Lip-e-Bao a zegouezas d’an abardaez e-tal Kastell-al-Laer. Alanig a oa azezet dirak toull an nor, o kemer aer vat. Saludi a reas anezañ :
« Aotrou Alanig, a-berz ar roue oun deut d’ho kavout, da lavarout d’eoc’h dont d’ar palez dioustu, pe ker e kousto d’eoc’h ha d’ho tiegez. Nobl a zo aet droug bras ennañ abaoe m’eo deut Lom en-dro en eur stad ken truezus ».
Alanig a respontas :
« Deuit tre, va niz muia-karet, ha Doue d’ho pinnigo ».
Ar soñjou treitour a oa e penn al louarn a oa disheñvel-meurbet diouz ar c’homzou flour-se, hag an amprevan a glaske penaos e vije deut a-benn d’ober taoliou trubarderez all. Hag, evit touella gwelloc’h ar c’haz, e lavare d’ezañ : va niz.
« Va niz, petra a vo servijet d’eoc’h d’ho koan ? Gwelloc’h e kousk unan pa vez leun e gof. C’houi a zebro hag a gousko henoz em zi, ha warc’hoaz ez aimp hon-daou da balez ar roue. Fiziañs am eus ennoc’h. C’houi eo an hini a garan ar muia eus va holl gerent. An arz a oa deut d’am c’havout en deiz all. Eur gwall loen eo, ha droug a ya ennañ buan. Penaos em bije kredet ober hent gantañ ? Ganeoc’h ervat ez in, ha warc’hoaz vintin zoken. »
Lip-e-Bao a lavaras :
« Kredi a ra d’in, Alanig, e vefe gwelloc’h kemer dioustu hent Kemper-Kaourintin. An noz a zo sklaer, al loar a zo o sevel, hag an hentou a zo sec’h ha kompez ».
« O ! » eme Alanig, « ne garan tamm ebet beaji dre an noz. Ne oar ket unan petra c’hoarvez. Hag ar mignon a denn e dog pa dremen e-biou d’eoc’h da greisteiz a c’hellfe ober d’eoc’h ho stal ma tegouez d’eoc’h tremen e-biou d’ezañ pa vez sonet hanternoz ».
« Mat ! » eme Lip-e-Bao, « chomomp amañ eta da c’hortoz warc’hoaz, ha lavarit d’in petra a vezo da goan ».
Alanig a lavaras, a vouez izel ha flourik :
« O va niz, ne raimp ket cher vat, evel e palez ar roue. Va fredou a vez atao dister, ha ne zebran nemet meuziou treut. Ma hoc’h eus c’hoant, evelato, e servijin d’eoc’h mel fresk, ar mel gwella a gaver er vro ».
« Ne garan ket ar mel, e feson ebet. Ma n’eus netra all ebet en ti, e karfen gwelloc’h kaout d’am c’hoan
eul logodenn bennak. Mirit ar mel evit ar re all ».
« Ha plijout a ra d’eoc’h kement-se al logod ? » a c’houlennas Alanig. « Logod e-leiz a servijin d’eoc’h. Ar miliner, va mignon, en deus en e vilin ouspenn eur c’harrad logod. Bemnoz e vez drailhet seier nevez d’ezañ. Sac’hadou bleud a ya en o c’hof. Kemeret o deus an hardisegez da zont zoken en e di d’ober abadennou dañs, pa vez leun o c’hof. Pellik ’zo ne c’hell mui kousket e-pad an noz gant ar cholori a vez e kement korn eus an ti, eus ar c’hao d’ar c’hrignol ».
« O », eme Lip-e-Bao, « deomp di buan ’ta. D’in-me e plij kenañ-kenañ ar c’hig logod. Nag eur c’had nag eur glujar ne dalvez eul logodenn ».
« Deomp ’ta neuze », a lavaras Alanig. En taol-mañ e viot servijet gwelloc’h eget roue an Turki. Deomp dioustu. Arabat koll amzer ».
Setu-int o-daou d’ar vilin.
Degouezet e oant. Alanig en doa graet eun toullig er voger, rak dre ar vilin e oa aes-tre mont da glud ar yer. Hag en deiz a-raok, en doa plantet tro e gouzoug kilhog ar miliner, ar gwella kaner er barrez.
