Gousperou ha Complidou ar Verc’hes

Charlez ar Brizh

Heuriou brezonnec ha latin

L. Prud'homme, 1849  (p. 350-368)

GOUSPEROU AR VERC’HES.

Ar memes Antifonennou pere so merquet diaraoc evit Laudes peb re d’ho amser, a guemerrot ivez evit Gousperou ar Verc’hes, o lavaret peb-hini araoc ha varlerc’h peb salm evel da Laudes.

Goude beza lavaret ar Pater hac an Ave, Maria, devotamant, e commançot evellen, oc’h ober sin ar Groas. Var ton : Presantomp oll, etc.

DEus, in adjutorium meum intende : Domine , ad adjuvandum me festina. Gloria Patri, et Filio : et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper: et in sæcula sæculorum. Amen. Alleluia. Peautramant, Laus tibi, Domine, Rex æternæ gloriæ.

BEzit attantif, me ho ped, Va Doue, d’am sicour bepret ; Autrou, plijet gueneoc’h hasta Dont em izom d’am assista. Enor ha gloar da Zoue an tad, Ar memes gloar da Zoue ar map Ha d’ar Speret Santel ive, Tri ferson distinc en un Doue. Ar c’hloar a so bet a viscoaz, Ra vezo rentet brema c’hoaz, Hac ato ha da virviquen D’an Dreindet en un Doue epquen. Evelse, va Doue, bezet gret Ha ra viot trugarequeet, Meuleudi deoc’h, Autrou santel Ha roue a c’hloar eternel.

Ar Salm quenta, Dixit Dominus. Var an ton : Evit regli guell ho puez, hac evit en em avanç ; pe var an ear gallec : Je n’ai plus rien à prétendre, plus d’amis â rechercher.

Psalm. 109.

DIxit Dominus Domino meo : Sede à dextris meis.

DOue en deveus lavaret D’he Vap unic hon Autrou : Azezit, va muia caret, Var va tron en tu-deou ;

O c’hortos ma rin ar voyen Da renta hoc’h adversourien Deoc’h dindan ho treid santel Da servijout da scabel. Sortial a raï a Sion Ho puissanç souveren, Da gaout an domination E creis hoc’h adversourien ; Gueneoc’h ema’r brincipaute, Hac en deiz eus ho majeste E luguernot a bep hent Dreist ar c’hloar eus an oll sænt. Rac me am eus hoc’h anjandret, Eme an Tad eternel, Abars ma crouis ar stered Hac ar bed universel : C’houi da jamæs eo va belec, Diouz an urs a Velchisedec, Evel m’em eus-en touet, Ha va le ne chenjin quet. Me a gred eta fermarmant Ema Jesus Doue ar Map Hon Autrou-ni presantamant En tu-deou da Zoue an Tad ; Ha da seiz ar varn diveza E teui en goler vrassa Da zistruji ar brincet So bet outan revoltet.	Donec ponam inimicos tuos : scabellum pedum tuorum. Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion : dominare in medio inimicorum tuorum. Tecum principium in die virtutis tuæ in splendoribus sanctorum : ex utero antè luciferum genui te. Juravit Dominus, et non poenitebit eum : Tu es sacerdos in æternum secundùm ordinem Melchisedech. Dominus à dextris tuis : confregit in die iræ suæ reges.
Gantâ neuse vezo barnet An oll bobl eus ar bed-ma, Hac antieramant ruinet Quement mad a so enna, Hac ous an douar e flastro Pennou cals a dud var un dro, Pere n’ho devezo quet Dezan en em soumetet.	Judicabit in nationibus, implebit ruinas : conquassabit capita in terrâ multorum.
Hoguen ne vezo exaltet	De torrente in

viâ bibet : proptereà exaltabit caput.	Ha savet da ur seurt gloar, Nemet goude beza carguet A boaniou var an douar : Rac ur rivier a souffrançou Hac a bep seurt disprijançou En deveus gant cals a vez Efet epad he vuez.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.	Gloar ato d’an Tad eternel, Ha d’he Vap unic ive, Hac ouspen d’ar Speret Santel, Tri ferson en un Doue. Ar memes gloar bezet rentet D’an tri ferson eus an Dreindet, Evel er gommançamant, Brema hac eternelamant. Evelse bezet grét.

