Trede quevren - An unnecvet Chabistr
Youen-Yan-Lois Derrien, 1779-1792 (?) (p. 211-215)
R garantez hepquen eo hon laca er berfection, mæs an oboissanç, ar chastete hac ar baourentez eo an teir moyen vras evit e acquisita ; dre an oboissanç e vez consacret hor c’halon da garantez ha da servich Doue, dre ar chastete hor c’horf, ha dre ar baourentez hor madou. An teir breinc int eus ar Groas spirituel, hac a so cousgoude o zeir fontet var ar bedervet pehini eo an humilite. Ne livirin netra eus an teir vertuz-mâ e quement a ma reer vœu anezo solennellamant, rac er galite-se ne apparchantont nemet ouz ar Religiuset ; na memes e quement ha ma reer ur vœu simpl anezo : rac peguement bennâc ma ro ato ar vœu cals a c’hraç hac a verit d’an oll vertuziou : cousgoude evit en em renta parfæt, ne de quet necesser e raemp vœu eus ar vertuziou-se, nemet e teuimp d’o observi ; rac peguement bennâc o veza great vœu anezo, ispicial solennellamant, ma lequeont un den er stad a berfection, cousgoude evit e lacat er berfection, eo aoalc’h e vent observet, dre ma zeus cals a zifaranç etre ar stad a berfection hac ar berfection memes : pa e guir penaus an oll Esquep hac an oll Religiuset a so er stad a berfection, ha cousgoude ne demaint quet oll er berfection, ec’his n’er gueleur nemet re. Lequeomp hor poan eta, Philotee, da bratica ervat an teir vertuz-mâ peb-unan hervez e vocation. Rac peguement bennâc n’hon lequeont quet er stad a berfection, e roont deomp cousgoude ar berfection memes ; evelse e zoūp oll obliget da bratica an teir vertuz-mâ, peguement bennâc na deump quet oll obliget d’o fratica er memes fæçon.
Beza ez eus diou seurt oboissanç, unan necesser hac unan volontier. Dre an hini a so necesser e tleit oboissa humblamant d’ho Superioret Ecclesiastic, evel ma zeo ar Pap, an Escop, ar Person, pe Gure hac ar re-all pere a so deputet eus o ferz : e tleit oboissa d’ho Superioret politic, da lavaret eo d’ar Roue ha d’ar re pere a so etablisset eus e berz da c’houarn ho pro hac ho carter : e tleit erfin oboissa d’ho Superioret domestic, da lavaret eo d’ho tad, d’ho mam, d’ho mæstr ha d’ho mæstres. An oboissanç-mâ so galvet necesser abalamour na ell nicun en em exanti diouz an oboissanç, pehini a dle d’ar Superioret-se, o veza ma en deveus roet Doue dezo an authorite da c’hourc’hemen ha da c’houarn peb-unan diouz ar pez a so roet dezo e carg varnomp. Grit eta ar pez a c’hourc’hemennont deoc’h, an dra-se a so un necessite : mæs evit beza parfæt, heuliit c’hoaz o avisou ha memes o desirou e quement ha ma permeto gueneoc’h ar charite hac ar brudanç : sentit outo pa c’hourc’hemennint deoc’h traou agreabl, evel ma ve dibri ho pouet, pe guemeret ho recreation ; rac peguement bennâc na seblante quet e ve ur vertuz bras oboissa en traou-se cousgoude e ve ur viç bras disoboissa enno. Oboissit ive dezo en traou indifferant, evel ma ve da zouguen an seurt dillat-mâ pe an seurt dillat-hont ; da vont en hent-mâ, pe en hent-hont, da gana pe da devel, hac e vezo an dra-se un oboissanç meurbet meulabl. Oboissit dezo e traou pere a ve dies, rust ha calet deoc’h da ober ; hac e vezo an dra-se un oboissanç parfet. Oboissit erfin gant douçder hep ræsoni, promtamant hep differi, laouenamant hep en em inquieti ; ha dreist peb-tra oboissit gant carantez abalamour d’an hini pehini abalamour deomp a so bet en em rentet oboissant bete ar maro eus ar Groas, ha pehini, evel a lavar Sant Bernard, a oue guel gantàn coll ar vuez eguet coll an oboissanç.
Evit disqui eas oboissa d’ho Superioret, consantit eas da volontez ho quenseurt o cedi gant o santimant er pez ne de quet droug hep contesti na disput outo : en em accommodit ive volontieramant diouz an desir eus ar re a so sujet deoc’h, e quement ha ma permeto ar ræson hep exerci autorite rigolius ebet outo, nemet dre gontraign. Un abus eo cridi penaus, ma veac’h Religius pe Religiuses, ec’h oboissac’h eas aoualc’h, mar douc’h difficilius ba penvers da oboissa da nep so lequeat gant Doue a ziouzoc’h.
An oboissanç volontier eo an hini pe da hini en em oblijomp dre hor choas hon-unan, ha pe da hini n’hon oblich den. Ne de quet c’hui oc’h-unan e hoc’h eus choaset ho Prinç, hoc’h Escop, ho Pastor, ho tad, ho mam, na martese memes ho pried ; mæs ervat c’hui e hoc’h eus choaset ho Confessour hac ho Tirecteur ; pe c’hui a ra vœu a oboissanç dezàn’ta goude ma hoc’h eus-èn choaset (evel a eüre Santes Theresa d’he hini) pe c’hui en em ro hep vœu ebet da oboissa da ur re bennâc, an oboissanç-se a so galvet ato volontier, abalamour ma tepand diouz ho volontez hac ho choas hoc’h-unan. Ret e oboissa d’an oll Superioret, da bep-unan cousgoude er pez ma en deveus carg varnomp. Evel ma zeo er pez a apparchant ouz ar Poliç hac ouz an afferou public, eo ret oboissa d’ar Brincet ; er pez a apparchant ouz Poliç an Ilis eo ret oboissa d’ar Breladet, e quenver an traou domestic eo ret oboissa d’an tad, d’ar vam, d’ar mæstr, d’ar vestres ha d’ar pried ; e quènver an direction particulier eus an Ene eo ret oboissa d’an Directeur ha d’ar Chonfessour particulier. Liquit ho Tad spiriruel da ordren deoc’h an actionou a zevotion hac a vortification pere a fell deoc’h da exerci abalamour ma vezzint guell a se, ha ma o devezo un doubl graç hac un doubl merit, o veza ma zint a ur c’hostez actionou mad enno o-unan, hac ur c’hostez-all o veza ma o grit dre oboissanç d’ho Tirecteur. Eürus eo ar re oboissant ; rac Doue ne bermeto jamæs e teuent d’en em egari ha d’en em goll.