Mab ar miliner a oa aet klañv p’en doe gouezet e oa maro e gilhog. Beradou gwad ha plu a gavas war al leur-di. Klask a reas tro an ti dre belec’h en doa gallet al louarn dont en diabarz, hag e kavas an toullig, hanter guzet en eur c’horn. Ne oa ket bet pell o stenna eul las ennañ, ha gwaz a se evit al louarn a zeuio da astenn e fri.
Alanig a santas c’houez al las stennet. Lavarout a reas eta da Lip-e-Bao :
« Va mignon, it dre an toull-se e-barz ar vilin. Me a chomo amañ er-maez da ziwall, e-pad an noz, e-pad ma viot o chaseal al logod. Ne vezo ket diaes d’eoc’h paka eur bern anezo. Selaouit !… Ne glevit ket anezo oc’h ober cholori ! Pa ho pezo graet eur c’horfad, c’houi a lavaro d’in. Arabat eo d’imp en em goll henoz. Warc’hoaz d’ar beure ez aimp a-gevret da balez ar roue, rak berroc’h e vez kavet an hent pa vezer daou-ha-daou o veaji.
Lip-e-Bao a selle ouz an toull gant kalz a zisfiziañs.
« N’eus toull all ebet ? » emezañ da Alanig.
Hag Alanig d’ezañ, en eur ober eun tammig goap :
« Feiz, nann, n’eus toull all ebet ! Unan n’eo ket a-walc’h ? Ha ken aonik-se oc’h ? N’em bije ket kredet. Ma ! distroomp d’ar gêr. Va gwreg a frito d’eoc’h da goan ar gwella kig a zo en ti ».
Neuze, Lip-e-Bao, gant ar vez en doa, a lammas en toull. Ha kerkent ar skoulm lagadenn a stardas d’ezañ toull e c’houzoug.
Pa santas en-dro d’e c’houzoug ar skoulm lagadenn daonet, Lip-e-bao e redas eun anken vras penn-da-benn da livenn e gein. Sacha a reas a-raok, sacha a reas a-dreñv, ha da gement sachadenn, ez ae ar skoulm war strisaat, ha muioc’h-mui e veze stardet gouzoug ar c’haz paour, aet berr e alan gant ar skoulm ha gant ar spont. Neuze Lip-e-Bao a c’halvas Alanig gant eur vouez flour ha truezus. Alanig a selle outañ hag a lavaras d’ezañ en eur c’hoarzin :
« A ta, Lip-e-Bao ! Ha blaz mat a zo gant ar c’hig logod ? Lart a-walc’h int ha tener eo o c’hig ! Met petra ’glevan ? Perak e rit kement a reuz ? Marteze n’eo ket aozet ar pred gant a-walc’h a aked evit ho kenou milzik ? Petra vank d’eoc’h ? Holen ? pebr ? sezo ? Lavarit d’in ’ta, ma ’z in da zihuni ar miliner, da lavarout d’ezañ degas d’eoc’h ar pez hoc’h eus ezomm evit ma plijo ar pred-mañ d’ho teod ha d’ho staon. ’M eus aon avat, ne selaouit ket ac’hanoun. Ho kalon a oa digor, met bremañ ho kenou eo an hini a zo digor-bras. Chomit eta da ober miaou keit ha ma karot. Bremaik e teuio ar mestr da rei d’eoc’h fest ar vaz, evel ma roas an aotrou Rustevel d’ar paour kaez Lom. Alo ! kenavo, genaoueg ! Ma tegouez d’eoc’h en em denna beo ac’halen, e teuio soñj d’eoc’h meur a wech moarvat eus Alanig al Louarn ».
Hag Alanig kuit.
Neuze Lip-e-Bao, e benn el las-kroug, en em lakaas d’ober miaou, evel ma ra an holl gizier.
Ar miliner a glevas anezañ.
« A, a ! » emezañ laouen, en eur ober eul lamm diouz e wele, « paket eo an amprevan er skoulm lagadenn. Gouzout a raen em boa stennet mat va las. Deomp da welout, ma vo graet d’al laer paea ker priz ar c’hilhog.
Enaoui a reas ar goulou. Dihuni a reas e wreg, e vugale, ar vevelien.
« Alo, paotred, kouezet eo al louarn er stign. Deomp d’ober e stal d’ezañ ».
