Trede quevren - Ar pevarzecvet Chabistr
Youen-Yan-Lois Derrien, 1779-1792 (?) (p. 225-230)
Urus ar re a so paour hervez ar speret, eme hor Salver ; rac evito eo Rouantelez an Eê. Maleürus eta eo ar re a so
pinvidic hervez ar speret, rac paourenrez an Ifern a so evito. Hennez a so pinvidic hervez ar speret, pehini en deveus pinvidiguez en e speret, pe da viana en deveus lequeat e speret er binvidiguez. Hennez ervat a so paour hervez ar speret, pehini n’en deveus pinvideguez ebet en e speret, na ne laca e speret e pinvidiguez ebet. Certen laboucet galvet Alcyonet a ra o neiziou evel un aval, ha ne lesont enno nemet un digoric bian diouz an eac’h ; o lacaat a reont var bord ar mor, hac o greont quer ferm, quer stard ha quer clos, na ell jamæs an dour antren enno, evito da vont gant ar mor : hac evelse oc’h en em zerc’hel ato var c’horre an dour, e choumont e creis ar mor, var ar mor, ha treac’h d’ar mor. Ho calon, va Philotee, a dle beza evelse digor hepquen d’an Eê ha serret clos ouz ar binvidiguez hac ouz an traou temporel. Mar hoc’h eus anezo, dalc’hit ho calon exant ha diangaich diouz an affection-hac an attaich outo : grit ma en em zalc’ho bepret ho calon var o gorre, evel neiz an Alcion var c’horre ar mor, ha ma vezo hep pinvidiguez ha mæstr d’ar binvidiguez e creiz ar binvidiguez memes. Non, na liquit quet ar speret celestiel-se deoc’h ebarz er madou terrien ; grit ma vezo bepret a-ziouto, ha non pas enno.
Diffaranç a so etre caout poeson ha beza ampoesonet. An Apotiquerien o deveus casi oll poeson evit en em servichout anezàn e naouspet occasion ; mæs evito da gaout poeson, ne dint quet ampoesonet, abalamour n’o deveus quet ar poeson en o c’horf, mæs en o bouticl : evelse ivez e c’hillit caout madou hep beza ampoesonet ganto, oc’h o c’haout en ho ty pe en ho pours, ha non pas en ho calon. Beza pinvidic dre effet ha paour dre affection eo an eürusdet vras eus ar Christen ; rac dre ar voyen-se en deveus ar gommodite eus ar binvidiguez evit ar bed-mâ, hac ar merit eus ar baourentez evit ar bed-all. Allas, Philotee, jamæs nicun ne avoueo beza avaricius : peb-unan a zisaoue ar vileni-se eus ar galon. Darn en em excus var an niver eus o bugale peveus a re e rencont pourvaï ; darn-all var ar furnez hac ar brudanç pehini a c’houlen e testument moyen varben ma o devezo izom. Jamæs ne guefont o deffe re, ato e quefont ur ræson bennâc da gaout davantaich ; ha memes ar re avariciussa, pell diouz avouei e vent avaricius, ne sonjont quet so-quen en o c’houstianç e vent. Non, rac an avariçdet a so un derzien estrainch, pehini sul violantoc’h ha sul ardantoc’h ma zeo, sul insansiploc’h ha sul grizzoc’h e teu da veza. Moyses a velas an tan sacr pehini a zeve un vogen hep e c’honsumi morsetout ; mæs er c’hontrol an tan profan eus an avariçdet a zeu da gonsumi ha da zevori an avariscius hep e zevi morse-tout : da viana, e creis an ardeur hac an domder vrassa eus e avarisdet, e teu d’en em evanti eus an dousa frescadurez a so er bed, hac e guef penaus an alter-se, pehini ne ell quet da rassasia, ne deo nemet ur sec’het natural hac agreabl meurbet.
Mar desirit pell gant ardeur ha gant inquietud ar madou pere n’hoc’h eus quet, caer hoc’h eus lavaret penaus ne de quet injustamant eo e sell deoc’h o c’haout, quemense ne ampeich quet na douch ur guir avaricius. An hini a zesir pell gant hast ha gant inquietud caout da efa, peguement bennâc na fell dezàn efa nemet dour, e tisquez cousgoude caout an derzien. Ne oun quet, Philotee, hac en so un desir just desirout caout justamant ha gant lealdet ar pez a so justamant ha gant lealdet ive da un all ; rac seblantout a ra e falfe deomp dre an desir-se en em accommodi hon-unan oc’h incommodi hon Nessa. Nep a so e possession eus a ur mad gant justiç ha gant lealdet, ha n’en deveus-èn quet mui a ræson d’e viret ive gant justiç ha gant lealdet, eguet n’hon eus-ny da fallout e gaout dre ur voyen just ha leal memes ? Ha perac eta e c’hastennomp-ny hon desir var e gommodite evit e briva eus anezi ? Da vuia oll, mar de just an desir-se, evit charitabl ne de quet sur ; rac ne garremp quet e tesirre nicun caout dre lealdet memes ar pez a fell deomp da viret ive dre lealdet. Hennez oue pec’het Achab pehini a c’hoanteas caout guinien Naboth dre lealdet evit e faea, mæs Naboth a c’hoantea miret e vinien gant mui a ræson hac a lealdet ; cousgoude Achab e c’hoanteas pell gant ardeur ha gant inquietud, ha rac-se e c’hoffanças Doue. Gortoit c’hoantât mad ho nessa, Philotee, quen a gommanço c’hoantât en em zisober anezàn ; rac neuse e c’hoant a rento hoc’h hini non pas hepquen just mæs ive charitabl. Ya, me a fell din ervat ho pe sourci da grisqui ho tanvez hac ho moyen, nemet er greot non pas hepmuiquen en ur fæçon just ha leal, mæs c’hoaz en ur fæçon douç ha charitabl. Mar hoc’h eus un attaich bras ouz ar madou pere hoc’h eus acquisitet, mar douc’h ambousoignet bras ganto, o lacat ho calon hac ho speret enno, hac o caout un inquietud hac un amprehansion bresset na zeuac’h d’o c’holl, credit din-me beza hoc’h eus c’hoaz un dra bennâc eus a derzien an avarisdet : rac ar re o deveus an derzien a ef an dour a vez roet dezo gant ur certen pres ha gant ur certen evez ha satisfaction pehini ne gustum quet ar re yac’h da gaout. Ne d’e quet possibl en em blijout cals en un dra hep lacat cals a affection ennàn. Mar guerru gueneoc’h coll madou, ha c’hui da santout ho calon desolet hac affliget bras gant quemense, credit, Philotee, penaus hoc’h eus un attaich bras outo : rac netra ne zisquez . quement an attaich ouz ar pez a so collet, evel an affliction hac ar c’heuz d’ar c’holl-se. Na zesirit quet eta dre uh desir hantier ha fourmal ar mad pehini n’hoc’h eus quet, na liquit quet larg ho calon er mad pehini hoc’h eus : n’en em zesolit quet eus ar c’hollou pere a erruo gueneoc’h, hac ho pezo ur sujet bennâc da gridi penaus peguement bennâc ma veac’h pinvidic dre effet, n’en douc’h quet re affection ha dre attaich, mæs quentse ez ouc’h paour hervez ar speret, ha racse ez ouc’h eürus, pa lavar hor Salver ec’h apparchant Rouantelez an Eê ouzoc’h.