Avertissamant evit ar seiz Salm

Charlez ar Brizh

Heuriou brezonnec ha latin

L. Prud'homme, 1849  (p. 608-631)

AVERTISSAMANT EVIT AR SEIZ SALM.

AR seiz Salm eus ar Binijen a so bet ato en un istim hac en ur veneratton quer bras en Ilis J.-C., hac ar gristenien fidel ho deveus bet a bep amser disquezet quement a zevotion evito, na deus izom da lavaret ama netra evit meuli ha recommandi ar salmou santel-ma d’ar bobl. Quement meuleudi a ouffer da ober anezo, a ve dister meurbet en comparæson d’an hini a veritont.

An Ilis santel a laca len ar seiz Salm-ma er ceremoni eus an absolven pehini a vez roet d’ar benitantet public ha d’ar re iscumunuguet, hac en afflictionou dreist-ordinal ; ha peb guener epad ar c’hoaraïs e custum ive ho recita, evit pellaat goaligner Doue divoar ar bobl, hac evit apesi he goler ; dreizo’ta e fell d’an Ilis calmi coler Doue.

Quement-se oll a zisquez deomp erfat ho deveus ar seiz Salm ur vertus particulier evit ar binijen, hac ez int langaij ar bec’herien pere ho deveus ur guir dezir d’en em reconcilia ouz Doue, pehini o fallout dezan ober trugarez en ho andret, a zesq dezo er salmou-ma pe en fæçon e tleont he goulen outan.

Ar seiz Salm a Pinijen, eme un escop santel, eo tensor ar benitantet, hac a servij dezo da vodrier, da gleze, da gre, da refuij, da instruction, da gonsolation, da vagadur, da remed ha da rei dezo ar vuez. Livirit-hi eta devota ma ellot ha liessa ma ellot, particulieramant pa dostaot ouz ar sacramant a binijen pe a gonfession, hac en amseriou santel eus an Azvent, eus ar C’hoaraïs hac eus ar C’hotuerou, pere oll a so poenchou destinet d’ar binijen gant hor mam santel an Ilis. Profitabl bras e ve deoc’h ho lavaret so-quen ur veich er sizun, mar ho pe amser, ispicial mar hoc’h eus offanset Doue cals hac en fæçoniou dreist-ordinal, evit ma reot ive ur binijen dreist-ordinal bennac, ha ma lequeot ho poan d’en em reconcilia ganta erfad dre ar Salmou santel-ma, diouz an exempl eus ar benitantet vras David ha sant Augustin. He-ma oc’h anaout erfat peguer vertuzus int evit obteni ar pardon digant Doue, a eureu o lacât deza ec’hars e vele pa edo en he glenvet marvel, hac ho recitas bete an halanad diveza gant un abondanç a huanadou hac a zaëlou, pere a zisqueze erfat edo he galon er memes santimanchou ma edo calon ar roue David penitant, pa ho c’homposas dre inspiration Doue evit servijout d’ar benitantet-all couls ha deza he-unan.

Er commançamant hac er fin eus ar seiz Salm e ra deomp an Ilis lavaret an Antifonen pe ar Recommandation-ma : Ne reminiscaris, Domine, delicta nostra vel parentum nostrorum, neque vindictam sumas de peccatis nostris ; da lavaret eo (Autrou Doue, n’ho pêt quet a vemor eus hon offançou, nac eus a re hon tud, na dennit quet a venjanç eus hor pechejou) ; hac oc’h ober deomp lavaret eus hon offançou, ha non pas va offangou, e ro deomp da entent penaus e tleomp dre ar seiz Salm-ma pidi Doue da bardoni d’ar re all ho fec’hejou couls ha deomp hon-unan, hervez ma hon oblij ar garantez a dleomp da gaout an eil re evit hon hentez ac’hanomp. Ar c’hustum hac ar pratic da recita ive ar seiz Salm a Binijen evit an Anaon eus ar purcator, a so ancien bras.

Rac-se’ta, pa ho leverrot, adressit-hi da Zoue, non pas epquen evidoc’h hoc’h-unan, mæs evit ar re-all quen beo quen maro, persuadet ma tleit beza penaus, o pidi evit ar re-all, na lammit netra divar ho coust na d’he rentet deoc’h en doubl. Hoguen dreist peb-tra offrit-hi evit bo querent, ispicial evit ar re ma hoc’h eus recevet ar vuez diganto, evit quement-se eo e ra an Ilis mention expres anezo er recommandation-ma : Ne reminiscaris, Domine, etc. (Autrou Doue, na zalc’hit quet a vemor eus hor pec’hejou nac eus a bec’hejou hon tadou hac hor mamou) ; hac ar charite pehini hon rent interesset ive en quenver hon nessa, a c’houlen ma quemerremp cals mui interest evit ar re ma hon eus ar muia union ive ganto hervez ar goad. Roomp dezo eta lod eus an daëlou a raï deomp ar speret a binijen da squilla evit obteni dezo, pe ar c’hraç da vouela ho fec’hejou, mar d’emaïnt c’hoaz en buez, pe ar remission eus ar poaniou ho deveus meritet dreizo, mar d’int eat eus ar bed-ma, pa na d’emaïnt mui en gallout da satisfia evitho ho-unan nemet dre an tân.

Hoguen pa leverrot ar seiz Salm evit an Anaon. eus ar purcator, en peb Salm, eleac’h ar Gloria Patri, ec’h ajoutot ar c’houpl-ma.