Tud an ti, bras ha bihan, a savas eus o gwele. Ar miliner a bakas eur pouez houarn, ar wreg ar c’hrog-yod, hag ar mevel ar morzol pounner a bike gantañ rod ar vilin. Pep hini a skoas war ar paour kaez Lip-e-Bao gant ar benveg a oa gantañ, hag ar reuta ma c’helle. Unan a dorras d’ezañ eur pao, unan all a grevas d’ezañ eul lagad. Fañchig, mab ar milïner, a oa o tont gant eur forc’h houarn pevarbiziek. Lip-e-Bao a welas bizier hir ar forc’h dir, rak gouzout a reomp e wel ar c’hizier kenkoulz diouz an noz ha diouz an deiz. Soñjal a reas neuze :
« Poent eo d’in mont ac’han, pe emañ graet ganin ».
Fuloret-naet e oa.
Kregi a reas ouz ar gorden gant e zent hag e trailhas anezi. Ar gorden a dorras. Lip-e-Bao a lammas er-maez dre an toull treitour. Poent oa d’ezañ. Eur munud diwezatoc’h, hag e vije bet dic’houzouget gant eun taol falz. Kemerout a reas hent Kemper-Kaourintin hep gouzout dare d’ezañ, rak diaes a-walc’h e oa d’ezañ gwelout e hent gant eul lagad dallet hag unan all hanter grevet.
Pegeit amzer e lakas da vont da lez ar roue, n’em eus ket a soñj ken. Lennet em eus e veaj el levriou, met pell ’zo abaoe. Gouzout a ran avat e lakaas kalz amzer, rak paogamm oa, evel ma c’hellit kredi.
Dre ma kerze avat e save keuz d’ezañ hag e rae e vrasa « mea culpa ». Peseurt dismegañs evitañ !
Pa welas Lip-e-Bao dirazañ en eur stad ken truezus ha stad ar paour kaez Lom, Nobl ar roue a oa bet darbet d’ezañ mont diot gant ar gounnar. Yudal a reas war e dron, ma krene al loened o klevout anezañ.
« A ! » emezañ, « eur vez hag eur pec’hed eo lezel Alanig beo peder eur war-nugent c’hoaz. E gastell a vo diskaret, hag heñ a vo krouget gant e wreg hag e vugale war beg Menez Mikael, evit ma vezo eur skouer vat d’an holl laeron a zo er vro. A ! pelec’h emañ an archerien ha jeneraled va armeou ? Sell ! me, va-unan, me a c’hourc’hemenno war ar soudarded, hag a-barz pell amañ, e vezo gwelet al loen fall o c’hoarzin glas ha tenna hir e deod ».
Hogen, Flaer, ar broc’h, ha niz da Alanig, en doa selaouet piz komzou kounnaret ar roue. Sevel a reas :
« Roue galloudek », emezañ, « en ho palez ez eus kalz aotrounez hag a vag kasoni ouz Alanig, ha ma vefe lakaet d’ar maro, o dije moarvat levenez vras en o c’halon. Met me a lavar : an dra-se n’eo ket mat. Pe eo kablus va eontr pe n’eo ket, diaes a-walc’h eo d’imp gouzout. Heñ a zo o veva du-se ha ni a zo o veva amañ. An holl droiou-kamm a vez taolet bremañ war gein Alanig. Nemet eun dra a zo dleet : a-raok laza unan bennak, pe dre an tan, pe dre an dour, pe dre ar groug, dleet eo barn anezañ a-raok. Hag, evit ma vo barnet dirak ho lez-varn, galvit anezañ evit an trede gwech. Ma ne zeu ket en taol-mañ, neuze en devo dellezet ar moug hag ar groug.
Ar roue a respontas :
« Piou a gredo mont da lavarout da Alanig dont d’am lez-varn ? Piou en deus eul lagad re ? Piou n’en deus ket aon da zont en-dro paogamm ? Lavarit ’ta ! »
« Me ! » a lavaras Flaer. « Lezit ac’hanoun da vont da Gastell al Laer, hag ez in di dioustu, kousto pe gousto. Kredi a ran e sento va eontr ouz e niz ».
« It ’ta neuze », a lavaras Nobl, « nemet diwallit ma karit. Morse ne vez diwallet re diouz an dreitourien ».
Ha Flaer en em lakaas en hent war-du Kastell-al-Laer.
Pa zegouezas Flaer er C’hastell, edo Alanig o kemer ar c’hafe gant e wreg hag e vugale.
« Salud d’eoc’h, va eontr ! Hervez ma welan eo yac’h an holl dud en ti ».
