Kwitât e ris ar bourk, rukunet ha heuget,
Taolen ken hudur all n’am oa ket c’hoaz gwelet !
Na dalve ket en nac’h, biskoaz, biskoaz urz vad,
N’an eus gallet sevel diwar labour korfad ;
Keït ma vo evelse, ar gonid a vo treud,
Rak dimeus eur sac’h giaou na deuïo biken bleud !
Mar goar en implia, pep den an eus hirie
Eur benveg ijinus ; fall daonet pe vad tre.
Herve e dam labour e vo lod an den kez,
D’ezan e vo an droug, d’ezan ar vadelez…
Koulskoude ma karfe, nag a evurusted,
Ha nag a blijadur hag a beuc’h dre ar bed !
A dra zur, mar chomfe gant pep den e frankiz,
Ma c’hallfe, didamant, rei e vouez hep diviz,
Na wellchemp ket breman ar Gasoni hudur
Oc’h ober d’imp lezen hag o talc’hen ar stur…
Mes adalek ma ve gwelet eun tam paper
Etre daouarn eun den ha n’eo ket disket kaer,
E teu kerkent bleizi, dindan kroc’hen denved,
Leun a gomzou flour, flour, tener, melus meurbed…
Peurvuian n’o devo na micher, na danve :
— « Bah ! diwar goust Fanch-Kouer ni a vevo ! emê
» Brao e vo d’imp bouta ar mevel war ar mestr,
» En eul laret d’ezan : — Bez eun den digabestr !
» Hisa refomp ive ar mab eneb d’an tad,
» Ha d’ezan e larfomp : — Da dro a zo, marvad !
» Ha d’ar bewien goude : Bevet ar Republik,
» Ra vezo troad ar paour war goug an den pinvik !
» Hag evelse bepred ni hon devo moueziou,
» Ha goude, war an holl, e tennfomp hon zeodou…
» Mar na gerz ket an traou ganimp evel hon c’hoant,
» E glaskfomp d’hon zikour hostiz ha gwin-ardant ;
» Ouz eur bannac’h loko Gwiljan n’hallo ket stourm,
» Bezomp eta dinec’h… Demp araok, ha difourm !
» Hon holl enebourien pa welfont ac’hanomp,
» A laro truezus : — Oh ! eur vez eo… Tec’homp !
» Ha mar na dec’hont ket, rak kaled eo o fenn,
» E huchfomp krenv warne : — Na fell ken a Re-Wenn !
» Ar Gwenn a dle tec’hel dirak ar « bolred-ru »…
» Allô, evaj d’an dud, ha da voti dustu !
» Ha mar ve red ouspenn e savfomp war ar groaz,
« Eno e tigorfomp hon geno brasoc’h c’hoaz :
» — Gwechall, mignoned kez, henvel ouz al loened,
» Ho tadou koz n’o doa nemed yeod evit boued…
» An noblanz a oa mestr, ive ar veleien,
» Hag an holl a zente dimeus o gourc’hemen…
» Noblanz ha beleien a garfe c’hoaz sevel,
» Marvad c’houi n’hoc’h ket zod ? C’houi zo mestr, int mevel !
» Eus ar pez a larfomp, na gredfomp ket eur gir,
» Mes ar bobl a laro : — Kement-se a zo gwir !
» Rak — hep diskadurez — an dud na glaskont ket
» Gouveout petra oa an amzer dremenet ;
» Ha mar voutomp anê eneb d’ar veleien
» Ez eo dre ma kavomp, eno, eur gwall zouten :
» Pa ve dispartiet denved ha mesaër,
» E ve brao, brao d’ar blei ober e droïou kaer !
» Mar na ve ket awalc’h e c’hallfomp c’hoaz goude
» Huchal abouez hon fenn : — Vive la Liberlé !
» Ar gir-ze e-unan ha gantan… bannac’hou,
» A lako da virvi ar gwad er gwaziou…
» Ar paourkez Fanch neuze, war an tol dallet pik,
» Hanter-veô, a laro : — Ya… Gwin-ardant ha mik !…
» En hano ar Frankiz e vouez a vezo d’imp,
» Ha, frankiz d’hen gwada a vo lezet ganimp…
» Rak, pegwir a renomp, daoust e n’hon deus netra,
» Gant madou an dud all ni gano : Tra, la, la ! !
Frankiz, nag a dorfejo
A ve groet en ez hano !
Oh ! ya Frankiz, Frankiz… O te, gir burzudus,
Perak en ez hano kement a draou mezus ?
Perak e teuez-te, dre da hano hepken,
Da lemmel e skiant digant ar paourkez den ?
Perak dre da hano, e koll an den spered,
An em lak izeloc’h ’vit al lousan loened ?
— O nan, Frankiz, Frankiz, n’eo ket te a ra ze,
Mes an hini a zo diouit dishenvel-tre !