Accordit d’an anaon fidel, Ma Doue, ar repos eternel, Ha cacit-hi d’ar sclerijen Evit ho quelet da viquen.

Requiem æternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

Pa rancontrot er Salmou-ma certen andrejou pere ne ellot quet da gompren, adorit Doue hac en em humiliit, oc’h anaout hoc’h ignoranç, hac ho pêt neuse ar memes intention en devoa ar roue penitant David pa ho frononças dre inspiration Doue.

---

AR SEIZ SALM EUS A BlNIJEN.

Recommandation. N’ho pêt quet, va Doue, a sonj eus hon offançou.

Antiphona. Ne reminiscaris, Domine, delicta nostra.

Ar Recommandation pehini ne reer ama nemet he c’hommanç, a gueffot het-a-het en fin ar Salm diveza tu-ma varlerc’h.

---

ar c’henta salm a binijen.

Var an ear : ouzoc’h, va Doue, me gofessa.

Er S[a]lm-ma ^[1] e tescomp, o veza troublet hac afflijet gant hor pec’hejou, en em recommandi da Zoue evel un den clan d’he vedecin pehini a zifer he iac’haat ; oc’h huanada hac o vouela en presanç Doue pehini a gleo alafin ouz hor peden hac ouz hor gouelvan, hac a ro deomp ur guir fizianç da veza dilivret ganta diouz an oll adversourien eus hor silvidiguez.

Psalm. 6.

MA Doue, n’am reprenit quet D’ar poent ma viot courroucet ; Na exercit quet em c’hêver

DOmine, ne in furore tuo arguas me : neque in irâ tuâ corripias me.

Miserere meî, Domine, quoniam infirmus sum : sana me, Domine, quoniam conturbata sunt ossa mea. Et anima mea turbata est valdè : sed tu, Domine, usquequò ? Convertere Domine, et eripe animam meam : salvum me fac propter misericordiam tuam. Quoniam non est in morte qui memor sit tuî : in inferno autem quis confitebitur tibi. Laboravi in gemitu meo : lavabo per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis stratum meum rigabo. Turbatus est a furore oculus meus : inveteravi inter omnes inimicos meos. Discedite à me omnes qui operamini iniquitatem : quoniam exaudivit Dominus vocem fletûs mei. Exaudivit Dominus deprecationem

Ar rigol vras eus ho coler. Autrou, ho pêt ouzin truez, Rac bras eo va sempladurez ; Ha rentit salo va ene Troublet gant he infirmite. Afflijet oll ê va c’halon En stad miserabl ma emaon ; Pe vete queit, c’houi va Doue, Em dilessot-me cousgoude ? Distroït ouzin, va Doue, Hac a boan tennit va ene ; Ha ma sauveteit ivez Abalamour d’ho trugarez. Rac er maro eus ar pec’het, E vec’h gueneen ancounec’het ; Nac en ifern piou a rento Nep seurt meuleudi d’hoc’h hano? Ne allan mui o teplori, O c’hirvoudi, o c’hlac’hari : Ma guel[e] [2] bemnos a d[r]em[pa]n [3], Quement a daelou a squillan. Ma daoulagad a so trouhlet Gant dipit o veza choumet Etouez va oll adversourien Quer pell, hep ober pinijen. En em retirit diouzin, C’houi oll quement so noasus d’in, Rac me sant en deus va Autrou Clevet ar voez eus va daelou. Ia, Doue en deus exaucet Ma oræson ha va requet ; Recevet en deus an Autrou Ma feden diouz va desirou. Bezent va oll adversourien Leun a vez hac a droublien ; Distroent ho c’hein da dec’het pront

Gant confusion ha gant spount. Rentomp gloar d’an Tad eternel D’ar Map ha d’ar Speret Santel, A so en un Doue tri ferson, Meulomp-hi a greis hor c’halon. Ar memes gloar a ioa a viscoaz Ra vezo rentet brema c’hoaz ; Hac ato ha da virviquen D’an Dreindet en un Doue epquen. Evelse bezet grêt.

meam : Dominus orationem meam suscepit. Erubescant et conturbentur vehementer omnes inimici mei : convertantur et erubescant valdè velociter. Gloria Patri, etc.

an eil salm a binijen.

Var ton Guers ar Gananeen.

Er Salm-ma e tescomp distrei ouz Doue pa zeu ar remors eus hor pec’hejou da bicat hor c’honsianç oc’h anaout dre hon experianç peguen eürus eo un den a zeu da gofes ha da regreti erfat he bec’hejou, e scoas nep a zeu da galedi er pec’het hac a denn erguis-se coler Doue var he guein. Anaout a reomp ama ive madelez Doue en hon andret, pa teuomp d’en em reconcilia ganta. Goulen hac esperout a dleomp ar victoar a-enep an dentationou hac an oll adversourien eus hor silvidiguez ; hac e confier erfin an oll dut santel d’en em rejouissa en Doue.

Psalm. 31.