« Dre c’hras Doue, va niz ! Hag heta a ran d’eoc’h ivez yec’hed ha prosperite. Met petra ho tegas ? »
« Deut oun, va eontr, da lavarout d’eoc’h dont da lez-varn ar roue da zislavarout an enebourien a damall d’eoc’h kement a dorfedou. Diou wech oc’h bet galvet da zont, ha n’oc’h ket deut. Gwelloc’h e vefe d’eoc’h dont en taol-mañ ganin. Dalea a goustfe ker. Rak ma ne zegouezomp ket er palez, warc’hoaz, a-raok ar c’huz-heol, e viot kondaonet d’ar maro hep barnedigez ebet, hag ho tiegez a vezo kaset d’ar galeou. Fur e vefe d’eoc’h dont ganin. N’eus forz petra a c’hoarvezo, c’houi hoc’h eus en ho sac’h a-walc’h a droiou fin evit en em denna, hag hoc’h enebourien, eur wech c’hoaz, en em gavo genaouek ».
Alanig a respontas :
« Hoc’h aliou a zo, e gwirionez, leun a furnez. Mont a rin va-unan d’en em zifenn dirak lez-varn ar roue. N’em eus ezomm eus alvokad all ebet. Ar roue, me ’zo sur, a bardono d’in, abalamour d’ar vad am eus graet d’ezañ. Panevedoun e vije aet mil bell ’zo e vadou da goll. Panevedoun e vije bet trec’het er brezel diweza, kemend-all a c’henaoueien a zo en-dro d’ezañ. Barnerien ar palez n’int ket bet er skol, ha n’o deus ket desket al lezennou. Koll a reont o zammig skiant vat e kudennou aes-kenañ da zirouestla. Neuze e vez galvet Alanig, hag Alanig a ya, hag a zegas ar sklerijenn, evit brasa mez an aotrounez. An aotrounez-se eta a ya droug enno, peogwir e tiskouezan d’ezo bep taol pa vezan galvet, e vank d’ezo peadra evit kaout deskadurez ha furnez. Daoust d’ezo beza pinvidik ha galloudek gant nerz o c’horf, Alanig a zo galloudusoc’h gant e spered lemm. Prest int da darza gant ar c’horfad kasoni a vagont em c’heñver-me. Bemdez e silont traou faos e pleg diouskouarn ar roue, hag ar roue a selaou anezo hag o c’hred, ha d’in-me eo ar gwasa bep taol. Met pa vezin degouezet er palez e tegasin soñj d’ar roue eus ar vad am eus graet d’ezañ, bep gwech p’em eus gallet ober, hag e kredan e tougo eur varnedigez just ».
Alanig a lavaras neuze d’e wreg :
« Va gwreg, soursiit mat ouz ar vugale e-keit ha ma vezin oc’h ober va zrôad e Kemper, dreist-holl ouz
Yannig, klañvidik eun abadenn ’zo. Daoulagad ken brao a c’hoarz en e dal ! Hag e ziou renkennad dent
a zo ken gwenn ha stummet ken kaer ! Patrom e dad eo penn-da-benn ! »
Alanig a bokas neuze d’e wreg ha d’e vugaligou. Kemer a reas e vaz houarnet evit en em zifenn ouz al laeron hag ouz al lakepoded, ha setu-int o-daou war hent kêrbenn Bro-Gerne.
A-boan m’o doa graet eun hanter leo, ma lavaras Alanig da Flaer :
« Va mignon, va niz, ret eo d’in anzav d’eoc’h : ar spont en em sil em c’halon dre ma tostaan ouz Kemper-Kaourintin, kemend-all a bec’hedou am eus graet. Gwelout a ran fraez dirak va daoulagad va zorfedou spontus. Va c’houstiañs a ra d’in rebechou. Klevout a ran anezi o hopal :
— Toueller !
— Laer !
— Gaouier !
— Trubard !
— Muntrer !
« Spontet oun ken n’oun ket evit bale mui. Selaouit ac’hanoun ma tisplegin d’eoc’h va buhez tremenet penn-da-benn. Skañvoc’h e vo d’in goude se. Ar pec’hedou eo a bouez ar pounnera war diouskoaz eun den reuzeudik. Na zistroit ket ho penn ha na stankit ket ho tiouskouarn, met selaouit ac’hanoun gant kalz a druez hag a dristidigez ».
« Dibunit ho pec’hedou », eme Flaer, « selaou a ran ac’hanoc’h, daoust d’am displijadur ha d'ar c’hlac’har am eus o welout kalon va breudeur saotret gant kement a loustoni ».
Alanig a grogas e latin.