An eil Salm, Laudate, pueri, etc. Var a memes ton, pe var an ton Guers Mari-Madelen, oc’h he asten ur sillaben e creis coupl.

Psalm. 112.

LAudate, pueri, Dominum : laudate nomen Domini. Sit nomen Domini benedictum : ex hoc nunc et usque in sæculum.	MEulit Doue hor guir Autrou, C’houi he vugale fidel, Dre ho comsou hac hoc’h œuvrou Meulit he hano santel : Ra vezo benniguet ato Ha glorifiet an hano Eus hon Autrou souveren A vrema da virviquen.
A solis ortu usquè ad occasum : laudabile nomen Domini. Excelsus super omnes gentes Dominus : et super coelos gloria ejus.	Eus adalec an oriant Hano hon Autrou benniguet A dle betec an occidant Gant an oll beza meulet ; Rac hen eo ar mæstr absolut Meurbet huel dreist an oll dut, Hac ar c’hloar eus hon Autrou A dremen dreist an êvou.
Quis sicut Dominus Deus nos-	Piou eo an bini so henvel Ouz an Autrou hon Doue,

A chom en ur plaç quen huel A-ziouc’h quement so en eê, Hac ac’hano a consider Quement so isel ha dister Quen en êe, quen en douar, Ha ne deus netra ne oar.	ter, qui in altis habitat : et humilia respicit in cælo et in terrâ.
Gantâ eus ar fang vez tennet Nep so sempl ha izomec, Ha divar an teil vez savet Nep so paour ha davantec, Evit he lacat assambles Gant ar brincet brassa memes ; Ia, e renq ar brincet Eus ar bobl en deus choaset.	Suscitans à terrâ inopem : et de stercore erigens pauperem. Ut collocet eum cum principibus : cum principibus populi sui.
D’ar c’hreg trist a voa hep lignez Hac hep crouadur ebet E tigas laouenidiguez , Pa vez mam gantâ rentet, O rei dezi forz bugale, Hac hi bet pell bras o tale ; Ha pa ho guel en he zi, Pebes joa e deveus-hi!	Qui habitare facit sterilem in domo : matrem filiorum lætantem.
Gloar ato d’an Tad eternel, etc. Evel e fin ar Salm diaraoc.	Gloria Patri , Filio , etc.

An trede Salm, Lætatus sum, etc. Var an ton : Inspirit d’in, o Speret Glan.

Psalm. 21.

VA c’halon so rejouisset Gant ar pez so d’in annoncet, Penaus ez aïmp da di Zoue A so preparet deomp en eê. Hon treid a so stabil ha ferm En antre a Jerusalem , Pa vez hon affectionou Douguet etre an êvou. Jerusalem so batisset

LÆtatus sum in his quæ dicta sunt mihi : in domum Domini ibimus. Stantes erant pedes nostri : in atriis tuis , Jerusalem. Jerusalem, quæ

ædificatur ut civitas : cujus participatio ejus in idipsum. Illùc enim ascenderunt tribus, tribus Domini : testimonium Israël ad confidendum nomini Domini. Quia illìc sederunt sedes in judicio : sedes super domum David. Rogate quæ ad pacem sunt Jerusalem : et abundantia diligentibus te. Fiat pax in virttute tuâ : et abundantia in turribus tuis. Propter fratres meos et proximos meos : loquebar pacem de te. Propter domum Domini Dei nostri : quaesivi bona tibi. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Evel ur kear caër meurbet; Hac an oll memprou anezi A so bet unisset difasi. Rac eno eo ez ê pignet Pobl an Autrou a bep andret Da veuli he hano santel Diouz an urs roet da Israël. Eno e c’hoas etablisset Troniou ar re a varn ar bed, Gant tron Jesus, herves ar c’hic Sortiet a lignez David. Goulennomp ar pez a goncern Ar peoc’h evit Jerusalem, Ha da nep he c’har a galon Abondanç a bep donæson. Me a zesir, Ilis santel, Digant an Tad celestiel, Ma vezo peoc’h en ho creou, Hac a bep mad en ho touriou. Ar pez a ra d’in coms a beoc’h Hac he desirout quement deoc’h, Eo dre ma caren va nessa Mæs an dud santel dreist peb tra. Abalamour da di Zoue, Pehini so enoc’h ive, E clascan ur voyen bennac Da brocuri deoc’h peb seurt mad. Enor ha gloar da Zoue an Tad, Ar memes gloar da Zoue ar Map Ha d’ar Speret Santel ive, Tri ferson distinc en un Doue. Ar c’hloar a so bet a viscoaz Ra vezo rentet brema c’hoaz ; Hac ato ha da virviquen D’an Dreindet en un Doue epquen. Evelse bezet grêt.