EUrus ar re ma ê pardonet Dezo gant Doue ho c’hrimou, Hep e ve mui d[i]solo [4] chomet Dirac he faç ho fec’hejou ! Eürus an den en deus oblijet, Dre voven ur guir binijen, Doue d’ancounec’hât he bec’het, Heb he rebeich dezan biquen ! O veza tavet var va fec’het,

BEati, quorum remissse sunt iniquitates : et quorum tecta sunt peccata. Beatus vir cui non imputavit, Dominus peccatum : nec est in spiritu ejus dolus. Quoniam tacui, inveteraverunt ossa

mea : dùm clamarem totâ die. Quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua : conversus sum in ærumnâ meâ dùm configitur spina. Delictum meum cognitum tibi feci et injustitiam meam non abscondi. Dixi : Confitebor adversùm me injustitiam meam Domino : et tu remisisti impietatem peccati mei. Pro hâc orabit ad te omnis sanctus : in tempore opportuno. Verumtamen in diluvio aquarum multarum : ad eum non approximabunt. Tu es refugium meum à tribulatione quæ circumdedit me : exultatio mea, erue me à circumdantibus me. Intellectum tibi dabo, et instruam te in viâ hâc quâ gradieris ; firmabo super te oculos meos.

Elec’h e gofes prest gant feiz, Dre ar chagrin oun bet disc’het, O hirvoudi epad an deiz ; Mæs o santout ho torn, va Doue, Nôz deiz varnon o ponner[â]t [5], Oun troet ouzoc’h em adversite Gant ar remors oc’h ma ficât. Avouet em eus en confusion En ho presanç va oll bec’het, Evit nep mez ba confusion ; N’em eus en quet ouzoc’h nac’het, En em accus a rin franchamant, Em’on me, gant queuz em c’halon, Ha c’houi hoc’h eus liberalamant, Va Doue, roet d’in ar pardon. Quement hini a zesir ivez Obteni eveldon ho craç ; Epad an amser a drugarez, En em strinco dirac h[o] [6] faç ; Rac-se ne dostaï quet ho coler Outan, pa zeuot d’he discarga Evel un diluij var ar pec’her A chom hep en em gorrija. Cals a drubuillou a stourm ouzin Dre va fechejou meritet ; Hoguen dec’h-hu, va Autrou divin, Em eus enno recours bepret ; [C’h]oui [7] eo va oll gonsolation, Plijet gueneoc’h va freservi En quement poan ha tentation So a bep tu oc’h ma fressi. Em c’halon em eus an assuranç

E comsit ouzin evellen : Rei a rin deoc’h an intellijanç Da drec’hi hoc’h adversourien, An hent guirion deoc’h a zisquezin Da drei divar ar pirillou, Ha varnoc’h ato ec’h arretin Eus va daoulagat ar sellou. Diouallit na zeuac’h evel mulet Ha queseq a so hep ræson, Da heul an desirou revoltet Eus ho coall inclination ; An Autrou Doue a oar brida Dre gals a bunitionou Ar re ne dostaont quet outa Oc’h heulia ho fassionou. Forz goaligner a justiç Doue So preparet d’ar bec’herien Er vuez presant hac he goude, Ma na reont quet a binijen ; Hoguen ar re a zistro outa Gant fizianç en he vadelez, A vezo favoriset ganta En douçder eus he drugarez. C’houi etrezoc’h tud just ha santel, Ha quement so eun a galon, O font gant an hent mat quer fidel, Na zeut d’he goll en nep fæçon, En em rejouissit en Autrou, Ha liquit hoc’h oll joa enna, Ha glorifiit-en dre hoc’h œuvrou Queit ha ma vefot er bed-ma. Enor h[a] [8] gloar d’an Tad, etc.

Nolite fieri sicut equus et mulus : quibus non est intellectus. In chamo et fræno maxillas eorum constringe : qui non approximant ad te. Multa flagella peccatoris : sperantem autem in Domino misericordia circumdabit. Lætamini in Domino, et exultate, justi : et gloriamini, omnes recti corde. Gloria Patri, etc.

an trede salm a binijen

Var ton Guers ar Samaritanen, pe var an ear gallec : Le jour que je communie.

Er Salm-ma e tescomp lacât hor poan da galmi coler Doue, o represanti dezan an afflictionou hon eus souffret evit hor pec’hejou, hac ar soumission gant pehini hon eus hi oll recevet hac anduret ; hac ec’h esperomp e vezimp sicouret ganta a-enep an adversourien eus hon ene, o veza preparet ato couscoude da accepti quement punition a blijo gant Doue da zigaç deomp c’hoaz evit satisfia d’he justiç. Caout a reomp er Salm-ma ar guir santimanchou eus a ur galon penitant hac humiliet dindan ar poës eus he fec’hejou hac eus a justiç Doue.

Psalm. 37.

DOmine, ne in furore tuo arguas me : neque in irâ tuâ corripias me. Quoniam sagittæ tuæ infixæ sunt mihi : et confirmâsti super me manum tuam. Non est sanitas in carne meâ à facie iræ tuæ ; non est pax ossibus meis à facie peccatorum meorum. Quoniam iniquitates meæ supergressæ sunt caput meum : et sicut onus grave gravatæ sunt super me. Putruerunt et corruptæ sunt cicatri-

N’Am punisset quet, va C’hrouer, En ho courrouz diremet, Ha na usit quet ho coler, Hep trugarez em andret; Rac ma sant em affliction Eus ho justiç ar birou, Ha varnon ho punition A bonnera, va Autrou. Ma iec’het a so ruinet Gant spount o consideri Em eus quement hoc’h oblijet Ouzin d’en em goleri ; Ha pa sonjan em pec’hejou, Ez oun quen inquietet, N’allan caout gant ar remorsiou Na repos na peoc’h ebet. Dreist va fen ho guelan savet Hac augmantet hep niver ; Dindan ho, siouaz ! oun grevet Evel gant ur beac’h ponner ; Breinet oll eo ar gouliou So grêt em ene ganto,