« Lavarit e brezoneg, mar plij ganeoc’h », a lavaras Flaer d’ezañ. « N’oun ket gwall zesket war al latin, ha ret-mat eo d’in kompren ho komzou evit ma roin d’eoc’h an absolvenn da c’houde ».
« Petra lavarin d’eoc’h da genta ? » eme Alanig. « Evit kemend-all a droiou-kamm em eus d’ober va « mea culpa » ! N’anzavin nemet va zorfedou brasa, rak va fec’hedouigou a zo o niver ken bras hag hini ar stered en oabl.
« Lom, an arz, a zo bet paket e benn e faout eur pengos dero, e porz an aotrou Rustevel. Dre va brasa faot eo. Gevier am boa lavaret d’ezañ ha ne oa ket eno a-walc’h a vel d’eur gelienenn da lipat. E-lec’h fest ar mel, en deus paket fest c’houero ar vaz !Hanter lazet eo bet, hag hervez am eus klevet, emañ c’hoaz e benn en eur stad vantrus, diskroc’henet, koeñvet ; ha gwall c’hlac’haret e oan p’em boa gouezet en doa gallet en em denna.
« Touellet em eus ivez Lip-e-Bao. Kaset em boa anezañ da logota e milin ar Yeun-Elez, hag ar paour kaez loenig a lammas er stign. Perak en deus miaouet kement ivez ? Gant an trouz a rae e tihunas ar miliner. A ! emezañ, Alanig al laer a zo paket. Ha dao ! ha dao ! Taoliou bizier, taoliou botou war gorf ar c’haz reuzeudik ! En em denna a reas gant eul lagad krevet hag eur c’har dorret. Ken buan all, siouaz, e vije chomet war an dachenn, maro-mik !
« Kokoriko en deus ivez meur a abeg da glemm. Bugaligou a zo bet laeret diwarnañ, lazet, dibluet, rostet ha debret gant an torfedour a welit hag a selaouit. Ha n’eo ket eur wech, na diou wech !… Ne oan ket evit mirout ! O c’hig a oa ken mat !
« Dreist va natur-den e oa.
« Ouspenn eun drôad kasaus am eus c’hoariet d’ar paour Job, ar bleiz. Atao em eus lavaret « eontr » d’ezañ (ha n’eo ket kar d’in zoken) evit ober goap outañ, e kement feson. Betek ac’han da warc’hoaz am eus da lavarout diwar e benn.
« Dek vloaz ’zo bennak, e oa deut d’am c’haout d’am c’hastell.
« C’houi a anavez tud ar vro, emezañ, ha gwelet mat oc’h gant an holl. Ha plijout a rafe d’eoc’h, va niz, komz diwar va fouez da aotrou person ar barrez, ha lavarout d’ezañ e karfen mont d’e servija, da vevel, da jardiner, pe da gloc’her.
« Ha gouzout a rit seni ar c’hleier ? » emezoun.
« O, feiz, eme ar bleiz, kredi a ra d’in n’eo ket gwall ziaes deski ar vicher-se. N’eus nemet sacha hardi war ar gorden ».
« A gred d’eoc’h ? Ar vicher a gloc’her a vez desket evel an holl vicheriou all. Bralla n’eo ket sorserez, met bralla anezañ ingal a zo eun afer all. Sell ! Ma hoc’h eus c’hoant da veza degemeret sur, e vefe mat d’eoc’h gouzout an « a » hag an « o » eus ar vicher ».
« Met penaos ? »
« Penaos ? Setu. Tostik amañ ez eus eur chapelig, gant eur c’hloc’hig en he zour. An nor a vez prennet atao, met Alanig al Louarn en deus eun alc’houez hag a zibrenn anezi. Deomp di. C’houi a sacho war ar gorden, ha me, peogwir oun bet oc’h ober ar vicher-se gwechall, me a lavaro d’eoc’h pe fall pe vat e teuio ganeoc’h ».
Ha Job a zeuas ganin d’ar chapel.
Sacha a reas war ar gorden, hag e lakaas ar c’hloc’h e brall bras.
« Dont a ra mat ganin, va niz ? »
« Ya, ya, va eontr, dont a ra ganeoc’h, eus ar brava zoken. Sonet hoc’h eus evit ar goueliou kaer hag evit an euredou. Sonit bremañ evit an tangwall ».
Ha Job da lakaat ar c’hloc’h da dintal.