Ar pevare Salm, Nisi Dominus, etc. Var an ton : O Tad, o Map, o Speret Glan.

Psalm. 126.

LAbourat a raïmp ez vean, Nemet hon Autrou he-unan A labourre gueneomp ivez Da ober hor silvidiguez. Nemet Doue a gonserve Assambles gueneomp hon ene, Ne ouffemp jamæs he miret Ouz finessaou an drouc-speret. Hep ar sclerijen eus ar c’hraç E ve inutil deomp diblaç Da vont etrese an evou ; Rac hep merit ve hon œuvrou. Pa vezimp en em reposet Evit regreti hor pec’het , E c’hallimp sevel gant fizianç Da labourat gant dilijanç. Doue a roï ar guir repos En eürusdet ar barados D’he vignonet, goude mervel, E recompanç ens hor zrevel. Eno vezimp an heritaij, Ar recompanç hac ar partaij Roet da Jesus-Christ hon Autrou Gant he Dad evit he boaniou. Ar re pere so exercet, Afflijet ha persecutet A so eguis birou ardant E dorn un den a so puissant. Eürus nep en deus desiret Beza erguis-se castizet ! Ouz an erevent e comso Hardimant e porz ar maro. Enor ha gloar da Zoue, etc.

NIsi Dominus ædificaverit domum : in vanum laboraverunt qui ædificant eam. Nisi Dominus custodierit civitatem : frustrâ vigilat qui custodit eam. Vanum est vobis antè lucem surgere : surgite postquàm sederitis, qui manducatis panem doloris. Cùm dederit dilectis suis somnum : eccè hæreditatis Domini, filii ; merces, fructus ventris. Sicut sagittæ in manu potentis : ità filii excussorum. Beatus vir qui implevit desiderium suum ex ipsis : non confundetur cùm loquetur inimicis suis in portâ. Gloria Patri, et Filio, etc.

Ar pempet Salm, Lauda Jerusalem, etc. Var an ton : Clevit evit mad, pobl christen.

Psalm. 147.

LAuda, Jerusalem, Dominum : lauda Deum tuum, Sion. Quoniam confortavit seras portarum tuarum : benedixit filiis tuis in te. Qui posuit fines tuos pacem : et adipe frumenti satiat te. Qui emittit eloquium suum terræ : velociter currit sermo ejus. Qui dat nivem sicut lanam : nebulam sicut cinerem spargit. Mittit crystallum suam sicut buccellas : antè faciem frigoris ejus quis sustinebit ? Emittet verbum suum, et liquefaciet ea : flabit Spiritus ejus, et fluent aquse. Qui annuntiat verbum suum Jacob : justitias et judicia sua Israël.