Deffot prest clasq ar remejou Eus ar binijen outo. Miserabl oun en em rentet, Croummet oun ouz an douar Hed an deiz em gueler mantret, Quen trist oun gant va glac’har ; Leun oun a illusionou, Eus va c’hig ema bepret Ar goall inclinationou Oc’h egal ouz va speret. Quen terrubl oun humiliet Hac afflijet em c’halon, M’em eus difronquet ha criet Evel ma raë ul leon : C’houi er goar, ô va Redamtor, C’houi voel an oll desirou A dremen em interior ; C’houi gleo va huanadou. Troublet oll ê va c’honsianç, Ha va nerz am eus collet ; Quement e vouelan d’am offanç Ma têvala va guelet, Hac ouspen oun abandonet (Ar pez so poaniussoc’h d’in) Gant va zud ha va mignonet Pere a rebarb ouzin. Nep a voa em c’hêver ivez A so diouzin pelleet, Ha nep a glasque va buez A so ouzin didosteet, Da c’housout ê [an] [9] ærouant O clasq buez va ene, A ra un effort violant D’he diframma diguene. Allas ! va oll adversourien, Quic, ha bed, hac ærevent, Ne glascont nemet ar voyen Da noasout d’in a bep hent,

ces meæ : à facie insipientiæ meæ. Miser factus sum et curvatus sum usquè in finem : totâ die contristatus ingrediebar. Quoniam lumbi mei impleti sunt illusionibus : et non est sanitas in carne meâ. Afflictus sum et humiliatus sum nimis : rugiebam à gemitu cordis mei. Domine, antè te omne desiderium meum : et gemitus meus à te non est absconditus. Cor meum conturbatum est, dereliquit me virtus mea : et lumen oculorum meorum et ipsum non est mecum. Amici mei et proximi mei : adversùm me appropinquaverunt et steterunt. Et qui juxtà me erant, de longè steterunt : et vim faciebant : qui quærebant animam meam. Et qui inquirebant mala mihi : lo-

cuti sunt vanitates : et dolos totâ die meditabantur. Ego autem tanquàm surdus non audiebam : et sicut mutus non aperiens os suum. Et factus sum sicut homo non audiens : et non habens in ore suo redargutiones. Quoniam in te, Domine, speravi : tu exaudies me, Domine, Deus meus. Quia dixi : Nequandò supergaudeant mihi inimici mei, et dùm commoventur pedes mei, super me magna locuti sunt. Quoniam ego in flagella paratus sum et dolor meus in conspectu tuo semper. Quoniam iniquitatem meam annuntiabo : et cor

O coms d’in a vaniteou, Ha nôz-deiz oc’h ivanti Tromplerez ha finessaou D’am surpren ha d’am zenti. Hoguen me ne ran nep seblant Muguen pa ne gleffen quet, Chom a ra va zeod hep parlant, Evel pa ven mut rentet : Evit quement goall pedennou Nac injurou a souffran, James couscoude va guenou D’en em glem ne zigoran. Rac enoc’h epquen, va Autrou Em eus lequeet va fizianç, Oc’h esperout em esomou E root d’in hoc’h assistanç : Ia, va Autrou souveren, Ma Doue trugarezus, C’houi a exauço va feden En peb rancontr danjerus. Ho pedet em eus, va Doue, Na bermetot mui nepret Gant adversourien va ene Da gaout joa dre va sujet ; Rac un triomph bras ve ganto Beza gallet ma faeza, Oc’h en em bompadi ato, Pa em guelont o coueza. Estrainj em eus hoc’h offanset, Hac abalamour da se Da veza gueneoc’h punisset Ez oun preparet-ive ; Ar regret am eus d’am pec’het A so bepret dirazon, Hac a vir na fell d’in tec’het Eraoc ar gorrection. Rac me gonfessaï franchamant

Quement seurt mechancete Am eus siouas effrontamant Gret enep ho majeste ; Hac evit va c’hrim e sonjin Em eus sur meritet mat. Ec’h usaij a rigol ouzin Evel ouz un den ingrat. Couscoude va fassionou A so beo buezec c’hoaz, Ha va goall dentationou A so quer cre ha biscoaz ; Cresquet eo ive an niver Eus ar re so control d’in, Hac a so injust em c’hêver Gant ar c’has ho deus ouzin. Ha me n’am eus grêt evito Nemet vad ha plijadur, Ez oun drouc-preseguet ganto Hac e reont d’in mil injur, Hep m’em eus roet dezo sujet D’am goall-dreti erguis se, Nemet o veza bet heuliet Ar guir hac ar justiç ive. O velet d’in un seurt bresel, M’ho ped, va Autrou divin, Na deut james d’am dilesel Na da bellaat diouzin : Bezit prest em sempladurez D’am sicour ha d’am souten, Pa zepand va silvidiguez, Va Doue, diouzoc’h epquen. Gloar [a]to [10] d’an Tad, etc.

gitabo pro peccato meo. Inimici autem mei vivunt et confirmati sunt super me : et multiplicati sunt qui oderunt me iniquè. Qui retribuunt mala pro bonis, detrabebant mihi : quoniam sequebar bonitatem. Ne derelinquas me, Domine Deus meus : ne discesseris à me. Intende in adjutorium meum : Domine, Deus salutis meæ. Gloria Patri, etc.

ar pevare salm a binijen.

Var an ton gallec : Esprit divin, venez répandre.