« Ha dont a ra brao ganin, va niz ? »
« War wellaat emaoc’h bep taol. Ac’han, avat, n’oun ket evit lavarout pe fall pe vat e teu ganeoc’h. Mont a ran war c’horre an dosenn. Ha ma welan tud o tont a-bell gant sailhou evit laza an tan, neuze e tiskennin dioustu da lavarout d’eoc’h ehana, rak brao-tre e vo deuet ganeoc’h ».
« It ’ta, va niz, ha grit sin d’in, ma roan d’an dud da gredi ez eus eun tangwall en eur gêr tro-war-dro ».
Mont a ris. Ar c’hloc’h a rae goustad : « ding, ding, ding ». Paotred ha merc’hed a zerede d’ar chapel evit gouzout pelec’h e oa kroget an tan, peogwir ne welent mogedenn o sevel eus kostez ebet.
Ehana a reas ar bole da skei war boulienn ar c’hloc’h, pa gouezas an taoliou bizier ken stank hag ar grizilh war boulienn ar paour kaez Job. Klevout a raen anezañ o yudal, hag o hopal a-bouez-penn, ken e oa eun druez klevout anezañ.
Toui a reas en dije krouget ac’hanoun. Met, pa zeuas eun nebeut sizunveziou goude d’am c’havout, a-raok m’en doa saludet ac’hanoun, e lavaris d’ezañ :
« Penaos, Job paour, n’oc’h ket bet lazet ganto ? »
« Ya, grit goap c’hoaz ’ta, da welout. Brrr… »
« Arabat d’eoc’h kounnari, aotrou Job. Me a zo chomet ivez ugent devez war va gwele, bronduet va c’horf, penn-ha-troad. Eeun hag eeun, pa edon o vont da hopal d’eoc’h diwall ha tec’hout, e oa bet distaolet d’in war va fenn eur pez mell taol baz-dotu, ma ris daou pe dri lamm choug-ha-penn en eur ruilha en traoñ eus ar menez. Kavout a rae d’in e oa graet ganin. Hanter semplet e oan ha ne welen ket sklaer mui. Dre eurvad e oan kouezet dirak eun toull louarn, bet d’in gwechall, pa oan paour-raz. En em stleja a ris ennañ evit lezel ar barrad reuz da dremen ».
« Chañs hoc’h eus bet o kavout an toull-se ».
« C’houi ’lavar chañs c’hoaz ? Re am eus gouzañvet abaoe. Gwelloc’h e karfen beza lazet war an taol eget
tañva eur seurt predad all. Ne c’hellan mui bale abaoe gant va fistigou ».
« O ! N’hoc’h eus ket gouzañvet kement ha me. Bazadou am eus bet forz pegement, ken na oan ket evit hopal d’eoc’h kennebeut, ha ne zeuin ket, moarvat, da veza yac’h ken. Pa soñjan oun bet stlapet, hanter varo, — hag int a grede d’ezo e oan maro-mat, — en eur foz leun a zour-mergl. Evet em eus, en desped d’in, eus an dour brein-se, ma vo kontammet poull va c’halon betek fin va buhez. Remm am eus abaoe. Ar paz a grign ac’hanoun. Hag, e-kreiz-holl, e kouezan war an douar, evel skoet gant eun taol-heol. Ya, Alanig, an deiz-se a zo bet eun deiz milliget evidomp hon-daou ».
Setu aze ar sotoniou a lavare din Job ar genaoueg.
Desket em boa d’ezañ laerez pesked diwar pesketaerien Douarnenez, pa zeuent gant o c’hirri da varc’had Kemper-Kaourintin. Ma nen deus ket desket mat ar vicher, ha ma oa bet darbet d’ezañ beza flastret d’e dro genta, n’eo ket me a zo da veza tamallet.
Eur wech all e oamp aet da Vrieg. Degouezet eno, Job a lavaras d’in :
« Alanig, me ’m eus naon ».
Job en doa naon atao.
Pelec’h mont da glask eun dra bennak da chaokat ? Gwelet fall e oan e Brieg, war zigarez eur yarig pe ziou laeret en ti-mañ hag en ti-hont. A-benn ar fin e teuas soñj d’in eus ar c’higer a zistagas chas war va lerc’h, eun abardaevez hañv, pa dremenen dre ar gêr.
« Eun taol kaer », emeve, « da c’hoari da Job ha d’ar c’higer war eun dro ».
