Notennou diwar-benn ar Gelted Koz/Rann 43

troet gant Frañsez Vallée.
Editions de Bretagne - Skridoù Breizh, 1944  (p. 199-201)


SKRIDOU TALVOUDUS DA LENN


I. Déchelette, Archéologie préhistorique, celtique et gallo-romaine, eil levr : Age du Bronze, 1910 ; trede levr, Age du Fer, 1914 ; Montelius, Les temps préhistoriques en Suède et dans les autres pays scandinaves, 1895 ; Read ha Smith, British Museum : a Guide to the antiquities of the Bronze Age, London, 1904 ; Hoernes, Die Hallstatt Periode, ebarz Archiv für Anthropologie, XXXI, 1905 ; V. Gordon Childe, The Bronze Age, Cambridge, 1930 ; J. Naue, Die Bronzezeit in Oberbayern, München, 1894 ; M. E. Dobbs, Bronze Age in Ireland (Rev. celt. 1922, pp. 113-4) ; Mahr, Das vorgeschichtliche Hallstatt, zugleich Führer durch die Hallstatt-Sammlung des naturhistorischen Museum in Wien, 1925 ; Piroutet, Essai de classificafion du hallstattien franc-comtois, war Rev. archéol. 1928, pp. 220-81.

II. Romilly Allen, Celtic Art in Pagan and Christian Times London, 1904 ; Walter Armstrong, Histoire de l’Art en Grande-Bretagne et en Irlande, 1910 ; K. Jullian, Hist. de la Gaule, an diou levrenn genta ; Verworn, Keltische Kunst, Berlin, 1919 ; Goessler, Der Silberring von Trichtingen, war Ipek, 1929 (renta-kont gant Luquet war Anthropol. 1931, pp. 182-3) [1] ; Stuart Piggott, The Uffington White Horse, war Antiquity, V, niv. 17, Meurz 1931 (meneg anezan war Anthropol. 1931, p. 676) [2] ; Makarenko, La Civilisation des Scythes et Hallstatt, war Eurasia Septentrionalis Antiqua, V, Helsinki, 1930 ; Borovka, Scythian Art, London, 1926 ; Rostovtzev, L’Art gréco-sarmate et l’Art chinois à l’époque des Han, war Arethuse, 1924, pp. 81-94 ; L. Morgenstern, Esthétiques d’Orient et d’Occident, 1937. Skoueriou eus an arz keltiek-ha-skuthek a vo kavet e levriou A. Bertrand, Archéologie celtique et gauloise, eil mouladur, 1889, p. 356 (tokhouarn Berru) ; Religion des Gaulois, 1897, p. 346, 375 (Pesk Wettersfeld) ; S. Reinach, Bronzes figurés, 1892, passim (ar penn-ober eus an arz keltiek-ha-skuthek adskeudennet el levr-se eo ar gantenn arem engravet warni loened gouez a zo bet kavet er Savoaz) ; Kamilh Jullian, Le Vase de Gundestrup, war Rev. des Et. anc. 1908, pp. 72-265 (luc’hengravaduriou stank ha kaer eus al lestr brudet-se).