Er Salm-ma e tescomp regreti an offançou hon eus grêt da Zoue, hac implori he drugarez infinit, oc’h he suplia d’hon netaat diouz hor pec’hejou mui-ouz-vui, ha d’hon c’hrêaat enep an dentationou, o rei deomp ur galon nevez hac ur speret a nerz evit hor souten en hor sempladurez. Anaout a reomp ama ive penaus ar sacrifiç a c’houlen Doue digant nep en deveus en offanset, eo ur galon humbl ha leun a gontrition.

Psalm. 50.

MIserere meî, Deus : secundùm magnam misericordiam tuam. Et secundùm multitudinem miserationum tuarum : dele iniquitatem meam. Ampliùs lava me ab imquitate meâ : et à peccato meo munda me. Quoniam iniquitatem meam ego cognosco : et peccatum meum contrà me est semper. Tibi soli peccavi et malum coràm te feci : ut justificeris in sermonibus tuis, et vincas cùm judicaris. Eccè enim in iniquitatibus conceptus sum : et in peccatis concepit me mater mea. Eccè enim veritatem dilexisti : incerta et occulta sapientiæ tuæ mani-

HO pêt truez ouzin, va Doue, Hervez ho prassa trugarez ? Rac siouaz d’in coupabl oun ive Eus ar vrassa fallagriez. Ho pêt memor eus hoc’h oll druez Hac eus hoc’h oll madelezou, Evit effaci eus va buez Peb viçou ha follentezou. Mar hoc’h eus grêt d’in an avantaij, D’am beza a vrema pardonet, Goalc’hit va ene c’hoaz davantaij D’am peur netaat diouz va fec’het. Rac ansao a ran ez oun coupabl, Ne dizavouean quet va zorfet, Pini a gafan quen detestabl, M’ema dirac va faç bepret. C’houi hoc’h-unan am eus offanset, Drouc c’hreat em eus en ho presanç ; Just ve pa ven gueneoc’h condaounet, Mæs ne guerit quet ar vanjanç. Pardonit d’in, ma’z eo cafet Ez oc’h fidel en ho comsou, Pa brometit d’ar benitantet

Ar pardon eus ho fec’hejou. Guelet a rit oun bet anjandret En inclinationtou fall, Pere, siouaz ! hon eus contractet Eus a bec’het Adam gueichal. Hoguen c’houi a gar ar virionez Hac hoc’h eus d’in me discleriet An traou secreta eus ho furnez Rac-se n’am eus excus ebet. Couscoude, va Doue, me esper E vezin gueneoc’h arrouset Ha goalc’het en goad sacr va Salver Ha querguen hac en erc’h rentet. O veza recevet ar pardon Ha va ene purifiet, E rejouissot oll va c’halon Quen trist ha quen humiliet. Distroit eta no pisaij divin Diouz va fec’hejou tremenet, Evit sellet a druez ouzin, Ha ma vezint peur effacet. Crouit ur galon pur ha nevez Enon, va Doue, d’ho caret ; Ha rentit eün va speret ivez Evit ma troï ouzoc’h bepret. Pelloc’h grit ma vezin deoc’h fidel, Nam strinquet biquen eus ho faç Ha list gueneen ho Speret Santel D’am souten ato gant he c’hraç. Rentit d’in ar gonsolation Eus ho carantez precius, Ha ma c’hreaït en dentation Dre ho speret victorius. Neuse me zesco d’ar bec’herien,

serâsti mihi. Asperges me hyssopo et mundabor : lavabis me, et super nivem dealbabor. Auditui meo dabis gaudium et lætitiam : et exultabunt ossa humiliata. Averte faciem tuam a peccatis meis : et omnes iniquitates meas dele. Cor mundum crea in me Deus : et spiritum rectum innova in visceribus meis. Ne projicias me à facie tuâ: et Spiritum Sanctum tuum ne auferas à me. Redde mihi lætitiam salutaris tui : et Spiritu principali confirma me. Docebo iniquos vias tuas : et impii ad te convertentur. Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meæ

et exultabit lingua mea justitiam tuam. Domine, labia mea aperies : et os meum annuntiabit laudem tuam. Quoniam si voluisses sactifium, dedissem utiquè ; holocaustis non delectaberis. Sacrificium Deo spiritus contribulatus : cor contristum et humiliatum, Deus non despicies. Benignè fac, Domine, in bonâ voluntate tuâ, Sion : ut ædificentur muri Jerusalem. Tunc acceptabis sacrificium justitiæ, oblationes et holocausta : tunc imponent super altare tuum vitulos. Gloria Patri, etc.

Dre va exempl ha va c’homsou Distrei ouzoc’h dre ar binijen, O trei ho c’hein d’an oll viçou. Ma dilivrit va Doue, va Salver, Diouz ar chagrin eus va c’hrimou, Hac oc’h anaout oc’h just em c’hêver, Me gano deoc’h meuleudiou. Ous ma renta libr à conscianç E tigorrot va musellou, D’hoc’h enori gant ur guir fizianç Ha d’ho meuli, ô va Autrou. Ar pinijennou exterieur, Evel sacrifiçou peintet, Hep ur guir gueuz en interieur, Ne blijint quet dec’h-hu nepret. Ur guir gontrition en ene So deoc’h ur sacrifiç parfet, Ha ne disprijot quet, va Doue, Ur galon humbl, leun a regret. Hep caout egard ouz va goall œuvrou, Continuit ho madelez En andret hoc’h Ilis, va Autrou, Ma crisquimp oll en santelez. Goude sacrifiç hor pinijen, Ec’h acceptot hon œuvrou mad, Ha var hoc’h auter an oferen A offrimp d’ho trugarecaat. Enor ha gloar d’an Tad, etc.

ar pempet salm a binijen.