KEar santel a Jerusalem, Meulit an Autron souveren ; Meulit ho Toue, o Sion, Meulit-en gant affection. Gantâ ez oc’h quer cre rentet Hac ho perzier quer ferm serret ; He venediction ive En deveus roet d’ho pugale. Lequeet en deveus tro-var-dro Ur peoc’h assuret en ho pro : Hac e teu d’ho rassasia Gant guinis pur eus ar c’haera. Var an douar deomp e tigaç He gomsou divin gant he c’hraç : Ar c’homsou santel-se a red Estrainj a buan dre ar bed. Eguis gloan guen e ra, pa gar, D’an erc’h coueza var an douar ; Hac e c’his ludu ec’h asten Dre abondanç ar reo guen. Digaç casarc’h ha sclaç a ra Evel tammouigou bara ; Piou ê’n hini a allo soufen Ar ruster eus he ienien ? Mæs evel ma prononç he c’her, E teuzont oll gant an domder, Hac evel ma c’houez he æsen, E red an dour neuse-souden. Annonç a ra he goms ive Da Jacob pe d’he vugale ; Hac an ordrenançou santel

Eus he lesen da Israël. N’en deveus quet grêt quement-all Biscoaz evit nep sort pobl-all : Na n’en deveus quet discleriet Dezo he lesennou scrifet. Enor ha gloar da Zoue, etc.	Non fecit taliter omni nationi : et judicia sua non manifestavit eis. Gloria Patri, etc.
Chabistr bian. ABaoue ar gommançamant hac abars an oll amser oun crouet, ha ne baouesin quen nebeut da veza bepret ar memes, hac em eus great dirac Doue va servij ha va dever en he zemeuranç santel. R/. Doue ra vezo meulet ha trugarequeet.	Capit. Eccl. 24. AB initio et ante sæcula creata sum, et usquè ad futurum sæculum non desinam, et in habitatione sanctâ coràm ipso ministravi. R/. Deo gratias.

An Hymn, Ave, maris stella,

Pehini a vez mad da lavaret alies, ispicial da sadorn. Var an ear gallec, Des folies d’Espagnes [sic].

Ave, maris stella, Dei mater alma, Atque semper Virgo, Felix cœli porta.

NI ho salud, stereden-vor, Mam Doue,
Guerc’hes bepret, dor eürus an êvou,
Digant an eal ar salud-ma ho poe,
Recevit-en c’hoaz gant hor pedennou.

Sumens illud ave, Gabriëlis ore, Funda nos in pace, Mutans Evæ nomen.

O cheinj enomp an hano eus a Eva,
Pîni so caus n’hon eus nemet bresel,
En ur peoc’h ferm a speret grit deomp beva
Gant hon oll boan ato bete mervel.

Sohe vincla reis, Profer lumen cæcis, Mala nostra pelle, Bona cuncta posce.

Torrit ive chadennou ar re goupabl,
Ar sclerijen rentit d’ar re so dall ;

Pellaït peb droug diouzomp tud miserabl,
Hac obteni peb mad deomp a-hent-all.

Monstra te esse matrem, Sumat per te preces, Qui pro nobis natus, Tulit esse tuus.

Disquezit deomp ez oc’h Mam en hon andret,
Grit ma vezo dreizoc’h recevet mad
Hor pedennou gant nep en deveus prijet
Evidomp-ni beza ganet ho Map.

Virgo singularis, Inter omnes mitis, Nos culpis solutos, Mites fac et castos.

Guerc’hes santel ha pur dreist ar guerc’heset ,
Ha dreist an oll douç hep comparæson,
Diouz hor viçou goude beza dilivret,
Hon rentit douç ha chast e peb fæçon.

Vitam præsta puram, Iter para tutum, Ut videntes Jesum, Semper collætemur.

Grit deomp cundui bepret ur vuez vertuzus,
Preparit deomp un hent sur ha certen ,
Evit ma’z aïmp da velet ho Map Jesus
Ha d’he veuli gueneoc’h da virviquen.

Sit laus Deo Patri, Summo Christo decus, Spiritui Sancto, Tribus honor unus. Amen.

Enor ha gloar ato d’an Tad eternel,
D’he Vap unic Jesus Christ Doue ha Den ;
Ar memes gloar ive d’ar Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen. Amen.

V/. Diffusa est gratia in labiis tuis. R/. Proptereà benedixit te Deus in æternum.

V/. Ar c’hraç a so squillet var ho musellou, Guerc’hes. R/. Abalamour ma en deveus roet Doue deoc’h he venediction eternel.