III. V. Gross, La Tène, un oppidum helvète, 1887 ; P. Vouga, La Tène, Leipzig, 1923 ; Album Caranda, 1877-1894 ; Morel, La Champagne souterraine, résultats de 35 années de fouilles archéologiques dans la Marne, Reims, 1898 ; Flouest, Les fouilles d’Armentières (Aisne), 1884 (diwar Rev. archéol. 1884) ; Abel Maître, Le Cimetière gaulois de Saint-Maur-les-Fossés, 1888 (id.) ; Bulliot, Les Fouilles du Mont-Beuvray, 1865-1896, diou levrenn, Autun, 1899 ; Déchelette, Les Fouilles du Mont-Beuvray, 1897-1904, Paris, 1904 ; L’Oppidum de Bibracte, guide illustré du touriste et de l’archéologue au Mont-Beuvray ; Montefortino et Ornavasso, étude sur la civilisation des Gaulois cisalpins, 1902 (diwar ar Rev. archéol.) ; Pic, Le Hradischt de Stradonitz, laket e galleg gant Déchelette ; Salaün Reinac’h, Guide illustré du Musée de Saint-Germain ; Bronzes figurés de la Gaule romaine, 1894 ; Catalogue illustré du Musée de Saint-Germain en Laye, 2 levrenn, 1916, 1921 ; Ephémerides d’Alesia : 52 av. J. C. - 1924, war Rev. archéol. 1925, 1, pp. 26-100 ; Matruchot, Espérandieu, Seymour de Ricci, Toutain, h. a., Pro Alesia, 1906-1939 ; Longpérier, Œvres complètes, II (peziou-moneiz keltiek eus ar Vinddikia, naered kornek warno pe zragoned, pez-moneiz Senoned Italia, warnan eur c’hadour keltiat en noaz, golôet gant e skoued, e c’hoaf a-bann gantan, h. a.) ; De la Tour, Atlas des monnaies gauloises, 1892 ; A. Blanchet, Traité des monnaies gauloises, 2 levrenn, 1905 ; Read ha Smith, British Museum : a Guide to the Antiquities of the early Iron Age, London, 1905 ; Per Paris, Essai sur l’Art et l’Industrie de l’Espagne primitive, 2 levrenn, 1903 ; Promenades archéologiques en Espagne, 2 levrenn, 1910, 1921 ; H. J. Rose, Primitive Culture in Italy, London, 1926 ; Randall Mac Iver, Italy before the Romans, Oxford, 1928 ; Villanovians and early Etruscans, 1924 ; The Iron Age in Italy, a study of those aspects of the early civilization which are neither Villanovian nor Etruscan, 1927 ; O. Montelius, La Civilisation primitive en Italie depuis l’introduction des métaux, 4 levrenn, Stockholm, 1895-1910 (eleiz a skeudennou eus ar gwella ; talvoudus-dreist).

IV. Dottin, Manuel pour servir à l’étude de l’Antiguité celtique, eil mouladur, 1915 ; D’Arbois de Jubainville, La Civilisation des Celtes et celle de l’Epopée homérique, 1899 ; Etudes sur le Droit celtique, diou levrenn, 1895 ; Joyce, A Social History of Ancient Ireland, diou levrenn, London, 1903 ; Espérandieu, Recueil général des bas-reliefs de la Gaule, meur a levrenn, 1907-1930.



————
  1. Eur gelc’hienn-c’houzoug seiz kilogrammad-pouez eo, arc’hant gant eur vouedenn houarn, pennejenstummet an daou benn anezi. Eur vat a skouer eus an arz « iraniat-keltiat » pe « sarmatek-keltiek ». Kevrenn eo er rummad traezou ramzel a veze oberiet gant Hen-amzeriz evit an doueed ha profet d’ezo en nevedou. Kenveria Rev. des Et. anc. 1911, p. 468 (Nemetona).
  2. E kontelez Berk, bro-Saoz (etre Wantage ha Cricklade). En tu-hont da gant metrad eo ment ar skeudenn-se. Tennet eo bet dre zistonnenna ar maen-raz (ac’hano he gwennder). Ar stumm-skeudenna eo hini an Tène, tredo rannoadvez (an Ten Trede). Savet eo bet, a-hervez, er c’henta kantved kent H. S. Tra Reteriz, en Hen-amzer, eo bet dreist-holl ar savaduriou ramzel, enskrivaduriou ha skeudennou (delwennou pe izelvosou). Gwall-zibaot ez int gant Kornogiz, gant ar Gelted peurgetket. Koulskoude, d’ar ramsenskrivadur lezet er Reter-Nesa, en El Mouch, bro-Ejipt, gant eur marc’heg galian eus an Ala vocontiorum (gwelit Gwalarn 146-147, Meurz-Ebrel 1942, pp. 177-8), eman oc’h ober par er C’huzheol pella, en enez-Vreiz, ramskeudenn an Uffington White Horse « Gwenn-varc’h Uffington ».