.....

Laouik

Laeret, laeret, ho ze na dle beza laret.

Loranz

Laeret eur gourc’hemen, pe lounket ma kerer,
— Vit beza ouz ar vro n’oun ket gwal eskiner —
Eo red dezhan tourtal ha faouta unan all.
Hogen an huguenod, laran deoch, ne ket dall,
Nebeutoc’h c’hoaz diek da viroud al lezen.

N’anve netra gwelloc’h hag an dek gourc’hemen,
Ha lakad ra evez d’ho heulia pen-da-ben.
Setu ar wirione na spounto dirag den.

Ar c’hatolik-kristen kazi henvel diouthan
War an hevelep renk kalounek a lakan.
Eur wech all, mar kerit, ni gozeo war ze.
Da c’hortoz, nozvez vad deompni, aotrou kure.


————