Ar c’higer en doa eur stal, pellik diouz e di, evit laza al loened. Mont a rejomp di. An deiz-se e oa bet lazet eun oanig tener, hag ar c’hig oan a blij kenañ d’ar bleizi. Ar pep diaesa e oa mont er stal. Gwelout a raemp ar c’hig en diabarz, hag ar chouez vat a zeue da hilliga hor fronellou. Met war an nor ha war ar prenestrou e oa barrinier ken teo ha va divesker. Nec’het edomp hon-daou.
« O », eme Job, « ne din ket ac’han hep kaout eun tañva eus an oan ».
Ha setu-heñ ha turia dindan an nor. Krignat a reas eun tamm planken gant e zent hag e ivinou. Ha, goude eur c’hard-eur labour, en doa graet eun toullig, bras a-walc’h evit korf eul louarn, met kalz re vihan evit korf eur bleiz. Pa ne c’helle ket brasaat an toull, Job en em fourras e-barz, hag en eur ober a-walc’h a ziskrab, e teuas a-benn da dremen en tu all.
Ar bleiz a lammas kerkent war an oan, ha da zebri, hardi ! Kredi a raen e vije aet al loenig en e bez en e gof.
« A ’ta ! Job, mat eo ar c’hig, ’m eus aon ? »
« Ya ! » eme ar bleiz.
N’en doa ket amzer da respont ac’hanoun. Biskoaz ne welis em buhez dent ha javedou o labourat gant kement a imor.
A-benn eur pennad :
« Job, naon hoc’h eus c’hoaz ? »
« Sec’hed am eus bremañ », a lavaras Job.
« Mat ! » emeve, « mont a ran d’an ti da gerc’hat d’eoc’h eur bannac’hig lipouserez ».
« Alanig, gortozit ac’hanoun, ma ’z in ganeoc’h ».
« Buan, neuze ».
Job a glaskas dont en-dro, dre an hevelep toull.
« Penaos », emezañ, « an toull a zo bihanaet ? »
« Ya, ya, bihanaet eo. Me a zo o vont da lavarout d’ar c’higer dont da vrasaat anezañ gant e gontell vras ».
« Alanig ! O, Alanig ! »
Lezel a ris ar bleiz da yudal.
Ar c’higer a oa o tebri e goan pa zegouezis en e di hep beza gwelet gantañ. Eur mell pladad kig rost a oa war an daol. Edo o vont da blanta ennañ e fourchetez hag e gontell, pa ris eul lamm, hag hep goulenn aotre digant den, e kemeris ar rost hag hent ar maez d’ar c’haloup, holl dud an ti war va lerc’h.
« Ar rost ! Ar rost a zo aet gantañ ! »
« Boulc’hurun ! Biskoaz kemend-all ! »
« Fañch, it buan da zistaga ar chas, ma vo paket ha diskroc’henet al loen ».
« Al loen brein ! N’em eus ket bet eun tañva. »
« Va fuzuilh, ma vo lazet. Buan, buan ! »
C’hoarzin a ris. En eur dremen e-biou d’ar stal, e lavaris d’ar bleiz :
« Sell ! Job, debrit c’hoaz ; an tamm-mañ a zo evidoc’h. »
Ha dao ! ar pladad rost en diabarz, etre ar barrinier houarn.
« A ! » eme ar c’higer, « ne zebro ket va c’hig rost ? Stlapet en deus anezañ er stal. An amprevan ! »
Me a oa lammet el liorz, ha poan gollet e vije bet redek war va lerc’h. Setu ar c’higer a furchas en e c’hodell evit klask an alc’houez da zigeri ar barrinier houarn ha da vont er stal.
« O ! » emezañ, « eur bleiz a zo e-barz. Diwallit, gant aon na daio kuit ! »
Job a lammas a~gleiz, a-zehou, a-raok hag a-dreñv. Ne oa toull ebet bras a-walc’h evit e gof reut.
Ha dao ! war e gein, war e benn a-raok ha war e benn a-dreñv, war e choug, war e fri, war e c’henou hag a-dreuz e zivesker. An taoliou a goueze warnañ ken stank hag an avalou war an douar pa vez strilhet ar wezenn. Goude dek munud eus an abadenn-dañs-se, Job ne yudas mui. En em leda a reas war al leurenn, goude m’en doa dislonket kement begad eus ar c’hig tener en doa debret.
« Maro-mat eo, » eme ar c’higer.
Kregi a reas peg e choug ar bleiz, hag e stlapas anezañ en eur c’horn eus al leur-gêr evit tremen ar peurrest eus an noz.
