Mari ar C’habitenn

Oberennoù damheñvel pe handelvoù all zo ivez, gwelout Mari ar C’habiten.

Fañch an Uhel

Gwerziou Breiz-Izel

Édouard Corfmat, 1868  (Levrenn I, p. 246-252)

MARI AR C’HABITENN.

________

I

   Selaouet holl, hag a klewfet
Ur werz a zo newez savet ;

   Ur werz a zo newez savet,
Da Vari ’r C’habitenn eo gret ;

   D’hi breur kloarek koulz ha d’ez-hi,
Memeuz maro ’n euz evel-t-hi.

II

   Mari ’r C’habitenn a lare
Dimeuz ar ger pa sortie :

   — Penherezik, chommet aze,
Me ia da ober ur bale ;

   Me ia da ober ur bale,
Arruo er ger bars tri de. —

   Mari ’r C’habitenn lavare,
’N ti hi breur kloarek p’arrue :

   — Demad ha joa holl en ti-ma,
Ma breur kloarek pelec’h ema ? —

   Ar vates vihan a laraz
D’ Vari ’r C’habitenn, p’hi c’hlewaz :

   — Ho preur kloarek er ger n’ man ket,
’Baoue ’r beure eo sortiet. —

   Mari ’r C’habitenn, p’ deuz klewet,
Kerkent d’ar jardinn a zo et ;

   D’ar jardinn hi a zo bet et,
Ur mab-bihan a deuz ganet ;

   Ur mab-bihan a deuz ganet,
En douar a deuz-han plantet……
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

III

   Ar benheres a hirvoude,
Na gave den hi c’honzolje ;

   Na gave den hi c’honzolje,
Met hi maerones, hounnes ’ ree :

   — Tawet, fillores, n’ oelet ket,
Ganin-me da Lanwenn ’teufet ;

   Ganin-me da Lanwenn ’teufet,
M’ho lakaï en kambr gant m’ dimezelled. —

   — Tawet, maerones, brao eo laret,
Ken ’ ve kestion da welet.

   Me ’ ia brema d’ Lann-Blounevez, ^[1]
Da c’houd ha ’ma m’ mamm en buhez ! —

   Kerlies kammed ha ma ree,
Bet ’ ann douar hi a zemple.

   En Lann-Blounevez p’eo arruet,
’Tall ar potanz eo daoulinet ;

   ’Tall ar potanz eo daoulinet,
Pardon hi mamm deuz goulennet.

   — Aotro Senechal, lest m’ mamm en buhe,
Me ielo d’ar maro wit-hi ! —

   — Na eo ket arru c’hoaz ann de,
Ma varw ann eil ’wit egile. —

   — Me ’m euz tric’houec’h-mill skoed leve,
Kement-all en douar-newe ;

   Kement-all en douar-newe,
Hag a reï dac’h holl ann ez-he. —
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IV

   Mari ’r C’habitenn a lare,
’R vaz huella ’r skeul pa bigne :

   — Ma breur kloarek n’ vo ket krouget,
Rag hennès na eo ket kiriek ! —

   — Bet drouk gant ann nep a garo,
Kloarek ’r C’habitenn krouget ’vo ! —

   Kloarek ’r C’habitenn a lare,
’R vaz-huella ’r skeul pa bigne :

   — Mar be bolante ma Doue
’Savfe ur wezenn ’ dann tri-de,

   Diwar bont ar C’hastel-newez,
Ewit diskleri ar wirionez ! —
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

V

   ’R vinorezik pemp bloaz lare,
Euz Lann-Blounevez pa zortie :

   — Na euz bugel war ann douar
’N euz kement ha me a c’hlac’har !

   Ma mamm ’ zo krouget ha dewet,
Ha ma zad paour a zo laourek ! —

   ’R vinorezik pemp bloaz lare
War bont ’r C’hastell-newez p’arrue :

   — Tud ar justiz, c’hui ’ zo manket,
’Veza ma eontr kloarek krouget !

   Me well ur wezenn a zri-dez,
Na war bont ar C’hastell-newez ! —
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   ’R vinorezik pemp bloaz lare
’N toul-dor hi zad pa arrue :

   — Digorit ho tor d’inn-me, ma zad,
Wit ma chanjinn dac’h ho rochad ;

   Wit ma chanjinn dac’h ho rochet,
Tric’houec’h miz ’ zo n’oc’h euz chanjet. —

   — Penherezik, it al lec’h-se,
Rag mar chanj ’nn awell a goste,

   Mar chanj ann awell a gostez,
C’hui ’laourfe dre doull ann alc’houez !

   — Me ’ zo ama ’ tibri gant ’r c’hontron,
Prest int da gregin em c’halon ! —

   — Bet ann awell ’n tu ma karo,
Me a garrie beza maro !

   Na euz bugel war ann douar
’N euz kement ha me a c’hlac’har !

   Ma mamm ’ zo krouget ha dewet,
Gant ’nn awell hi ludu gwentet ! —

   — Pe-seurt torfed a deuz-hi gret,
Mar deuz meritet bout dewet ? —

   — Da di ma eontr kloarek oa et,
Allas ! er ger hen na oa ket ;

   Ur bugel bihan deuz ganet,
Hag en douar deuz-han plantet. —

   — Da betra eo et d’ober-ze ?
Tamal d’in-me hi a halle…… —
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kanet gant Mari-Job Kado.
Plouaret, 1849.

________

1. En la commune de Plounevez du Faou. Le Châteauneuf ou Kastell-newez dont il est parlé dans cette pièce est aussi Châteauneuf du Faou, dans le Finistère, arrondissement de Châteaulin.