Var ton Guers an Itron Vari a druez, pe Nous ne trouvons en terre que douleurs et ennuis.

Ar Salm-ma so ur beden excelant pehini so convenabl deomp pa vezomp afflijet pe a gorf pe a speret, ha pa falvezo deomp sortial eus a gaptivite an erouant, diouz pehini ec’h esperomp beza dilivret : o pidi Doue er memes amser da zilivra ive an Ilis diouz he afflictionou ha d’he lacât da brosperi, evit ma c’hallimp meuli Doue hac he servija enni guel a se. Erfin c’houlennomp ama ouz Doue ar c’hraç hac an amser da ober pinijen ha da satisfia d’he justiç er bed-ma, o consideri peguer ber ê hor buez, ha pegueit eo an eternite a Zoue pehini a chenjo an eêvou hac an douar en fin ar bed, hep e chenjo he-unan birviquen.

Psalm. 101.

MA Doue, plijet gueneoc’h Receo va oræson, Ha ra iel betec enoc’h Ar c’hri eus va c’halon ; Na distroit quet diouzin, Mæs gant attantion Ma c’hlevit, p’en em guifin En nep affliction. P’eur bennac hoc’h invoquin, Ma exaucit buhan, Rac soudenic e ranguin Quitât eus ar bed-man ; Tremenet eo va deiziou, Evel ur boul moguet, Ha scarnilet va memprou Evel queneud losquet. Languisset eo va c’halon, Quer sempl oun hac ar foën, Dre m’hoc’h eus scoet ac’hanon, Autrou, gant ho coualen : Quen trist oun deut da veza, M’em eus ancounec’hêt An dibri hac an efa Gant glac’har d’am pec’het. Quement en em desolen, Hac oan quer consumet, Na d’oa nemet ar c’hroc’hen

DOmine, exaudi orationem meam : et clamor meus ad te veniat. Non avertas faciem tuam à me : in quâcumque die tribulor, inclina ad me aurem tuam. In quâcumque die invocavero te : velociter exaudi me. Quia defecerunt sicut fumus dies mei : et ossa mea sicut cremium aruerunt. Percussus sum ut fœnum, et aruit cor meum : quia oblitus sum comedere panem meum. A voce gemitûs

mei : adhæsit os meum carni meæ. Similis factus sum pellicano solitudinis : factus sum sicut nicticorax in domicilio. Vigilavi : et factus sum sicut passer solitarius in tecto. Totâ die exprobrabant mihi inimici mei : et qui laudabant me, adversùm me jurabant. Quia cinerem tanquàm panem manducabam : et potum meum cum fletu miscebam. A facie iræ et indignationis tuæ : quia elevans allisisti me. Dies mei sicut umbra declinaverunt : et ego sicut fœnum arui. Tu autem, Domine, in æternum permanes : et memoriale tuum in gene-

Var va esquern chomet ; Hac evel ar pelican A chom en desertou, Ez ean em part va-unan Da glasq ar retrejou. En cuz evel ur gaouen Er plaçou têvala, Gant regret e cavaouen Hed an nôz o veilla ; En em rentet oun hêvel Ouz ur filip en doên, Dre ma teuen d’en em sevel A-ziouc’h an oll draou væn. Epad an deiz ne dave Nep a ioa control d’in Oc’h ma dipita iye, Hac oc’h egal ouzin ; Nep am meule dirazon A dre quein am blame, Hac a rea goab ac’hanon O troug-pidi guene. Gant va bara e tebren Al ludu a veichou, Ha gant ar pez a even E vesquen va daëlou ; Abalamour d’ho coler E deus ma discaret, Goude m’ho poa dreist voder Da huel ma savet. Evel ur squeud eo tec’het Diguenee va buez, Hac evel ieod so trouc’het E tisec’han bemdez ; Mæs c’houi a chom da viquen Va Doue, hac ato A raç-da-raç e tremen Ar c’hloar eus hoc’h hano. Evel ous a ur c’housquet

C’houi a savo souden Gant truez ouzomp touchet, Va Doue, d’hor souten ; Rac eus ho compassion An amser a dosta Da gaout truez ouz Sion, Poent eo he assista. Hoc’h Ilis eo ar Sion, Hac ho servijerien Ouz he desolation A so en troublien, Ha dre garantez outi Ho deveus un hast bras D’he guelet o prosperi, Va Doue, gant ho craç. Quement pobl ha rouanez A so var an douar A zoujo neuse ivez Hoc’h hano hac ho cloar, Pa vellint prosperite Hoc’h Ilis benniguet, Hac enni ho majeste Dreizomp glorifiet. C’houi a gleo ouz ar beden Eus ar re afflijet, Hep disprijout ho goulen Ar re humbl en effet ; An traou ma a vezo scrifet Evit ar re da zont, Ma viot ganto meulet, Autrou, mar ho c’hlevont. Rac ho taoulagad santel Hoc’h eus varnomp taolet ; Eus ho tron celestiel Hoc’h eus ouzomp sellet, Evit clevet hor gouelvan Hac evit hon tenna Eus a liamou Satan