Ma ! Job ne oa ket aet e vuhez dioutañ. Eur bleiz a zo ken diaes hag eun targaz da laza. Soñjet en doa ervat : « Ma ne ran ket ar maro bihan e vezo roet d’in ar maro bras ». Ha setu ! Job a waskas war e boan hag a voe lezet e peoc’h. »
Setu aze, va niz, va holl droiou kamm penn-da-benn. Gwall dorfedou am eus graet. Met keuz am eus. Roit d’in bremañ an absolvenn, mar plij ganeoc’h. »
« Va eontr, pardonet e vezo d’eoc’h ho torfedou, bras ha bihan, peogwir hoc’h eus keuz, gant ma heuilhot evelato va holl c’hourc’hemennou : arabat laerez, arabat lavarout gevier, arabat heta droug d’an nesa nag ober d’ezañ, arabat debri kig yar ».
« Eñ ? » eme Alanig.
« Lavarout a ran d’eoc’h : arabat tostaat ouz kludou ar yer, ha, pa welot eur bolezig taget gant eul louarn bennak, dilammit dioustu da zifenn al labousig, ha kasit anezañ dizroug betek ti e dad hag e vamm. Setu aze. Toui a rit ? »
« Ya », eme Alanig, « toui a ran ».
Hag Alanig a voe roet d’ezañ an absolvenn.
Kerzout a rejont o-daou, dre an hentou doun, war-du palez ar roue. Gwelout a rejont war an tu dehou eur maner kaer. An aotrou a save toradou polezi, ha bemdez e vezent lezet da vont er-maez eus ar maner da ober eun tammig diskrab er parkeier tro-war-dro. Al louarn en doa graet, mil bell a oa, anaoudegez ganto.
« Ar gwella eo d’imp », eme Alanig da Flaer, « eo trouc’ha dre ar parkeier-mañ, ha heulia moger ar maner. Kalz tostoc’h eo an hent ».
Flaer a sentas outañ. Kavout a rejont polezi er park, kerkent ha m’o doa lammet en tu all d’ar c’hleuz. Alanig a oa laouen ha beo mab e lagad. A-dreñv ar yer e welas eur c’hilhog yaouank ha maget-mat o kana seder. Ober a reas eul lamm warnañ, ha plu a nijas tro-war-dro.
« N’hoc’h eus ket mez ? » eme Flaer, droug ennañ. « A-boan m’em eus roet d’eoc’h an absolvenn, setu oc’h kouezet adarre er pec’hed ! Ha kouezet er pec’hed war zigarez eur c’hilhog yaouank. N’eo ket ar binijenn-se am boa roet d’eoc’h. Kredi a rae din e oa deuet keuz d’eoc’h, padal ! »
Alanig a respontas :
« Va niz, laerez eur c’hilhog n’eo ket eur pec’hed bras, pe, ma ’z eo pec’hed, pedit evit ma vezo pardonet d’in ».
Flaer a hirvoudas gant tristidigez.
Kenderc’hel a rejont gant o hent. Bep dek metrad, Alanig a zistroe e benn da sellout ouz tu ar yer. Ne oa ket evit mirout, kaer en doa ober. Evit ober d’ezañ chom hep sellout outo, e vije bet ret trouc’ha e benn dioutañ.
« Va eontr », eme Flaer d’ezañ, « n’hoc’h eus ket mez ? Distroit ho penn en ano Doue, ha grit pinijenn evit ho torfedou tremenet e-lec’h sellout ouz ar yer-se, gant aon e teuio an diaoul da lakaat ac’hanoc’h da veza, eur wech c’hoaz, laer ha muntrer war an hevelep tro ».
Alanig a respontas :
« Va niz, peoc’h d’in eur pennadig. Evit kaout brasoc’h keuz eo e sellan ouz ar yer-mañ. O welout anezo aze, er park, o tiskrapat hag o klask boued gant o begig lemm, hag o veva eur vuhez eürus, dianken, sioul, e soñjan er yer hag er c’hilheien a zo bet lazet ganin. Laboused dizroug e oant, heñvel ouz ar re-mañ, ken dous, plu ken flour warno ha ken tener o c’hig. O va niz, pa soñjan e traou ken c’houero, e teu an dour em daoulagad. Torfedou bras am eus graet. Ober a ran va brasa « mea culpa ». N’oun nemet eun amprevan. »
Eur pennadig goude, e tarzas dirazo touriou iliz-veur Sant Kaourintin ha palez ar roue Nobl. Neuze, Alanig a grogas ar grenijenn ennañ.