Trede quevren - Ar pevare Chabistr ha tregont
Youen-Yan-Lois Derrien, 1779-1792 (?) (p. 325-329)
ha tregont.
E doump tud nemet dre ar ræson, ha cousgoude ez e ral ha dibaud caout tud hac a ve ræsonabl e guirionez : abalamour ma custum hon amour propr hon distrei diouz ar ræson oc’h hor c’hundui insansiblamant e mil seurt injustiçouigou ha faziouigou en andret hon nessa, pere a so dangerus evito da veza dister, ha pere, evel al lern munud, ma coms ar Scritur anezo er C’hanticou, a zeu da zegati ha da ruina ar guini ; rac abalamour ma ze bian ha dister ar faziou-se, ne lequeer quet a evez outo ; hac abalamour ma ze bras an niver anezo, ne lesont quet na noasont cals. An traou ma zan d’o lavaret deoc’h, ha’n de quet
faziou injust ha traou diræson int-ii : dre exempl.
Evit nebeut e vlamomp hon nessa, hac evit cals en em excusomp hon-unan. Guerza quer a fell deomp, ha prena a varc’hat mad. Justiç a fell deomp a ve great e ty hon hentez, hep e ve pardonet netra dezo ; hac en hon ty hon-unan e fell deomp e ve great trugarez hac excusset oll gueneomp. Ar pez a leveromp a fell deomp a ve recevet mat, ha ne recevomp quet hon-unan ervat ar pez a lavar ar re-all, o veza sansibl ha guiridic ouz o c’homsou. Beza e fell deomp e lesse hon nessa e dra gueneomp evit e baea ; ha ne de quet justoc’h dezàn miret e dra o lesell hon arc’hant gueneomp ? droulanç a ouzomp da un den pa na fell quet dezàn hon accommodi eus e dra ; ha n’en deveus-èn quet mui a ræson d’en em sacha, rac ma fell deomp e incommodi evit en em accommodi hon-unan ? Mar hor bez affection evit un exerciç, e neglijomp ar rest oll, hac e quefomp abec e quement na de quet d’hor goud. Mar bez unan bennâc eus ar re ma emaomp a ziouto, ha na bliche quet deomp hac, a ve savet hor meno outàn, petra bennâc a raï, ne quefomp mad netra digantàn, ne baouesomp oc’h e gontrista, emaomp ato oc’h e richinnat. Er c’hontrol mar bez agreabl un all bennâc deomp dre un affection sansuel, ne ra droug ebet na excusõp. Beza ez eus bugale vertuzus hac o deveus poan o zad hac o mam oc’h o guelet, abalamour ma o deveus un difæçondet pe un deffot corporel bennâc ; ha beza ez eus bugale all pere a so vicius ha cousgoude ne dint quet hanter-velet gant o zad hac o mam abalamour ma o deveus un afæçondet hac ur c’hras bennâc a gorf. E peb-tra e preferomp ar re binvidic d’ar re baour, peguement bennâc na vent nac a vell condition na quer vertuzus, preferi a reomp so-quen ar re a so guell guisquet. Pourchu a fell deomp hor guir d’ar rigol : ha ne fell quet deomp e ve ar re-all quer rigolius o pourchu o hini. Jurdic oump o viret hon renq, hac e fell deomp e ve humbl ar re-all da lesell o hini. Prest oump da vlam hon nessa ha d’en em glem anezâ : ha ne fell quet deomp en em glemme den ac’hanomp. Ar pez a reomp evit hon nessa, a guefomp ato cals : hac ar pez a ra evidomp, a guefomp nebeut pe netra. Bref hènvel oump ouz clugiri ur certen bro galvet Paphlagonii, pere o deveus diou galon, rac en hon andret hon-unan hon eus ur galon douç ha gracius, hac en andret hon nessa hon eus ur galon rust ha rigolius. Daou boues hon eus, unan evit pouesa hor c’hommoditeou gant mui’hac a ellomp a avantaich, hac eguile evit pouesa re hon nessa gant mui’hac a ellomp a zisavantaich. Hoguen, evel a lavar ar Scritur, ar musellou tromplus o deveus parlantet en ur galon hac en ur galon, da lavaret e o deveus an seurt tud-mâ diou galon ; hac ez e un dra pehini a so abominabl dirac Doue, caout daou boues, unan cre evit receo, hac unan sempl evit rei.
Philotee, bezit ingal ha just en hoc’h actionou : en em liquit ato e plaç ho nessa, ha liquit-e en hoc’h hini, hac e varnot ervat erc’hisse. Prenit evel pa veac’h hoc’h-unan o verza, ha guerzit evel pa veac’h hoc’h-unan o prena, hac e viot just ha leal o verza hac o prena. An dislealdet hac an injustiçou-mâ oll a so dister evit guir, abalamour na oblijonr quet da restitui, o veza na dremenomp quet an tuont d’ar rigol er pez a so favorabl deomp ; mæs ne lesont quet n’hon oblijont d’en em amanti anezo ; rac deffotou bras int a enep ar ræson hac ar garantez en andret hon nessa, ha ne dint erfin oll nemet tricherez : rac ne goller netra evit en em gomporti en ur fæçon generus, nobl ha gratius, ha gant ur galon loyal, ingal ha ræsonabl. Ho pezet memor eta, Philotee, da examina ho calon alies, evit guelet hac hi a so toudememes en andret ho nessa, evel ma carrac’h e ve e hini en hoc’h andret hoc’h-unan, ma veac’h en e blaç : rac chetu eno ar pouent eus ar guir ræson. An impalar Trajan o veza blamet gant e gonfidantet, abalamour ma cafent en em rente re familier ha re facil da dostaat ouz e Vajeste Imperial : ya da, emezàn, ha ne dleàn-me quet beza en andret va sujedet un hevelep Impalar evel a zesirren da rancontr em andret va-unan ma ven sujet ive ?