rationem et generationem. Tu exurgens misereberis Sion : quia tempus miserendi ejus, quia venit tempus. Quoniam placuerunt servis tuis lapides ejus : et terræ ejus miserebuntur. Et timebunt gentes nomen tuum, Domine : et omnes reges terræ gloriam tuam. Quia ædificavit Dominus Sion : et videbitur in gloriâ tuâ. Respexit in orationem humilium : et non sprevit precem eorum. Scribantur hæc in generatione alterâ : et populus qui creabitur, laudabit Dominum. Quia prospexit de excelso sancto suo ; Dominus de cœlo in terram aspexit. Ut audiret gemi-

tus compeditorum : ut solveret filios in-teremptorum. Ut annuntient in Sion nomen Domini : et laudem ejus in Jerusalem. In conveniendo populos in unum : et reges ut serviant Domino. Respondit ei in viâ virtutis suâ : paucitatem dierum meorum nuntia mihi. Ne revoces me in dimidio dierum meorum : in generationem et generationem anni tui. Initio tu, Domine, terram fundâsti et opera manuum tuarum sunt cœli. Ipsi peribunt, tu autem permanes : et omnes sicut vestimentum veterascent. Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur.

A voa oc’h hor jeina. Lamet a gaptivite, Hoc’h hano a veulimp, En Ilis gant liberte Ho cloar a bubliimp ; Hac e viot servijet Gueneomp c’houi hoc’h-unan, Pa vezimp oll unisset Gueneoc’h bras ha bian. En hent eus ar binijen Hac eus ar vertuziou, Me c’houlen ar sclerijen Em oll dallenteziou, Evit anaout peguer berr Siouaz ! eo va buez, Na gollin quet an amser Dre va lesireguez. Na deut quet hoaz d’am guervel A greis va derveziou, Ma satisfiin, quent mervel, Evit va fec’hejou : Rac-se cresquit an niver. Eus va bloaveziou d’in ; Ho re-hu so eternel, Hep commang hac hep fin. C’houi eo er c’hommançamant Hoc’h eus an douar fontet, An eê gant he ornamant, Hoc’h eus ive furmet ; A re-se a berisso, C’houi a chom fermamant ; An traou-se oll a uso Evel ur viscamant Rac evel ur goz vantel Deiz ar varn ho chenjot, Hac ar bed universel Neuse a nevezot ; Mæs c’houi a so ar memes

Hep e chenjot nepret, Hac ho pl[oa]veziou [11] jamæs N’ho devez fin ebet. Rac-se pa’z oc’h eternel, Gueueoc’h e chomo Ho servijerien fidel Da james en ho bro ; Da hini, va Aulrou, Hor c’hacit, ni ho ped, O c’houarn hon oll œuvrou En dessein-se bepred.	Tu autem idem ipse es : et anni tui non deficient. Filii servor[u]m [12] tuorum habitabunt : et semen eorum in sæculum dirigetur.
Enor d’an Tad eternel, etc.	Gloria Patri, [e]tc. [13]

ar c’huec’hvet salm a binijen.

Var an ear Gallec : Réveillez-vous.

Er Salm-ma e tescomp crial ouz Doue eus a vouelet hor c’halon hac eus an abim a bec’hejou ma omp couezet enno, evit ma plijo ganta hon tenna emeas anezo er guel eus he drugarez infinit, en pehini e c’hellomp lacat hon oll fizianç, mar distroomp outan dre un guir binijen, hac o chenj a vuez.

Psalm. 129.

OVa Doue, ouzoc’h e crian Eus a vouelet an abimou, Hac ho majeste a suplian D’am exauci em izomou. En em rentit attantif ouzin Me ho ped a greis va c’halon, Evidon da veza quen indin E cleffac’h moez va oræson. Mar sellit piz, Autrou souveren, Ouz hor pechet hac hor maliç, Autrou Doue, piou allo souten Ar rigol vras eus ho justiç ? Hoguen c’houi so leun a vadelez, Rac a bromet hor pardoni ; Rac-se m’eus recours d’ho tru-

DE profundis clamavi ad te, Domine : Domine, exaudi vocem meam. Fiant aures tuæ intendentes : in vocem deprecationis meæ. Si iniquitates observaveris, Domine : Domine, quis sustinebit ? Quia apud te propitiatio est : et propter legem tuam sustinui te, Domine.

Sustinuit anima mea in verbo ejus : speravit anima mea in Domino. A custodiâ matutinâ usquè ad noctem : speret Israël in Domino. Quia apud Dominum misericordia : et copiosa apud eum redemptio. Et ipse redimet Israël : ex omnibus iniquitatibus ejus. Gloria Patri, etc.

garez O c’hortos pardon diganti. En em soutenet eo va ene, Hep coueza e nep disfizianç ; O caout memor a gomsou Doue, Ferm eo ennan va esperanç. Epad an deiz eus ar vuez presant Betec an nôz eus ar maro E c’hell Israël, pe ur penitant, Esperout en Doue ato. Rac ur sourcen a gompassion A so ennan en hon andret, Hac abondanç a redamtion En dèveus evidomp bepret. Mar confessaomp eta gant regret O renonç d’hon oll bec’hejou, E vezimp anezo dilivret, Gant he c’hraç hac he remejou Enor ha gloar, etc.

ar seizvet salm a binijen.

Var an ear gallec : J’ai péché contre Dieu, un Dieu si bon, si sage ; pe var ton Biron.

Er Salm-ma e tescomp en em humilia dirac Doue er guel eus hor pec’hejou, hac implori he drugarez gant fizianç ha gant un hast bras, oc’h anaout erfat peguer miserabl ha peguer sempl omp, hac oc’h he suplia d’hon renta victorius var an adversourien eus hon ene, pa fel deomp beza fidel pelloc’h d’he servija betec ar maro.