----

CANTIC VAR AR MAGNIFICAT,

Pehini so bet composet gant ar Verc’hes he-unan, pa saludas he c’hiniterv santes Elisabeth, hac a ves canet en Ilis e fin ar Gousperou, evit neuse pa vez an deiz o finissa, ma savimp gant muioc’h a ferveur hor speret diouz traou ar bed-ma etrese Doue ; hac o consideri ar faveuriou eus he drugarez en hon andret, ma hen trugarecaïmp ha ma her meulimp gant an oll affection eus hon c’halon. Peb—hini a ell applica deza he-unan ar c’hantic-ma, evit trugarecat Doue pa en deveus recevet ur c’hraç particulier bennac diganta, ispicial goude ar gommunion. Var an ton dreist-ordinal eus ar Stabat Mater.

Ant. Mam eürus. EUs a galon hac a c’henou E c’hlorifian va Autrou, Hac ec’h admiran bepret He vadelez em andret.	Ant. Beata Mater. MAgnificat : anima mea Dominum.
Gant ur joa bras eo va ene Ravisset oll en he Doue, Pehini eo va Salver Trugarezus em c’hêver.	Et exultavit spiritus meus : in Deo salutari meo.
Abalamour m’en deus prijet Sellet ouzin ha me displet ; Galvet vezin a vrema Eürus bras gant peb-unan. Rac an hini a ell peb tra, So he hano ar santela , En deus eno operet Traou pere so bras meurbet. He drugarez a squill he c’hraç En abondanç a raç-e-ra[ç] [1] Var nep a zeu gant fizianç Da veva en ho zoujanç. Disquezet en deveus ivez Eus he vreac’h ar galloudeguez ;	Quia respexit humilitatem ancillæ suæ ; eccè enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes. Quia fecit mihi magna qui potens est : et sanctum nomen ejus. Et misericordia ejus a progenie in progenies : timentibus eum.

Fecit potentiam in brachio suo : dispersit superbos mente cordis sui, Deposuit potentes de sede : et exaltavit humiles. Esurientes implevit bonis : et divites dimisit inanes. Suscepit Israël puerum suum : recordatus misericordiæ suæ. Sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini ejus in sæcula. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen Ant. Beata Mater, et intacta Virgo, gloriosa Regina mundi, intercede pro nobis ad Dominum. Kyrie, eleïson. Christe, eleïson. Kyrie, eleïson. V/. Domine, exaudi orationem meam.

Ar re superb a speret En dfiveus humiliet. Da nep a voa bras hac huel En deveus grêt disquen isel, Hac en deveus enoret Ar re vian ha displet. Ar re naonec a vertuziou En deus carguet a faveriou, Ha pinvidien ar bed En deus goullo dileset. Ha pa’z ê bet he volontez Caout memor eus he drugarez, Ez eo en em discleriet Un tad mad en hon andret. Hervez ar bromessa fidel En deus bet grêt d’hon tud santel Da zigaç deomp er bed-ma He Vap propr d’hon redima. Enor ha gloar da Zoue an Tad, Ar memes gloar da Zoue ar Map, Ha d’ar Speret Santel ive, Tri ferson distinc en un Doue. Ar c’hloar a so bet aviscoaz, Ra vezo rentet brema c’hoaz, Hac ato ha da virviquen D’an Dreindet en un Doue epquen. Ant. Mam eürus ha Guerc’hes ar burra, rouanes glorius eus ar bed, intercedit evidomp dirac an Autrou. Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pezet truez ouzomp. Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp. V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp. AUtrou Doue, accordit, ni ho supli, d’ho servijerien baour ma’z omp, ar c’hraç da jouissa gant joa eus ar iec’het perpetuel quen a gorf quen a speret, ha ma vezimp dre an intercession eus ar Verc’hes glorius Vari dilivret diouz an dristidiguez presant ha pourveat eus al laouenidiguez eternel. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’n ha gant ar Speret Santel en ur memes Doue epad an oll eternite. Evellen bezet great.

Oremus. COncede nos famulos tuos, quæsumus, Domine Deus , perpetuâ mentis et corporis sanitate gaudere ; et gloriosâ beatæ Mariæ semper Virginis intercessione à præsenti liberari tristitiâ, et æternâ perfrui lætitiâ. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen.

