◄   Kimiad Eun dimez e brezounek   ►


XXI

BEVET AL LIBERTE !

Ivona

Setu aze, tadik, eur pikol a abad
Ha na ro ket amzer d’he vleiji da gosad !

Loranz

Me blij din a seurt se ; mez ne zeuz ket siouaz !
Eun druillad evelthan.

Ivona

Nag hennez a zo goaz !
En deal, kerse vo gant ar barresiannet !...
Gwest e int da sklepel mean gant ar baiannet ?


Loranz

Nan, va merc’h ; bez dizoan, ha pedomp evitho.

Antronoz, gret he val, lugernuz he voto,
Gwisket he dok, he zae, he gouriz nevez flamm,
Laou betek ti ar mear ne ra nemed eul lamm.

Ar C’hure d’ar Mear

Ha c’houi blijfe rei din eun testeni dre skrid
Z’oun eun den a zoare ?

An aotrou Mear

Daou ha tri, mar kerit.
Mez, petra a nevez ? Ha c’houi zonjfe kwitad
Ar barroz e p’hini hoc’h d’an holl deut ker mad ?

Laouik

Ia zur ; da vihana, aotrou, vit eun nebeut.

Silaou ! Krosmol en ker warlerc’h ar person treut...
Chon a red da genta da gelen ar person

War min dilojadek diveskel ar pichon.
Ar person a c’houlen vel an holl er gerik
Pe diaoul zo kroget en ilpen an eostik ?

Chon

Marfad ho poa stignet re stardik he gorden,
Hag en deuz ijinet klask esoc’hik kuden.

Ar Person da Laou en distro

Petra ? Petra ? Mabik, petra ar c’hoari man ?

Laouik

Pad ma ze tom ar forn, a ran mad, a gredan,
Lakad va zoaz ennhi.

Ar Person

Holà ! Hag an eskop ?
Petra a lavaro ?

Laouik

An eskop ?... Hop ! hop ! hop !
Ar c’har-skanvek zo prest, ha Laou ebarz : Mar tap

An eskop ac’hanon, rouantelez ar pap
A vezo askavet.

Chon

Han ! iac’hoc’h hoc’h, grignouz ?
N’em boa ket laret deoc’h tanoad ho kourdrouz ?

Ar Person

Mad, mad ! ni a welo pe an escop pe hen,
Kanerik dorlotet, a ranko souz adren !

Da c’hortoz, maint endro ; heman en ti he dad,
Hag e Rom egile ha digemeret mad
Gand ar pap nhe balez, dre m’en devoa touzet,
Arog kwitad he Vreiz, keinik kez he zenvet.
Pemp ha tregont mil livr. — Ne ket kalz... peadra
D’ar pap paour da lakad golc’het plouz da zec’ha. —
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A skuillaz eskop koant person koant Tomboutou
Harz treid paour eskop Rom « vit gloar vras an Aotrou. »

Netra evit netra ; ze eo lezen ar bet.
Hogen, warlerc’h eun all biskoas pap ne choumet.
Eskobik Tomboutou ’n do an enor brema
Var bazen tron ar pab — mar be plas — d’azeza,
Ha ma ne ve ket plas, da choum reud en he za,
Med afad tostik tost, pez a zo memez tra.

Kement-se, ar person dremen trist ar zizun.
Treutoc’h teu da veza ha troad he gorn butun.
Er c’hontrol, hon Laouik a zedera bemde,
Oc’h eva ar vuez en heol al liberte.

Loranz hag Ivona, an daou pagan brudet,
’N he galon anaoudek zo kant gwech binniget.
E kement tra a zonj, e kement paz a ra
E luc’h en he spered lagad glan Ivona.

Biskoaz n’en doa kavet ker ker leor an natur.
E pep lec’h zisk ganthi eun dra ra plijadur.

En trouzik an dour red, neur bokad d’ar ieoten,
A wel skeud ar vuez a dle er peoc’h tremen.

’Neur wezennik gwéet, e touez a gwez huel
A laka en gwasket he Genkiz, hen a wel
Eol vrec’h eur roman koz o wéa eur verset
Evit tenna diouthan ar pez ne lavar ket.

Ar Genkiz diazez war ziribin eur c’hreac’h
Zo goloed a goad. Euz prenestrou an neac’h
Al lagad koulskoude hell kounta pemp tour koant
Vel re holl Breiz-Izel.
En eur renkad zo plant
A verko pell amzer, marteze da viken,
Ar bloa e zo bet deut er Genkiz eiz kristen.
Hini an aotrou Laou eze an huella ;
Pep brank a ziskouez deomp man tost da dregont vla.
Hini dero Perrik e ze an distera,

Ha fillor Per er skol warc’hoaz zuno Rosa.
Ar c’houec’h all, disket brao, ha paotret ha merc’het,
Gant ho zadik intaon a c’houist, a boagn meurbet,
Vit derc’hel an danvez hag he greski bemde.
Perak né euz muioc’h a ziegezou ze ?

Laou a zonj a wechou : daon ! ama zo c’hoaz plas...
Daou, tri, pevar ouspenn, ar zaout gresko ho leaz ;
Nebeut a gousto deomp kaout, tro war dro d’an ti,
Eun dousen ier ouspen... hag eun toullad houidi.
Kik sall ha patates... gant eun tammik bevin.
Setu gant daou wennek vit tri gret ar gégin.
Ar gampr vraz a zo gret vit ober eur chapel,
Ennhi er fesoun re gwechall an ebestel,
P’am bo disket va zud, me gano an ofern.

Piou eta lare din rankjen troka va stern ?

Ter gwech en deuz skrivet ha ter gwech en deuz bet
Kelou euz Plougistin. Na brao a oa gwelet
Laou gand he lizerou, oc’h eva, o suna
Pep komz, pep lizeren, rak dornik Ivona,
Hep mar, he doa moulet vit an tadik Loranz !

Eun devez teu dezhan ouz an tu all d’ar Franz
Al lizer man a lak he galon da dridal :
» Va mignon, kemeret e teuz an hent leal.
» Torret c’heuz chaden Rom hag hi idolatri.
» Va zi zo dit digor e keit a ma kari ;
» Doue veulfonp kevret ha kalounek bemde,
» Neur brezeg he lezen. Bevet al Liberté !


————