Psalm. 142.

DOmine exaudi orationem meam, auribus percipe obsecrationem meam in veritate tuâ : exaudi me in tuâ jus-

EXaucit va feden Ha va supplication, Clevit ouz va goulen, Ma Doue just ha guirion; Rac c’houi hoc’h eus prometet Accordi ar pardon

D’ar bec’herien afflijet Gant queuz en ho c’halon.
Exaucit va requet Er guel eus ho trugarez, Ha na antreit quet Guene en ho parnediguez ; Rac mar barnit hep truez, Ne deus en assuranç, A guement so en buez Den just en ho presanç.	Et non intres in judicium cum servo tuo : quia non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens.
An adversour cruel En deus ma fersecutet, Hac er pec’het marvel Ma ene precipitet, Bet’en douar va buez En deus humiliet Dre ar goall blijadurez Eus ar c’hig milliguet.	Quia persecutus est inimicus animam meam : humiliavit in terrâ vitam meam.
Un dêvalijen vras En deus lequêt em speret, Oc’h ma derc’hel, siouaz ! Pell er viçou sebeliet ; Ha dre va goall habitud Oun brema troublet oll Ha leun a inquietud Gant aon na daën da goll.	Collocavit me in obscuris sicut mortuos sæculi : et anxiatus est super me spiritus meus : in me turbatum est cor meum.
Mæs evit moderi Ma spont ha va zroublien, Oun deut da envori Ouz an amser ancien, O sonjal en hoc’h œuvrou Hac en quement burzud Hoc’h eus grêt, o va Autrou ! En faver cals a dud.	Memor fui dierum antiquorum, meditatus sum in omnibus operibus tuis : et in factis manumm tuarum meditabar.
Neuse courajustoc’h Hep mar oun en em gafet ; Ha varzu ac enoc’h Ma divrec’h am eus savet ,	Expandi manus meas ad te : anima mea sicut terra sine aquâ tibi.

	Ma arrousot va ene, Gant an dour eus ho craç, Pa he guelit, va Doue, Seac’h scorn dirac ho faç.
Velociter exaudi me, Domine : defecit spiritus meus. Non avertas faciem tuam à me : et similis ero descendentibus in lacum.	Hastit rei sicour d’in, Sempl eo meurbet va c’halon Hac ho pisaij divin Na distroït quet divarnon ; Mar deut d’am abandoni, Ez oun dija henvel Ouz nep so en agoni Ha da re da vervel.
Auditam fac mihi manè misericordiam tuam : quia in te speravi. Notam fac mihi viam in quâ ambulem : quia ad te levavi animam meam.	Grit d’in santout buan Ho trugarez em andret, Rac enoc’h hoc’h unan Epquen em eus esperet Troet eo va ene ouzoc’h, Rac-se disquezit d’in An hent da vont davedoc’h, Evit m’her c’hemerin.
Eripe me de inimicis meis ; Domine, ad te confugi : doce me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu.	Ma dilivrit ivez Diouz an oll adversourien Eus va silvidiguez, Pa ho pedan d’am souten, Disquit d’in hivisiquen Ober ho volontez ; Rac c’houi eo va Doue epquen C’houi eo va c’harantez.
Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam : propter nomen tuum, Domine, vivificabis me in æquitate tuâ	Dre ho Speret divin Me am eus an speranç Penaus ec’h erruin Voar eün en ho temeuranç, Hac hervez ho promessa, Evit gloar hoc’h hano. Ma Doue, e reot d’in beva Er c’hraç bete’r maro.
Educes de tribulatione animam me-	Ma ene a dennot Eus he oll afflictiou,

Hep he abandonot Gant ar goall dentation ; Ha va oll adversourien, Hervez ho trugarez, A drec’hin dre ho moyen Em oll sempladurez.	am : et in misericordiâ tuâ disperdes inimicos meos.
Hac ouspen e vezo Guenec’h-hu oll punisset Quement ho devezo Ma ene persecutet ; Pa fell d’in beza fidel, Ma Autrou benniguet, A vrema bete mervel D’ho servija bepret.	Et perdes omnes qui tribulant animam meam : quoniam ego servus tuus sum.
Gloar d’an Tad eternel, etc.	Gloria Patri, etc.
Recommandation. N’Ho pêt quet, va Doue, A sonj eus hon offançou Nac ivez eus ar re Hon tadou hac hor mamou ; Na deut quet, ô va Autrou ! Evel ma veritomp, Dre sujet hon pec’hejou Da venji ac’hanomp.	Antiphona. NE reminiscaris, Domine, delicta nostra vel parentum nostrorum : neque vindictam sumas de peccatis nostris.
Pardoni[t] [14], ni ho ped, Pardonit, ô va Jesus ! D’ho pobl hoc’h eus prenet Gant hoc’h oll goad precius, Na chomit quet en coler Ouzomp evit bepret, Hac usit eus ho touçder Pelloc’h en hon andret. Evelse bezet grêt.	Parce, Domine, parce populo tuo, quem redemisti pretioso sanguine tuo, et ne in æternum irascaris nobis. Amen.

1. Moullet : selm.
2. Moullet : guelet.
3. Moullet : dempran.
4. Moullet : desolo.
5. Moullet : -rat.
6. Moullet : hoc’h.
7. Moullet : choui.
8. Moullet : ho.
9. Moullet : van.
10. Moullet : eto.
11. Moullet : ploua-.
12. Moullet : -vorvm.
13. Moullet : otc..
14. Moullet : -doni.