---

COMPLIDOU AR VERC’HES.

Me ho salud, Mari, etc. HOr c’honvertissit, va Doue : Hor silvidiguez oc’h ive : Distroit divarnomp ho coler, Ha bezit douç en hor c’henver. Bezit attantif, me bo ped, Va Doue, d’am sicour bepret ; Autrou, plijet gueneoc’h hasta Dont em izom d’am assista. Enor ha gloar da Zoue an Tad, Ar memes gloar da Zoue ar Map, Ha d’ar Speret Santel ive,

Ave Maria. COnverte nos, Deus salutaris noster. Et averte iram tuam à nobis. Deus, in adjutorium meum intende. Domine, ad adjuvandum me festina. Gloria Patri, et

Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen. Alleluia. Peautramant, Laus tibi, Domine, rex æternæ gloriæ.

Tri ferson distinc en un Doue. Ar c’hloar a so bet a viscoaz, Ra vezo rentet brema c’hoaz, Hac ato, ha da virviquen, D’an dreindet un Doue epquen. Va Doue, evelse bezet grêt, Ha ra viot trugarequeet ; Meuleudi deoc’h, Autrou santel, Ha Roue ar c’hloar eternel.

Psalm. 128.

SÆpè expugnaverunt me à juventute meâ : dicat nunc Israël. Saepè expugnaverunt me à juventute meâ : etenim non potuerunt mihi. Suprà dorsum meum fabricaverunt peccatores : prolongaverunt iniquitatem suam. Dominus justus concidit cervices peccatorum : confundantur et convertantur retrorsum omnes qui oderunt Sion. Fiant sicut fœnum tectorum : quod, priusquàm evellatur, exaruit. De quo non implevit manum suam

LAvaret brema, Israël : Alies oun bet attaquet gant va adversourien abaoue va iaouanctis. Alies oun bet attaquet ganto abaoue ar gommançamant : hoguen n’ho deveus quet gallet va zrec’hi. Ar re vechant ho deveus pilet var va c’hein : pell int bet o c’husa ho maliç ouzin. Hoguen an Autrou Doue, pehini so just, en deveus-hi humiliet ha distrujet ho artifiçou em enep : ra vezo goloet a vez hac a gonfusion, ha contraign da zistrei var ho c’his quement ho deveus cas ha maliç ouz Sion (pehini eo an Ilis santel). Rac c’hoarvezo ganto evel gant ar ieot a gresq var an toennou, pere a zeu da zisec’hi abars ma vezont diframmet. ^ Eus a bere n’en deffe quet leiz he zourn nep ho mete, na leiz ho zivrec’h nep ho dastume. En hevelep fæçon na lavare

quet ar re a dremeno e-biou ; Doue r’ho pennigo, ni a ro deoc’h hor benediction en hano an Autrou. Enor ha gloar, etc.

qui metit : et sinum suum qui manipulos colligit. Et non dixerunt qui præteribant : benedictio Domini super vos : benedicimus vobis in nomine Domini. Gloria, etc.

Psalm. 129.

O va Doue, ouzoc’h e crian Eus a vouelet an abimou.

De profundis clamavi ad te, Domine, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot tu-ma varlerc’h en fin ar seiz Salm.

Psalm. 130.

VA Autrou, va Doue, ar pez a ra d’in caout ur fizianç vras d’en em adressi deoc’h en quement persecution hac en quement poan a erru gueneen, eo ma ouzoc’h erfat ne de quet coenvet va c’halon gant an orgouil, na ne savan qnet va daoulagat a huel gant arroganç na gant disprijanç a zen.	DOmine, non est exaltatum cor meum : neque elati sunt oculi mei.
N’am eus quet querzet gant fouguez, oc’h en em antreteni en sonjesonou a c’hloar hac a c’hrandeur, na n’em eus pretandet caout renq ebet dreist ar pez ma’z oun.	Neque ambulavi in magnis : neque in mirabilibus super me.
Ma n’am eus quet bet a santimanchou humbl, ha mar em eus leset ar superbite da zomina var va speret ;	Si non humiliter sentiebam : sed exaltavi animam meam.
Ez oun contant e teuac’h, va Doue, d’am afflija, evel ma vez afflijet ur c’hrouadur pa vez dizounet gant he vam.	Sicut ablactatus est super matre suâ : ità retributio in animâ meâ.