Rak da hano, Frankiz, n’hall bezan Liberte,
Nemed hen a harpfe dre-holl ar Wirione !
Nemed hi a harpfe Furnez ha Lealded,
Al liberte n’hall ren en neb lec’h dre ar bed !
Nan, n’eo ket ar Frankiz… Ar Gasoni direiz
Eo a laka dizurz ebarz ar vro a-leiz ;
Hag evit peurdalla an dud gwelloc’h a ze,
An dizurz a gemer mantell al Liberte…
— Oh ! gouela e ran c’hoaz, gouela gant ar glac’har,
Pa welan stad mantrus ma c’henvroïz digar.
Ar votadeg… Foei, foei ! ! Eun toullad tud meô-dall,
Douget, hanter-stlejet gant eur rummad tud-all
O zellou dislonket hag o fenn o vralla,
O dilhad labeet, eur c’hlaouren o koueza ;
Eun troad o vont da Vrest, egile da Bariz,
Daou du ha kreiz an hent ha c’hoaz e sellont piz !…
Kement-se, da c’hortoz ma ruilhfont a goste,
Eno, digor o forn, a c’houlfont dour goude…
Hé ze n’an eo netra ; tec’het eun tam pelloc’h
Hag e welfet re-all henvel-beo ouz ar… moc’h !
P’an eus karget e gorf al loen, da vihanan,
A oar pegoulz paouez… Ma Doue, a re-man
A garg betek mervel ; nan betek dislonka
Ha teul eun tammig kresk kentoc’h evit mouga…
Neb na vo ket re veô a gavo eur yec’hed,
Eur blijadur dispar o teul tân ha moged ;
Ar malloz, ar nondi, pe chapeled Satan
A dec’ho dipitus eus korf an amprevan ;
Ha, mar kav war e hent eun eubeul eveltan,
Eun nebeud taoliou-dorn… An trec’h vo d’ar c’henvan !
Abenn eur pennadig unan a grancho gwad,
Egile a vezo duet korn e lagad…
Ha nerz ar gwin-ardant, dimeus daou den reizet,
A rei daou enebour… An evaj milliget !
Ha sed aze petra e hanver ar Frankiz…
— Daoust ha n’eo ket spontus, laret, ma c’henvroïz !
Evidon, na c’houlfen birviken, gant ar vez,
Kavout digant mevier, nan, an disteran mouez ;
Ma ’z eo hudur d’an dud rei o mouez er stad-se,
Huduroc’h ez eo c’hoaz bezan hanvet ganté !
Ha, pa welan gwerza ken buhan eun ine,
Lakat dindan an treid enor, brud-vad ha fe,
Ya, pa welan eun tad, hep sellet war e lerc’h,
Hep sonjal en e wreg, en e vab, en e verc’h,
Pa welan anezan o tilezel a-grenn
Kenteliou ar Furnez war zigare ru, gwenn,
E huchan gant kounar : — « Petra rez, o mevier,
» Gwerza da diegez evit tregont diner ?
» Lemmel dimeus da di ar peuc’h, ar garante,
» Muntra kalon da wreg, ine da vugale ?
Ha, heuget evit mad dimeus votadeier,
Elec’h na wel an den nemed droug ha gevier,
E tapan ma faper ha, warnezan d’am zro,
E skrivan gant kalon : Ma Doue ha ma Bro !
Evit Doue ha Breiz ! An daou c’hir-ze hepken
A dlefe d’ar Breizad bezan eur reôlen…
— An neb n’eo ket kristen, neb na gar ket e Vro,
A dle bezan harzet da dostât d’ar c’hargo ;
Neb na zent ouz Doue, neb na bleg d’E lezen,
Na dle ket bezan gouest da ren ar gristenien !
.....................................................................................
Pell a vefomp, marvad ; mes pouez ar Gasoni
Azigorro, m’hen toû, daoulagad pep hini ;
Deus forz bezan peilhet, disprizet ha taget,
Deus forz bezan touzet, kignet ha gwall gaset,
Lêr ar paourkez Fanch-Kouer a deuï da danilha,
Ha neuze Malloz-ru ! da gement hen gwaska
Neuze ar votadeg na vo ken eur marc’had,
Na vo ket kennebeud tra ar c’hentan korfad :
Ar votadeg a vo tra an dud a galon,
Tra an dud a zever, an dud leal hag eon ;
Tra an dud a glasko pep mad o c’henvroïz,
Harpet war an Urz-vad, an Doujanz, ar Frankiz,
Hag hon Bro, dizammet dimeus gwaderezed,
A vleunio adarre, kaer, lugernus meurbed,
En eul laret d’an holl : — Peuc’h, Frankiz, Karante,
N’hallont beva en Breiz en diavez Doue !
|
