Sketla Segobrani vol3/Rann 34
An daou vrezelour a guiteas al leurenn hag en em dennas en o zi. Diwiska o dilhad a rejont [1], kemerout o maen higolen eus o gouriz [2] ha lemma beg o goafiou-bras, o goafiou-bann, dremm o c’hlezeier, o gouglezeier, o c’hontilli [3]. Ar rouanez, diouz he zu, a yeas daved he fenvrezelourien. He brezelourien hag he faotred yaouank a vodas en-dro d’ezi. Ha tana d’ezo o c’halon dre he c’homzou, he frezegennou, he c’hened ! O c’hrenvaat a eure, i hag o armou, dre he lidou-hud, he breou, he strobinellou, ha gervel d’he skora kounnarverc’hed an emgannou [4], êrevent an aer [5], arc’houereed Roudon, doueed-gwarez rummadou ar C’hornog hag ar Mervent. Holl a-unan neuze e loskjont o garm-emgann hag e rejont kelc’h d’an ti.
D’o gortoz da argadi ne vanas ket an daou gadour en araok d’an dorojou pe e diabarz ar mogeriou. En o noazded-emgann en em strinkjont er-maez ouz engroez o enebourien. Hag ar re a oa deut da gavout an emgann, her c’havas kerkent, garv, digernez, gouez, prim, herrek, taer, kriz, didruez, euzus, rak ma koueze warno kontelladou, gouglezeiadou, klezeiadou, goafiadou ker stank ha kazarc’h hag e laze pep taol e zen.
E kenta trederenn an nozvez e reas Esus ha Kernunnos nao ermaeziadenn ha setu niver an enebourien a lazas pep-hini e peb ermaeziadenn : ugent, daou-ugent, tri-ugent, pevar-ugent, pemp-ugent, c’houec’h-ugent, seiz-ugent, eiz-ugent, nao-ugent. En eil trederenn an nozvez e rejont nao ermaeziadenn all ha setu niver an enebourien a lazas pep-hini e peb ermaeziadenn : dek-ugent, unnek-ugent, daouzek-ugent, trizek-ugent, pevarzek-ugent, pemzek-ugent, c’houezek-ugent, seitek-ugent, triouec’h-ugent. E trede trederenn an nozvez e rejont nao ermaeziadenn c’hoaz hag e lazas pep-hini da beb ermaeziadenn an niver-man a enebourien : naontek-ugent, pevar-c’hant, pevar-c’hant ugent, pevar-c’hant daou-ugent, pevar-c’hant tri-ugent, pevar-c’hant pevar-ugent, pemp-kant, pemp-kant ugent, pemp-kant daou-ugent.
War-dro eil trederenn an nozvez ar gred-brezel a entane Esus ha Kernunnos o lakeas ken tomm ha ker gwrezus ha regez. Henvel ouz eur pez houarn tomm ruz-gwad e skedas ar c’horf, an izili hag an dremm anezo, ha ruz-moug ez eas o armou-houarn [6] hag e strinkas gwrac’hennou-tan eus beg o goafiou, o c’hlezeier hag o c’hontellou. Neuze eo en em skeudennas, lugernus eur sebez ! war divrec’h, brennid ha diou vorzed an daou gadour kelc’hennou ha kroaziou peder-deliennek [7]. War-dro trede trederenn an nozvez e steuzias a-nebeudou an aroueziou sakr, ha ne voe ket hepken kevrennou eus o c’horfou, hogen o c’horfou a-bez hag o izili a wiskas kannded vezevennus houarn war deuzi. A-zioc’h tal Kernunnos e paras, divent ha taer, kerniel an trec’h [8].
Ker gwrezus e teuas ar gor a-ziwar an daou gadour ma entanas muriou ha tôenn an ti m’edont e-barz. Hag i oc’h en em zerc’hel koulskoude war greiz al leur-di, e-tal ar mein-oaled ha ker pell ha ma c’hellent diouz ar mogeriou prenn hag an dôenn-soul. Aner avat d’ezo evesaat rak, kent pell, e kroge an tan en ti a-bez en-dro hag a-us d’ezo. Douget e voe gand an avel elvennou ha fulennou-tan war dôenn ti-meur Medua a voe entanet d’e dro. Heb-dale an ti-ze, graet a gefiou pin hag ivin, ne voe ken anezan nemed eur c’horadenn c’hrizias a dan ma rede diouti gwaziou arem, aour hag arc'hant teuzet [9]. Aziouti o sevel eur flammenn vras-divent a sklêrijenne an oabl, an douar hag ar mor.
- ↑ Diwar-benn an emganna en noaz gand ar gelted lenn Notennou, XI, p. 24 ; D’Arbois, Civilisation des Celtes, pp. 8, 344, 371. Kenveria W. Stokes, Togail Bruidne Da Derga, p. 24 : Ocus co n-accatar na buidne ocus na sluagu ocus na firu lomnochi « And they saw the warbands and the hosts, and the men stark-naked. »
- ↑ Maen-higolenn ar vrezelourien geltiad, Rev. celt. 1909, p. 17 ; Dottin, Langue gauloise, p. 227 ; Loth, Voc. v; br., p. 198.
- ↑ Kontell-laz pe gontell-vann ar Gelted, A. Bertrand ha S. Reinach, les Celtes dans les vallées du Pô et du Danube, Paris, 1894, p. 198. Banna ar gontell e oa unan eus embregereziou ha c’hoariou ar Vrezoned yaouank, Loth, Mabinogion, kenta mouladur, II, p. 5.
- ↑ Merc’hed en noaz hag armet o varc’hegez, war beziou-moneiz ar Gelted, Jullian, Hist. de la Gaule, II, p. 143. Kenveria Valkiriezed ar C’hermaned, Amazonezed an Heteaned.
- ↑ Rev. celt. 1909, p. 85. Kenveria Journal des Savants, 1909, p. 110.
- ↑ Kamm-amzeria n’eo ken aman an diskuilha eus armou an daou gadour. O veza ma tispleger en danevell darvoudou c’hoarvezet en eilvet milved kent H. S. e tlee an armou beza kouevr pe arem.
- ↑ S. Reinach, Bronzes figurés de la Gaule romaine, skeudennou 144-9, 165, 167, pajennou 171, 181, 184.
- ↑ Kenveria D’Arbois, les Celtes, p. 60, ha sellout ouz Loth, Rev. celt. 1909, p. 285.
- ↑ Hervez danevellou iwerzonek ar Grenn-Amzer, ti-meur Kunokobros (Conchobar), roue Bro-Ulad, er c’henta kantved kent H. S., a oa savet penn-da-benn a brenn ivin ruz laonennet a gouevr. Kambr Kunokobros a oa tro-dro d’ezi speurennou arem kribennet a arc’hant, warno en o c’hlud evned aour, D’Arbois, Epopée celtique, p. 12. Tïez-meur, anezo templou ha paleziou, savet en o fez e prenn benet, lïeslivet, kaeraet gand arem hag aour kizellet, a gaver en hon amzer c’hoaz ouz troad an Himalaya, e Bro-Nepal, G. Le Bon, les Civilisations de l’Inde, 1887, p. 542: M. Maindron, l’Art indien 1898, pp. 112-3.