Speret Israël in Domino : ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Laquaet Israël eta (mar bez humbl) he oll esperanç en Autrou Doue a vrema evit bepret. Gloar d’an Tad, etc.

Hymnus. MEmento, salutis auctor, Quòd nostri quondam corporis, Ex illibatâ Virgine Nascendo, formam sumpseris. Maria, Mater gratiæ, Mater misericordiæ, Tu nos ab hoste protege, Et horâ mortis suscipe. Gloria tibi, Domine, qui natus es de Virgine, Cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

Hymn, var an ton latin. HO pêt memor, Salver ar bed, Oc’h eus guei[ch]all [2] bet quemeret Ur c’horf henval ouz hon hini, Ganet eus ar Verc’hes Vari. Santes Mari, mam a druez, Mam a c’hraç hac a drugarez, Diouz hon adversour hor mirit, Hac er maro hon recevit. D’ec’h-hu, hon Autrou benniguet, So gant ur Verc’hes bet ganet, D’ho Tad ha d’ar Speret Santel Ra vezo ur c’hloar eternel. Eveilen bezet grêt.

Adalec Nedelec betec an Azvent e leverrot ar Chabistr bian-ma. Eccl. 24.

EGo mater pulchræ dilectionis, et timoris, et magnitudinis, et sanctæ spei.	ME eo ar vam a garantez gaër, hac a zoujanç, hac a c’hrandeur, hac a esperanç santel.
R/. Deo gratias. V/. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix. R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.	R/. Graçou da Zoue. V/. Pedit evidomp, Mam santel da Zoue. R/. Evit ma vezimp rentet din eus a broraessaou Jesus-Christ.

Evit an Azvent Chabistr bian. Isaïe 7.

CHetu ur Verc’hes o tleout conceo ha guenel ur Map, hac a vezo hanvet Ermnanuel, a sinifi, Doue gueneomp : amann ha mel a zebro, evit ma vouezo reprouvi ha detesti an drouc, ha choas ar mad.	ECcè Virgo concipiet et pariet Filium, et vocabitur nomen ejus Emmanuel : butyrum et mel comedet, ut sciat reprobare malum, et eligere bonum.
R/. Graçou da Zoue. V/. Æl Doue a annonças da Vari oa choaset da veza Mam d’ho Vap. R/. Hac e concevas dre vertus ar Speret Santel.	R/. Deo gratias. V/. Angelus Domini nuntiavit Mariæ. R/. Et concepit de Spiritu Sancto.

Adalec ar Chandelour betec an Azvent, Antifonen all.

Dindan ho protection.

Sub tuum præsidium.

Epad an Azvent betec Nedelec, Antifonen all.

Ar Speret Santel.

Spiritus Sanctus.

Cantic Simeon. Luc 2.

BRema, va Autrou, e lesit ho servijer da vervel en peoc’h, hervez ma ho poa prometet d’in. Pa em eus bet an eur da velet gant va daoulagad propr an hini oc’h eus digacet d’hor sauvetei. Ho Map unic eo pehini hoc’h eus exposet dirac an oll bobl evit ma her c’honsiderint. Evel ar guir sclerijen pehini a dle scleraat ar bayanet, hac a vezo ar gloar eus hon pobl Israël. Enor ha gloar da Zoue , etc. Ant. Dindan ho protection en em lequeomp, o caout recours deoc’h, Mam santel da Zoue ; na

NUnc dimittis servum tuum, Domine : secundùm verbum tuum in pace. Quia viderunt oculi mei salutare tuum. Ouod parâsti : antè faciem omnium populorum. Lumen ad revelationem gentium : et gloriam plebis tuæ Israël. Gloria Patri, etc. Ant. Sub tuum præsidium confugi-

mus, sancta Dei Genitrix : nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus, sed à periculis cunctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta.

zisprijit quet ar pedennou a reomp ouzoc’h en hon necessiteou ; mæs hon dilivrit ato diouz peb danjer, o Guerc’hes glorius ha benniguet.

Eleac’h an Antifonen-ma e ves lavaret adalec nosquent dissul Pasq bete dissul an Dreindeit, Regina coeli, lætare, evel ma ê laqueet tu-ma varlerc’h en fim Complidou ar Sul epad ar bloaz.

Kyrie, eleïson. Christe, eleïson. Kyrie, eleï[s]on [3]. V/. Domine, exaudi orationem meam. R/. Et clamor meus ad te veniat.	Autrou Doue, ho pet truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp. V/. Va Doue, exaucit va oræson. R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.
Oremus. BEatæ et gloriosæ semper Virginis Mariæ, quaesumus,Domine, intercessio gloriosa nos protegat, et ad vitam perducat æternam. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti Deus, per omnia sæcula sæeculorum. Amen.	Pedomp Doue. ACcordit deomp, va Doue, ni ho supli, ma teui an intercession glorius a Vari, Guerc’hes eürus bepret, da servijout deomp da brotection, ha d’hor c’hundui d’ar vuez etemel. Dre verit hon Aotrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini, o veza Doue, e vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel epad-an oll eternite. Evellen bezet grêt.
In Adv. Ant. Spiritus Sanctus in te descendet, Maria ; ne timeas,	En Azvent, Antifonen. Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h, Mari ; n’ho pezet aon ebet : douguen a reot en ho creis

Map Doue. Meulet ra vezo. V/. Autrou Doue, exaucit, etc.	habebit in utero Filium Dei. Alleluia. V/. Domine, exaudi orationem, etc.
Pedomp Doue. VA Doue, c’houi pehini hoc’h eus teurvezet e teuje ar Verb eternel ho Map d’en em ober den en cof ar Verc’hes glorius Vari, hervez ma annonças dezi an Æl ; grit, ni ho supli, pa gredomp erfat eo guir Vam da Zoue, ma vezimp sicouret dirazoc’h gant he intercession. Dre ar memes Jesus-Christ hon Autrou. Evellen bezet grêt.	Oremus. DEus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero verbum tuum, Angelo nuntiante, carnem suscipere voluisti : præsta supplicibus tuis, ut qui verè eam genitricem Dei credimus, ejus apud te intercessionibus adjuvemur. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

Adalec Nedelec betec ar Chandelour e lererrot ama an Antifonen Magnum hæreditatis mysterium, pehini a gueffot tu-ma araoc Gousperou ar Verc’hes, gant an oræson Deus, qui salutis æterna, pehini a gueffot eno ive ; ha varlerc’h an Oræson e finissot Complidou er fæçon-ma.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson. R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h. V/. Bennigomp ha meulomp an Autrou Doue. R/. Graçou da Zoue.	V/. Domine, exaudi orationem meam R/. Et clamor meus ad te veniat. V/. Benedicamus Domino. R/. Deo gratias.
Ar Venediction. Benniguet ha conservet ra vezimp gant an Autrou Doue oll-galloudus ha trugarezus, an Tad, hac ar Map, hac ar Speret Santel. Evelse bezet grêt.	Benedictio. Benedicat et custodiat nos omnipotens et misericors Dominus, Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus. R/. Amen.

Goude ar venediction-ma e leverr[ot] ^[4] pe Alma Redemptoris, pe Ave, Regina cœlorum, pe Regina cœli, laetare, pe Salve, Regina, peb-unan d’an amser ma ê legueet en fin Complidou ar Sul tu-ma par-lerc’h : ha goude-se e concluot evellen hoc’h Ofiç.

V/. Divinum auxilium maneat semper nobiscum. R/ Amen.

V./ Ar sicour a Zoue ra chommo bepret gueneomp. R/. Evelse bezer grét.

Pater noster ; Ave, Maria ; Credo in Deum, iselic.

---

---

1. Moullet : rac.
2. Moullet : -c’h-.
3. Moullet : eleïon.
4. Moullet : -rront.